Spijkerbroek
Bij ons kan altijd alles
Frijetijdskleding
werd honderdtwintig
jaar geleden al
ontdekt
meest verkochte pantalon
ter wereld
oud maakt
zo
blij
i!f!iln
tiSTvÈ ■o v a
i
GOUDEN STOF
iijjAJORICA
PAR ELS-BIJOUX
Gevaarlijk
Kindermeu bels
van karton
Quant
roRlTOEK
SX1ERDAG T DECEMBER 1988
LD EXTRA 1
ven: Goudzoekers uit de vorige eeutc,
?d in de voorlopers van de huidige spij-
oeken. Volgens de historie is de man
te s („Alkali Ike") degene, die zijn kleer-
tot wanhoop bracht, doordat hij zijn
'j. zakken volpropte met steenmonsters.
eeide kleermaker het repareren beu werd,
nen hij naar hamen en klinknagens en
trde de zakken lettelijk vast: de „spij-
was 9eboren.
c/ifs: Levi Strauss, vindingrijk immi-
as die op 20-jarige leeftijd het grond-
gin?n van de spijkerbroek creëerde, met
?an,
\uk zeildoek als materiaal.
12
nai^
e ir
red.
189
in
de
Dpei
ka
Mrgid geeft in deze sombere dagen kleur
0D lan de avondkleding van bekende Pa-
s v'ijse modehuizen: lange getailleerde
ivesten met ingeweven goudkleurige
i, afgezet met goudkleurige biezen,
sjgjemdjurken van mousseline, geborduurd
jiloemen van gouddraad, korte cocktail-
met schouderbandjes en met broek-
de^i franjezoom, gebreid uit goudkleurige
Voor de avond ook alle moge-
Vii.ccessoires in goudkleur: lange kettin-
schakelceintuurs met kwasten, goud-
reven avondsjaals en goudleren san-
.4
Als over enkele maanden het carnaval
weer over zuidelijk Nederland raast, zul
len heel wat doorgewinterde carnavals
vierders hun klassieke blauwe kiel en
rode halsdoek weer combineren met een
spijkerbroek. Een kledingstuk, dat een
stootje kan hebben, niet heet of koud
wordt van een puts bier en zelfs de wild
ste leut met gemak overleeft. Om de rest
van het jaar weer dienst te doen als kam-
peerbroek, hobbybroek, tuinbroek, auto
broek vult u zelf maar in.
Een veelzijdig kledingstuk-voor-jong-en-oud,
die spijkerbroek, die wel eens wordt betiteld
als „het eerste officiële vrijetijdskledingstuk"
dat vanuit Amerika naar de Westeuropese
landen kwam. Een nieuwtje dat echter meer
dan een mensenleeftijd historie als achter
grond had. Want de basis voor onze heden
daagse. welhaast onverwoestbare spijker
broek werd een kleine honderdtwintig jaar
geleden al gelegd.
De man die zonder het zelf op dat moment
te weten, die basis legde ivas een Europese
emigrant: Levi Strauss die in 1848 als twin
tigjarige jongeman naar Amerika vertrok.
Slachtoffer van de „goudkoorts", die toen
volop woedde en duizenden naar de Nieuwe
Wereld deed trekken, in de hoop op kostbare
goudvondsten. Met Levi Strauss liep het iets
anders dan hij zelf had gedacht. Zijn biogra
fie vermeldt dat deze aardige woordspeling:
Hij dacht stofgoud te zullen vinden, maar
hij vond het goud in de stof.
In zijn bagage had Levi Strauss namelijk
een lap zeildoek. Het leek aanvankelijk nut
teloze ballast, die echter waarde kreeg toe®
Strauss andere gouddelvers ontmoette. Het
ruwe werk waaraan ze vrijwillig waren be
gonnen eiste ijzersterke kleding. De jonge
immigrant Strauss moet op dat moment de
„brainwave" van zijn leven hebben gekre
gen. Hij pakte zijn lap zeildoek, zocht een
meester-kleermaker op en liet uit het zeil
doek twee broeken maken. Het zouden de
eerste zijn van de miljoenen exemplaren, die
nadien zijn vervaardigd. Levi kreeg de ene
bestelling na de andere voor zijn ijzersterke
broeken, moest binnen een paar maanden
naar een grotere bedrijfsruimte uitzien, kon
zijn eerste spaargeld naar zijn familie sturen
en had de naam van zijn produkt, „a pair of
Levi's" (een broek van Levi) voorgoed tot
een begrip weten te maken. Een „typisch -
Amerikaans" carrière-verhaal dus.
