,Aan onmenselijkheid went
men nooit
79.
Bekritiseerde
prof. Hooykaas
neemt ontslag
Portret van de jonge mevrouw
VRIJSPRAAK NA
EIS VAN 3 JAAR
Tankauto
in brand
DeMantelspecialist
dit is één van
die vele, echt
mooie mantels
die slechts
95 sr
kosten Y
Bonaparte
2140
STUDIE VAN B. A. SUES OVER ARBEIDSINZET
BEKROOND MET HENRIETTE ROLAND HOLSTPRIJS
Zigeuners
ïratis behandeling
Arabische meisjes
NA BOTSING
Kerkelijk Leven
ACTIE VAN R.K.
GEESTELIJKEN
Pauselijke garde
in nieuwe jas
~&ikalotv tapijt
Twee miljoen
meer voor
Expo Osaka
>AG 12 NOVEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
ADVERTENTIE
AMSTERDAM In het achterhuis van de tweede verdie
ping van het oude pand aan de Herengracht in Amsterdam
vindt hij een rustige werkkamer, waar hij zich aan belangrijke
studies kan wijden: Benjamin Aaron Sijes, wetenschappelijk
medewerker van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie,
Volgende week wordt de schijnwerper gericht op deze stille werker,
die zulke belangrijke bijdragen heeft geleverd tot de geschiedschrij
ving van de tweede wereldoorlog. Op die dag zal hij worden onder
scheiden met de Henriette Roland Holst-prijs 1968, met name voor
zijn in 1966 verschenen studie over ,£>e arbeidsinzet", een werk over
de gedwongen arbeid van de Nederlanders in Duitsland in de jaren
1940-'4S.
Het verzamelen van de gegevens
en het schrijven van het lijvige boek
„De arbeidsinzet" heeft acht jaar
gevergd. Geen 8 jaren onafgebroken
werk, want de aandacht van de heer
Sijes werd gevraagd voor tal van
andere zaken, zoals bijvoorbeeld het
leveren van documentatie op verzoek
van de justitie, nodig voor opsporing
van of voor bewijsmateriaal tegen
oorlogsmisdadigers. De heer Sijes
stelde onder andere een rapport op
over de jodenvervolging in verband
met het proces tegen Eichmann en
leverde materiaal voor de berechting
van Rajakowitsj en was hij getui-
gedeskundige in de processen tegen
Harster, Zöpf en Slottke.
Voor hem is de oorlog nooit echt
afgelopen geweest. Hij is er nog da
gelijks mee bezig. „Al werkend ben Je
steeds verdrietig of jubelend betrok
ken bij wat er in die jaren is ge
beurd. Het is mij onmogelijk om emo
tioneel afstand te nemen".
naar Jiet zoeken naar een onderko
men en toen kreeg ik als eerste op
dracht iets op te schrijven over
de februaristaking. Ik heb dat met
veel genoegen gedaan, omdat ik die
staking van nabij had meegemaakt.
In 1963 had ik het rapport met bijla
gen gereed, maar wij hebben met de
publikatie ervan gewacht tot er meer
gegevens uit Duitsland beschikbaar
kwamen".
De meeste bevrediging weten
schappelijke bevrediging heeft
onderzoekers Syes gehad van zijn
boek over de razzia in Rotterdam.
„Als uitgangspunt had ik slechts één
velletje papier, maar tenslotte be
schikte ik over een massa materiaal,
dat methodisch tot verantwoorde ge
schiedschrijving moest worden ver
werkt. Het schrijven van zo'n boek is
een zaak van geduld. Als geschied
schrijver wordt van je verwacht, dat
je geen woord verkeerd zet. Dat wer-
l~, ken gebeurt onder grote psychologi-
Lerste uur sche druk. Ik geloof niet, dat iemand
j kan wennen aan de onmenselijkheden
De heer Syes studeerde in de ja- j die in de oorlog zijn gebeurd. Daar-
(Van onze correspondent)
DEN HAAG (GPD) Het Haagse
rechtshof heeft bij vervroegde uit-
■aak vonnis gewezen in de straf-
ik tegen een 27-jarige Amsterdam
prostituee tegen wie een gevange-
sstraf van drie jaar met aftrek was
list terzake van dodelijke mishan-
ling van haar echtgenoot,
in de nacht van 26 op 27 januari
dit jaar had de vrouw in een
itterdams hotelletje tijdens een hef
fe ruzie haar man, een 22-jarige
wrse matroos, met een klein tafel-
doodgeslagen. Een van de dunne
ilen poten van het tafeltje drong
or het schedeldak van het slacht-
fer. Patholoog-anatoom dr. Zelden-
st noemde de fatale klap later een
evalstreffer. De vrouw was pas zes
iken met het slachtoffer getrouwd.
