Leiden gaat een elektrische
centrale (325 milj.) bouwen
Het ontoelaatbaar' van
filmkeuring ontoelaatbaar
GOUD
PIERROT
Rennies
Nationale herdenking van Boerhaave
Klimaat
Leids psychiater over seks en film
Ter gelegenheid driehonderdste geboortedag
IN OPDRACHT
VAN E.Z.H.
GEWEST LEIDEN
randend maagzuur,
Academische
examens
Vegersploeg
voor de
Promenade
Expositie in
,,De Lakenhal"
3
Aop Itcee maal
.Vuile handen
GERO CASSETTES
v. d. Water
UBljL
JAG 15 NOVEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAO
PAGINA 3
Utaw,!
tie ch.-l
voor
erseiu
con
IIDEN Met een duidelijke meerderheid 28 tegen 4
anmen heeft de Leidse raad gisteravond besloten om over
tot de bouw van een elektrische centrale in de Barre
lder te Zoeterwoude. Voor deze bouw is een aanloopkrediet
tchikbaar gesteld van vijftig miljoen gulden.
•Th.
I". Sn
P aai
JjVan een onzer redacteuren)
lttea
r .5
celinj
8 u-
loals wij reeds uiteen hebben
iet gaat Leiden deze centrale
uieen op verzoek van de N.V.
xtmteitsbedrijf Zuid-Holland
ZH.)» van welke vennoot-
svrook Leiden deel uitmaakt.
andere deelnemende gemeen-
i $jn Rotterdam, Den Haag en
rirecht.
Ie totale bouwkosten toorden
aamd op f 250 miljoen. De
ïoj irale wordt voor dit bedrag
tricht met twee produktie-
\en, élk met een vermogen
300 MW. De gedachten gaan
ny, ter uit naar een centrale van
produktie-eenheden, elk
t een vermogen van 400 MW.
ruioe schatting moet dan
tJj miljoen meer worden ge-
ch tsteerd. In feite ging het dus
travond om een investering
Ivorens bovenstaand besluit werd
in, kwam de raad twee uur in
Juten zitting bijeen. Tijdens deze
tondj jdering kregen de raadsle-
er e**oa. een technische uiteenzetting
de directeur van de SLF. ir. Y
na. Om half tien werd de zit-
openbaar. Tijdens de discus-
_,*erd reeds spoedig openbaar, dat
iWo1«d in meerderheid stond achter
voorstel van B. en W. Knelpun-
waren voornamelijk de financie-
en de toekomstige koelwater-
ziening.
?<spn|e heer Van Aken (PvdAi die de
,tten opende, zei. dat zijn fractie
was over dit tot wel zeer
ngrijke voorstel. De moeilyk-
lagen niet op technisch ter-
ta doch waren meer van be-
rlijke aard. Volgens de heer Van
i is er te weinig overleg met de
geweest. Z.i. ware het nuttig ge
indien deze zaak in regio-ver-
eOT j i was besproken.
Zoeterwoude Is men geschrok
van de plannen. Voorts vroeg
ker zich af of het wel verant-
rd is om de gronden voor de
van een centrale te benutten,
den wij hieraan, aldus spreker,
beter een industriële of reerea-
e bestemming kunnen geven? Ge-
op de moeilijke budgetaire posi-
vsn Leiden, zag hij gaarne een
intie gegeven, dat de bouw de fi-
tierlng van Leiden niet zal scha-
M
llj lok de heren Elsgeest (Prot. Chr.)
V'.ll Ham (KVPi vroegen naar de fi-
riering van dit object, waarbij de
tr Elageest informeerde naar het
tlsysteem en de heer Ham een
)ndaj *°°rd wenste op de vraag: wat
*urt er indien Zoeterwoude neen
Pew t.
)f heer Zitman (VVD) ging uit-
rig in op de koelwatervoorziening
denkt het Hoogheemraadschap
i Rijnland dit probleem op te los-
de tLangs natuurlijke of langs che-
che weg? HU deed de suggestie
dit voorstel aan te houden totdat
standpunt van Rijnland bekend
bouwen van een nieuwe centrale is
de raad reeds lang bekend. Nu er nog
vele technische problemen zijn op te
lossen, ligt het voor de hand, dat B
en W. nog niet met een afgerond
voorstel kunnen komen. De voortdu
rende toeneming van het verbruik
van elektrische energie maakt het
noodzakelUk. dat er een nieuwe cen
trale komt.
