De huisleraar van Lenz
en Brecht bij Ned. Comedie
Unie-concours met 26
korpsen voortgezet
Zuidhollandse ijsbond
vierde75-jarig bestaan
ach mijnheer elske...
Twee concerten van
„Sempre Crescendo"
TISSOT
BRILJANTE PREMIERE:
Elektriciën maakt
dodelijke val
Noerejew gaat
modern dansen
In Stadsgehoorzaal:
Schiphols vierde
baan gereed
Nederlander
opvolger van
kardinaal Bea
Duur cadeau vooi
Sophia Loren
PAGINA 6
LE1DSCH DAGBLAD
MAANDAG 18 NOVEMBER 195; 5
AMSTERDAM (GPD) In het door adel en militairen
overheerste Pruisen van Frederik de Grote schreef de jonge
dichter Jakob Reinhold Lenz 200 jaar geleden zijn opstandige
komedie „Der Hofmeister" met de satirische ondertitel „Vor-
teile der Privaterziehung". In 1950 maakte Bertolt Brecht, die
in Lenz een wapenbroeder in de strijd tegen de arrogantie van
de heersers en de bezitters had ontdekt, een bewerking van dit
stuk voor het Berliner Ensemble. Hij bracht er geen ingrijpen
de veranderingen in aan, maar legde wel nog sterker de nadruk
op de ingewortelde „Duitse onderdanigheid", waarmee vooral
veel Duitse intellectuelen zich door de eeuwen heen hebben
laten gebruiken en misbruiken door de in hun land heersende
machten.
Hij maakte er echter geen ernstig
„Lehrstück" van, maar een sati
risch blijspel waarin de maatschap
pelijke kritiek met een grijnslach
wordt gereserveerd. In die stijl van
vriendelijk cynisme heeft de Neder
landse Comedie zaterdagavond in de
Amsterdamse Stadsschouwburg een
zeer geslaagde opvoering van het
stuk in Brechts bewerking ge
geven onder de titel „De huisle
raar." Daarmee heeft de 35-jarige
Antwerpse regisseur Walter Tille-
mans een briljant debuut in ons land
gemaakt.
Gemakkelijke prooi
De huisleraar in kwestie is de do
mineeszoon Lauffer, die in dienst
treedt bij de bullebak majoor Von
Burg en diens mallotige vrouw om
tegen een hongerloontje hun kinde
ren les te geven. Hun dochter Gust-
chen is verloofd met haar neef
Fritz, die in het verre Halle stu
deert, maar als Fritz in zijn vakan
tie niet naar huis komt, verleidt de
ongeduldige Gustchen de huisleraar.
Lftuffer is daarbij een gemakkelijke
prooi, omdat hij geen enkele kans
krijgt om met andere meisjes of
vrouwen in contact te komen. Maar
als Gustchen een kind van hem ver
moordpoging doet, wordt Lauffer
weggejaagd. Hij krijgt onderdak bij
de dorpsschoolmeester, maar deze
heeft een petekind en als hij ook te
genover haar zijn erotische gevoe
lens niet kan bedwingen (en uit
geldgebrek ook niet met haar kan
trouwen) ontmant hij zich in zijn
wanhoop. Nu is hij de „ideale huis
leraar" geworden, die zijn betrouw
baarheid en plichtsbesef tegenover
de bestaande orde metterdaad heeft
bewezen en dus overal wel een
baantje zal kunnen krijgen. Hij
vindt zelfs een vrouw, voor wie hét
sexuele leven een gesloten boek is;
en Gustchen krijgt haar Fritz, die
ze heeft kunnen wijsmaken dat zij
in haar omhelzingen met Lauffer al
leen aan hem, haar verre verloofde,
heeft gedacht.
BI ij vend probleem
Er is in dit stuk, ondanks de duide
lijk merkbare hand van Brecht, nog
veel van de 18de-eouwse Lenz over
gebleven, misschien zelfs te veel
voor een hedendaags publiek. Men
mist de scherpe blik van de latere
Bi echt voor een strakke dramatische
ontwikkeling. Sommige scènes lijken
eerder uit een roman te zijn gelicht
dan voor het toneel te zijn geschre
ven. De gesprekken over de invloed
van Immanuel Kant, de citaten uit
Klopstock en de (Brechtiaanse) toe
spelingen op de heldenverering voor
Frederik de Grote zijn zo specifiek
Duits dat ze een Nederlands schouw
burgpubliek vrij koud zullen laten,
hoe tekenend ze ook zijn voor de
sfeer in het toenmalige Pruisen.