De Rotterdamse rechtbank veroor-
elde de vrouw wegens opzettelijke
Ishandeling, de dood ten gevolge
bbend. tot een gevangenisstraf van
ee jaar met aftrek. Zowel de vrouw
de officier van justitie tekenden
iger beroep aan tegen het vonnis,
lama de advocaat-generaal bij het
lagse Gerechtshof op 30 oktober een
vangenisstraf eiste van 3 jaar met
trek.
Ook in hoger beroep hield de vrouw
>1 niet opzettelijk het tafeltje te
toben gehanteerd. Zij beriep zich op
•odweer. Haar man had haar in een
onken bui aangevallen. Zij wist niet
eer hoe zij zich had verdedigd: mis-
hien met het tafeltje, misschien kon
'ar man ook met het hoofd op de
tot van het tafeltje zijn gevallen.
Overeenkomstig het pleidooi van de
Rotterdamse advocaat mr. F. L. J.
Wersch achtte het Haagse Hof geen
opzet bewezen. De vrouw is op vrije
voeten gesteld. De advocaat-generaal
zal geen cassatie tegen het vonnis
instellen.
ren dertig Indisch recht en Indolo
gie. „Ik was een slecht student in
die zin dat ik myn studie niet heb
afgemaakt. Aan de andere kant stu
deerde ik graag, maar dan hield het
betrekking met de politieke ontwikke
ling. Ik ben politiek altijd zeer geën
gageerd geweest". In die jaren had
hy een aandeel in het onderzoek
naar de rol van de arbeidersraden
in Duitsland dat in opc acht van het
Instituut voor internationale socia
le geschiedenis werd verricht. Dit
contact heeft ertoe geleid, dat hij te
gen het einde van de oorlog, nadat
hy enige jaren als kantooremployé
by een Amsterdamse machine fa
briek had gewerkt door prof. N. W.
Posthumus werd gepolst over een
functie by een op te richten Ryks-
instituut voor Oorlogsdocumentatie.
„Wy zyn in mei 1945 begonnen
om heb ik misschien zoveel plezier
gehad van het schryven over de fe
bruaristaking, omdat dit een groots
gebeuren betrof dat ik opnieuw kon
beleven in o.a. honderden interviews.
Wat professor Presser daarentegen
heeft gehaad, de geschiedschryving
over de jodenvervolging, is een aan
eenschakeling van ellende geweest,
die een onderzoeker diep aangrypt".
De heer Sijes is thans bezig met
de voorbereiding van een onderzoek
naar wat tydens de oorlogsjaren met
de zigeuners in Nederland is gebeurd.
Van de studies, die het Ryksinsti-
tuut zich nog tot taak heeft gesteld
alvorens het onderzoek over een jaar
of 15 zal zyn afgerond, noemt de
heer Sijes als belangrykste facetten
de studie van dr. L. de Jong over
het Koninkryk der Nederlanden ty
dens de bezetting waarvan binnen
kort het eerste deel zal verschynen,
en een bronnenstudie over de S.S.
Zelf is hy 60 jaar. Hy zal dus niet
meer meemaken, dat het Ryksinsti-
tuut de deuren sluit en de unieke do
cumentatie overdraagt aan het Ryks-
archief. Ofschoon hy er de man niet
naar is, om op zdjn 65ste met werken
op te houden. Zoals hy nu 's avonds
na zyn dagtaak thuis voor zyn ple
zier bezig is met een studie van de
briefwisseling van prof. dr. A. Panne-
koek, de sterrekundige die zich als
socialist intens bezig hield met de
problemen van de arbeidersbewe
ging. „Ik voel me sterk verwant met
deze man en dat is dan ook de reden
dat ik hieraan ben begonnen."
