Mao tegen
geestelijke
bovenlaag
De Griekse sterke man
vriendelijk maar beslis
ONDERWIJS IN SPOOR CULTURELE REVOLUTIE
Gesprek met vice-premier Pattakos
Creativiteit
in bont-couturi
Prof. Lieftinck
geopereerd
Onbekommerd
Museum Dal
in Figueras!
PAGINA 12
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 12 OKTOB
(Van onze speciale correspondent Christian Roll)
HONGKONG (GPD) Bij het begin van de culturele revo
lutie in China legden de studenten van de Rode Garde con
tacten in de fabrieken en communes, om met arbeiders en boe
ren van gedachten te wisselen over de revolutionaire bewe
ging en revolutionaire banden aan te knopen.
Al in mei '39 schreef Mao Tse-toeng in zijn hoek „De oriën
tering van de jeugdbeweging": Onze jonge intellectuelen moe
ten zich onder de arbeiders en boeren, die 90 procent van de
bevolking uitmaken, begeven om ze te mobiliseren en te or
ganiseren. Zonder de steun van de arbeiders en boeren kun
nen wij de strijd tegen imperialisme en feodalisme niet win
nen. Wij kunnen ons niet alleen op de jonge studenten en in
tellectuelen verlaten".
Thans heeft Mao Tse-toeng de
procedure omgekeerd en arbeiders
en boeren opgedragen om naar de
universiteiten te gaan en aldus de
nieuwe generatie intellectuelen een
heropvoeding te geven. In de toe
komst zal de vorming van de nieuwe
generatie berusten bi] de arbeiders, j
■boeren en soldaten.
In zijn nieuwste geschrift verkon
digde Mao Tse-toeng: „De meerder
heid of de grote meerderheid van de
studenten die op de scholen en uni
versiteiten hun opleiding krijgen,
kunnen zich aanpassen bij de arbei
ders, boeren en soldaten; sommigen
van hen hebben zelfs vernieuwingen
tot stand gebracht. Zij dienen ech
ter toch door de arbeiders, boeren
en soldaten volgens de juiste poli
tieke lijn omgeschoold te worden en
hun oude ideologie volkomen te wij
zigen. Zulke intellectuelen zijn wel
kom bij de arbeiders, boeren en sol
daten."
Thans is de al geruime tijd gele
den aangekondigde onderwij srevolu-
tie op gang gekomen die de basis
vormt voor de hervorming van de
Chinese maatschappijwaarbij Mao
Tse-toeng en de Chinese partijlei
ding echter nauwelijks meer gelo
ven in de utopie van een klassenlo
ze maatschappij, waarin de arbeider
en boer intellectueel en de intellec
tueel arbeider en boer is.
Levenstaak
In het besluit van het centrale co
mité van 8 augustus '66 over de gro
te proletarische revolutie, wordt
over het onderwijs gezegd1: „In alle
soorten scholen moeten wij de door
kameraad Mao Tse-toeng voorgestel-
politiek volgen, en de opleiding zo
danig met de produktieve arbeid
combineren dat degenen die de op
leidingen volgen, zich op moreel, in
tellectueel en fysisch gebied ontwik
kelen tot arbeiders met een socialis
tische bewustzijn en een socialisti
sche cultuur. De hervorming van het
traditionele opvoedingssysteem, dat
ook onder het communistisch regime
nog lang standgehouden heeft, be
schouwt Mao Tse-toeng als een van
zijn levenstaken.
De Chinese communisten hebben
sinds zij in '49 in China aan de macht
kwamen verschillende onderwijsex
perimenten uitgevoerd, waarbij het
accent nu eens op de praktische ar
beid en de politieke scholing, dan
weer op de studie en de verwerving
van vakkennis lag. Al tien jaar gele
den probeerde Mao Tse-toeng het
Chinese onderwijsstelsel van de
grond af te wijzigen; hij botste hier
bij echter op de tegenstand van de
partijbureaucratie, die als nieuwe eli
te de privileges die het oude onder
wijssysteem hun kinderen gaf, niet
op wilde geven. Het onderwijs be
rustte. ook onder de communistische
regering, voor een groot deel bij de
bourgois-intellectuelen en gaf voor
namelijk theoretische kennis. De
meerderheid van de Chinese studen
ten beschouwde de studie als de
springplank naar een funtie als amb
tenaar en zij keek neer op arbeiders,
boeren en al degenen die lichamelijk
werk verrichten.