Maar de onbemiddelde intellectueel,
die zijn kennis voor een handjevol
geld verkoopt en daarmee zijn onaf
hankelijkheid verliest, is ook in onze
tijd en overal nog een hoogst actuele
figuur en deze heeft in het stuk zeer
levendig en geloofwaardig gestalte
gekregen. De huisleraar van twee
eeuwen geleden heeft zijn nakomelin
gen onder de wetenschapsmensen
van nu, de adel van toen heeft ze on
der de oorlogsindustrieën van tegen
woordig. De kostuums en de situa
ties zijn veranderd, maar het pro
bleem is hetzelfde gebleven.
Hecht ensemble
Het Is de grote verdienste van de
regisseur Walter Tillemans, dat hij
dit suggereert in een luchtige, speel
se. zelfs elegante opvoering, zonder
er ook maar een ogenblik teveel na
druk op te leggen. In een kostelijk
BAARN (ANP) De 36-jarige
elektricien J. Breunesse uit Baarn
is in het ziekenhuis in Baarn over
leden. Tijdens het ophangen van
feestverlichting in de Nieuwstraat
in Baarn is hij van een ladder ge
vallen, toen een over de weg ge
spannen kabel waartegen de ladder
stond, losliet.
décor van John Bogaerts, waarin de
silhouetten uit de pruikentijd hun
plaats krijgen terwijl een actuele fo
tomontage naar het heden verwijst,
en omlijst door grappige, toepasse-
lijk-gemaakte speeldoosmuziek (ge
adviseerd door Geza Frid) trekt het
leven van Laüffer letterlijk aan onze
ogen voorbij.
Uit de 20 rollen van het stuk heeft
Tillemans een bijzonder hecht en
semble gesmeed, dat uitstekend werd
aangevoerd door Cor van Rijn in de
titelrol en waarin vooral Elisabeth
Andersen, Wim van den Brink, Mar-
ja Habraken, Lo van Hansbergen en
Alex van Royen maar ook verschei
dene jonge aanwinsten van het ge
zelschap, zich van hun beste kant lie
ten zien. Alleen al om deze perfecte
opvoering verdient ,De huisleraar"
zeker de bijval, waarmee het pre
mière-publiek zich zaterdagavond
heel gul toonde.
DEN HAAG (GPD) De ver
maarde Rudolf Noerejew danst op 28
december in het Congresgebouw in
Amsterdam de hoofdrol in Rudi van
Dantzigs ballet „Monument voor
een gestorven jongen". Het dansen
van dit moderne werk betekent een
keerpunt in de carrière van Noe
rejew, die als partner van Margot
Fonteyn groot secces oogstte In klas
siek werk.
Rudi van Dantzigs ballet, over
een homosexuele jongen die tever
geefs zijn weg in het leven zoekt, eist
van Noerejew een geheel andere
techniek dan het repertoire dat hij
tot nu toe danste. Met deze techniek
zal hij door de choreograaf ver
trouwd worden gemaakt.
In deze voorstelling van het Natio
nale Ballet danst hij samen met
Merle Park bovendien de pas de deux
uit ,De notenkraker".
Het Unie-concours, officieel „Najaarsmuziekfeest 1968", is
zaterdag en zondag voortgezet met een contingent van 26 korp
sen. Daaronder één Leidse vereniging: „Nieuw Leven" in de
groep C Harmonie, die zich op eervolle wijze in haar afdeling
heeft weten te handhaven. Dit concours had minder verras
singen te bieden dan in 1967, maar ieder oordeel houdt een on
juistheid in wanneer men een eenzijdige nadruk legt op het
begrip „concours". Men moet de dingen evenveel zien van de
gezichtshoek van het verenigingsleven uit en het is onze dui
delijke indruk, dat dit gestadig in al haar positieve waarden
stijgt.
De korpsverrichtingen geleken ta
melijk wel op die van het vorig week
einde. De hoogtepunten kwamen dit
maal van het Harmonie Orkest Apol
lo uit Zaandijk, onder Wim Steyn,
en van de fanfare Nij Libben van
Piebe Bakker uit Koudum. Het zijn
kopliggers met een wijd verbreid re-
nommé. Denkelijk tegen de 800 zaal
bezoekers hebben ze aangehoord.