UTRECHT ANP) Wellicht op
Ttc termijn zullen door bemidde-
van 'de Nederlandse stichting
feiTe des hommes' wederom Viet-
Uflese kinderen voor revalidatie of
feemeen herstel tydelyk in Neder
M worden opgenomen. Volgens de
fcretaris van de stichting, de heer
Desauvage uit Ryswyk, is het mo-
dit keer zestien kinderen over j
laten komen. Ziekenhuizen in j
"burg, Dordrecht en Hellendoorn
pen zich voor een aantal kinde
ter. tïl -garant" gesteld.
Vorige week zijn in het Sint An-
toiuaziekenhuis in Utrecht twee
lratosche meisjes (7 en 9) opgeno-
to", die eveneens door tussenkomst
„Terre des Hommes" in Neder-
en, toid zijn opgevangen. De kinderen
ste uit de Gazastrip. Deze kin-
zijn in Utrecht by de plas-
00* ^^rg dr. L. Koens in behan-
ding. Ze worden waarschynlijk
°°uderdag geopereerd.
^oens heeft besloten de fcin-
•toren geheel kosteloos be behande-
*n Het ziekenhuis brengt evenmin
'«"sten in rekening De Arabische
Pieren blyven wellicht enkele
maanden in Utrecht.
PRINSENBEEK (GPD) De 36-
jarige chauffeur H. J. van Schalk
uit Hellevoetsluis is gisteravond op de
rijksweg Breda-Rotterdam ter hoog
te van Prinsenbeek om het leven ge
komen, toen zyn met 30 ton olie ge
laden tankwagen In brand raakte na
een botsing. De cabine brandde ge
heel uit.
Bij de botsing waren verder een
met 15 ton veevoer geladen vracht-
combinatie betrokken alsmede een
pendelbusje uit St. Willebrord. Enke
le van de inzittenden van het busje
werden licht gewond.
Onmiddeliyk na de botsing vloog de
zwarte P.AM.-tankwagen in brand,
terwijl de olie over de weg begon
te stromen. Zo snel mogelyk werd
ook de oostelyke rybaan van de ry
weg afgesloten om de brandweer in
de gelegenheid te stellen de branden
de tankwagen te blussen en om het
verkeer niet bloot te stellen aan ont
ploffingsgevaar. Hoe het ongeluk
ontstond, is niet geheel duidelijk ge
worden. De voor de tankwagen rij
dende vrachtcombinatie heeft wel
licht afgeremd, hetgeen de chauffeur
van de tankwagen niet tydig meer
kon. Van de vrachtwagen kwam de
lading gedeeltehjk over de weg te
liggen. De chaos was groot. De wes
telijke rijbaan was urenlang volledig
gestremd.
Het hoeft niet duurder
te zijn!
Wintermantels
en mantelpakjes
met of zonder bont
van 59,95 tot en
met 89,95
Terlenka
Regenmantels
49,95
met "Borg" voering
59,95
Bontmantels
extra mooi en uiterst voordelig
Den Haag
Rotterdam
Haarlem
Amersfoort
Breda
Tilburg
Utrecht
Leiden
Leiden: Haarlemmerstraat 163
eel
Op de meubeltentoonstelling
Eleganzadie thans in de RAI
in Amsterdam wordt gehouden,
staat onder meer deze comforta
bele lig-zitbank ,,Bobo Longue",
een ontwerp van architect Cini
Boeri. Gemaakt van een soort
NED. HERV. KERK
Beroepen te Moerkapelle, C. Treu-
re te Hasselt, te Odyk, C. Schilder te
Oostemykerk, te De Krim R. J. Rie-
stevig schuimplastic. Heel ge
makkelijk te verplaatsen, omdat
de bank zeer licht van gewicht is.
WASHINGTON (Reuter) Een
grote groep r.-k. geestelyken en me
destanders samen ongeveer hon
derd man sterk heeft gisteren in
Washington de vestibule bezet van
het hotel waar enkele uren tevoren
de nationale bisschoppenconferentie
was begonnen. De geestelyken wen
sen te worden gehoord over hun ge
schil met kardinaal OTBoyle over de
geboortebeperking. De kardinaal
heeft vierenveertig geestelyken ge
schorst wegens een afwykende me
ning op dat punt.
