Steeds bredere
Zeventig jaar Renault
V erlichting
bromfietsen
racebanden
Jar rings missie centraal
Recordjaar voor VW
Van wegen, wagenswieten en wat-er-zo-bij-kmnt
AMC heeft hoofd
L~ neer l)oven water
EERSTE PASSAGIER WERD EERSTE KLANT
Uitbreiding
Citroen in
VLOEIBARE
SNEEUW
KETTINGEN
mtO-inailStrie lil kracht van de aandrijvende wielen
wordt vergroot. Dooi- een knop op het
O 1 instrumentenbord in te drukken,
oeigie vergroot wordt een chemische vloeistof op de
Italië
Kerkelijk Leven
Milj oen bereikt
Fabricagefout in
nieuwe Renault 8
IN DIPLOMATIEK OFFENSIEF VOOR MIDDEN OOSTEN
KUNST IN
HET KORT
Seylla - AMVJ
TUJDAO S JANUARI 1969 IFIDSCH DAGBLAD PAGINA IS
4
toen 21-jarige Louis Renault verscheen op kerstavond
398 voor het eerst in het openbaar met een door hem zelf
3 bouwde auto. Op 24 december van dat jaar reed hij met zijn
itootje naar een café. waar hij de avond met een dozijn ken-
ssen zou doorbrengen.
Het was niet de eerste keer, dat de Renault op de weg kwam.
Jit gebeurde de maand tevoren al. maar dit was slechts aan
Hikele van zijn intiemste vrienden bekend.
literaard verwekte de komst bij zelfde jaar versterkt door de zeges,
café met dit nog ongebruikelijk j die zowel Louis als zijn broer Mar
cel in diverse races behaalden.
In 1902 won Marcel zelfs op sensa
tionele wijze de wegwedstrijd Parijs-
Wenen maar hij verongelukte 't vol
gend jaar in de race Parijs-Madrid.
In de eerste wereldoorlog hebben
de Parijse Renault taxi's een beslis
sende invloed gehad in de Slag by
de Maine. Er werden 600 van deze
taxi's gevorderd om in twee ritten
Teruggekeerd in het café, was de 12000 man naar het front te brengen.
Viot zo enthousiast over de rit,
hij, onder aanbieding van een
rschot, meteen een wagen bestel-
en daarmee Renaults eerste klant D* Renaultfabrieken werden ln
rd. Ook de andere kennissen I de tweede wereldoorlog voor 80 pet
amen succesievelijk aan de beurt verwoest, maar met het ln de oor-
zo'n sensationeel ritje en nog 1 lo« ontwikkelde viertje werd de fa
de kerstklokken gingen luiden kriek snel weer op gang gebracht.
>ermiddel nogal opzien in de
idrinkende kennissenkring. Na-
jrlijk moest met de auto worden
n.
zekere monsieur Viot, een
van Renaults vader, werd de
passagier en de wandelaars
fee straten weken verbijsterd uit-
als Louis tuf-tuf kwam aanrij-
Verwoest
Renault ztfn eerste orderporte
van twaalf auto's binnen. En
E 't reële opdrachten waren en geen
J 350 kg. wegende voiturette, had
*rhts een vermogen van 1.75 pk.,
ar het kon nietttemin twee per
en met een snelheid van 50 km/u
voeren. Het benzineverbruik be-
eg slechts 1 op 16 17 km.
Louis Renault beschuldigd van
menwerking met de bezetter, was in
middels op 24 oktober 1944 in de ge-
jen, veroorzaakt door de vangenis gestorven. Zyn fabrieken
bewezen de vele voorschotten, i awaren verbeurd verklaard en in 1945
[hij alvast had geïncasseerd. genationaliseerd,
it eerste wagentje van Renault, i Van het Viertje werden ongeveer
1 miljoen stuks gemaakt. Het was de
eerste Franse wagen, die dit aantal
bereikte.
