■Senaat gaat nog door
dualistische trend in groei van economie
Deining in R.K.-Kerkl ^er des HeUs
in West-Duitsland
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
.308.-
„265.-
„205.-
„276.-
„598.-
RmSSUaEMJ
DE MAGNEET
1
Sla
Ir i
PRISMA7
Rapacki (Polen) van
zijn post ontheven
Schut gaf belangrijk j
wapen uit handen
Tweede Kamer is
met kerstvakantie
Ontvoerders half
milj oen door de
neus geboord
Orderportefeuille
Grofsmederij beter
dan vorig jaar
Opheffing van
celibaat gewenst
bracht blijheid
in harten van
vele bejaarden
de mooiste vlieg
vakantie uit de
mooiste Magneet
kleurfoto's
ion
in
[ATERDAG 21 DECEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
ADVERTENTIE
(Door onze parlementaire redacteur, J. J. Vis)
)EN HAAG (GPD) De Eerste Kamer zal volgende week
andag. vlak voor het eind van het kalenderjaar, nog twee
angrijke wetsontwerpen behandelen. De senatoren houden
niet van om zich te laten haasten, maar ditmaal moest het
De regering wil de huurverhoging van zes procent uit-
llen tot 1 april. Als het wetsontwerp waar dat uitstel instaat,
op tijd wordt behandeld, gaat de huurverhoging gewoon
1 januari in.
felisioaar zou het dan gaan om een verhoging van vier -procent en
van zes procent, maar ook die vier procent komt slecht uit. De
len zullen in het nieuwe jaar toch al rap genoeg omhoog gaan
de invoering van de nieuwe omzetbelasting.
V
PRIS/NAA in goud
11 klassieke uitvoering met aparte wijzerplaat 475.-
Waf X)
ffl
2) sierlijk model met opengewerkte band v.a. 455.-
3) aparte combinatie door ovalen vorm en
gematteerde band; met extra veiligheidssluiting v.a. 475.-
§§f 3
tweede wetsontwerp, waar de
it op de valreep zyn oordeel
moet geven, is de huurbelasting,
it een gek wetsontwerp, dat heel
onbillijkheden zal veroorzaken,
bracht de Senaat er toe om in
ichriftelyk verslag de minister de
te geven het vreemde werkstuk
in te trekken. De minister
het niet gedaan. Wat zal de
it maandag doen?
voorspellingen zijn de afgelo-
dagen nogal wat veranderd,
was de overheersende mening,
de Eerste Kamer het wetsont-
zou afkeuren. Het voorlopig
ag was zo vernietigend daar
de Kamer niet meer op terug
■n zonder zichzelf belachelijk te
Loslippig
tma werden de voorspellingen
minder stellig. Het wetsontwerp
g belangrijk voor de minister,
b een wezenlijk onderdeel van
beleid, als het verworpen wordt
minister Schut wel eens aftre-
dat zou dan weer een crisis kun-
pleveren waar niemand behoef-
oheeft ook niet de Eerste Ka-
Als de minister belooft, dat hij
Jjkheden zal wegwerken door
een wijziging van de wet in te
m, zal de Eerste Kamer wel vóór
paar dagen geleden heeft de
ter echter laten weten, dat hij
van plan is af te treden. Hij
dat in een heel erg vertrouwe-
esprek, zodat nu iedereen het
et zijn loslippigheid heeft hij
langrijk wapen prijsgegeven,
srste Kamer kan het ontwerp
■werpen zonder dat er politieke
en uit voortkomen en vol-
e laatste voorspellingen zal het
itwerp de eindstreep dan ook
lalen.
ndagavond weten we hoe het
elopen.
at Ui
lehai
ING
Biafra
Tweede Kamer is donderdag
erstvakantie gegaan. Het was
ag vol goede wil. De Kamer
rde nog iets menslievends te
voor de hongerende Biafranen
irde de verdelingswet Indonesië
Dat laatste wetsontwerp regelt
ladevergoeding voor Nederlan-
die in Indonesië hun boeltje
Veel krijgen ze niet en vlug
ze het ook niet gekegen
is beter dan niets,
de Biafranen loopt het slech-
Als wij ons aan de kerstgan-
tten is er een kustvaarder met
e melkpoeder naar het Afri-
hongergebied op weg. Maar
vrij zeker, dat de poeder de
hongerlijders in Biafra nooit zal be
reiken.