Beetje trots
Wethouder Harmsen, die het voor
stel van B. en W. verdedigde, wees
er o.m. op. dat Leiden als deelne-
j mer in het E.Z.H. volgens de sta-
I tuten gehouden is om op verlangen
I van de vennootschap een nieuwe cen
trale tot stand te brengen. Op 10
april 1967 heeft Leiden hiertoe het
verzoek ontvangen. Wij mogen, al
dus de wethouder, er toch wel een
beetje trots op zijn, dat een dergelijk
groots object juist Leiden in handen
wordt gelegd.
Met Rotterdam. Den Haag en
Dordrecht moet ook Leiden deelne
men aan de produktie van elektri
citeit Teneinde het overleg ook
op het financiële vlak te kun
nen voortzetten moet Leiden eerst
een besluit nemen. Ter geruststelling
deelde de wethouder mee, dat de in
vestering voor rekening van het
E.Z.H. komt. Op de minister van
Binnenlandse Zaken zal een beroep
worden gedaan om voor het project
extra financieringsmiddelen toe te
wyzen.
bij de vraag of bijzondere voorzie
ningen zullen resulteren in de aan
leg van een koelmeer of dat gebruik
zal worden gemaakt van daartoe te
bouwen koeltorens, vormt thans een
punt van overleg, waarin uiteraard
ook Rijnland is betrokken.
i Na deze uiteenzetting en repliek
I van de raad werd het voorstel van
B. en W. aangenomen met 28 te-
gen 4 stemmen. Tegen stemden de
I htren Van Aken en Gransch
(P.v.d.A.), mej. Kappeijne v. d. Cop-
pello en de heer Zitman (V.V.D.).
LEIDEN De raad van het Ge
west Leiden, waarvan de leden op
20 september jj. zijn geïnstalleerd,
houdt zijn eerste openbare vergade
ring op donderdag 28 november 's
avonds om acht uur in het gemeen- I
tehuis van Rijnsburg. Op de agenda
van deze vergadering staan tal van
huishoudelijke zaken. De raad zal
zich deze avond o.a. bezig houden 1
met de samenstelling van een regie-
ment van orde. het presentiegeld
van de leden, de benoeming van een
penningmeester, het aangaan van 1
een rekening-courantovereenkomst,
het geven van een opdracht aan
V.N.G. voor sociaal-wetenschappe-
lijk onderzoek en de instelling van
vaste commissies van advies en bij- i
stand.
ADVERTENTIE
druk op de maag, opgeblazen gevoel
helpen direct!
Aan de Leidse Universiteit zijn
geslaagd voor het doctoraal examen
Nederlands recht de heren W. G
Hildebrandt (Den Haagt. J. L. Co-
mencia (Den Haag> en P. J. Wurzer
(Rijswijk)
Zoeterwoude
T.a.v. de belangen van Zoeterwou
de merkte spreker op „dat Leiden
op een fatsoenlijke manier heeft ge
opereerd". Van de aanvang af is er
contact geweest met de burgemees
ter van Zoeterwoude, terwijl deze ma-
WETHOUDER HARMSEN
een beetje trots
terie een paar maanden geleden is
besproken met het voltallig college I
van deze gemeente. Leiden, aldus de
wethouder, streeft naar een volledige
overeenstemming met Zoeterwoude.
Wethouder Harmsen en ook het
Leidse College van B. en W. hebben j
er vertrouwen in, dat Zoeterwoude
akkoord zal gaan. Indien zich er geen
andere gezichtspunten openen zal de
bouw in de Barrepolder plaatsvinden,
i hetgeen niet in strijd is met het sinds
j 1961 bestaande structuur plan van de
j Leidse agglomeratie en het streek
plan Rijnstreek-West.
j Wethouder Harmsen deed de raad I
I de toezegging, dat zodra de defini-
tieve plannen gereed zijn men uitvoe-
rig zal worden ingelicht.
Het vraagstuk van de koelwater-
voorziening hoopt Leiden binnenkort
tot een oplossing te brengen. Ver
moedelijk zal de natuurlijke koeling
gecombineerd worden met de mecha
nische. Het gehele vraagstuk en daar-
LEIDEN De Gemeentelijke Rei-
nigings- en Ontsmettingsdienst gaat
met de tijdelijke afsluiting van de
Haarlemmerstraat voor het motorisch
wegverkeer haar dienstbetoon uit
breiden-
Een half uur voor het tijdstip
waarop zaterdag het verkeer weer
wordt toegelaten (vijf uur> zal een
veegploeg de Haarlemmerstraatpro
menade een eoede beurt geven. Door
hardnekkig parkeren langs de trot
toirs heeft de reinigingsdienst nog
pooit haar xans daartoe schoon ge
zien. Een bijkomend voordeel ls dal
de door toeneming van het aantal
Haarlemmerstraatbezoekers mogelijke
extra vervuiling meteen kan worden
meegenomen.
