KOOPAVOND
BRENGT SFEER
N LEIDEN"
9
De klok wordt
dan 30 jaar
teruggezet.
Ouderen worden veracht'
oor- en tegenstanders aan liet woord in enquête van LEIDSCH DAGBLAD
Dr. Schreuderhoogleraar gerontologie:
Tabel 1
Tabel 2
Tabel 4
Tabel 5
Tabel 6
Veel vooroordelen bij
JDAG 22 NOVEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
\'an de mogelijkheid om opmerkingen te maken op de daartoe in onze koopavond-enquête
schapen gelegenheid hebben de meeste deelnemers gretig gebruik gemaakt.
Hieronder volgen opmerkingen, argumenten en suggesties, gerangschikt naar frequentie.
De voorstanders van een koopavond merkten het volgende op:
een koopavond is gunstig voor gezinnen met jonge kinderen; vader en moeder willen ook wel eens samen
zonder de kinderen inkopen doen; overdag kun je moeilijk een oppas voor de kinderen krijgen, etc. 82 x
leen koopavond is een uitkomst voor werkende vrouwen en alleenstaanden; voor mensen die ongeregelde
werktijden overdag hebben; voor mensen die ook zaterdag werken, etc. 74 x
indien er een koopavond komt, is dit een welkome uitbreiding van de koopgelegenheid; de drukte, vooral
ran de zaterdag wordt wat gespreid; geen gesjouw in de menigte met manden en tassen; het weekeind
komt meer voor het gezin en recreatie beschikbaar, etc. 45 x
omdat er in Leiden geen koopavond is. gaan wij naar omliggende plaatsen (Voorschoten, Alphen. Rot
terdam» waar er wèl een is; voor de omliggende gemeenten is het gemakkelijker kopen van allerlei
jreekeind-boodschappen (levensmiddelen, vooral vlees en groenten) 's zaterdags in Oegstgeest (Lange
Voort - Albert Heijn aldaar), Rijswijk (In de Boogaard) etc. 45 x
er moet in Leiden zo spoedig mogelijk een koopavond komen; er had al lang een koopavond moeten
Wjn; Leiden loopt weer eens achter, vooral bij de omliggende gemeenten, etc. 27 x
een koopavond is gezellig, brengt sfeer in de stad 24 x
indien er een koopavond komt, dienen de winkels 's zaterdags gesloten te zijn 20 x
t waren de vragen die wij stelden bij onze koopavond-enquête:
In welke gemeente woont U?
Doet U Uw dagelijkse inkopen meestal in Leiden of meestal
ergens anders?
In welke gemeente koopt U niet-dagelijkse boodschappen?
Zou U hel instellen van een vrijdagse koopavond In Leiden toe
juichen?
Indien er in Leiden een vrijdagse koopavond zou worden inge
steld, zou U dan van deze koopgelegenheid gebruik maken?
Geslacht:
Leeftijd:
Wat is Uw beroep, of, indien U geen beroep hebt, het beroep
van het hoofd van het gezin?
De Haarlemmerstraat op zaterdag.
Velen vragen om meer promenades.
|een koopavond is voordelig
winkelier en consu-
nent: er zal een gunstige
jjonomische bedrijvigheid
lorden ontwikkeld; gunstig
Itor café's en restaurants,
itc13 x
levens dienen de verkeers-
norzieningen in Leiden te
lorden verbeterd: betere
lÓBverbindingen van buiten
fc stad naar het centrum,
latere (en liefst gratis»
pM-keergelegenheid in het
«ntrum, instellen van pro-
Inenades (als Haarlemmer-
Éuat) en straten zonder
motor- en fietsenverkeer,
itc11 x
vel zorgen voor voldoende
oompensatle voor het win
kelpersoneel. overuren extra
betalen extra vrije tijd e.d. 19 x
lopenbare instellingen als
postkantoor, stadhuis e.d.