De luchtbrug naar het hongerge-
bied heeft te weinig capaciteit, ver
voer over de grond is niet mogelijk.
Begin januari zal het voedsel in
Biafra op zijn. De zes zeven mil
joen ingesloten Biafranen hebben
dan de keus tussen de snelle dood aan
het front of de langzame dood door
de honger. Het is goed om dat even
scherp onder ogen te zien, zodat we
later niet kunnen zeggen, dat we het
niet geweten hebben.
Het beroerde is, dat we er eigen
lijk niets aan kunnen doen, zolang
we ons niet zelf in het conflict stor
ten. Alleen door tussenbeide te ko
men kan de hongerramp voorkomen
worden. Maar de Nederlandse rege
ring en bijna alle andere regeringen
van het Westelijk blok willen dat
niet, omdat daarmee belangrijke po
litieke en economische belangen op
het spel zouden worden gezet. Dat
laatste willen we niet het hemd
is nader dan de rok.
Rommelig
De laatste vergaderdag voor Kerst
mis eindigt altijd met een toespraak
je van mr. Van Thiel. De kamervoor
zitter spreekt zelden als hij het
doet, gebruikt hij de gelegenheid om
te zeggen wat hem op het hart ligt.
Ditmaal was dat de rommelige ma
nier, waarop de Kamer de afgelopen
weken heeft gewerkt. Herhaaldelijk
gebeurde er iets onverwachts, waar
door de agenda veranderd moest wor
den. Bovendien liepen de debatten
vaak uit omdat de kamerleden te
lang praatten.
Het gevolg is. dat de begrotings
behandeling op geen stukken na vol
tooid is. Na de kerstvakantie moeten
er nog acht begrotingshoofdstukken
behandeld worden. Maar dat is van
later zorg.
Tot 21 januari is het stil in het
gebouw Binnenhof la. Wie een twee
de-kamerlid wil ontmoeten, heeft
meer kans aan de Europese zuidkus
ten of op besneeuwde berghellingen.
PIERROT
Juwelier, horloger
LEIDEN
MAARSMANSST 21
TE'a 20778
N. BINK
Juwelier horloger. HOOIGRACHT 45 - LEIDEN
v. d. WATER
Juwelier, horloger Haarl.straat 181. Leiden
L. VAN DUYN
Juwelier PR1NCESTK. 15. KATWIJK AAN ZEE
BONN (ANP, Reuter) -Opstandige jonge leden van de
Westduitse clerus eisen opheffing van het celibaat en mede
zeggenschap bij de keuze van hun bisschoppen. Zij zijn onte
vreden over het uitblijven van ingrijpende hervormingen in de
R.-K. Kerk en verzetten zich in het bijzonder tegen wat zij
noemen het „autocratische en middeleeuwse optreden" van de
hiërarchie.
Minister Schut gaf zijn wa
pens te snel uit handen.
MIAMI (AP) Een poging van
de ouders van de ontvoerde Barbara
Jane Mackle om hun dochter los te
kopen is gisteren door de Ameri
kaanse federale recherche min of
meer per ongeluk verhinderd.
Twee mannen die de koffer met
het losgeld uit het water van de
baai van Miami waar hij was gede
poneerd. ophaalden, werden door
een politieman op de vlucht ge
jaagd. Niet omdat deze politieman
hen wilde aanhouden voor het ont
voeren van Barbara, maar omdat zij
hun wagen verkeerd hadden gepar
keerd. Tijdens de wilde ontvoering,
waaraan de FBI te pas kwam, lie
ten de twee maninen, dlie bewapend
waren met een geweer, de koffer
vallen. Later bleek dat in de koffer
een bedrag van 500.000 dollar zat in
coupures van twintig dollar.