VATICAANSTAD AFP) De
pauselyke garde krijgt in plaats van
de blauwe, een witte tuniek. De pet
bltfft blauw, maar wordt wat gemo
derniseerd. Het nieuwe uniform is
gisteren aan de Vaticaanse autori
teiten getoond.
UTRECHT (ANP) De Utrechtse
hoogleraar in de Faculteit der rechts
geleerdheid, prof. dr. J. P. Hooykaas,
heeft gisteren plotseling zyn ontslag
aangeboden. Volgens hem bestaat er
tussen het faculteitsbestuur en zyn
persoon te weinig vertrouwen om ver
der samen te werken. De Utrechtse
rechtenstudenten hebben in de af
gelopen weken herhaaldelyk en sterk
op het heengaan van prof. Hooykaas
aangedrongen, nadat deze o.a. had
gezegd dat de overheid op den duur
zou moeten ingrijpen met wettelyke
geboortebeperking in de lagere stan-
ADVERTENTIE)
KEIJZER
TAPIJT
kamerbreed
v.a. mam I p.m
POSTBUS 39 - HILVERSUM
den om de intelligentieverslechtering
te voorkomen.
Prof. Hooykaas' ontslagbrief is gis
teren tydens de colleges in de rech
tenfaculteit voorgelezen, in plaats
van de mededeling die het faculteits
bestuur had opgesteld en waarin prof.
Hooykaas' opmerkingen op 9 ok
tober tydens een oriëntatiebyeen
komst van eerstejaarsrechtenstuden
ten in Ellecom gedaan openiyk
werden veroordeeld.
Prof. Hooykaas had in Ellecom ook
gesteld dat de lagere stand meer kin
deren verwekt dan de hogere stan
den en dat omdat de intelligentie ge
netisch is bepaald, er nu sprake is
van een daling van het intelligentie
niveau „waarvan de gevolgen thans
te merken zyn op de middelbare
scholen en de universiteiten".
Prof. Hooykaas meende voorts dat
intelligente kinderen uit lagere stan
den waarschynlyk als onwettiee ge
boorten zouden moeten worden ge
kwalificeerd.
De studenten stelden op 28 okto
ber dat prof. Hooykaas zyn woorden
moest herroepen of zyn stelling we-
tenschappeiyk had te bewyzen. Dat
gold ook ten aanzien van de mening
van de hoogleraar dat het dwaas zou
zyn een negervrouw die slechts een
kralensnoer droeg stemrecht toe te
kennen.
Vrydag zal de Hoofdstad Operette
in Treslong te Hillegom de tweede
abonnementsvoorstelling in dit win-
tc-programma geven met de opvoe
ring van „Die Czardasfürstin" van
Emmerich Kalman. De titelrol speelt
Iazzy Schöffrnann met Hans Hage-
man als gast, Claire Clairy, Herman
Valsner, Grete Kiesner. Paul Prey,
Rudolph VogJer en Antone Winic.
Koor en orkest staat onder directie
van John Knapper.
DEN HAAG (GPD) De rege-
ring wil de rijksbydrage in de kosten
te""parrega"te oostvóorne voor dc N«ierlandse inzending op de
(toezegging) G. van der Wee te Aal-
sum, die bedankte voor Drogeham.
Aangenomen naar Tjerkwerd, c.a.
(toezegging) J. L. Leestemaker,
jeugdpredikant by
Broedergemeente
Wereldtentoonstelling in Osaka
1970 verhogen van tien tot twaalf
miljoen gulden. Een desbetreffend
wetsontwerp tot wy'ziging van de be
de Evangëlischè Igroting van A18emene Zaken voor
te Paramaribo 1969 is d€ Tweede Kamer inge-
woonachtig te Zeist, naar Heusden I d'end\
en Herpt G. Hamoen te Meteren en *n zÜn toelichting merkt de minis-
Est. Bedankt voor Ouddorp B. J. j ter-president op. dat de loon- en
Zaal te IJsselmuiden. prysstygingen in Japan duideiyk
I, maken, dat het bedrag van tien mil-
GEREF. KERKEN joen als bydrage ontoereikend is. on-
Bedankt voor Badhoevedorp R. J.danks soberheid en pogingen van de
van der Veen studentenpredikant te commissaris- generaal van de stich-
Delft. Beroepen te Dokkum. R. van ting voor deze tentoonstelling om
den Berg te Bodegraven. I binnen dat bedrag te blyven.
