:1
Voorlichting aan vrouwen wordt
V'
zakelijk gebracht
Hond in een huis vol poezen
Tilly Marijn Mengelberg
eneyclopediste: een vak
dat in de praktijk moet
worden geleerd
mn
De voedingswaarden van
kant- en klaarprodukten
PRAKTIJKVAK
re
HUISHOUDING
rONTDEK
San
halm
OVERPEINZING
PAR ELS-BIJOUX
Blote boezem
niet nieuw
Mannen over
broekpakken
RA i
r
fcATERDAQ 88 NOVEMBER 1058
LD EXTRA 8
A
Zesenzestig medewerkers en ongeveer
tachtig instellingen hebben de „in
grediënten" geleverd voor de nieuw
ste Winkler Prins encyclopedie, de mo
derne W.P. voor de vrouw". Aangekon
digd als een naslagwerk voor en over
de vrouw van deze tijd, of ze jong dan
wel oud, gehuwd of ongehuwd is, bui
tenshuis werkt of huisvrouw is. Wie
sceptisch staat tegenover dit soort
vrouwenboekenzal bij het doorblade
ren wellicht van mening veranderen.
Deze nieuwe encyclopedie geeft een gro
te hoeveelheid informatie op allerlei ter
rein, beknopt en hélder, maar bovendien
fraai „verpakt", met veel (gekleurde) il
lustraties. Wie weten wil wat abricote-
ren is, kan aar de weet komen, dat dit
betekent „het bestrijken van warm gebak
met warme abrikozenmoes"maar wie
zich meer interesseert voor de techni
sche aspecten van haar huishouding
zoekt evenmin vergeefs naar onderwer
pen als aardgas en aardleiding. Sociale
wetgevingjeugdproblematiek, indus
triële vormgeving zijn maar enkele van
de tientallen onderwerpen, die dieper
graven. De moderne W.P. voor de vrouw
is een uitgave van de N.V. Uitgevers
maatschappij Elsevier, de prijs ligt tus
sen de dertig en de veertig gulden.
OORLICHTING aan vrouwen
moet je op een verstandige
en zakelijke manier brengen",
vindt Tillymarijn Mengel
berg. Zij is ehef-redactrice van de Wink
ler Prins-encyclopedieën en samenstelster
van de zojuist verschenen „Moderne W.P.
voor de vrouw", een meer dan 500 blad
es rijden tellend naslagwerk. Geen gemak-
|j kelijke opdracht, het samenbrengen van
deskundige gegevens over zoveel uiteen-
ij lopende onderwerpen. Hoeveel werktijd
H schuilt er achter het fraaie uiterlijk van
so'n robuust boekwerk?
Afgezien van alle voorbereidende werk
heeft het maken van dit boek, het echte sa
menstellen, ongeveer een jaar geduurd", re
kent Tillymarijn Mengelberg uit. „Het grote
probleem is meestal: hoe krijg je de bijdra
gen van de deskundige medewerkers tijdig
binnen. Dat is bij dit boek gelukkig heel vlot
gegaan. Er waren een kleine zeventig mede
werkers buiten het huis bij betrokken. Man
nen en vrouwen, iets meer vrouwen dan
mannen. Maar dat laatste was toeval".
nog
st in
ra
t e
Tillymarijn Mengelberg is al zo'n jaar of
jzegi dertien eneyclopediste, een vak dat door
maar weinig mensen wordt uitgeoefend. Ze
schat dat er in heel Nederland niet meer dan
veertig encyclopedisten zijn. Zelf begon ze
destijds, na een studie in Frans en kunstge
schiedenis en met een dosis van huis-uit
meegekregen muziekkennis, als assistent-re
dactrice aan een muziekencyclopedie. „Je
moet wel kunnen beginnen met een brede
specialistische kennis, maar het vak van en
eyclopediste moet je in de praktijk leren. Ik
ben erin blijven hangen en ik vind het een
heerlijk vak".
Eén van de kenmerken van de nieuwe ency
clopedie voor de vrouw vindt zij de algeme
ne taal die erin gébruikt wordt. „We hebben
het vrouwentoontje beivust gemeden, gepro
beerd om alles op de meest moderne manier
te doen. Niet die kinderachtige toon, die te
genover vrouwen zo vaak wordt aangeslagen.