De Chinese intellectuelen hebben
altyd een zeldzaam superioriteits-
vertoon en arrogantie aan de dag ge
legd: ten teken dat ze nooit hun han
den vuilmaakten, lieten zij hun vin
gernagels groeien en droegen zij ge
waden met bijzonder wijde lange
mouwen. Wie zuiver theoretisch ge
schoold was, kon het na verscheide
ne examens tot achtenswaardig man
darijn brengen. Dit ideaal maakt nog
steeds grote indruk op de Chinezen,
maar Mao Tse-toeng wil het met
wortel en tak uitroeien omdat het
naar zijn mening de sociale en eco
nomische vooruitgang van China in
de weg staat. Men beweert dat Mao
Tse-toeng alle intellectuelen veracht
en alle boekenwijsheid afwijst. Dit is
echter helemaal niet waar. Op de
eerste plaats bestaat de partijleiding
uit een intellectuele elite, op de twee
de plaats was Mao Tse-toeng toen hij
in het archief van de universiteit van
Peking werkte, zelf een boekenwurm
die talloze literaire en filosofische
werken verslond. Mao Tse toeng wil
alleen een eind maken aan de Chine
se intellectuelen en op de Chine
se hogescholen dominerende boeken
geleerdheid afschaffen. Chinese stu
denten weten vaak op excellente wy-
ze een theoretisch probleem op te los
sen, waarvoor zij zonodig zelfs een
heel wetenschappelijk werk uit het
HONGKONG (AP) Het
Chinese leger heeft een begin
gemaakt met de registratie
der partijleden. Waarnemers
menen dat dit het begin is
van de reconstructie van de
communistische Chinese par
tij volgens de richtlijnen van
het leger.
Tientallen berichten, die
op het ogenblik uit China in
Hongkong binnenkomen,
reppen van grootscheepse re
gistratiecampagnes onder
toezicht van legerofficieren
en politieke commissarissen,
die aan de strijdkrachten
zijn toegevoegd.
Deze berichten wijzen erop,
dat het leger de revolutionai
re comités in geheel China
vast in zijn greep heeft.
Hoewel de legerleiders for
meel nog steeds trouw zijn
aan Mao Tse-toeng en diens
richtlijnen ten uitvoer bren
gen, blijken zij in tenminste
negentig procent van de re
volutionaire comités ouder
wetse, pragmatische conser
vatieven te zijn, die vastbe
sloten de orde willen herstel
len in het land dat sinds twee
jaar kampt met geweld van
Mao's culturele revolutie.
ook revolutionaire leraren een leer
lingen zitting hebben. De duur van
het lager onderwijs wordt van zes tot
vyf en van het hoger onderwijs van
zes tot viei- jaar teruggebracht. Daar
door is het mogelijk dat de Chinese
kinderen reeds op 15 en 16-jarige
leeftijd de hogere school achter de
rug hebben.
Na de hoogstens negen jaar duren
de basisopleiding volgen enige jaren
van praktisch werk in de landbouw
of industrie. Pas als de jonge Chi
nees voldoende praktische ervaring
heeft kan hij tot de studie van een
hogeschool toegelaten worden, als hij
daartoe naar het oordeel van het „col
lectief" echter voldoende capaciteiten
blijkt te bezitten. De duur van 't ho-
geschoolonderwijs moet, naar de
aard van de faculteiten, van vier tot
twee jaar teruggebracht worden. Het
systeem van corrigeren en proefwer
ken moet afgeschaft worden om de
jonge mensen niet in de vrije ont
plooiing van hun krachten te hinde
ren.
Massa
hoofd leren; zij kunnen echter deze
kennis niet in de praktyk toepassen.
Praktijk
Hoe de onderwijsrevolutie er in de
praktyk uit zal zien is nog niet hele
maal duidelijk. Voorlopig zyn de
door arbeiders samengestelde „ar
beidersteams" naar de universiteiten
getogen, om erop toe te zien dat de
leer van voorzitter Mao ook in de
praktijk toegepast wordt. Aan het
praktische werk zal in de toekomst
bijzondere aandacht worden besteed.