«enen, evenals de winkels
w een koopavond eveneens
wen te zijn 8 x
pever een koopavond op
tonderdag 6 x
lepaalde winkels wèl open.
pijvoorbeeld meubel., en tex-
ielzaken. voor het kopen
tl „grote stukken" 5 x
n koopavond hoeft niet
elke week. kan ook
of 4 keer per maand 5 x
indien ei op vrijdag een
koopavond komt. mag dat
piet ten koste gaan van de
Bterdag. m.a.w. zaterdag
p winkels open 5 x
Indien koopavond, dan
haandag alle winkels dicht 4 x
tever andere avond, dan
Jrijdag (zonder nadere wen-
rni 4 X
[is er een koopavond komt
dat wel zwaar voor de
ilddenstand 3 x
Sever een koopavond op
(oensdag 3 x
oopavond mèt een avond-
urkt3 x
"rijdagavond kent bezwa-
ta i.v.m. overtuiging Joden
n Adventisten 2 x
|tom eens een proef b.v.
per maand lx
I' een koopavond moeten
|'a kapsalons ook open zijn 1 x
idien er een koopavond
^ttit. dan winkels donder-
dicht lx
I'd een koopavond, maai
been in de zomermaanden 1 x
de buurt van de Burg-
Iffavenlaan ontbreekt een
l«permi.rkt lx
Nen er een koopavond
Nt, dan winkels 'smor-
N d!icht 1 x
I
F®! vóór koopavond, maar
freesd voor relletjes door
Jeugd lx
p tegenstanders van een
hpavond merken het vol-
Ittniïo 0p.
instellen van een koop-
is ongustig voor win-
füer en winkelpersoneel,
lagere werktijden; het is
Voorstanders en tegenstanders
De woongemeenten van de voor- en tegenstanders
van een koopavond (naar het aantal formulieren)
Woongemeente
Leiden
Oegstgeest
Leiderdorp
Katwijk
Hazerswoude
Zoeterwoude
Voorschoten
Rijnsburg
Noord wijk
Sassenheim
Gouda
Voorhout
Benthuizen
Valkenburg Z.H
Nieuw Vennep
Woubrugge
Warmond
Alphen aan den Rijn
Koudekerk aan den Rijn
Noord wij kerhout
I>e gemeenten waarin de voor- en tegenstanders
hun dagelijkse inkopen doen (aantal malen dat een
gemeente werd genoemd)
tegen
325 94.7%
3 0.9%
voor
tegen
gemeente
voor
431
77,8%
311
91,6%
Leiden
463
81.7%
47
8,6%
13
3.9%
Oegstgeest
41
7.2%
23
4.1%
10
3,0%
Leiderdorp
18
3.2%
12
1
0.3%
Katwijk
11
1.9%
8
1.4'.
Voorschoten
7
1,2%
8
1.4'.
Hazerswoude
7
1.2%
5
0.9'
3
0.9%
Rijnsburg
3
0.5%
3
0,5'.
Noord wijk
3
0.5%
3
0.51
Gouda
2
0.3%,
2
0,4%
Sassenheim
2
0.3%
2
0.4'.
Warmond
1
0.2%
2
0.4%
Voorhout
1
0.2%
1
0,2%
Woubrugge
1
0.2%
1
0.2%
Nieuw Vennep
1
0.2%
1
0.2%
Valkenburg Z.H
1
0.2%
1
0.2%
Zoeterwoude
1
0.2%
1
0.2%
Benthuizen
1
0.2%
1
0,2%
Koudekerk aan den Rijn
1
0.2%
Noordwijkerhout
1
0/2%
1
0,3%
„ergens anders
1
0.2%
553
100,0%
339
100,0%
Totaal
566
100.0%
1
13
0.31
3.8'»
nn 1 1 O gemeenten waar de voor- en tegenstanders van
I Q ïlPj een koopavond hun niet-dagelijkse inkopen doen.
gemeente
Leiden
Voorschoten
Amsterdam
Rotterdam
Oegstgeest
Alphen aan den Rijn
Rijswijk
Leiderdorp
Haarlem
Gouda
Zoeterwoude
Groningen
Antwei-pen
Amstelveen
„ergens anders"
voor
tegen
402
70.3%
332
84.9%
84
12,8%
33
8.5%
23
3.5%
6
1,5%
18
2.7%
3
0.7%
12
1.8%
1
0 3%
11
1.7%
4
1.0%
9
1.3%
1.2%
0.8%
0.
0
0,
0,
0
,5%
,5%
,3%
,2%
.2%
2,21
0.31
2,8'";
economisch niet rendabel,
de kosten (overuren perso
neel, verlichting en ver
warming) zullen hoger zijn
dan de winst; „de klok
wordt zo 30 jaar terugge
zet": „wij hebben altijd
gevochten voor de vijfdaag
se werkweek"; ongunstig
voor de winkelmeisjes, die
moeten vrijdags in bad en
hun haar wassen etc206 x
- overdag is er toch voldoen
de tijd om inkopen te
doen; de zaterdag is er om
inkopen te doen; het komt
ons vrijdags slecht uit, we
zijn dan te moe, na het
eten is de tijd te kort om
de stad in te gaan, de tele
visie is vrijdags interessant
(Peyton Place) etc62 x
eventueel wèl een koop
avond. maar dan zaterdag
middag de winkels sluiten,
of maandag de winkels
dicht
liever dan een avond met
d'. winkels open: de over
heidsinstellingen als post
kantoor en stadhuis open!