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM De jonge huis
vrouw wordt minder dan haar oude
re collega in beslag genomen door het
huishouden. Zy staat positief te
genover creatieve taken zoals ko
ken maar duidelyk negatiever
(dan de oudere huisvrouw» tegen
over werktuigelyke bezigheden zo
als vloeren schrobben. In de keuken
is zy creatiever haar man stelt
een vaker gebruik van nieuwe recep
ten op prijs en zal zelf ook meer dan
zyn vader culinair experimenteren.
Opener voor nieuwigheden, positiever
tegenover reclame bevattelyker voor
het aanbod van verschillende artike-
lengroepen en diensten in supermarkt
en warenhuis, toleranter tegenover
het idee van de werkende vrouw
al deze elementen suggereren een
opener instelling van de jonge huis
vrouw".
Dit beeld van de jonge huisvrouw
schetst het Amsterdamse reclamebu
reau Pr ad N.V. in een brochure, ge
titeld De Jonge Mevrouwen na een
onderzoek dat het liet instellen door
het Nederlands Centrum voor Mar
keting Aanalyses N.V. Zeshonderd
Jonge huisvrouwen (in de leeftyd
van 18 t/m 34 jaar) en 300 oudere
huisvrouwen (35 t/m 49 jaar) zyn
geënqueteerd. De leeftyd van 35
jaar maakt dus de grens uit tussen
Jonge of „oudere" huisvrouw, een
grens, die in een vooronderzoek is
getrokken, waarby de kans op dui
delyk onderscheid tussen de genera
ties het grootst werd geacht.
In de brochure (een samenvatting
van de resultaten van het onderzoek)
staat over het portret van de jonge
mevrouw verder nog dat zy vaker
dan de oudere mevrouw een super
markt-klant is.
De jonge mevrouw winkelt min
der vaak met een boodschappenlijst -
je in de hand en ze „hangt" ook
niet zo aan een bepaald merk. Haar
man zou eerder geneigd zyn meer
te kopen in een supermarkt dan no
dig is in oudere gezinnen wordt
die neiging aan de oudere vrouw
toegeschreven, meldt Prad. Het ge
middeld inkomen van het jonge ge
zin is f 11.200, dat van het oudere
gezin f 12.900. In het jonge gezin
toont de man meer initiatief by het
kopen van kleding voor hemzelf. En
hy mag vaker met zyn vrouw mee
als zy kleren koopt. De jonge me
vrouw leest vaker vrijetydsbladen.
Het lezen van de krant, het kyken
naar de tv wordt door beide genera
ties even positief beleefd. Maar het
lezen van damesbladen vindt de jon
ge mevrouw plezieriger dan de oude
re. Van de opiniërende weekbladen
wordt Elsevier verreweg het meest
gelezen door beide groepen. De jon
ge mevrouw gaat aanzienlyk minder
naar de kapper dan de oudere.
Ze vertoont een sterke doe-het-
zelf-neigingvaker thuis haarwas
sen, verstevigen, watergolven en
haarlak gebruiken. Uit het onder
zoek, dat zeer veel informatie geeft
op velerlei gebied, (ofschoon de re
sultaten niet tot opzienbarende con
clusies leiden) blykt voorts dat van
de jonge en oudere huisvrouwen
slechts 14, resp. 17 procent een vast
bedrag aan zakgeld krygt. Dit be
drag schommelt rond de f 55, resp.
f 65. Over de mannen, die nu zelfs
niet meer officieel het hoofd van het
gezin zyn, vermeldt de brochure nog
dat juist by de jongere huisvrouwen
een grotere invloed van de man
aantoonbaar is, dan by de oudere
leeftydsgroep. Dat een man er al
léén op uitgaat om dameskleding te
kopen is by de oudere generatie on
denkbaar, terwyl dit bij de jonge
ren wel voorkomtzy het aarze
lend.