LEIDEN De meeste van de
werkplaatsen der N.V. Koninklijke
Nederlandsche Grofsmederij in Lei
den waren dit jaar behoorlijk bezet.
Ondanks een redelijke omzetverho-
ging verwacht men niet gezien de
resultaten van de eerste drie kwar
talen —dat de stijging van de pro-
duktiekosten geheel zal worden ge
compenseerd. De prijzen laten. In
verband met de concurrentie voor
verschillende produkten, slechts
een matige verbetering zien. De or
derportefeuille aan het einde van dit
jaar ls beduidend beter dan die per
eind 1967, waardoor voor een belang
rijke afdeling van het bedrijf een
goede bezetting reeds ls gewaar
borgd. Aldus een tussentijds bericht
van het bedrijf.
De ontevredenheid wordt nog aan
gewakkerd door de omstreden kwes
tie van de geboorteregeling, die zo
als bekend acuut werd na het pause
lijk verbod op het gebruik van kunst
matige voorbehoedsmiddelen, neerge
legd in de encycliek „Humanae Vi-
tae." Verschillende priesters heb
ben hun ambt neergelegd. Hoeveel
is niet bekend. De kerkelijke autori
teiten hebben de •aantallen, die in de
pers zijn genoemd, echter als
.schromelijk overdreven" gebrand
merkt. Een ex-priester uit Pader-
born, nu een getrouwd man, ver
klaarde dat hij zich „diep verne
derd" voelde toen hij een honderd
tal vragen over zijn privé-leven
moest beantwoorden na zijn ver
zoek om van zijn geloften ontheven
te worden. Volgens een psycholoog
heeft een tamelijk groot deel van de
20.000 Westduitse priesters moeilijk
heden met de celibaatsverplichting.
Dat een deel van de jonge clerus
het met deze verplichting niet meer
eens ls, blijkt wel uit hun plan om
hun bisschoppen in het begin van
1969 een kritisch gestelde resolutie
over deze kwestie voor te leggen.
De theoloog Johannes Hoffmann uit
Siegen in de deelstaat Rijnland-
Westfalen wil een commissie in het
leven roepen die tussen de kerkelijke
autoriteiten en de uitgetreden of op
standige priesters moet bemiddelen.
Ook de invloed van de links-radicale
studentengroeperingen in de Bonds
republiek op de jonge priesters en
r.-k. leken schijnt toe te nemen. In
Freiburg, Keulen en Spiers hebben
priesters medezeggenschap bij de
keuze van hun bisschoppen geëist.
LEIDEN Ruim elfhonderd Leidse
bejaarden hebben woensdag in de
Stadsgehoorzaal genoten van een
kerstfeest dat hen door het Leger
des Heils werd aangeboden. Het
was een feest voor de bejaarden,
die royaal getracteerd werden en
een afwisselend programma voort
gezet kregen.
De zangbrigade en het gezelschap
Insulinde uit Vlaardingen zorgden
voor de muzikale ontspanning. De
stemming liet niets te wensen over
Onder het motto „Kun je nog zin
gen, zing dan mee", stemden de
1100 bejaarden met het elektro
nische orgel in. Ook werd er een
fraaie kleurenfilm „Hart en hand"
vertoond. De oudjes staken hun
waardering voor de organisator,
majoor P. Vons niet onder stoe
len of banken. De bijeenkomst
werd besloten met het zingen van
„Ere zij God".
WARSCHAU (Reuter. AFP) De
Poolse minister van Buitenlandse
Zaken, Adam Rapacki, is gisteren
door de regering van zyn post ont
heven. HU wordt opgevolgd door Je-
drychowski, de belangrijkste plan-
econoom van het land. Officieel wordt
het heengaan van de byna 59-jarige
Rapacki een gevolg genoemd van
zijn minder goede gezondheid. In
feite zou hU echter veel bezwaren
ADVERTENTIE
id Iets
10-13-45-22
dagen
Gardaroeer
toermgcarrerceo
13-14 dagen
Gardameer
3
10-13-44 degen
Ze* am See
10-17 dagen
iowfcTirot
cruises
13 dagen
Middellandse
Zee
iL^oid»
HoofdkantoorGeert Grooteplefn 4.