Het grondpatroon van de spijkerbroek was
gecreëerd, maar het duurde nog een jaar of
twintig voordat de „echte" spijkerbroeken
ontstonden. In de zestiger jaren van de vo
rige eeuw gebeurde dat min of meer bij toe
val.
Een zekere Alkali Ike, bekend goudzoeker
uit Nevada, placht bij zijn goudzoekerij grote
brokken steen bij wijze van monster in zijn
broekzakken mee te dragen.
Het gevolg liet zich raden: met sombere
regelmaat scheurden de zakken van zijn
werkbroek uit. Tot een kleermaker het re
pareren beu werd, een hamer en een paar
koperen klinknagels greep en de uitge
scheurde zak op de broeknaad vastklonk.
Op dat moment was de echte spijkerbroek
geboren: de werkbroeken kregen voortaan
koperen klinknagels op alle „spannings
punten", wat de levensduur aanmerkelijk
bleek te verlengen. In 1873 werd op deze
vinding patent verleend.
De spijkerbroek mag dan het eerste officiële
vrijetijdskledingstuk zijn geweest, hij is aJ-
lang niet meer het enige. Maar het is waar
schijnlijk niet overdreven om de spijkerbroek
„de meest verkochte pantalon ter wereld" te
noemen. Een benaming die door de fabrieken
nog altijd als dankbaar verkoopargument
wordt gehanteerd.
breisters dit modenieuws: de gebrei
de sweaters, pull-overs en spencers van
najaar 1968 hebbe, vaak ingebreide
te of schuine) ruiten in contrasterende
ja£n (oranje met donkergroen, of oranje
10g#nkergroen op marmergrijs fond). Ge-
)er zijn ook lange gestreepte blazers met
cht biezen, troispièces (pantalon, trui, car-
ar in pied-de-coqpatroon, jurken die zo
>anZijn dat ze als lange truien op panta-
ingïn broekrokken worden gedragen. Leren
snaarzen hebben soms gebreide boorden.
„Dierder grove wolsoorten en wollen ga-
tweedeffect worden verwerkt tot
2u$ers, jurken met bijpassende vesten en
g fide mantels. Bij dit alles gebreide
jes en lange grof gebreide sjaals.
roJjrticaal gestreepte overalls van katoe-
badstof, driedelige kampeer- en
tuinpakken, strandoveralls van badstof,
rails in camouflagekleuren: ziehier een
uit de vrijetijdskleding voor de man.
en ander is, uiteraard, alweer bedoeld
voorjaar en zomer van 1969. Het gaat
s toe in die mode en de term „speel-
eel valt verscheidene malen. Zo'n speelpak
tintde man heeft korte mouwen en bermu-
d,pen, wordt uit bedrukte katoenen jersey
akt en gedragen onder denim kam-
lakken of onder zeiloveralls van geplas-
rd katoen.
d.
tal
epf
e 9
ADVERTENTIE
le medische rubriek van Ladies' Home
lal pleit een kinderarts uit Chicago voor
m veiliger meubilair voor baby-
Onderzoekingen op dit terrein heb-
lem geleerd dat één op de twee kinderen
jvóór het tweede levensjaar een pijnlijke
vaak gevaarlijke val maakt uit wieg,
e of kinderstoel. Ook rollen babies nog-
ïns van commodes en aankleedtafels.
Het leven wordt een stuk gemakkelijker als
je ophoudt met van je medemensen stipte
beleefdheid te eisen. Als iemand het nodig
vindt zich tegenover ons correct te gedra
gen, moet hij het beslist niet laten, maar
voor mij hoeft het niet. Vandaar dat al het
jongvee, wat bij ons over de vloer komt, zich
ongedwongen durft bewegen, zichzelf kan
zijn en altijd weer terugkomt.
„Zie je wél", zeg ik dan. „Al die strakke
omgangsvormen maken de zaken alleen
maar gecompliceerd. Geef mij maar een
voud en regelrechte gewoonheid dat is
veel gemakkelijker".
Jawel, dat dacht ik.
Marian was jarig, voor de veertiende keer.
Die overgang van schoolkind naar volbloed
puber diende met een knalfuif, stromen li
monade, kilo's chips en honderden decibels
beat gevierd te ivorden. De grote
broers maakten ivijselijk dat ze ivegkwa-
men, vader en ik hadden ons met krant,
boek, t.v. en koffie in de slaapkamer terug
getrokken, opdat de jeugd ongestoord kon
feestvieren. Om half elf stak het dochtertje
haar hoofd om de deur.