Ook niet dat angstvallig de raampjes dicht
houden voor de vrouw die lekker beschermd
binnen zit en geen wereldomvattende proble
men heeft. We hebben een boek willen ma
ken voor vrouwen, die bewust in deze tijd le
ven, de sleur willen ontlopen en de dagelijk
se dingen een beetje fris willen houden".
De traditionele huishoudvraagbaak voldoet
in deze tijd niet meer, is de mening van Til
lymarijn Mengelberg. De behoeften zijn ver
anderd. Een encyclopedie voor de vrouw
moet tegenwoordig veel meer zijn dan een
intiem handboekje, een praatje van vrouw tot
vrouw. „Je hebt allerlei vervloeiingsgebieden
tussen de interessen van man en vrouw.
Daarin hebben we het echt gezocht. Kijk
maar naar de grote sociaal-medische sector
in dit boek. Dat terrein werd vroeger geme
den. Bij een onderwerp als geboorterege
ling hebben we alle feiten op een rij gezet.
Een historische uiteenzetting over oorsprong
en evolutie der verschillende standpunten,
die, dacht ik, de vrouw kan helpen bij het
bepalen van haar eigen standpunt".
ADVERTENTIE
mim HANDCREME
1
uw handen vragen erom
desinfecterende crème-zeep
voor de HALVE PRIJS, bij
grote tube SANBALM
handcréme
1. Appel meer in boom
2. Hak van schoen
3. Knoopje minder op colbertjasje
4. Stop in knie van broek
5. Schoorsteen
6. Dakpan
7. Wenkbrauwen!
8. Schoffel
,Doet die hond uw poezen niets?" vroeg de
itieteropnemer verbaasd toen hij in halletje
ituitte op Borus, omgeven door een harem
van zwarte, gestreepte en gevlekte minia-
taurpanters. De vreemde man wekte in hoge
mate hun nieuwsgierigheid op, vooral toen
hij zijn tas even op de trap zette om zijn ball
point toe te spreken, die weigerde zijn plicht
te doen. Argwanend slopen ze naderbij.
Maar hoe bang ze ook waren, die tas moest
besnuffeld worden. Katten schijnen in elke
vreemde een potentiële slagerspatroon te
vermoeden die gratis biefstukken komt afle
veren, of zo iets. Joost mag weten wat er
eigenlijk in kattéhersens omgaat.
Met heeft zeker wel moeite gekost om dat
span aan elkaar te laten wennen?" ging de
man voort toen de ballpoint eindelijk inkt le
verde te vèel overigens.
„Ach, dat valt wel mee", zei ik. „Soms gaan
er weken voorbij waarin onze hond geluk
heeft en er zonder klappen afkomst".
„De hónd?"
Natuurlijk heb tk ook wel eens gezien, da
honden katten nazitten. Maar dikwijls is het
omgekeerde het geval. Daarom begrijp ik niet
toaeürom mensen altijd veronderstellen dat een
hond een flinke training achter de rug moet
hebben, eer hij duldt dat zich in dezelfde wo
ning ook katten ophouden.
todra een vreemde hond onze tuin binnen
dringt, zijn het Pluis en Mimi die met getrok
ken zwaarden naar buiten stormen om de
overtreder van Art. 461 W.v.S. buiten ge
vecht te stéllen. Tot groot verdriet van Boris,
vant meestal is de indringer een vriendje van
hem. Dan kijkt ons hondje treurig naar mij
op:
Waarom mag Boefje nu weer niet in de tuin
komen, hij doet toch niets, hij kwam alleen
'mij bezoeken. Is er dan helemaal geen recht
vaardigheid en medeleven meer voor 'n ar
me hond op deze wereld? Vrouw, ik geloof op-
tocht dat we te veel katten hebben. Kun je
[luis niet wegdoen? Ze kan geen hap katte-
vrood door haar keel krijgen als ze mij niet
torst een haal over mijn neus heeft gegeven.