Alkmaar, tel. 02200-18804
Leldee, StodfeHepto» S. tol (WWO-32222 e» ©«2 ASpbw mm óm Afe, B<x*rete-efs*r«M 7, tel W 720-36663
hebben aangevoerd tegen de ontwik
keling van het buitenlandse beleid.
Met name zou hfj zeer gereserveerd
hebben gestaan tegenover de „anti-
zionistische" campagne en het deel
nemen van Polen aan de bezetting
van Tsjecho-Slowakije.
Rapacki was sinds 1956 minister
van Buitenlandse Zaken en verwierf
internationale faam toen hij een jaar
later een plan indiende voor de
schepping van een zone in centraal-
Europa, waarin geen kernwapens
mochten worden opgeslagen of wor
den gebruikt. Dit werd bekend onder
de naam „plan-Rapacki". Sinds de
zuiveringen in de Poolse communis
tische partij, volgend op de studen
tenonrust in het begin van dit jaar,
was Rapacki op de achtergrond ge-
raakt.
Verdere wijzigingen in het Poolse
kabinet zijn het ontslag van de vice-
premiers Nowak en Waniolka. Een
derde vice-premier, Szyr, is ontsla
gen als voorzitter van het regerings
comité voor wetenschap en techno
logie.
bieten
,21345
fdel
f lil
varin
komt
(Van onze financiële medewerker)
Engelse premier Wilson heeft het nodig gevonden om fel
leer te trekken tegen hen uit de Londense City, die hun
non gebruikten om aan buitenlandse collega's praatjes op
igen over de kansen op het aftreden van het kabinet en
«gelijkheden van een nieuwe devaluatie van het pond
ng. Prompt daarop raakte de valutamarkt in opschudding
tt kostte de Bank of England handenvol dollars om de
leren weer tot bedaren te brengen.
Noordzee ook verder gesprongen dan
de polsstok lang is, hetgeen blijkt uit
het feit dat er bij de spaarbanken
meer geld wordt opgenomen dan er
wordt ingelegd. Spaarduiten worden
opgesoupeerd in de bestedingsorgie,
d hier en daar verontrustende af
metingen aanneemt.
ilinf
Geen koe zo bont
koe zo bont, of er zit een
aan en daarom had premier
niet nelemaal gelijk toen hij
boze bui de fiolen van zijn
«ver de hoofden van de valuta-
kren uitstortte. Het pond ster-
nu eenmaal nog niet door de
versnelling van de o.erbe-
heen. Gedurende de afgelo
pen hebben de Engelse huis-
stapels bankbiljetten uitge-
de voorbereiding van het
est, dat bepaald niet in het
van het door de regering
stane versoberingsprogram-
aat. Daarmede deden de En-
echter precies als de Neder-
Belgen en Duitsers, want
In West-Europa nemen de
"ptieve bestedingen hand over
toe.
Bestedingsorgie
Engeland en het vasteland
is er echter één groot
I: bi Nederland en in België
veertje ovor de neus worden
kzen en in West-Duitsland
kkrinïfni grote veer. De Engelse de-
is echter al leeg°-"snoent.
*ordt aan onze kant van de
Geen kruid gewassen
Intussen komt West-Europa steeds
meer in de greep van de overbeste-
ding. Er lijkt geen kruid tegen ge
wassen te zijn. Zelfs in West-Duits-
land, waar de ministers van Econo
mische Zaken en van Financiën zich
om het hardst op de borst kloppen,
omdat zij de zaken zo goed in de
hand hebben, vallen inflatoire span
ningen te constateren. Het leven
wordt ei' ook steeds duurder, de ar
beidsmarkt steeds krapper en de le
vertijden van de industrie steeds
langer.
