HOFNAR
ik de kans had zou
Amerika opblazen
Ardito
kwintet perfect
c
vraag uw winkelier
RIGOLETTO
LEKKER BROOD dussïlbloem
teratuurprijs voor
Marianne Moore
jurnée Ned.
lenten Orkest
100% tabak 35ct.
ENGELSE CINEAST
PETER WHITEHEAD:
^atuurprijs
JE voor
Sr,
ouw Faure
DWS heeft twee
ton schuld bij
Olympisch Stadion
Okker vierde op
Duitse ranglijst
Doodvonnissen in
Rhodesië gewijzigd
in gevangenisstraf
Kerkelijk Leven
'S WIJNKELDER
WIJNKELDER
Amerika
Oud en nieuw bij
Kunstkring
I
gDAO 11 DECEMBER 1988
UEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
EDAM (ANP» Het Ne-
Itudenten Orkest maakt in
eer zyn „nationale steden
Ruim 70 studenten, af-
it. alle universiteitssteden,
ergen (N.-H.) repeteren en
n daarna in elf plaatsen:
I januari). Middelburg »17),
(20), Apeldoorn (21). Arn-
Eindhoven (23), Utrecht
togen (28). Haarlem (29»,
(30) en Amsterdam (31).
Ing van Jan Brussen speelt
jn van Voormolen, Haydn
Issohn. Solist in het hobo-
ji Haydn zal zijn Werner
toboist by het Radio Filh.
opbrengst der concerten
ten goede aan het Uni-
syl Fonds en het Ned. Stu-
natorium.
ADVERTENTIE
Sainte-Beuve-prys voor
mrfAran fnatralronH oon
(Door Reg ten Zijthoff)
UTRECHT „Een blanke voelt
zich één moment zoals een neger
zich altijd voelt als hij in elkaar
geslagen wordt door de snelle,
schietgrage smerissen van Chi- j
cago of New York. Heb je enig
idee wat dat betekent in Ameri
ka. voor 100% neger zijn en niet
alleen tijdens een demonstratie?"
J3 gisteren toegekend aan Engelands meest omstreden cineast
jucie Faure. de echtgenote Peter Whitehead (31) zit in de
uwtttster van onderwijs Edgar Utrechtse Studiokelder ter gelegen-
zelfj haar werk ,,L' autre per- heid van de Nederlandse première
tV<p waren drie stemmingen van „Tonite let's all make love in
chtö London" in het kader van het Stu-
!4-%chts één stemming nodig dium Generale.
no» voor essays te geven aan Net terug uit Amerika. <48 uur niet
«Ao voor zijn verhandeling j geslapen), boordevol indrukken
66. contes de Perrault". Het..Pc heb een nieuwe identiteit gevon-
rksde maal dat de Sante-Beu- I den" en werkend aan de laatste
loodjes van zijn afrekening met de
VS en het Amerikanisme „The Fall"
is hy nauwelijks bereid iets te zeggen
over „Tonite": „Dat was een andere
Peter Whitehead. Ik beweer niet dat
lk de film nu haat. maar hij staat
mijlenver van me af",
werk (AFP/RTR) Een pen- ln Amerika vond Peter Whitehead
4 i?n „vlT1.. de oplossing voor zijn artistieke pro-
iif Christus heeft °P d6> blematiek, en voor de vorm waarin
or Sotheby in Londen ruim j zyn politiek en maatschappelijk
s gebracht. Een woordvoer- engagement moest gieten.
Cortheby achtte dit een bü- I xk ging er heen met de bedoeling
prijs. De tekening is ver- een fUm mafen Qver protest en
oor i
aak)
5375,
brandttekening
rA000 gulden
tri c
hetr
)LM (GPD) In de
F. lofdstad heeft Koning Sus-
en, |tn Zweden gisteren aan de
prijswinnaars hun prijzen
z°°lpe Koning was vergezeld
:ers« Margarethe van Dene-
DVERTENTIE)
om een film te maken over een stad.
een bevolking, een cultuur, een maat-
j |iri 17PI1 schappij, die bezig was uiteen te val-
Hij doolde rond in de wereld van
rAf*Al Irt het protest; de studenten, de hippies,
CllVl ^e artiesten, dichters schrijvers en de
unaergrotmd-wereld van toneel en
film. Hij filmde bijeenkomsten en
protesten. Hij keek.