op een koopavond worden
15 x
2 x
C.&A.. V.&D. en Heraa
„onderkomens voor jonge
lui"
op een koopavond loopt de
service terug
- het parkeerprobleem is te
groot
- eerst moet het autogejak-
ker aan banden gelegd
- i. p v. koopavond moeten de
winkels om half zes dicht
- met koopavonden en zo
wordt de feestverlichting
met Sint-Nicolaas en Kerst
mis niet meer gewaardeerd
- fijn, dat de Haarlemmer
straat nu 's zaterdags auto
vrij is!
waarom komt er geen spe
ciale koopavond voor ge
handicapten?
- vrijdag is de voor-sabbath,
liever een koopavond op
donderdag
- winkelsluiting moet uniform
landelijk worden geregeld
- elders is de koopavond geen
succes
textiel e.d. kun je i.vjn. de
kleuren beter overdag ko
pen
de Oude Rijn dempen!
1 X
1 X
De voor- en tegenstanders van een koopavond naar
sekse; (alle personen die aan de enquête deelna
men)
voor tegen
142 23.7% 116 19.5%
456 76.3% 259 80.5%
Totaal 598
100.01
355
100.0';
Leeftijd
20 en jonger
21 t/m 25
26 t/m 30
31 t/m 35
36 t/m 40
41 t/m 45
46 t/m 50
51 t/m 55
56 t/m 60
61 t/m 65
66 t/m 70
71 t/m 75
76 t/m 80
81 t/m 85
en ouder
De voor- en tegenstanders van een koopavond naar
leeftijd; (alle personen die aan de enquête deelna
men)
92
71
66
56
62
44
49
29
15
5
7
1
1
geen opgave 14
Tot-aal 598
3.0%
11.4%
15.3%
11,9%
11.1%
9.3%
10,3%
7.3%
8,3%
4,9%
2,5%
0,8%
1.1%
0.2%
0,2%
2.4%
100.0%
8
24
25
17
30
39
42
38
35
36
30
16
7
2
gemiddelde leeftijd 39.0
Leeftijd jongste inzender: 10 jaar
Leeftijd oudste inzender: 87 jaar (voorst-ander)
356
48.3
voorstander)
tegen
2.3%
7,011
4.81
861
11,01
11,81
10,71
8.4%
4.5%
1.9%
0.6%
1.9%
100,0%
beroepsgroep
bedrijf shoof den
winkeliers
agrar. bedrijf
overige bedrijfsh
vrije beroepen
wetenschap
artistieke beroepen
overige
employé'»
administratief M
ambtenaren
politie, brandw., milit.
technisch personeel
winkelpersoneel
T>e voor- en tegenstanders van een koopavond naar
beroepsgroep: (alle personen die aan de enquete
deelnamen)
onderwijs33
overige 37
arbeider»
bouwvakken
chauffeurs
overige
zonder beroep
huisvrouwen
gepensioneerden
studenten en scholieren
geen beroep'geen opgave
waarsch. ook gepension.»
104
11
27
tegen
0.2%
19
5,3%
1,1%
3;3%
9
2.5%
13,2%
8
0.8%
0,3%
2,2%
6
1.7%
10,9%
35
9,9%
11.7%
27
7,7%
1.3%
2
0,6%
8.3%
15
4,2%
0.7%
38
10.7%
5.5%
13
3.7%
6.2%
18
5.0%
8.0%
13
3.7%
1,3%
1.7%
6.0%
26
7.3%
17,5%
64
18.0%
1.8%
29
8.2%
1,0%
3
0.8%
4.5%
29
8,2%
100,0%
355
100,0%
HILVERSUM (GPD) Het
zogenaamde bejaardenpro
bleem" is voor een groot deel
het probleem van anderen, die
de bejaarden met vooroorde
len omgeven en blijkbaar niet
in staat of bereid zijn die oude
re mensen in het juiste per
spectief te zien. Dit is de op
vatting van dr. J. Th. R.
Schreuder, hoofd van de afde
ling geriatrie van het alge
meen ziekenhuis „Zonne-
Leiden
KOOPAVOND
O, domme, grote mensen
met steeds maar nieuwe wensen.