Prijsuitreiking
Vrijdagmiddag 22 november om
half vijf zal door burgemeester G. C.
van der Willigen in het museum de
Lakenhal de expositie „Inzending*-
aankoop 1968" geopend worden. Te
vens zal hij de prijs uitreiken die de
gemeente Leiden voor de beste in
zending beschikbaar heeft gesteld.
De expositie omvat werk van beel
dende kunstenaars uit Leiden en
omstreken en zal geopend zijn lot
15 december.
In verband met deze opening zal
de sociëteit van de Vereniging van
Beeldende Kunstenaars „Buut 110'
aan de Nieuwe Beestenmarkt op
vrijdag 22 november geopend zijn
vanaf half zes. Deze sociëteit is ge
heel verbouwd en gemoderniseerd.
(Van een onzer stadsredacteuren)
LEIDEN Erotische scenes op het witte doek zijn in Neder
land geen uitzondering meer. De ene seksfilm is nauwelijks uit
de roulatie of het publiek staat alweer in de rij voor de andere
prikkel (rol) prent. Deze film is zo bloot, bloter kan het niet,
zou men bij het zien van sommige buitenlandse produkties
kunnen uitroepen. Het zijn met name de Zweedse, Franse en
Duitse films, die in de donkere bioscoopzaal een zwoele atmos
feer weten op te roepen.
Niet alle films over seks hoeven
echter „vies" of „vulgair" te zijn.
„Het wonder der liefde" bijvoorbeeld
wordt vrijwel unaniem geprezen om
zijn eerlijkheid. Oswalt Kolles veel
besproken film, die al voor de vijfde
week in Leiden draait en een opmer
kelijk groot aantal bezoekers in de
leeftijd van vijfentwintig tot veertig huwelijkspartners tot een oplossing
jaar trekt, is een serieus bedoelde brengen? De Leidse hoogleraar in de
voorlichtingsfilm met prachtig in I sociale psychiatrie, prof. dr. N.
beeld gezette liefdesscènes. Speijer. geeft op de vraag of een
..Het wonder der liefde" behandelt
een (beperkt aantal seksueel-eroti-
sche huwelijksproblemen op zéér
openhartige w^jze. zonder ook maar
één schokeffect teweeg te brengen.
Kan een dergelijke film moeilijkhe
den in het seksuele verkeer tussen de
Filmreclames als deze zijn in
ons land geen uitzondering meer.
(Foto LD. Holvast)
voorlichtingsfilm in het algemeen
enig praktisch nut heeft een onom
wonden antwoord. Een goede voor
lichtingsfilm kan naar zijn mening
mensen met bepaalde problemen tot
het inzicht brengen dat er voor hun
moeilijkheden een oplossing te vinden
is Bovendien kan een dergelijke film
voor velen een aansporing zijn om de
hulp in te roepen van een arts of een
bureau, dat zich met levens- en ge
zinsmoeilijkheden bezig houdt. Het
kan zelfs zijn dat een voorlichtings
film bij sommigen de problemen doet
wakker roepen. Hoe vaak komt het
niet voor dat mensen geen weet heb
ben van hun eigen problematiek?
Een pluspunt is volgens prof. Speijer
ook dat door een goede voorlichtings
film in bredere kring begrip wordt
heren Frans (PSP). Pom-
(Noodraad) en mevr. Van der
ta (CPN konden akkoord gaan,
th informeerden ook naar de fi-
n het koelwaterpro-
De heer Den Dubbelden
distancieerde zich deze
|wid van zijn fractievoorzitter. Het
ADVERTENTIE
ff) J
ear
u 1
ALS
sinft nicolaas
geschenk
gouden
armbanden
reeds vanaf
f32,—
brillant ringen
reeds vanaf
f69.—
gouden hangers
MET COLLIER
reeds vanaf
HORLOGER - JUWELIER
tMAARSMANSSTEEG 21
LEIDEN TEL. 20778
LEIDEN In de Stadsgehoorzaal werd hedenmiddag de na
tionale herdenkingsbijeenkomst gehouden ter gelegenheid van
het feit, dat de wereldberoemde Leidse medicus Herman Boer
haave dit jaar drie eeuwen geleden in Voorhout werd geboren.
Onder de aanwezigen bevonden zich vele buitenlanders, die
morgen voordrachten zullen houden tijdens een aan Boerhaave
gewijd symposium. Zij hadden des ochtends een bezoek ge
bracht aan de geboorteplaats van Boerhaave en aan de Pieters
kerk. waar zich het graf van de geleerde bevindt.