.L—
Wmmm m
Mickey kan ook weg, zij gaat altijd uitgere
kend op mijn warme plekje liggen. En Baghi-
ra mag het zoetste katertje ter wereld zijn,
maar waarom moet hij altijd mijn vlees ste
len? Cleopatra is weliswaar te goedig om me
te slaan, zoals het mispunt Pluis, maar dat ze
ieder ogenblijk op me toeloopt om met haar
snorharen en staart onder mijn kin te kie
telen is ook onverdraaglijk. En Mimi! Héb je
opgemerkt dat mijn vriend Boefje met de
staart tussen zijn poten wegrent als hij haar
zelfs voor het raam ziet zitten? Ik zou ivel
eens willen weten in welk ivetboek staat dat
katten naar believen iedere hond mogen af
tuigen? En wie heeft bepaald dat hun nagels
zo afschuwelijk scherp moeten zijn, in tegen
stelling tot de mijne, en dat ze altijd precies
op mijn neus moeten mikken? Weet je niet
dat een hondeneus heilig is en toevallig
ook het gevoeligste plekje?"
„Boris," antwoord ik ernstig, „je moet je
maar schikken. Die paar klappen van een
kattepoot overleef je wel, en meestal zijn ze
aardig tegen je. Dat Pluis je aanvloog toen je
haar kleintjes liet schrikken schrijf je maar
op rekening van het moeder-instinct, katten
zijn daarmee nogal royaal bedeeld. Cleopatra
bedoelt het goed als ze onder je kin wandelt
en zich tegen je aanvlijt, dat is haar manier
om vriendschap te betuigen. Als ze zoiets bij
mij doet voel ik me hooglijk vereerd. Mickey
en Baghira zullen vertrekken zodra ik een te
huis voor hen héb gevonden al hoop ik in
het geheim dat niemand hen wil hébben; het
zijn zulke schatten. En spreek nooit kwaad
van Mimi: ze is zo trouw als een prinses en
zo dapper als Roeland. Wat je heilige neus
betreft: die zit al zo vol littekens, dat hij on
gevoelig moet zijn geworden. Dus stel je niet
aan; je hebt het goed bij ons".
Langzaam laat Boris zijn kop op de poten
zakken. Weemoedig vraagt hij zich af, waar
om juist hij: de goedmoedigste onder de hon
den, moest belanden in een huis vol katten.
Om dan nog dagelijks vernederd te ivorden
door leveranciers die angstig vragen: „Doet
die hond de poesjes niets?
Boris zou niet duf v en! THE A BECKMAN
ADVERTENTIE
grondkennis geven van het koken en de fijne
keuken. Bij de sausen bijvoorbeeld hebben
we een soort stamboom gegeven. Dat geeft
veel meer inzicht dan een reeks recepten zon
dermeer. Bij mode en schooraheidsverzor-
ging: niet alleen tips, maar ook de histori
sche achtergronden".
Tillymarijn Mengelberg wil niet pretenderen,
dat dit nieuwe handboek voor de vrouw op
alle vragen een antwoord geeft. „Alles, wat
is alles", zegt ze schouderophalend. „Ik ge
loof niet dat er ooit een encyclopedie is ver
schenen, die werkelijk alles bevat. Maar een
vrouw, die meegaat met haar tijd, vindt hier
in, dacht ik, veel van de dingen, die in het
moderne leven op haar toekomen."
Haar visie op de eisen, waaraan een
moderne encyclopedie voor de vrouw moet
beantwoorden: „Het moet een mengeling
zijn van praktische snelle informatie en van
beschouwingen. Je moet er ook gewoon een
avondje in kunnen lezen".
In maandblad McCall's een lesje in modehis
torie en- psychologie, ten behoeve van een le
zeres die zich ongerust maakt over de mode
van de „doorkijk-bloezes" en over de vrouwen
die ze dragen. Iets nieuws is er niet onder de
zon, want de zogenaamde „exhibitionistische
culturen" zijn niet van vandaag of gisteren.