De Dauphine zorgde zelfs voor een
aantal van 2 miljoen en de huidige
0PRenault 4. die sinds 1960 wordt ge
let opmerkelijkste aan deze auto j bouwd, heeft dit aantal al heel dicht-
de overbrenging door middel genaderd.
sen cardanas. Tot dusver kende De 16TS, de 8S en de R6 zijn de
alleen nog maar de overbren- i jongste exemplaren van de zeventig
met drijfriemen of kettingen. jarige succesreeks der Renaults
kerstavond betekende de
f van wat nu Frankryks groot-
I autofabriek is. want de verkre-
I opdrachten moesten ook worden
>erd.
zelf bezat, behalve de ge-
voorschotten. echter geen
1 cent. maar gelukkig voor hem,
ongen twee van zijn broers finan-
il bij en zo kon op 29 februari 1899
Societé Renaylt Frères worden
fericht met als doel „de fabricage
i zelfbewegende vehikels",
j^en half jaar later waren er reeds
automobielen afgeleverd en de
van Renault wordt nog het-
American Motors, die al zyn ne
venactiviteiten heeft afgestoten en
I zich nu alleen nog maar op de auto-
fabricage toelegt, schijnt het hoofd j
I weer boven water te houden. Tegen-
I over een verlies van ongeveer 275
miljoen in het fiscale jaar '66 "67
staat thans een winst van ruim 40
miljoen in '67 '68.
-1 De bankschuld is inmiddels ver-
laagd van 230 tot 36 miljoen gulden
De wederopleving van het bedrijf is
j voornamelijk te danken aan de in-
troductie van de Javelin en de AMX
j modellen.
Men verwacht in het modeljaar
j 1969 totaal 300.000 auto's te kunnen
verkopen
General Motors heeft op diverse
wagens zgn. „vloeibare sneeuwket
tingen" aangebracht.
Over het nieuwe en bijzonder nut
tige accessoire zijn thans nadere ge
gevens bekend geworden. Deze nieu
we vinding voorkomt het doordraaien
van automobielen op sneeuw of ijs.
I> Op zijn stoel gezeten kan de be-
'01311 fif CU BritSe stuurder van een in de sneeuw vast-
D geraakte wagen een vloeistof op de
I J banden sproeien, waardoor de trek-
C1 r achterwielen gespoten door middel
;USSEL (GPD> De British van vacuum-sproeiers. die in de kof-
land Co., de grootste Engelse j ferruimte zijn gemonteerd. Het pro-
»fabriek, zal zijn belangen in Bel- I dukt „Vloeibare sneeuwketting" ge-
aanzienlijk gaan uitbreiden. De j noemd (een merk van de Dow Che-
embleringsateliers in Seneffemical cy.) verhoogt tot driemaal het
de provincie Henegouwen) zul- I normale trekvermogen op ijs of com-
een capaciteit krijgen, die het j pacte sneeuw.
'oudige van de huidige zal wor- j De vloeistof blijft over vele kilo-
Thans worden er jaarlijks 22.000 meters besneeuwde weg op de banden
lenauto's afgeleverd, het zullen kleven. Op een normale weg ver-
dan 100.000 worden. dwynt ze vry spoedig bU hoge snel-
ïcrnfahviflf heden.
Na de vloeistof op de banden te
andere assembleringsfabriek heden.
dezelfde firma in België
mph in Mechelen wordt
H j hebben aangebracht, is het nodig de
n.inlnn 1 n rt n A ln4-n„ rln-1-l A i/i„ A
i gemoderniseerd en uitgebreid.
wielen langzaam te laten draaien, zo-
(jaarlijkse capaeiteit ervan wordt dat, produkt rich kan vermengen
f i o aaa i h aaa t, met het water dat van de sneeuw
r 12.000 op 17.000 gebracht. Ql hrt „s afkomt Na ongeven. ee„
oor de uitbreiding van de f abrie
minuut heeft de vloeistof zich vastge-
/en investering !zet en vormt zy ><schuur
120.000.000 Belgische franken middel" dat op compacte sneeuw en
pen. Daarvoor zal de Belgische op ys Werkzaam
ffing de gebruikelijke faciliteiten in ons land zal General Motors
F)®11; I in zijn „Delco General" produkten-
I British Ley land Co. is in mei i reeks binnenkort een sproeibusje met
I ontstaan uit een fusie van de hetzelfde chemische produkt op de
land Motor Co. en de British Mo- markt brengen, dat de automobilist
poldings. dan met de hand op de banden van
lat het pond sterling in novem- zijn wagen kan sproeien. Het zal bij
fi 1967 was gedevalueerd, heeft Le.i - alle erkende GM-dealers verkrijgbaar
tussen januari en oktober 1968 i zijn. Voorlopig wordt de hierboven
uitvoer met 40 procent zien j beschreven Amerikaanse dashboard-
men. Daarbij is de uitvoer naar inrichting nog niet op de in ons land
landen zelfs 60 procent ho- I verkochte GM-automobielen gemon-
worden. i teerd.