Tijdens de plechtigheid in de Stadsgehoorzaal spraken prof.
dr. F. L. R. Sassen over het geestelijk klimaat in Leiden ten
tijde van Boerhaave en prof. dr. J. Dankmeijer, die de wereld
faam van Boerhaave rechtvaardigde.
Prof. Sassen concludeerde in zijn
lezing dat het geestelijk klimaat,
waarin Boerhaave geleefd en ge
werkt heeft, hoofdzakelijk werd be
paald door empirie en bespiegeling
empirie in de geest van Newton
maar ook in die van het natuur
onderzoek van Descartes, en bespie
geling aan de hanci van de carte
siaanse metafysica en antropologie,
en steunend op de zekerheid dat ook
van het bovenzinnelijke heldere en
wei-onderscheiden kennis kan woi
den opgedaan. De opkomende in
vloed van J. Locke, die uit het
grondbeginsel van het empirisme de
consequentie durfde te trekken dat
de uiterste grens van het bereik van
de menselijke kennis in haar geheel
door de ervaring bepaald wordt, heelt
ook in ons land de bespiegeling ge
leidelijk doen verschralen. Bij Boei-
haave heeft die invloed het even
wicht tussen empirie en bespiege
ling. waarmee hij in zijn studieja
ren vertrouwd was gemaakt, naar de
empirie doen overslaan. Hij had al
vroeg leien twijfelen aan de dege
lijkheid van het cartesiaanse „co-
gito ergo sum" ais uitgangspunt van
het denken en in later jaren heef*
hij zich daarvan en daarmee van
het rationalisme in de kennisleer
principieel losgemaakt. Van enig»
afleiding van fysische stellingen uit
metafysische beginselen is dan vooi
hem geen sprake meer. Waarneming
is de enige veilige weg naar de ken
nis van de stoffelijke natuur, ook
naar die van het lichamelijke in de
mens. Voor de kennis van de boven
zinnelijke wereld biedt zij niet vol
doende houvast. Het probleem van
de verhouding van ziel en lichaam
dat de tijdgenoten nog steeds zo in
tens bezig hield .moest dan echtei
onopgelost blijven .Boerhaave kon
zioh daarbij neerleggen.
Dat ziel en lichaam ten nauwste
samenwerken is voor hem in het pa
rallelisme van hun verschijnselen ge
geven Anderzijds is hij er op an
dere dan wijsgerige gronden zeker
van, dat de ziel een onstoffelijk en
onsterfelijk element in de mens uit
maakt en dat zij een eigen leven
leidt, dat niet aan de wetten van
de stoffelijke wereld onderworpen is
Verder wilde hij niet gaan: onthou
ding van oordeel op dit punt leek
hem meer waard dan naai- de schijn
doorzichtige maar onvoldoende ge
gronde speculaties.
Prof. Dankmeijer stelde, dat Boei-
haave ondanks zijn wetenschappe
lijke verdiensten op andere terreinen
in de eerste plaats de praktiserende
geneesheer is gebleven. Wanneer
men zioh realiseert op welk ontmoe
digend niveau de klinische genees
kunde stond aan het einde van de
zeventiende eeuw, dan eerst kan men
het scherpe inzicht, en de grote ze
delijke moed beseffen van de man,
die de conceptie van de klinische
geneeskunde durfde te maken en
bijna veertig jaar naar deze concep-
Enkele officiiële gasten bij de
Boerhaave - herdenking tijdens
het bezoek aan het grafmonu
ment van de Leidse geleerde in
de Pieterskerk.
tie werkte zonder in staat te zijn
grote vooruitgfang in de bestrijding
van ziekten te verwezenlijken. Dat
deze vooruitgang in zijn tijd nog
niet kon komen is niet te wijten ge
weest aan tekortkomingen van Boer-
haaves werkwijze of principes. Inte
gendeel, zijn methodes zijn juist ge
bleken en met de door Boerhaave
aangegeven synthetische wer'vwij/o
zijn veel later de gunstige resulta
ten toch gekomen, toen de techni
sche hulpmiddelen ontwikkeld wa
ren Boerhaave was genoodzaakt
meer symptomatisch dan causaa!-
pathogenetisch te werken, maar in
deze werkwijze heeft hij dan ook
alles verricht wrat in zijn tijd moge
lijk was.
Het hoeft daarom niet te verba
zen dat, nadat de Leidse Universi
teit in de zeventiende eeuw was uit
gegroeid tot een centrum van mo
derne wetenschap., het verschijnen
van Boerhaave als geneesheer het
effect heeft van een zon die door
breekt door een mistige hemel Het
gehele terrein der jong. ontwikkelds
natuurwetenschappen is door Boer
haave aangeboden aan de geneeshe
ren in hun strijd tegen de ziekten,
welke strijd gedurende eeuwen geba
seerd was op een mengeling van
oncontroleerbare overlevering, scho
lastiek, volksgeneeskunst en bijge
loof en voor analyse ontoegankelijke
ervaring.