De Egyptenaren en de Romeinen kenden ze
al, terwijl de vrouwen in het Napoleontische
tijdperk evenmin een probleem maakten van
het ontbloten van de boezem. Wat de psycho
logische achtergronden van dit alles betreft:
vrouwen die slaafs met elke mode meegaan,
zijn meestal vrouwen die geen individuele
liefhebberijen hebben, geen vrede met zich
zelf hebben en daarom voortdurend kleding
willen dragen waarmee ze „in" zijn. De vrees
om „out" te zijn, betekent voor deze tobbers
vaak de aanloop tot een depressie. U ziet het
alweer: kleding kan in meer dan één opzicht
een „visitekaartje" zijn.
Hoe denken mannen over de broekpakken die
veel vrouwen deze winter weer dragen? „El-
le" heeft van deze vraag een enquête ge
maakt en kreeg er uiteenlopende reacties op.
Achtennegentig procent van de ondervraag
de mannen: denkt dat een pantalonkostuum
in de eerste plaats als sportkleding is be
doeld, tweeënnegentig procent gelooft dat
een broekpak specifieke kledij voor 't buiten
leven is. Tweeënzeventig procent denkt dat
een broekpak dé kleding is om de rennen te
bezoeken, vijftig procent dat pantalonkos
tuums vooral worden gedragen wanneer men
vrienden ontvangt. Ruim veertig procent
meent dat een broekpak „werkkleding" voor
de vrouw is.
Van de mannen beneden de dertig jaar ziet
tachtig procent hun vrouwen graag in een
broekpak. Deze tachtig procent vindt ook dat
een vrouw in haar werkkring een pantalon
kostuum kan dragen. Van de mannen boven
de dertig jaar vindt drieëndertig procent het
leuk om hun vrouwen in broekpak te zien,
terwijl ruim zestig procent van deze catego
rie goedkeurt dat een vrouw in pantalonkos
tuum naar haar werk gaat.
Desondanks blijven er tientallen (huishoude
lijke) onderwerpen over die „per traditie"
tot het terrein van de vrouw horen en in een
encyclopedie voor de vrouw dan ook be
zwaarlijk kunnen worden omzeild. Het lijkt
niet eenvoudig om die in te passen in een
boek, dat op een breder en hoger niveau
mikt dan vroeger. Tillymarijn Mengelberg
heeft het gezocht in een „praktisch-techni-
sche" benadering, uitgaande van het feit, dat
de moderne huishouding bijzonder veel vak
manschap vereist, terwijl de vrouw tegen
woordig nog nauwelijks tot het huishouden
wordt opgevoed.
„Als je uitlegt wat de wetenschap tegenwoor
dig in de huishouding betekent moet je daar
ook praktische wenken bij geven. Bij een ver
handeling over moderne weefsels ook struc
tuurfoto's van de textiel, zodat een vrouw de
weefsels kan herkennen. Als je over calo
rieën schrijft, ook even uitleggen wat zo'n
term betekent. Bij het koken een bepaalde
Kom er ACHT-er
De kant-en-klaar-maaltijden komen ln steeds groter getale in de win
kel en natuurlijk probeert u ze eens óf wilt u ze eens proberen. De
vraag rijst echter of deze maaltijden werkelijk wel 10 voordelig zijn
als men ons wil doen geloven. Of de voedingswaarde gelijk is aan die
van een zelfbereide maaltijd, wordt nogal eens betwijfeld.
9
de voedingswaarde aan de maaltijd toege
voegd worden en maken hem dus belangrijn
duurder. Sommige kant-en-klaarmaaltijden,
die bedoeld zijn voor 2 personen zijn niet toe
reikend voor 2 flinke eters, u moet meer ko
pen of de maaltijden aanvullen en de kosten
zullen dus hoger zijn.
aanvullingen en toevoegsels die de kant-
en-klaarmaaltijden wat betreft de voedings
waarde volledig maken. Bij vele van deze
maaltijden, met name de maaltijd uit blik
en de gedroogde en bij de Chinees afgehaal
de maaltijd ontbreken vitamine C en dierlijk
eiwit. Het vitamine C in de maaltijd kunnen
we verhogen met b.v. gemengde salade of
fruit toe. Het eiwit kan aangevuld worden
met vlees (ham, gesneden rosbief gehakt
in blik gegrilleerde kip enz.), vis (kant
en-klaar gebakken of visconserven) of kaas
als dessert.
variatie, smakelijkheid en consistentie.