„Er gebeurde iets met me. Twee
jaar geleden had ik het vage gevoel
dat er wat aan de hand was: tegen
Vietnam, voor de vrede. Tv, radio,
anfrins Bertil en Prinses kranten signaleerden het protest,
pamn Zweden en de Zweedse Maar nu zat ik er middenin. En ik
[s,JCarl Gustav. Na de prijs- zap dat de beweging van het protest
c Alperd in het stadhuis een j wegstierf. Het was een modieuze zaak
Hlkegeven ter ere van de geworden. Na de Pentagon Mars van
250.000 Amerikanen tegen' Vietnam
publiceerden kranten kleurenpagina's
voi met hippie-mode en in de super
markets kon je Vredes Pakken kopen
voor 25 dollar".
Zo werd Amerika voor Whitehead
de zelfconfrontatie. Wat kan een ci
neast doen aan de revolutie?
Plaatjes laten zien van armoede,
van geweld? Peter Whitehead ging
vei der. Hij keerde zich af van de pro
testbeweging en richtte zijn film ge
heel op het illegale protest. „Verdedi
ging van het geweld als protest".
Zp ontstond het tweede deel van
The Fall: een fictief deel. uitgaande
van een verhaal waarin een artiest
zijn kunstvorm opgeeft en een poli-
talloze hoogleraren, hun carrière ver
gooien.
Want FBI en CIA slapen niet. Wie
actief heeft meegedaan aan de Co-
lumbia-revolutie krijgt nooit meer
een (wetenschappelijke) poot aan de
grond in deze VS-maatschappij".
The Fall betekent voor Peter Whi
tehead de conclusie van alles wat by
tot nu toe als filmer heeft gedaan.
„Fen combinatie van het beste dat
ik ooit heb gemaakt".
Dat was in 1965 zijn opzienbarende
debuut ..Wholly Communion", het
adembenemende verslag van de poë
ziemanifestatie in Albert Hall 1965
toer 7.000 mensen de poëzie tot leven
brachten en van het woord één gran
dioze happening maakten.
In 1966 de Rolling Stones in een
wat melancholieke, lyrische docu
mentaire ..Charlie is My Darling".
En in 1967 „Benefit of the Doubt"
(rond Peter Brookst anti-Vietnam -
stuk US) en „Tonite let's all make
love in London", een (scherpe) kleu-
renbylage by een dubieus swingend
Londen.
Met The Fall verbrandt Whitehead
dc/e schepen achter zich: „Ik heb
een deel van mijzelf vernietigd. Dat
deel wat Amerikaans is. Hèt grote
probleem van Europa en ook van een
belangrijk deel van de rest van de
wereld. Niet Vietnam, maar Amerika"
In Amerika vindt Peter Whitehead
zjjn identiteit. Het is een vreemde
haat-liefde-verhouding die uit zijn
betoog naar voren komt. Haat-liefde,
die ook sterk aanwezig is ten aanzien
van „Tonite let's all make love in
London".
„I* werd geconfronteerd in Ameri
ka met de gemeenschap, de levens
stijl waarin ik werd opgevoed.
Een confrontatie die zijn climax
kreeg in Columbia University, toen
ik ontdekte dart; je alleen een revolu
tionaire film kunt maken door aan
de revolutie mee te doen. Ik weet nu
exact waarom ik Amerika haat. De
Amerikaan in mijzelf is getranscen
deerd. De revolutie is een collectivi
teit geworden voor mij. niet langer
een privé-revolutie".
Hoe ver gaat die haat?
„Ik weet niet if er nog een ande
re oplossing is dan geweld. Drie we
ken voor Bob Kennedy werd ver
moord, filmde ik hem om na te gaan
of er een politieke oplossing voor het
probleem was. Die is er niet. Het sys
teem moet veranderen en dat kan
alleen met het pistool op de borst.
Chantage met geweld. Maar geen
burgeroorlog, want je begint niets
met geweren tegen tanks. Er moet
een dialoog komen. Het kapitalisme
moet gedwongen worden tot her
structurering".