Penningen
Na afloop van de voordrachten
reikte de rector magnificus van de
Leidse Universiteit prof. dr. L. Ku-
kenheim Ean. enkele zilveren en
bronzen, ter gelegenheid van de her
denking ontworpen, Boerhaavepen-
ningen uit. De aanwezigen bij de
plechtigheid kregen allen een exem
plaar van de Nederlandse vertaling
van het toneelstuk „H medico Olan-
dese", waartoe de Italiaanse schrij
ver Carlo Goldoni geïnspireerd werd
door een verslag omtrent een medi-
l scha behandeling door Boerhaave.
opgewekt voor het. probleem van een
ander. Een film over homoseksuali
teit bijvoorbeeld kan wel degelijk zijn
nut hebben.
Mensen die zelf niet homoseksueel
ztfn en in de bioscoopzaal op een ver
antwoorde wijze geconfronteerd wor
den met het probleem van de homo
seksualiteit zijn vaak geneigd hun
houding tegenover homoseksuelen in
positieve zin te veranderen. De Leid
se psychiater is overigens van me
ning dat de centrale filmkeuring zich
niet bezig behoort te houden met het
beoordelen van films boven achttien
jaar. „Als een filmimporteur een der
gelijke film in roulatie wol brengen
dan moet hij dat zonder meer kun
nen doen. De volwassen bioscoopbe
zoeker dient zelf te kunnen beslissen
of hij een bepaalde film zal zien of
niet. Waarom eigenlijk moeten
wij een man of een vrouw boven de
achttien bepaalde films verbie
den? Als de filmkeuring „ontoelaat
baar" zegt, mag de film niet worden
vertoond. Een film voor volwassenen
mag naar mijn persoonlijk oordeel
niet van te voren van regeringswege
ontoelaatbaar worden verklaard.
Blykt de film achteraf in strijd te
zijn met de goede zeden dan is er
altijd nog de offcier van justitie die
op grond van het bekende artikel
240 van het wetboek van strafrecht
tot vervolging kan overgaan. De wefc
biedt wat dat betreft bescherming
genoeg. Er is toch ook geen centrale
keuring voor boeken, waarom dan
dan wel voor film? Het geschreven
woord heeft in vele gevallen dezelfde
uitwerking als het visuele beeld. Prof.
Speyer noemt verder de gedachte dat
seksfilms de zeden doen verwilderen
een fictie.
Er bestaat volgens hem een wissel
werking tussen het cultuurpatroon en
hetgeen er wordt vertoond. „Er zijn
films van vóór de oorlog, die in die
tijd niet door personen onder 18 jaar
mochten worden gezien en nu het
predikaat alle leeftijden meekrijgen.
Wanneer vroeger in een film een
man met de vrouw van een ander
een avondje dansen ging, dan was
dat al voldoende om de film niet ge
schikt te verklaren voor personen be
neden de achttien jaar. Nemen we
al voorbeeld een Nero-film uit h et
jaar 1930: al die slavinnen netjes
aangekleed met een minimum aan
bloot. Als men de moderne versie
van dezelfde film ziet krijgt men een
veel openhartiger beeld van de or
giën uit Nero's tijd. Heel bloot is trou
wens veel minder prikkelend dan
half bloot zeg ik altijd".
Is op het gebied van de seksfilms
de grens van de totale openheid in
middels bereikt? De Leidse hoogle
raar gelooft het niet. Hij vindt die
openheid van tegenwoordig maar be
trekkelijk. „Er is wel een zekere
doorbraak op seksueel gebied", zegt
hij. „maar nog lang geen openheid
over de gehele linie. Op het terrein
van de homoseksualiteit bijvoorbeeld
is nog steeds geen echte openheid.
Ook wat dat betreft is het tot nog toe
bij een kentering gebleven".
LEIDEN De toneelgroep Impe
rium blijkt met de voorstellingen van
het toneelstuk „Vuile handen" van
Jean Paul Sartre, onder regie van
Jan Chr. Bartelsman, een zeer goede
keus gedaan te hebben. De belang
stelling van het publiek is zo groot
dat aan de serie van acht voorstel
lingen twee extra voorstellingen zul
len worden toegevoegd, t.w. 28 en
30 november in het. Microtheater.
ADVERTENTIE
juwelier - horloger
Haarlemmerstr. 181