Steyns vrije werk was Van An-
rooy's Pielt Hein Rapsodie door Steyn
zelf met opmerkelijk symfonisch fijn-
gevoel voor de harmonie overgedra
gen. Hij kent die rapsodie dus tot in
de toppen van zijn vingers en heeft
haar in haar talloze guitigheden ver
kend. Een kostelijk werkstuk. De aris
tocratische finesse van Apollo's ver
klankingen zal nauwelijksvdoor een
ADVERTENTIE
Een horloge
a la mode
Dit is één van die snoe-
zige modéllen die Tissot
tot hèt merk maken voor
de chique vrouw.
Voor de vrouw, die heel
veel jaren plezier van haar
horloge wil hebben. Goud
f 218.'doublé f 116.'
BOSKOOP In het Boskoopse Florida werd zaterdag het
feit herdacht, dat 75 jaar geleden werd besloten tot oprichting
van de Zuidhollandse IJsbond. Tijdens de in de ochtenduren
gehouden vergadering sprak de voorzitter van de jubilerende
bond, Boskoops burgemeester G. W. baron van Dedem een
herdenkingsrede uit. Hij herinnerde er daarbij aan, dat op 29
januari 1891 de toenmalige officier bij de marine, W. F. Marga-
dant, een oproep in de dagbladen liet plaatsen om te korAen
tot een Zuidhollandse IJsbond.
Deze oproep en vooral de getoon
de belangstelling hadden tot gevolg
dat weldra een dergelijke bond kon
worden gevormd. De heer Marga-
dant werd tijdens die bewuste „op-
roepsvergadering" tot voorzitter be
noemd. Aanvankelijk rekende de
bond alleen het toeristisch schaatsen
tut zijn activiteiten. Later werd ook
belangstelling getoond voor hardrij
den en kunstrijden.
In verband met de steeds groter
wordende belangstelling voor t rijden
op kunstijsbanen wees baron van
Dedem er op dat het hoog tijd wordt
dat de overbelaste Hoky-baan in Den
Haag gezelschap krijgt van een
tweede ijshal.
Aandacht werd vervolgens besteed
aan het 60-jarig bestaan van de Bos
koopse ijsclub ,De Otweg". Naar
aanleiding van dit jubileum reikte
burgemeester Van Dedem aan de 83-
Jarige heer M. Slootjes ter gelegen
heid van diens 50-jarig lidmaatschap
van deze vereniging de ere-medaille
ln zilver uit, verbonden aan de Orde
van Oranje Nassau.
Names het bestuur van de KNSB
wenste voorzitter jhr. W. H. D. Quar-
les van Ufford de Zuidhollandse IJs
bond geluk met dit jubileum. Hij
merkte in zijn toespraak op dat
kunstijsbanen voor de recreatie (spe
ciaal voor de jeugd) van zeer groot
belang zijn. Een tweede kunstijs
baan in Zuid-Holland noemde hij
dan ook zeer gewenst. Namens
de KNSB bood hij baron Van De
dem een kostbare stopwatch aan.
Voor het gemeentebestuur van
Boskoop sprak wethouder en loco
burgemeester J. Booij, waarna de
voorzitter van de stichting Kunstijs
banen in Zuid-Holland, P. M. F.
Smolders een uiteenzetting gaf van
de plannen voor de bouw van de enor
me kunstijsbaan, die straks in Zuid-
De voorzitter van de KNSB,
jhr. Quarles van Ufford. biedt de
voorzitter van de jubilerende
Zuidhollandse IJsbond, baron
Van Dedem (links) een geschenk
aan.
(Foto Leldsch Dagblad)
Holland zal verrijzen en waarvan de
bouwkosten 28 miljoen gulden zullen
bedragen. (Wij schreven hierover af
gelopen zaterdag reeds uitvoerig, red.
L.D.). Onder de ijsvloer, die een op
pervlakte krijgt van 15.000 m2 is een
grote diepvriesruimte geprojecteerd,
waardoor de exploitatie van deze
kunstijsbaan aanzienlijk zal worden
verlicht.
Een druk bezochte receptie vormde
het sluitstuk van deze feestelijke bij
eenkomst, waarbij het bestuur van de
Zuidhollandse IJsbond naast tal van
gelukwensen vele bloemstukken en
geschenken kreeg aangeboden.
