Rijden onder invloed
een ernstige zaak
Onverstandig
Onvergeeflijk
voor wie
voor wie
het toch doet
gepakt wordt
ZATERDAG 28 DECEMBER 1968 LD EXTRA 2 gjA
Rijden onder invloed is ook in Nederland een ernstige zaak geworden.
Men mag dan nog discussiëren of de bloedproef wel of niet toelaatbaar
is, of het noodzakelijk is de ballontest in te voeren, of ingewikkelde for
mulieren ingevuld dienen te worden; maar een ieder die weet wat „onder
invloed zijn" betekent, begrijpt dat rijden in een dergelijke toestand om
een dergelijke toestand om een onverbiddelijke behandeling vraagt.
Artikel 26 van de Wegen Verkeers Wet
luidt: „Het is den bestuurder van een mo
torrijtuig, een rijwiel of een ander rij -of
voertuig verboden daarmede over een weg
te rijden terwijl hij verkeert onder zodani-
gen invloed van het gebruik van alcohol
houdenden drank, dat hij niet in staat ge
acht moet worden het motorrijtuig, het rij
wiel of het andere rij- of voertuig naar be
horen te besturen".
Er gaat haast geen zitting van welke politie
rechter dan ook in den lande voorbij zonder
dat er iemand op grond van dit beruchte ar
tikel terechtstaat. Een veroordeling hierop
kan slechts dan volgen als wettig en overtui
gend bewezen geacht wordt dat de verdachte
dermate onder invloed van alcohol verkeerde
dat hij als gevolg hiervan niet in staat was
zijn auto naar behoren te besturen.
In de meeste gevallen wordt dit bewijs ge
leverd op grond van het politieverhaal, de
uitslag van de bloedproef (indien afgeno
men) en de eventuele bekentenis van de ver
dachte.
Geen vaste maatstaf
Zolang bij de wet nog niet is vastgesteld welk
criterium moet worden aangehouden als
grens van bekwaamheid, is de grootte van
het gevonden alcohol promillage in het bloed
niet alles bepalend. Zo kan het gebeuren dat
een verdachte met een promillage van meer
dan 0,8 (het richtcriterium) wordt vrijgespro
ken, zoals onlangs op een zitting van de
Utrechtse politierechter mr. P. J. Klaver ge
beurde. In deze zaak had de verdachte, on
danks het gebruik van vele glazen bier, zich
correct en normaal gedragen.
Zelfs bood hij de verbalisant aan een salto
te maken, ten bewijze van zijn fitheid.
Daar staat tegenover dat mr. Klaver kort
geleden iemand veroordelen moest wegens het
rijden onder invloed, die slechts een alcohol
promillage van 0,6 in zijn bloed had. Hij had
over een lange afstand uiters links van de
weg gereden en hij viel bovendien even later
van een krukje ten huize van de arts, die
zijn bloed afnam. Toch had de verdachte
maar een paar glazen bier gedronken. De
persoonlijke beoordeling van de politierech
ter, die geen collega-rechters kan raadple
gen, zoals bij de meervoudige kamer het ge
val is, is in dergelijke zaken van grote be
tekenis.
„Voor sommige mensen kunnen twee glaas
jes sherry al teveel zijn", aldus mr. Klaver-
„Ze zijn dan net iets overmoediger en ze han
delen in bepaalde verkeerssituaties net even
anders dan normaal. Dat kan makkelijk fa
tale gevolgen hebben. Daarom zou ik ook lie
ver zeggen: zelfs met één enkel glaasje op
laat je inderdaad rijden. Men onderkent de
gevaren van tevoren beslist niet voldoende".
„Ik voelde me prima
Een vaak gehoord excuus in de rechtszaal
is dan ook: „Ik dacht dat het wel ging, ik
voelde me prima". Tot die ene onverwachte
geparkeerde auto uit de duisternis opdoemt
of de dikke boom in de donkere bocht. De
eerste man die volmondig bekent, van tevo
ren beseft te hebben, dat hij niet in staat was
zijn auto behoorlijk te besturen, moet nog in
de rechtszaal verschijnen.