Dat de bromfiets vandaag veel
meer weg heeft van een motor
dan van een rijwiel met hulp
tor. zoals hij zich oorspronkelijk
presenteerde, blijkt uit talrijke
eigenschappen. Het is dan ook
geen wonder, dat sommige berij
ders zich steeds meer als deel
nemer aan het snelverkeer gaan
gedragen, terwijl de wielrijder
daarentegen altyd de gezellig
ceuvelende, stug doorpeddelende
fietser is gebleven. De verschil
len zyn te groot geworden. Als
bromfietser mag men evenwel
nooit vergeten, dat men uitein
delijk een wielrijder is en dat
de voor fietsers geldende wette
lijke bepalingen volledig van toe
passing zijn op de bromfietsbe
rijder.
Nemen we nu de verlichting
eens by de kop. De fiets is uitge
rust met een eenvoudige dyna
mo, die wordt aangedreven door
het voorwiel. De bromfiets be
schikt echter over een flinke
stroombron, de vliegwieldyna
mo. Binnen het vliegwiel bevin
den zich een ontstekingsspoel en
een verlichtingsspoel. Deze laat
ste levert 17 watt, terwijl de dy
namo van de fiets maar 3 watt
voortbrengt zit er in de koplamp
van de fiets een 2 watt lamp
je, de bromfiets is uitgerust met
een 15 Watt lamp. met bovendien
de mogelijkheid om met groot-
en dimlicht te rijden. Daar zit
dus nogal wat verschil in. En
nu gaat het erom de bromfiets
verlichting goed te gebruiken,
want door de grotere lichtop
brengst kan de berijder by on
juist gebruik het tegemoetko
mende verkeer behoorlijk hinde
ren. en zelfs in verwarring bren
gen. Het is namelijk voorgeko
men, dat automobilisten zich op
het verkeerde weggedeelte
waanden, doordat op een rechts
van de weg gelegen rijwielpad
twee met groot licht rijdende
brommers naderden, zodat de
indruk van een tegemoetkomen
de auto werd gewekt.
Het risico van aanrijdingen is
daarom niet denkbeeldig. Hoe
wel de betere verlichting van
een bromfiets door de hogere
j Citroen heeft ln de omgeving van
Milaan een terrein aangekocht van
j 50.000 vierkante meter. Op dit ter-
I rein zullen gebouwen en installaties
worden geplaatst, die nodig zijn om
de grotere activiteiten door de sa-
j menwerking met Fiat te realiser*
Eind 1969 hoopt men gereed te zijn
met de bouw van répara tiewerko
sen en een centraal onderdelenmaga-
zyn. Bovendien zal eind 1970 het te
genwoordige filiaal in Milaan zijn
vergroot. In deze gebouwen zullen
zowel de algemene directie voor Ita
lië als de commerciële en technische
diensten worden ondergebracht.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Rotterdam. B. J.
Blaa uwen draad te Etten-Leur.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Kollum en te Oost-
voorne-Tinte, H. D. de Wit. te
Wijckel. Aangenomen naar Heemse,
H. Makkinga te Koudekerka/d. Rijn.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Harderwijk. B. de Vos
te Ten Boer. te Bergentheim, T. J
KeegStra te Ermelo. te Berkum A.
Kuiper te Axel. te Bruchterveld. J.
de Wal te Mildam. Bedankt voor
Amsterdam-zuid, dis. D. Deddens te
Leeuwarden.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Bruinisse, J. Panne-
koek te Temeuzen.
snelheid van dit vervoermiddel
een noodzaak is, moet men toch
steeds tijdig dimmen, ook al rijdt
men op het rijwielpad. Artikel
84 van het Wegenverkeersrege-
lement zegt het immers: fietsen
(waaronder gevat de bromfiet
sen) mogen aan de voorzijde
geen verblindende verlichting
voeren en bovendien (artikel 85)
moet de koplamp „kennelijk om
laag" zyn gericht. En daar ont
breekt het nog wel eens aan.