De Boskoopse muziekvereniging
Excelsior bracht met drumband en
majorettes een serenade in de grote
beurshal, een gebaar dat het jubile
rende bestuur zeer op prijs stelde.
tweede vaderlands amateurkorps ge
ëvenaard worden.
Ons drong zich het beeld op van
de sappige uitnodigende friskleurige
rondheid van de druiventros zo
welgevormd is elke noot waarnaast
voor de Koudummers het beeld stond
van de paprika. De paprika is verza
digd van vitamines, haar smaak
scherper en gepeperd. Nij Libben be
schikt over een formidabele techniek
in een geharnaste toon.
Over de oorspronkelijke blazersmu-
ziek, thans overvloedig voorhanden,
kunnen we niet roepen. D.wjs. artis
tiek beschouwd in het totale panora
ma van de ernstige muziek. Vakkunst
is ze wel, maar kunst?
Vaak is zij te waarderen in varia
ties op folkloregegevens. De keuze
van de vrije nummers richt zich nog
in ruime mate op bewerkingen. Zo
komen bijv. dansen van Chatsjatoe-
jan voor den dag, een St. Saëns-
symfonie Sibelius Fimlandlia, Zémire
van Grétry, de Piraten van Sullivan.
V.
Uitslagen
De uitslagen lulden:
Patientia vincit Omnia, Soest
305li p., Kunst en strijd, Krimpen
a/d IJssel 246, De Eendracht, Kol-
horn 281 li. Oefening Baart Kunst,
Dubbeldam 252, Crescendo, Muiden
294, Erica Austerlitz 288. Muziekver
„Breukelen", 294, Amsterdamse Tram
Harmonie 297li, Voorwaarts, Vlaar-
dingen 277, Voorwaarts, Waddinx-
veen 283li, West Frisia, Twisk 316.
Apollo, Zaandijk 340li, Nij Libben,
Koudum 331 li.
Excelsior '64, Ammerstol 271 li. Nieuw
Leven, Lelden 267, T.A.VK.N.U.,
Amsterdam 270, Door Wilskracht
Saamgebracht, Venhuizen 279, Oefe
ning Kweekt Kennis, Oostwoud 300,
Concordia, Hoogkarspel 307li, Ons
Genoegen, Wij denes 320 li, Excelsior,
Oostzaan 271 li. Kunst na Arbeid,
Zuid Scharwoude 298li, Harmonie
„S.H.V.", Rotterdam 270li, Harmonie
Pieter Aafjes, Culemborg 320, Kunst
na Arbeid, Purperend 324, Concor
dia, Oostzaan 326.
Promoties:
Soest en Krimpen van B naar C,
Hoogkarspel van D naar E.
Winnaars van de Wisselvlaggen en
Bekers
Groep Harmonie: „Wisselvlag" toege
kend aan Apollo, Zaandijk. „Wissel-
beker" groep B aan Patientia, Soest,
groep C aan Bergens Harmonie,
groep D aan Waterlandse Harmo
nie, groep E aan Albert Heijn's Mu
ziekkorps, Zaandam.
Groep Fanfare: „Wisselvlag" toege
kend aan Ny Libben, Koudum,
„Wisselbeker" groep A aan Kunst en
Genoegen, Maartensdijk, groep B
aan Warmonds Fanfare, groep C aan
Jeugdorkest Volharding. Berkhout,
groep D aan Concordia, Hoogkarspel,
groep E aan Ons Genoegen, Wijde-
SCHIPHOL (ANP) Sohilhols
vierde en laatste baan is zaterdag
officieel opengesteld. Dit betekent
dat Badhoevedorp thans grotendeels
ontlast is van geluidshinder. Slechts
bij uitzondering za, over dit dorp
nog een landend of opstijgend vlieg
tuig scheren op een hoogte van 8ü
meter. De nieuwe baan zal Zwanen
burg nu enige geluidshinder gaan
bezorgen, zij het veel minder dan
Badhoevedorp gewend was. Zwanen
burg ligt nl. verder (5,4 km) van de
nieuwe baan af dan Badhoevedorp
van de andere baan.
Zaterdag j.l. was het 25 jaar geleden, dat de bekende „grote-klelu
tenorzanger (hij was slechts 1.56 meter groot) Joseph Schmidt stierl,
Joseph Schmidt, die over de ganse ivereld concerteerde wij be
luisterden hem ook in de Stadsgehoorzaal zong talloze schlager
die wereldberoemd werden, a.o. „Heut ist der schönste Tag in mef
nern Leben". Ook de film over zijn leven „Ein Lied geht um dii
Welt" sloeg indertijd bijzonder in. Tegenwoordig hoort men zijn oj
grammofoonplaten vastgelegde stem nog veelvuldig door de
klinken.