Velen in ons land denken dat er
bij ons ook voldoende ruimte be
staat om de bestedingen te verrui
men. Dankzij de betrekkelijke x-ust
op het gebied van lonen en prijzen
in het afgelopen jaar zijn er inder
daad mogelijkheden geschapen, maar
het is de vraag hoe groot de ruimte
is.
Pen op de neus
Teneinde te voorkomen dat ons
land net als Frankrijk aan de Engel
se ziekte van de overbesteding zou
gaan lyden, zou er heel voorzichtig
dienen te worden gemanoeuvreerd.
Tijdens de jongste ministerraad van
de EEG in Brussel heeft minister
Witteveen de pen op de neus gekre
gen. In het door de Europese Com
missie samengestelde rapport, dat
als uitgangspunt diende voor de dis
cussies, werd nadrukkelijk gesteld
dat er in ons land geen bokkespron-
gen kunnen worden gemaakt op het
gebied van de loonsverhogingen.
Het was geen prettig gehoor voor
een ministef, die in eigen land toch
al als de boeman wordt voorgesteld
wegens zijn streven naar soberheid.
Toen minister Witteveen na een
urenlange discussie in Brussel op
stond had hy de toezegging gedaan
niet te zullen aarzelen om de mone
taire remmen aan te trekken, zodra
zou blijken dat de toonbeweging uit
de hand dreigt te lopen.
Monetaire remmen
Deze waarschuwing werd herhaald
tijdens het gesprek tussen overheid
en vertegenwoordigers van de Stich
ting van de Arbeid over de opvat
tingen inzake het loonbeleid. Dp
voorbereidingen worden zelfs reeds
getroffen om onmiddellijk de rem
men te kunnen intrappen als de za
ken scheef dreigen te lopen.
Als zodanig kan het besluit van de
Ned Bank worden gezien om het of
ficiële discontotarief te verhogen van
4.5 tot 5 Weliswaar wordt hierbij
als reden de rentestijging in andere
landen genoemd, maar het is duide
lijk dat de monetaire autoriteiten
een slag voor willen zijn om de uit
werking van de recente loonovereen-
komsten bijtijds op te vangen. Voor
komen is beter dan genezen. Het is
te verwachten dat verdere maatre
gelen zullen volgen.
Dezer dagen vindt er overleg
plaats tussen de Ned. Bank en de
Ned. Bankiersvereniging over de
stappen, die genomen moeten wor
den bij een eventuele kredietrestric
tie. Uiteraard is de bankierswereld
er allesbehalve gelukkig mee dat zij
weer de spits moet afbijten om een
sterke overbesteding te voorkomen.
zullen dan wel door de 1.1 ver
hoging van de a.o.w. aan hun trek
ken moeten komen.
Sociaal-economische spanningen
zijn er genoeg in ons land. Vakbon-
ders wijzen naar de regering, het par
lement en de werkgevers als de ver
antwoordelijke partyen, die de span
ningen veroorzaken en omgekeerd
wordt de schuld gegeven aan de vak
bondvertegenwoordigers. De di-
recht belanghebbénden, de loontrek
kers, kunnen alleen maar met span
ning afwachten wat er voor hen,
over hen en zonder hen wordt be
slist.
Fiscale remmen blijken de diensten
te weigeren, hoewel zij door de uit
werking van de b.t.w. ertoe had kun
nen bijdragen om de bestedingen in
het goede spoor te houden.
Sociale spanningen
Bij voorbaar is er echter al zoveel
te doen over de mogelijke gevolgen
van de nieuwe vorm van belasting
heffing dat het politiek niet haal
baar zou zyn om een last op de
schouders van de consument te leg
gen zonder er een adequate compen
satie tegenover te stellen. De gepen
sioneerden en andere rentetrekkers
De werknemers uit de sector
„grootmetaal" kunnen zich na af
loop van het loongesprek in de han
den wryven, omdat er een grotere
verhoging in de wacht wordt ge
sleept dan er aanvankelijk inzat.