Tijdens de Jaarwisseling zijn uit.
I een woning aan de Torenlaan in
Blaricum twintig schilderijen gesto-
len, waaionder een gesigneerde Is-
j raël. De andere schilderijen zijn van
Beurbach. Anselm, Stall er en Put-
ter. Behalve de schilderijen worden
i vermist: een aonklok. een bee'd
j .Madonna met kind", mini-tafeltjes.
zilveren voorwerpen en een Perziscn
tapijt. De waarde van de gestolen
I schilderijen en voorwerpen is nog
niet vastgesteld.
De banden om racewagens worden
steeds breder en het succes dat met
deze bredere banden wordt behaald
heeft de wedloop ln bandenbreedtes j
sterk versneld.
De Autoclub der Ver. Staten heeft
haar reglementen al gewijzigd om
hieraan paal en perk te stellen. Ze
bepaalde de velgbreedte der voorwie
len op maximaal 25 cm en die van
de achterwielen op 35 cm.
Nog geen half jaar geleden be
droeg de toegepaste breedte der race
wagenbanden ten hoogste 30 cm. Al
heel gauw werd het 34 cm en thans
zijn sommige wagens al uitgerust
met Goodyear-banden van 40 cm
breed op velgen, die de 35 cm. niet
mogen overschrijden.
Pluspunten van deze superbrede
banden zijn o.a. de betere „grip" op
de weg en betere wegligging in de
bochten. Aan de andere kant wordt
het voor de bandenfabrikanten steeds
moeilijker om het vereiste platte
contour van de band te handhaven
met betrekking tot de centrifugale
krachten die tijdens racesnelheden
worden opgewekt.
Een ander nadeel is dat de bred®
banden het totaal gewicht van de
wagen met talrijke kilo's vermeerde
ren. Hoe ver men kan gaan voordat
de voordelen in evenwicht zullen zyn
met de nadelen, zal de toekomst moe
ten leren.
Met de thans uitgebrachte Good-
years superbrede banden (foto)
denkt men de gemiddelde snelheden
nog wel 6 7 km te kunnen opvoe
ren.
HILVERSUM Het totaal aan
giften voor de Wilde Ganzen-aktie
van het I.K.O.R. heeft gedurende
het afgelopen jaar voor het eerst
het bedrag van één miljoen gulden
bereikt. In dit hoogste jaar-totaal
tot dusver zyn ook begrepen legaten
en bijzondere schenkingen, zoals de
Wateier-Vredesprijs 1967 van de
Carnegiestichting, die dit Jaar aan
de Wilde Ganzen werd uitgereikt en
die 30.000 gulden bedroeg.
AMSTERDAM <GPD> lil de
stuurinrichting van de nieuwe Re
nault 8 is een constructiefout ont
dekt. Ongeveer 250 kopers van de
auto is per blief verzocht hun wa
gen voor een controlebeurt naar de
dealer te brengen.
Het. gaat. bij een kleine nieuwe se
rie wagens om een borgring in de
stuurinrichting. In sommige geval
len is de sleuf, waarin deze rust niet
diep genoeg. Hierdoor bestaat de
kans dat de borgring losraakt.
Een woordvoerder van Renault
Nederland N.V. in Amsterdam zei.
dat de kans op gevaar voor de be
rijders van de auto gering is.
Gevaar dreigt alleen wanneer de
borgring geheel losschiet. Voordat
het. zover komt, zal men ontdekken
dat er iets aan de hand is, doordat
de stuurkolom beweegbaar wordt.
acht door een aanzienlijke investering
van ca. 750 miljoen DM en door de
uitbreiding van het verkoopprogram
ma.
let een omzet van 11,6 miljard
rk en een produktie van 1,8 mil-
automobielen was 1968 voor
wagen een recordjaar. Mede
k zij de conjuncturele heropleving
i de Duitse economie zijn de ne-
ïve invloeden uit het jaar 1967
schoots gecompenseerd en is het
|nu toe beste jaar 1966 overtrof-
rjok in Nederland nog steeds
belangrijkste exportland van de j
riek in Europa is de afzet van
r's vergroot. Werden in 1967 51.373
ps van de fabriek gekocht, dit jaar
een aantal van bijna 64.000 wor- j
i gebreikt.