Weliswaar is er een uitgebreid assorti
ment aan kant-en-klaarprodukten in de han
del, maar de smaakvariatie is erg beperkt.
Elke fabriek heeft zijn bepaalde kruiderijen,
zodat verschillende produkten van één fa
brikant eenzelfde smaakbasis hebben. Een
fabrikant moet proberen zijn produkt zoveel
mogelijk hetzelfde te doen blijven, daar de
klant dit verwacht. In het huishouden valt
éénzelfde gerecht wel eens verschillend uit,
hetgeen al een vorm van variatie is. Som
mige kant-en-klaargerechten zijn wat pap
perig; dit komt de smakelijkheid niet ten
goede.
Welke kant-en-klaarmaaltijden kunt u ko
pen?
maaltijden in blik of glas (1/1 of Yz liter)
dikwijls Indische gerechten, maar ook de
stoere Hollandse pot.
diepvriesmaaltijden bestaande uit ge
mengde gerechten, soms in aparte vakjes
opgedaan (1-persoonsmaaltijd).
gedroogde en/of voorbewerkte maaltij
den, gemengd of apart, soms met saus in een
blikje of zakje (voor krap 2 personen).
uitzending van diners en af te halen maal
tijden, dikwijls bij Indisch-Chinese restau
rants (overvloedige porties).
Om de voedingswaarde van deze verschil
lende maaltijden te beoordelen, kunt u het
beste gebruik maken van de schijf van vijf.
U kunt dan zien of u dagelijks alle voor de
gezondheid benodigde stoffen met uw eten
naar binnen krijgt. Het is de bedoeling, dat
iedere dag tenminste één van de levensmid
delen uit elk vak gébruikt wordt, waalrbij va
riatie van belang is.
Een korte verklaring van de schijf van vijf
gaat hierbij:
Het is goed om bij iedere maaltijd melk
óf een melkgerecht te gebruiken (Y2 liter per
dag».
Zorg dat iedere dag plm. 250 g groenten
en minstens 1 vrucht en meer malen in de
week aardappelen in de voeding voorkomen.
Gebruik iedere dag plm. 20 g kaas èn plm.
75 g vlees of plm. 150 g vis óf ei óf peul
vruchten.
Verwerk iedere dag bruinbrood, rogge
brood of grove graanprodukten in de maal
tijden.
Gebruik iedere dag matig boter of marga
rine.
De matigheid met vet is wel een punt om
in het oog te houden bij de keuze van onze
kant-en-klaarmaaltijden. Sommige blik-
maaltijden en maaltijden, bij een Chinees-
Indisch restaurant gehaald, zijn dikwijls
zeer vet en daar de Nederlander toch al tè
vet eet, is dit een ongunstige factor.
U let bij de beoordeling van kant-en-klaar-
produkten echter niet alléén op voedings
waarde, maar ook op:
tijdsbesparing. Dikwijls zijn er minder
boodschappen nodig, alles bevindt zich in
één pak of blik; u hoeft niets vóór te bewer
ken; er is minder tijd gemoeid met de berei
ding en u zult minder afwas hebben omdat
het dikwijls éénpansgerechten zijn of omdat
er bij het opwarmen helemaal geen pannen
nodig zijn, zoals bij diepvriesmaaltijden, die
direct in de verpakking verwarmd kunnen
worden.
de prijs. Bij de prijs moet u de kosten op
tellen van de produkten die u volgens de ge
bruiksaanwijzing nodig heeft om de maaltijd
aan te vullen of te bereiden. Daartegenover
staan de iets lagere kosten van energiever
bruik en de kortere arbeidstijd. Vooral de ge
droogde en/of voorbewerkte maaltijd en en
kele blikmaaltijden zijn arm aan dierlijke
eiwitten; er komt te weinig vlees of vis of ei
in voor. Deze produkten moeten terwille van
Kant-en-klaarprodukten dienen de mensen,
die over weinig tijd beschikken, en die er op
weloverwogen manier gebruik van maken.
En als de prijs geen bezwaar is, kan ook een
kant-en-klaarmaaltijd een volwaardige voe
ding zijn, mits u rekening houdt met wat
wij u erover vertelden.