De Utrechtse officier van justitie mr. F. C.
Wüstenberg is een fel voorstander van het
bij de wet verbieden van elk alcoholgebruik
bij snelverkeer. Bovendien ziet mr. Wüsten
berg heil in het verhogen van de strafmaat
in zaken waar het artikel 26 betreft.
„Wij houden een automobilist meestal aan
ter controle, als we gewaarschuwd zijn of zelf
een ongewone stijl van rijden bij hem bemer
ken", vertelt een politieman.
„Als wij hem onbekwaam achten, wordt het
rijbewijs ingevorderd. Wij beoordelen dat aan
de hand van loopproeven, de algehele indruk
en de beantwoording van een vragenformu
lier. We brengen de man naar huis en zijn
auto kan later door iemand met een geldig
rijbewijs worden afgehaald. Overigens is ón
ze ervaring, dat iemand die 4 borreltjes op
heeft vaak méér brokken maakt dan iemand
die er acht op heeft. Want die realiseert zich
dat hij erg voorzichtig moet zijn, omdat hij
teveel gedronken heeft. Maar het is juist de
overmoed van iemand die zich „nog prima"
voelt, waarin het grote gevaar schuilt"-
Routinecontroles op alcoholgebruik vinden
vrij zelden plaats. Enige maanden geleden
werd in verschillende gemeentes in het land
gecontroleerd in het late nachtelijk uur van
de zaterdag. De uitkomst van deze steekproef
was niet bepaald schokkend.
Zou van een regelmatige controle geen pre
ventieve werking uitgaan op het drankge
bruik van automobilisten?
Mr. Wüstenberg is van mening dat dit moei
lijk te realiseren is, voornamelijk gezien de
verkeersintensiteit. Daarbij zou een dergelijke
controle een lichtelijk beledigende indruk
maken op al diegenen, die zich correct en
normaal in het verkeer bewegen.
zitting van de politierechter. De verbalisan
ten zijn daar meestal als getuige bij aanwe
zig, en verder is er vaak een medische verkla
ring omtrent de uitslag van de bloedproef.
Het „standaardtarief" in de strafmaat bij een
eerste veroordeling voor dit delict is veertien
dagen onvoorwaardelijke gevangenisstraf en
een jaar ontzegging van de rijbevoegdheid,
bijzondere gevallen buiten beschouwing ge
laten. De tijd dat voor het misdrijf van ar
tikel 26 een boete werd opgelegd, is defini
tief voorbij. Zal de rechter mogelijk conside
ratie hebben met een bepaalde verdachte
waar het de duur van de ontzegging be
treft, (bijvoorbeeld bij de beroepschauffeur),
vrijwel niemand ontkomt aan de onvoorwaar
delijke gevangenisstraf. De directeur van de
grote onderneming die met zijn slee na een
uitgebreid zakendiner tegen een paaltje botst
en zijn werknemer, die met een glas bier te
veel in de maag 'n andere auto ramt; ze wor
den gelijkelijk berecht.
De directeur maakt zelfs kans op een stevi
ger straf, omdat „een man als hij toch we
ten moet wat hij doet", zoals de politierech
ter nog wel eens vermanend opmerkt.
Ook een Hilversumse arts, die onlangs voor
dit feit terechtstond, kreeg twee weken ge
vangenisstraf en twee jaar ontzegging van de
rijbevoegdheid opgelegd. De zware wijn bij
een gezellig etentje deed hem de das om; bij
het te ruim nemen van een bocht botste hij
op een vrachtauto.
De strafmaat zal hoger worden, naarmate
de verdachte recidivist is, indien de bloed
proef een zeer hoge uitslag geeft of een ern-
geluk aan de drank te wijten is.