Wat kan een filmer doen? Peter
Whitehead stelt zelf dat vormen als
film en toneel gedwongen zijn tot
passief verzet. Als hij filmt, is hy
passief: „Ik ben pas actief wanneer
AMSTERDAM (ANP) Op een
buitengewone algemene aandeelhou
dersvergadering is dinsdag vastge
steld. dat de heer J. C Tetzner of
ficieel zal optreden als gedelegeerd
commissaris van het Olympisch Sta
dion. een situatie die officieus al
sinds het begin van dit jaar be
stand. Hy krijgt voor zyn bemoeiin
gen duizend gulden per maand met
terugwerkende kracht tot 1 januari
1968
Uitvoerig werd op de buitenge
wone vergadering ook gesproken
over een suggestie van aandeelhou
ders om inspraak te krijgen in hec
doen en laten van DWS. Deze ver
eniging heeft een schuld van ruim
twee ton by het stadion. Gedacht
I werd by mogeiyke inspraak aan de
sport technische ervaring van oud-
international Tetzner.
DUSSELDORF (ANP) De Ne
derlandse tenniskampioen Tom Ok
ker, neemt op de door „Sportinfor-
mation Düsseldorf" opgestelde rang-
lust van 1968 de vierde plaats in. De
Australiër Rod Laver, winnaar van
Wimbledon, wordt door negentien ex
perts uit de gehele wereld als de
beste tennisser van dit jaar be
schouwd. Tussen Okker en Laver
slaan de Amerikaanse amateur Ar
thur Ashe en de Australiër Ken Ro-
sewall.
By de dames voert de Amerikaan
se Billle Jean King de lust aan. ge
volgd door de Britse Virginia Wade,
de Amerikaanse Nancy Richey en
de Britse Ann Jones.
SALISBURY (Reuter» In Rho
desië zyn gisteren de doodvonnissen
van 25 negers gewyzigd in levens
lange gevangenisstraf. Het besluit
werd genomen door de uitvoerende
raad, bestaande uit het kabinet en
Clifford Dupont. de man die sinds
de eenzydlge onafhankeiykheidsver-
klaring de plaats inneemt van de
Britse gouverneur. In totaal wacht
ten 117 negers op de uitvoering van
hun doodvonnis. Over het lot van de
anderen zal de regering zich bera
den.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Zegveld W. L. Tukker
te Zwolle.
Aangenomen naar St. Nicolaasga
C. A. H. F. Meyer te Maassluis.
Bedankt voor Middelburg, D. H.
Bosma te Nyverdal.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Dronryp. O.
Mulder, kandidaat te Amsterdam die
bedankte voor west-Terschelling na
dere beslissing), naar Bedum J. Z.
Potjer te Maasland.
GEREF. KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Amsterdam-zuid. dr»
D. Deddens, te Leeuwarden.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Hardinxveld/Giessen-
dam A. Hoogerland te Werkendam.
ADVERTENTIE
Peter Whitehead in Utrecht be
zig aan een bijna ononderbroken
monoloog over film, de artistieke
en maatschappelijke problema
tiek. Later merkte hij over zijn
spraakwater op: „Soms ben ik
net een wandelend stuk van
Beckett".
Hogewoerd 128, LHden
tïeke daad stelt door een politieke j ik monteer". Het is nu zijn grote pro-
85Jll 166b - Tel. 22717 - Leiden
5. tel: 23538-Leiden
SiWNIS Het Nederland-
a" tafeltennisteam heeft gis-
D Crystal Palace in Lon-
iw verloren van de Engel-
Evenals in de eerste ont-
ikele dagen geleden ln
moord te plegen als enige mogelyk-
heid om nog effectief te protesteren.
In die tyd werd Martin Luther King
vermoord en zo kwam ik automa
tisch weer terecht op de non-fiction,
de documentaire. Even later zat ik
middenin de revolutie op de Colum
bia University. En dat deel. die orgie
i van totalitair geweld en ontmensely-
bleem. Is filmmaken voldoende
Hij zou zich politiek actief tegen
het systeem willen inzetten. „Als het
moet met het machinegeweer in de
hand. O ja, als ik de kans kreeg, blies
ik Amerika en zyn cultuur op. We
moeten ze bestrUden met hun eigen
wapens: geweld en chantage.