Een goed ding is het dat door de
nieuwe c.a.o. voor grootmetaal is
voorkomen dat de arbeidsrust ge
handhaafd kan blijven.
Aan de andere kant bestaat er
kans dat de toch al dualistische ont
wikkeling van onze economie nog
versterkt wordt. Terwijl iedereen van
oordeel is dat ons land zich kan ver
heugen in een algemene economi
sche opbuoei, laat de betalingsbalans
zien dat we nog steeds aan de ver
keerde lijn zitten. In het derde kwar
taal is er een groot tekort opgetre
den in plaats van het verwachte
overschot. Er werd voor byna 500
miljoen gulden op de monetaire re
serve ingeteerd.
Een ander bedenkelijk symptoom
moet worden gezien in het aanhou-
dend grote tekort op de handelsba
lans. Weliswaar is de export dit jaar
belangrijk gestegen ten opzichte van
het in de eerste elf maanden van
1967 bereikte resultaat, maar de in
voer ging haast net zoveel naar bo
ven. Sinds januari is er voor ruim
drie miljard meer geïmporteerd dan
dc export opleverde. Het tekort was
slechts f 186 min. kleiner dan dat
van januarinovember 1967.
Symptoom nummer drie is de mis-
j lukkxhg van de jongste Staatslening.
Het is aan de Rijksfondsen, zoals het
I ambtenarenpensioenfonds. de Ryks-
postspaarbank en de postchèque en
I girodienst, die te hulp werd geroe
pen. te danken dat het munimumbe-
I drag van de lening ad f 225 werd ge-
1 haald. De inschrijvingen van parti
culiere zijde hadden niet meer dan
J 130 min. opgeleverd. De koers van
uitgifte werd bepaald op de laagste
grens, die door de minister was aan
gegeven, ergo op 99
De intering op de tegoeden by de
spaarbanken en de toenemende om
zetten in de detailhandel, waarvan
het economisch instituut voor het
midden- en kleinbedrijf enkele voor
beelden gaf, toner ouxaelyk de ver
schijnselen van de overbed -ling
waarin ons land zich gaat bewegen.
De kruidenierszaken hebben in okto
ber 10% meer in- de win'
aangeslag endan in de zelfde maand
van verleden jaar. De detailhandel
voor textiel boekte een omzetstij
ging van 11%, de schoenzaken 18%,
de banketbakkers 9%, de meubelza
ken 16%.
Neemt men btf dit alles de toene
mende spanning op dc arbeidsmarkt
in anmerking, dan is er reden zich
af te vragen of de afgedwongen
loonsverhoging uiteindelijk wel tot
welvaartsverbetering zal bijdra
gen
Geen wonder dat de effectenbeurs
op de loonsverhoging voor de me
taalsector reageerde met een flinke
koersdaling voor de aandelen van de
ze bedrijfstak. Het had nogal wat
voeten in de aarde eer de hoekman
erin slaagde om een koers tot stand
te brengen, als gevolg van de grote
stroom van verkooporders waartegen
over geen kopers waren te vinden.
„Wie steekt nu zijn geld in een
bedrijfstak waar het onmogelyk
wordt gemaakt om winst te beha
len". „Zo'n bedrijfstak mooerdt zich
zelf uit". Dit waren enkele opmer
kingen die ter beurze werden ge
maakt toen de commissionairs op een
kluitje bijeen stonden in afwachting
van de koers, die er voor de verschil
lende fondsen uti de bus zouden ko
men.
Geen wonder dat het bedrijfsleven
tracht door bundeling van kr hten
een sterkere positie op te bouwen,
waarmede de komende moeilijkhe
den beter tegemoet getreden kunnen
worden. In de aannemerswereld be
staan ook zorgen genoeg. De loonron-
de voor de metaalindustrie zal de
uitwerking niet missen als de lonen
van o.a. bouwvakkers aan de orde
komen.