ïoduktie totale VW-concern. 1968
15.000 plus 32',;,. 1967 1.340.000
1 19%. 1966 1.630.000 plus 3
7 totaal exporteerde de Volks- I
,'enfabriek 1.104.000 Volkswagens
1967 813.000). De produktie van j
Volkswagenwerk AG en de doch- I
Jndememingen had een meer dan j
aiddelde stijging. In alle fabrie-
moest wordt overgewerkt om aan van de Oldsmobile-modellen voor
toegenomen vraag te kunnen vol- 1969 werden de 88- en 98-series het
m. Het aantal medewerkers in het ingrijpendst gewijzigd met grote ver-
2, kf-concern kwam van 105.000 op anderingen aan de koets werken,
raat Oa 150.000.
öogtfe toekomst van de onderneming j De wijzigingen in de Tornado be-
Pt in Wolfsburg gewaarborgd ge- perkten zich voornamelijk tot de
Egyptische studenten staan te
recht Zesenveertig studenten en
zes andere personen die worden be
schuldigd van deelneming in de rel
letjes van vorige maand in Alexan-
drië zullen voor de opperste staats-
veiligheidsrechtbank in Egypte te
recht moeten staan, zo Is in Caivo
meegedeeld. De relletjes in Alexan
dre kostten op 23 en 24 november
aan 16 personen het leven.
(Van onze correspondent
A D. Llssauer»
LONDEN (GPD) De Russische
ambassadeur in Londen, Smirnows-
ky, heeft gisteren met de Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken Ste
wart gesproken over mogelijke vre-
desstappen in het Midden-Oosten. De
ambassadeur bracht echter geen
nieuw vredesplan mee. In plaats
daarvan raadpleegde hij minister
Stewart over middelen om de op
Brits initiatief tot «tand gekomen
VN-resolutie van november 1967 te
vei-wezenlij ken.
Deze resolutie verzoekt Ieraël de
veroverde gebieden te ontruimen en
de Arabische landen Israël te erken
nen. De Russische regering wil, dat
de grote vier de Verenigde Sta
ten, Engeland, Frankrijk en Rusland
hierbij een aktieve rol spelen. Dit
houdt ook in, dat de genoemde lan
den zouden trachten de VN-mi«-
sie van dr. Gunnar Jarring nieuw
leven ln te blazen.
De Russische aanpak is min of meer
in overeenstemming met de houding
van de Britse regering, die de meeste
hoop op Jarring heeft gesteld. Men
voelt hier ook, dat 'n eventuele viei -
mogenhedenconf eren tie, waarvoor
van Russiache zijde overigens geen
voorstellen werden gedaan, een lan
ge voorbereidingstijd eist en boven
dien is men er niet zeker van. dat
deze tot de gewenste resultaten zal
leiden, wanneer er niet eerst op sub-
j tielere wijze wordt geprobeerd Israël
en de Arabiache landen tot elkaar
j t® brengen.
Nadruk
Ook ck Rufiwen schijnen op het
ogenblik de nadruk te leggen op de
{gezamenlijke diplomatieke aktie via
de normale kanalen. In Londen zal
men zich hierover eerst met Wash
ington en Parys verstaan De reden
I van de Russische stappen in de di
verse hoofdsteden is. naar men ge-
J looft, de Russische vrees voor een
fatale verscherping van de situatie
I in het Midden-Oosten, die tot een
confrontatie met de Verenigde Sta
ten zou kunnen leiden, wat Mo6kou
besliut vermijden wil.
achterkant. Nieuwigheden op het ge
bied van de veiligheid zijn onder
meer: grotere achteruitkijkspiegels,
hoofdsteunen, veiligheidsstuurkolom
met een meer uniforme sohokab-
sorptie, en bij de „88" en „98"
modellen in de deuren ingebouwde
dwarsbalken en versterkte voorruit-
stijlen.
Oldsmobile's Delta „88"-serie 1 fo
to) werd uitgebreid met een nieuw
ooupémodel. de Delta „88" Royale.