Wat Is hun ontwikkelingshulp an-
k.ng is 't orgasme van de film ge- (jers dan een voortzetting van de pro-
werden. Columbia werd ook myn
privé-revolutie. Vanuit een fictieve
droom waarin lk zocht naar vorm en
inhoud het geweld naar binnen
gericht en geprojecteerd naar buiten
belandde ik in het directe geweld
igh, zegevierde de En- zag 250 studenten het ziekenhuis in
gaan en duizenden, waaronder ook
564 Bters weer met 90.
igeM
nw»
Vrr
:irw
ber
iv eg
b*ORK
(AFP) De Ame- i
Moore heeft een tiental ten-
tectie-rackets van Al Capone? Je
stopt geld in een ontwikkelingsland
en „beschermt" het. Je wilt je geld
niet terug hebben, maar wel interest
ln een of andere vorm. De binding
wordt vast. De chantage begint.
Amerika heeft veel geleerd van zyn
gungsters".
In „Tonite let's all make love in
London" laat Peter Whitehead na-
drukkeiyk „de wacht aflossen", het
wat ironische symbool voor een ko
mende revolutie „in ieder geval
I binnen vyf jaar". Wordt die wacht
ooit afgelost? Ook Peter Whitehead
durft geen antwoord te geven. Hy is
al verder gegaan dan de meeste fil
mers. Verder dan Godard met La
Chinoise of Le Weekend. Hy heeft
meegedaan en zijn nostalgische
droom van een balletfilm naar Stra-
wmsky's .Persephone" laten schie-
LEIDEN Een met jeugdig élan, in hoge mate vakbekwaam
musicerend Ardito-kwintet, bestaande uit Paul Verhey (fluit),
Rob Visser (hobo), Sjef Douwes (klarinet). Peter Hoekmijer
(hoorn) en John Mostard (fagot), presenteerde zich op het
tweede Kunstkringconcert.
Wanneer men de vraiag stelt of er
behoefte is aan een ensemble met
een diergelijke samenstelling. dan
kan het antwoord daarop onmiddel
lijk bevestigend luiden, ondanks het
feit. dat de literatuur ervoor be
perkt en zeker niet altyd interes
sant is.
De voortreffelyke kwaliteiten van
deze vyf misicl. die intens gestu
deerd moeten hebben, om tot een
zodanige uitzonderlijke homogeniteit
FC Twenthe-NEC
Holland Sport-MVV
Volendam-DWS
DOS-PSV
Sparta-GVAV
NAC-Go Ahead
DFC-Den Bosch
Vitesse-Heracles
RCH-SVV
Üchteres Marianne Moo
•en voor haar hele werk
liden met de nationale
•enning van de V.S. Aan
heiding, die jaarlijks
erikaanse comité voor
d'il WOÏ"dt toegekend, is een
efflan 5.000 dollar verbon-
n.Jge prijswinnaars waren
2sAn- en toneelschrijver
ooA Wilder, de criticus Ed-
Jlson en de dichter W. H.
Marianne
dichtbundels op haar naam en ver
scheidene andere werken, waarvan
het eerste in 1921 werd uitgegeven
toen ze 34 jaar was. Uit waardering
voor de door haar verzorgde vertaling
van de fabels van La Fontaine, in
1954 in de V.S. verschenen, benoemde
de Franse regering haar tot ridder ln
het Legioen van Eer. By de nu ver
leende onderscheiding wordt zy be
titeld als „eerste vrouw van de dicht
kunst Een van de zeldzame wezen-
lyke poëziescheppers van onze tyd".
Een van haar bekendste werken is
het grote gedicht: ,Jn distrust of me
rits" over de tweede wereldoorlog.
Met de fel en actief proteste
rende dichter Allen Ginsburg
vraagt Peter Whitehead„Ame
rica when ivill we end the human
war?"
Helm. Sp.-Volew.