„Mams, kun je even komen?" vroeg ze drin
gend.
„O grutjes?', dacht ik. Ze hebben ruzie gekre-
en en- zijn er twee misselijk geworden en
ze hebben met hun kaarsen de gordijnen in
brand gestoken.Ik schoot de gang op en
keek in een aantal angstig naar mij opgehe
ven meisjesgezichten.
„Wat is er aan de hand beneden?"
„Niets. Maar ik wilde vragenmogen ze
hier allemaal vannacht blijven slapen?
„Wat!"
Alleen de meisjes natuurlijk
„Hoeveel?"
„Vijf. 's Avonds om half elf geconfronteerd
te worden met vijf logees voor het week
einde, als je daar helemaal niet op hebt ge
rekend, brengt je wel even van je stuk.
„Vinden hun moeders dat wel goed?"
„Ze zullen natuurlijk eerst even naar huis
gaan om een nachthemd te halen en toe
stemming te vragen foe, mag het? We
slepen alle slaapzakken van de zolder en
gaan allemaal in de huiskamer slapen, daar
is het warm genoeg. De meubels staan toch
al op de gang en we willen zo graag, ik ben
toch jarig". Ach, waarom eigenlijk niet,
dacht ik. Als ze het nou leuk vinden om met
z'n zessen op de grond te slapen, lekker
hard te liggen en spierpijn te krijgen
Als je jong bent schijnt primitiviteit het
hoogste goed te zijn.
„Jullie doen maar", zei ik. „Dan blijft mor
genochtend zeker iedereen ook ontbijten?"
„Allicht.dat kan toch wel?"
„Hier kan alles", zei ik trots.
De moeders gaven genadiglijk toestemming
en tot diep in de nacht werd in de huiska
mer van alles geprobeerd om de danszaal
om te toveren tot massa-slaapzaal. Het duur
de lang eer het gestommel en gegiechel op
hield. Juist toen vader en ik in slaap vielen
werden we opgeschrikt door een ijselijk ge
gil. Ik daverde de trap af en vond Henk in
de gang, die met een verbijsterd gezicht tus
sen de opgestapelde stoelen stond. In de ge
sloten kamer werd nog gierend gelachen.
„Watwat is dat daar binnen?" stamel
de de zoon onthutst. „Ik kom net thuis, ga
de kamer in om een glas te halen en breek
meteen mijn nek over een hele troep meiden
Ik schrok me lam".
„Logees", knikte ik. „Laat ze maar en ga
naar boven".
„Had je me dat niet van te voren kunnen
zeggen?"
Wéét ik dan ooit iets van te voren?" Hoofd
schuddend verdween hij naar zijn eigen ka
mer.
„Zoiets kan alleen hier gebeuren", mopper
de hij. Was het wraak, dat hij de volgende
middag ongevraagd 'n gast voor het diner
meebracht? Ach neen. Hij deed het gewoon
in het zalige besef dat het kon, zonder dat
hij of zijn vriend zich ervoor hoefden te ver
ontschuldigen. Het leven wordt immers veel
gemakkelijker als je je niet zo streng houdt
aan protocol goede en manieren? Ja,
voor het kroost wel. Maar voor mij?
THEA BECKMAN
Lange sjaals zijn voor de komende winter
onmisbaar. Hier een gestreepte stola bij een
visgraat broekpak van Lanvin.
„Those things" is de naam van afwasbare
kartonnen kindermeubeltjes die in Londen
naar een idee van de Engelse ontwerper Pe
ter Murdoch worden gefabriceerd. I.V.-
nieuws, de maandelijkse uitgave van Raad,
Instituut en Centrum voor industriële vorm
geving weet te melden dat deze meubeltjes
de onderscheiding „design of the year 1968"
hebben gekregen. Ze kunnen als plat
pakketje worden verzonden, zijn gemakkelijk
in elkaar te zetten en bovendien goedkoop.
ADVERTENTIE
Van Mary Quant weer een nieuwtje voor de
markt der schoonheidsmiddelen: een doosje
vitaminepillen die (zegt Mary) juist die vita
mines bevatten die de huid nodig heeft. Ze
moeten (uiteraard) gebruikt worden in com
binatie met andere Quant-schoonheidsmid
deltjes en worden dan ook alleen verkocht bij
een van de gezichtswatertjes die de vinding
rijke Quant fabriceert.
desinfecterende crème-zeep
voor de HALVE PRIJS, bij
grote tube SANBALM
handcrème