Een notoire klant van de politie, een koop
man uit Huis ter Heide werd in juni van dit
jaar wegens het voor de zoveelste maal rij
den onder invloed veroordeeld tot twee maan
den gevangenisstraf en drie jaar ontzegging
van de rijbevoegdheid. Enige weken geleden
stond hij opnieuw voor hetzelfde feit terecht-
Bij nader onderzoek blijkt er over het gehele
land weinig verschil in strafmaat te zijn, voor
wat betreft de berechting van artikel 26.
niet berecht is, oefent de jurist zijn ambt
niet meer uit.
De steden Arnhem, Amsterdam, Breda, Leeu
warden en Rotterdam bieden een ongeveer
gelijk beeld. De Rotterdamse officier van
justitie mr. Van der Hoeven heeft wel de in
druk dat Rotterdam een van de eerste ste
den was, waar men voor dit feit zonder meer
onvoorwaardelijke gevangenisstraf opgelegd
kreeg.
In het zuiden wordt het rijden onder in
vloed in de hand gewerkt door de volksge
woonte in het weekend massale hoeveelheden
bier te drinken. Men zou zelfs kunnen spre
ken van „de zuidelijke drankcultuur". Het
grootste percentage van de zaken die de po
litierechter in Breda te behandelen krijgt,
behelst artikel 26.
De rechtbank in Leeuwarden kent een apar
te strafkamer voor de berechting van arti*
kei 26 en 36 (dood door schuld, onder de ver
zwarende omstandigheden van alcoholge
bruik)
De officier van justitie ter plaatse mr. H. Nie-
meyer, bepleit sterk een grote aandacht vooi
de persoonlijke omstandigheden van een ver
dachte. „Je mag iemand economisch nooit ka
pot maken, is zijn stellige mening. „Je maf
hem wel even goed raken, maar daar moei
het bij blijven". Sinds kort is er ressortsgewiji
een onderlinge coördinatie tussen de functio
narissen bij het Openbaar Ministerie. Het doe
hiervan is ondermeer om te komen tot een
gelijke strafmaat in het gehele land.
Het herenkamp
De gevangenisstraf bestaat in de meeste ge
vallen uit een onvrijwillig bezoek aan wat ven
spottend „de herenkampen" genoemd wor
den, waarvan Bankenbosch en Veenhuizen de
bekendste oorden zijn. Houthakken, sloten
graven en ander buitenwerk staan de over
moedige drinker te wachten.
Er is weinig bekend over de resultaten van
is c
hor<
buu
de
bezi
vier
dat
laai
len
We
wij
Mat
Wie
kfrot
ten
legg
mat
die
dest
de
We
sc/n
voel
om
bart
het
ken
plat
ken
spai
vou\
spel
Het
nog
den
grij,
ome,
selij
onti
om
was
ziuy
Een directe afwikkeling van de zaak bij aan
houding, zoals sommigen voorstaan (bijvoor
beeld het voor een bepaalde periode afteke
nen van het rijbewijs) is niet mogelijk.
„Dat betekent de rechtspraak op straat bren
gen, zover zijn we nog niet", is het commen
taar van politierechter mr. Klaver.
Enige weken, nadat het proces-verbaal is op
gemaakt, wordt de verdachte verwacht op de
De Haarlemse rechtbank die de naam heeft
een streng college te zijn, hanteert eveneens
het standaardtarief van twee weken en een
jaar.
Een navrant feit is dat een Haarlemse rech
ter in het begin van dit jaar een jongen uit
Hillegom heeft doodgereden, terwijl in zijn
bloed een alcoholpromillage van meer dan
0,8 werd aangetroffen. Hoewel deze zaak nog
een verblijf in dergelijke inrichtingen. Zekei
is echter dat de meeste Nederlanders er de
voorkeur aan zullen geven hun vakantieda
gen met hun gezin op aangenamer wijze door
te brengen.
Rijden onder invloed. Een onvergeeflijk mis
drijf, dat in ons drukke verkeer bijna be
schouwd kan worden als een bedreiging te
gen het leven gericht.