Joseph Schmidt, die slechts 39 jaar werd, woonde de laatste jam
van zijn leven in Zwitserland. Hij leeft in de herinnering van tol
lozen nog onverflauwd voort.
Maandagavond 2 december con
certeert in de Stadsgehoorzaal het
studenten muziekgezelschap „Sem-
pre Crescendo" oJ.v. André Pres
sen. Tijdens dit Burgerijconcert dat
om kwart over acht begint, sullen,
evenals op het galaconcert op vrjj-
Wim Bredenhorst
VATICAANSTAD De Neder
landse bisschop Jan Willebrands en
de Italiaanse kardinaal Lercaro zijn
genoemd als de twee meest waar
schijnlijke keuzen van Paus Paulus
voor de vervanging van de Westduit-
se kardinaal Bea als hoofd van het
secretariaat voor christelijke eenheid.
De 59-jarige bisschop Willebrand
van Bovenkarspel bij Haarlem, was
de nauwste medewerker van kardi
naal Bea. In kringen van het Vati-
caan wordt hij beschouwd als één
der beste opvolgers van kardinaa1'
Bea in een functie waarin hij belast
zal zijn met de moeilijke taak de
betrekkingen van het Vaticaan met
andere kerken te onderhouden.
De uitvaart van kardinaal Bea
vindt morgen plaats om 10 uur in de
basiliek van de St. Pieter. Hij wordt
begraven in Riedböhringer (Duits
land) zijn geboorteplaats.
ki
dag 6 december, voor de pauze fff W
gevoerd een symfonie van Joh. Chi
Bach en met solistische medew*
king van Pim Punt het cello-concert
van BoccherinL Na de pauze vol(l 0
de in opdracht van „Sempre Cre» i(
cendo" door Wim Bredenhorst p
schreven compositie „Sempre Cu
cricans" en de tweede Arlésien»
suite van Georges Bizet.
Het werk van Bredenhorst be
staat uit twee delen. Het tweedi
deel is het horizontaal omgekeerd!
van het eerste. Hieraan dankt hrt
de benaming „Cancricans," hetgee
„in kreeftegang" betekent. Het mid
delpunt wordt doorbroken door e«
volkomen tonale „Ariëbta", get»
seerd op de verticale omkering vu
het hoofdthema.
Wim Bredenhorst is dirigent tii1)6
het uit amateurmusici bestaaal jf
Haags Symfonie Orkest en doceert
aan het Stedelijk Muzieklyceum
Arnhem en het Rotterdams Muzieb
lyceum. Zijn compocities, waan»
der een Kerstcantate-burlesque tob
hobo en orkest zijn speciaal gericb
op amateurorkesten.
Aan het concert heeft „Seinpi
Crescendo" een recensie-wedstrijd
voor leerlingen van Leidse schold
voor middelbaar en voorbereidt Je
hoger onderwijs verbonden.
tol
Df
PADUA (AP) De filmster5»
phia Loren zal vermoedelijk V
ven miljoen lire (42.000 guides
moeten betalen voor een JJ
schenk, dat zij jaren gelew
heeft aanvaard. Aan het
schenk, een geprefabriceerd ME
mankeerde niets, maar een W
maanden geleden zijn de scW
ker, de 42 jaar oude Livio Trtf
san, en zijn bedrijf faillieetf
gaan. j
Een advocaat heeft een rm<
bank uit naam van Trevisiï
crediteuren officieel verm
Sophia Loren het huis te
teruggeven of ervoor te betalt1
Dit is een normale procédé
krachtens de Italiaanse wet, ofj*
dat Trevisan in wezen al bniï
roet was toen hij het huis (0
Sophia Loren schonk.
De advocaat heeft de acté
nog niet kunnen opsporen, omJ
haar huidige adres nog niet11
gevonden. Hij zei echter vem
men te hebben, dat Sophia J*
ren het huis aan een liefdtm
instelling heeft geschonken
dat zij de waarde van het huist
moeten voldoen
(ADVERTENTIE)
els
l,A VKIKA
- de echte - uit Limburg - van Hennekens - bij uw slijter
tfl