Blauw Wit-Haarlem
Roda JC-Gooiland
Voetbal De Groningse ere
divisieclub GVAV zal op dinsdag 7
januari in Groningen een wedstryd
spelen tegen het Roemeense natio
nale elftal. De Roemenen beschou
wen deze vriendschappelyke ontmoe
ting als voorbereiding voor de inter-
landwedstryd Engeland—Roemenië,
die op 15 januari in Londen wordt
gespeeld.
Fortuna Vl.-Heerenv.|
Cricket Het Westindische
cricketteam heeft in vier dagen de
eerste testmatch tegen Australië
met 135 runs gewonnen. De eind-
scores waren: West-Indië 296 en
353, Australië 284 en 240.
te geraken, vergoeden erven wel al
les. Dit Ardito - kwintet heeft dan ook
ontegenzeggelijk een prachtige toe
komst voor zich. Natuuriyk is een
jong ensemble als dit voor verdere
inneriyke ryping vatbaar, doch de
geestelyke instelling, de verfynde
en beschaafde toonvorm ing, ja. de
algehele gecultiveerde sfeer en het
opmerkeiyke aanvoelingsvermogen,
geven nu al resultaten, die men
slechts opmerkt by hen. die eerst na
een reeks van jaren met elkander
zijn vergroeid. Daarbij is het 't ver
heugende, dat het programma zowel
oude als moderne composities bevat,
teken, dat men niet blyft stilstaan,
doch ook die progressiviteit haar
deel schenkt. Tussen kwintetten van
Danzi, Ibert diens ..Trois pièces
brèves." endanks het aristocratische
karakter toch lichtelyk tegenvallend,
gezien een zekere naar amusements
muziek riekende oppervlakkigheid.
Karl Stamitz en Onslow, de Engels-
Franse componist, die in 1842 lid
van de Academie Fran^aise werd
bevonden zich composities van twee
moderne Nederlanders, die aan dit
genre een leerzame varryking
schonken.
Het in 1966 atonaal geschreven
kwintet vand e in 1940 geboren com
ponist W. F. Bon en het uit 1958 da
terende kwintet van Jan van Viy-
men. het laatste dot hy bewust
schreef in de reeksentechniek van
Schonberg en waarin hy zich nog
gans anders betoont dan in zyn al
lerlaatste. tot grote beroering aan
leiding gevende composities, vorm
den twee scherp contrasterende ele
menten tussen de van ouds-ver
trouwde, melodieuze klanken, die
hun aparte, liefiyke charme hebben.
Zy vereisten een groot omschake
lingsvermogen.
Zowel bil Bon als van Vlymen I
valt de by uitstek cerebrale instel
ling op, waarbu de absolute breuk
met voorgaande styiperiodes evident
is. Zy zullen by menigeen nog ge
voelens van schokkende verwonde
ring hebben opgeroepen en toch is
het goed hier kennis van te nemen.
Wü leven nu eenmaal in een tyd.
waarin zoetgevooisde romantiek by
vele componisten taboe is: integen
deel, schrilheid en verscheurdheid
lyken de boventoon te voeren. Met
een punctuele precisie en een ver
bijsterende technische vaardigheid
had het ensemble zich ook tot deze
veeleisende werken ingeleefd.
Dat hieraan een korte toelichting
voorafgegaan is. leek ons, mede in
verband met het extreem moderne
idioom van beide composities, een
goede gedachte. Men kreeg daar
door tenminste een. zy het summier
begrip van inhoud en intenties.
Klank- en kleurverscheidenhedd,
dynamisch schakeringsvermogen.
eminente embouchure waren deze
aivond rykeiyk aanwezig. In hoever
re de composities van Bon van Van
Vlymen de „tydelykheld" zullen we
ten te overwinnen en dus stand zul
len houden, valt moeilyk te beoorde
len. In ieder geval hadden zy zich
geen betere pleitbezorgers kunnen
Het Ardito-kicintet, dat giste
ren een groot succes behaalde op
het concert van de Kunstkring
voor Allen.
(Foto LD/Holvast)
denken dan deze leden van het Ar
dito-kwintet, die een eenzijdig genre
toch wel een boeiend gezicht wisten
te geven.
Waarby aangetekend dient, dat
dit voomameiyk lukte door de per
fecte realisaties.
Gul applaus getuigde van grote in
genomenheid.
H.