Oldsmobile's „4-4-2"-model kreeg
meer allure door zijn motorkap in
raJly-uitvoering
Verkrijgbaar op de Oldamoblle
1969-modellen Is een olaxonsysteem
waarvan het mechanisme in de rand
van het stuurwiel is verwerkt.
Een begeleidend motief kan zijn,
dat het Kremlin, na de verkoeling
1 door de gebeurtenissen in Tsjecho-
Slowakije de normale dialoog tus-
1 sen Oost en West wil hervatten. Een
andere ontwikkeling is, dat de Britse
onderminister van Buitenlandse Za
ken en Gemenebest-aangelegenhe-
j den. Roberts, later in de maand in
Cairo besprekingen met president
Nasser zal voeren. Dit is vooral in-
teressant, omdat gisteren in Londen
j bekend werd, dat president Nasser de
andere Arabische landen zou hebben
laten weten dat hij het voorgestelde
Russisch-Amerikaanse vredesplan af
wijst.
Nasser
In de kerstweek heeft de Russi
sche minister van Buitenlandse Za
ken Gromiko getracht Nasser voor dit
plan te winnen. Hy argumenteerde
acht uur lang op Intensieve wijze met
de Egyptische president. Een specia
list inzake het midden-oosten, de
Engelse journalist Jon Kimche, ont
hult. dat de Verenigde Staten zou
den hebben aangedrongen op een
aantal voorwaarden, waaraan zou
moeten worden voldaan, voor dat. er
aprake kan zijn van een Russisch-
Amerikaans Initiatief in het Midden-
Oosten.
Deze voorwaarden hadden zowel de
steun van de huidige president John
son als van de toekomstige. Nixon.
De Amerikanen, zo zou Gromiko tot
Nasser hebben gezegd, waren bereid
een Russisch voorstel voor een uit
voering van de VN-resolutle ln fasen
te aanvaarden, maar wilde de Rus
sische rangorde van prioriteiten ver
anderen.
Volgens de Verenigde Staten zou
voorrang moeten worden gegeven
aan overeenstemming over de toe
komstige grenzen van Israël, voor
dat er sprake zou kunnen zijn van
een terugtrekking van Israëlische
troepen. Gromiko drong er bij pre
sident Nasser op aan dit te aan
vaarden.
Een tweede belangrijk punt. dat
de Amerikanen, gesteund door Gro
miko. stelden was dat de Palestijnse
situatie bezig i« uit de hand te lo
pen. De Amerikanen en Russen «tel
den daarom voor terug te keren tot
het oorspronkelijke VN-voorstel, voor
een Palestijnse staat op de westelijke
oever van de Jor daan.
Niet minder dan acht Tsjechlsch-
kunstenaars vertonen nu hun werk:
Ruzena Urbanova (monotypes en
kloskanttekeningen Er vin Urban
(tekeningen, geïnspireerd op Grieks®
mythen), keramiek van Frantise*
David. Antonin Skoda, Milena Ban-
setopa en Slavoj Banset. weefselont-
I werpen van Luba Krejci en volks
kunst van Jamilla Timlova.
De vakbonden van Hongaars®
en Tsjeohoslowaakse schrijvers heb-
ben him vroegere samenwerking, di®
zij eerder verbroken hadden na d«
Russische invasie in Tsjecho-Slo-
wakije, hervat, aldus deelt het Hon
gaarse literaire blad „Elet. es Iroda-
lom" (Leven en libera turn-) mee.
De voorzitter Josef Dovas en da
algemeen secretaris Imre Dobozy
van de Hongaarse schrijversbond
hebben verleden jaer december een
bezoek gebracht aan Praag en Bra
tislava op uitnodiging van de Tsje-
choslowaakse schrijversbond en be
sprekingen gevoerd over normalisa-
I tie van de betrekkingen.
LEIDEN In verband met de
tafeltennisinterland tegen België in
Gouda op 11 januari is de voor deze
dag vastgestelde competitiewedstrijd
ScyllaAMVJ een week vervroegd.
Van der Berg. v. d. Helm en Bakker
treden das morgenavond in de mi
litaire sportzaal «Morssingel» aan
tegen het Amsterdamse drietal Col-
tof. Goudsmit en Prorok. Aanvang
18.30 uur.