Van acht tot zes, een zee van tijd
dat is heus een waar beleid,
men kan dan echt het geld ivel kwijt.
Laat de winkels 's avonds dicht.
En blijft dan in het huislijk licht.
En gun een ieder 's avonds tijd
voor huislijke gezelligheid.
Een abonnee tégen
de koopavond.
straal" in Hilversum. Dr.
Schreuder wordt weldra de
eerste bijzonder hoogleraar in
de gerontologie (de weten
schap die de veroudering be
studeert) in Utrecht.
De doorbreking van de vooroorde
len en misvattingen, die rondom de
bejaarden en de ouderdomszorg leven
dat is de primaire taak, die dr.
Schreuder (61) zich stelt. Ook vele
practiserende artsen blijken van de
sociale problematiek van de bejaar
den en de bejaardenzorg onvoldoende
op de hoogte. „Het behoort zeker tot
mijn leeropdracht ertoe bij te dra
gen. dat de artsen van de problemen
en de mogelijkheden beter op de
hoogte worden gebracht".
„De moderne roman is vaak ont
hullend. Bejaarden worden daarin
nooit in positieve zin getekend. De
verachting van de ouderdom is een
typisch cultuurverschijnsel van onze
tijd".
Waaraan dit toe te schrijven? Na
tuurlijk heeft dit duidelijk alstand
nemen van de bejaarden iets te ma-
ken met de verborgen angst zelf ook J
oud te moeten worden. Dat leidt er j
toe. dat de bejaarden in een soort 1
ghetto worden geplaatst. Ook in let-
terlijke zin trouwens: „Doordat het
de ouderen meestal aan financiële worden, dat zij geen verantwoorde
draagkracht ontbreekt en de be jaar- I lijkheid kunnen dragen, dat men
dencentra voor hen te duur zijn (of I over hen zou moeten bazen. „Het
j geen ruimte bieden) zijn zij gedwon- bestrijden van deze vooroordelen
gen in de slechtste woningen te blij- j kan het juiste licht op de zaak wer
ven hangen". pen".
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
lllilllllllllliilliliiiillilillllllllliillllllililliiilillliiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiillliiilliiiiiiliiilliiiiiliiiiilliiiiiiiiiiiliiiiiliiiilliiiiiliiiiiiillllillillliiiiiilliiiiiliiliii
Het vraagstuk zal in de kwantita
tieve zin voortdurend toenemen. „Er
worden steeds meer mensen oud en
deze zullen beduidend vaker ziek zijn
dan jongere mensen. Ziekten met een
lange aanlooptijd krijgen de kans
zich bij de bejaarden te manifeste
ren".
Worden zij daardoor hulpbehoe
vend? Ook dit noemt dr. Schreuder
een typisch vooroordeel van leken èn
vele artsen. „Het aantal chronisch
zieken en dus hulpbehoevende be
jaarden is een kleine minderheid. Al
leen voor die minderheid bestaat een j
bejaardenvraagstuk".
Het is. zegt dr. Schreuder beslist
niet in overeenstemming met de fei-
ten, dat de bejaarden kinds zouden
De leeropdracht van dr. Schreu
der gaat aanzienlijk verder dan de
geriatrie.
Dit betekent onder meer. dat het
er by de systematische zorg voor be
jaarden niet louter om gaat het le
ven moeizaam met enkele jaren te
verlengen. Met instemming citeert dr.
Schreuder een Engelse gerontoloog:
belangrijker dan jaren aan het le
ven toe te voegen is het leven aan
de jaren toe te voegen.
De aanstaande hoogleraar deelt vol
overtuiging de opvatting van vele
deskundigen, dat het goed is bejaar
den zo mogeiyk in hun vroegere om
geving te laten wonen. ..Als zij in
staat zijn lichamelijk en psychisch
zelfstandig te leven, moet men hen
nooit opnemen, ook niet uit voor
zorg. Het apart zetten van de be
jaarden als groep, werkt in het al
gemeen ongunstig. „Dr. Schreuder is
niet pessimistisch over de hulp, die
bejaarden in de gewone maatschap
pij ten dienste staat: „De meesten
hebben kinderen of buren, die be
reid zijn tot incidentele hulpverlening
PROF. DR. SCHREUDER
Het is merkwaardig te zien. hoe juist
in de jongere leeftijdsgroepen 18-
25 jaar» veel hulpvaardigheid wordt
aangetroffen en hoezeer de bejaarden
de hulp van die groepen juist op prijs
stellen".