Zo moeten de scholen voor zover mo
gelijk, nu reeds hun eigen boerderijen
en werkplaatsen hebben. De fabrie
ken moeten eigen scholen in het le
ven roepen, waarin het praktische
werk aan de machines op de voor
grond staat. Op het platteland zal in
de toekomst iedere produktiebrigade
een lagere en misschien ook een mid
delbare school hebben en iedere
school zodat de kinderen bij hun ou
dei's kunnen blijven wonen. Op deze
manier wordt geld bespaard. In de
steden moet de leiding van de scholen
in handen komen van de arbeiders
en op het platteland van de kleinere
boeren.
Het volksbevrijdingsleger heeft de
opdracht de arbeiders en boeren bij
hun opdracht bij te staan. By iede
re school wordt een „onderwysher-
vormingscomité" in het leven geroe
pen, waarin naast vertegenwoor
digers van de arbeiders en boeren
Met zijn onderwijshervorming wil
Mao Tse-toeng de in China bestaan
de kloof tussen stad en land en
hand- en geestesarbeid overbruggen;
hij wil aan de superioriteit en de ar
rogantie van de Chinese intellectue
len een eind maken, de verburgelij-
king van het bestuursapparaat te
gengaan, het eenzijdige streven naar
privileges, baantjes en winst de kop
indrukken en vooral het tempo van
de economische en sociale ontwikke
ling bespoedigen. Tenslotte gaat het
er Mao Tse-toeng, met zijn onder
wijsrevolutie om, het volksonderwijs
een bredere basis te geven, waardoor
een opmerkelijke verhoging van de
industriële en landbouwproduktie be
reikt kan worden. Ook China heeft,
zoals alle ontwikkelingslanden, ge
brek aan een brede, technische ge
schoolde bovenlaag die een bedrijf
kan laten lopen en met machines om
kan gaan. De onderwijsrevolutie is a
priori een poging om met eenvoudi
ge middelen, het verminderen van
de opleidingsduur betekent een be
sparing op de staatsuitgaven een
zo groot mogelijke bovenlaag met
middelbare vooral praktische kennis,
te vormen.
Mao Tse-toeng heeft bovendien een
groot vertrouwen in de mogelijkhe
den van de massa, waaraan hij het
scheppende werk opdraagt. Zo komt
men in de Chinese pers herhaaldelijk
berichten tegen, hoe eenvoudige ar
beiders in hun bedrijf uitvindingen
doen en vernieuwingen invoeren.
Van de Chinese jeugd wordt vandaag
de-dag een flinke portie idealis
me verwacht, overeenkomstig de leer
van Mao Tse-toeng met zijn appèl
op zelfverloochening en offerbereid
heid, hoe de Chinese jeugd op de on
derwijsrevolutie zal reageren, is nog
niet te zeggen. Ook dit plan zal on
getwijfeld op enige tegenstand stui
ten. Vele Rode Gardisten zul
len zich na de genoten vrijheid niet
graag weer aan de strenge discipline
en controle van de arbeiders, boeren
en soldaten onderwerpen. Het is een
gigantische opgave, waarvoor Mao
Mao tussen de studenten
tijdens een demonstratie in
Peking
zich gesteld heeft met de hervorming
van het Chinese onderwijs. Hiervoor
heeft hij zoals altijd, alleen maar
richtlijnen maar geen oplossing ge
geven.
ADVERTENTIE
Bont is „in". Logisch ook. Er is immers gj
produkt, dat de aantrekkelijkheid van J
vrouw zó accentueert als bont. Ieder ontw
leb
moet een creatie zijn, passend by de pen
lijkheid van de draagster.
Dat is wat wij willen: iedere vrouw de
mantel die by haar hoort.
Bij van Egmond kan dat. Doordat wy onjl
uitgebreid mogelijk oriënteren in binnen,
buitenland, vindt U in onze zaak alls
de noemer „creativiteit in bont-couture'
Wat de grote ontwerpers in Parijs en
decreteren, vindt U bij ons. Dat mag U
verwachten, want juist bont krijgt meer
meer een eigen leven in de mode wereld, i
stylvol, maar tegelijkertijd een uitbun;
leven.
Inderdaad, bont bezitten is een feest.
FOURRURES
BREESTRAAT
ATHENE (GPD) De „sterke man" van de Griekse offi
ciers-junta, minister van Binnenlandse Zaken en vice-premier
Stylianos Pattakos, ontvangt mij uiterst vriendelijk in zijn
ambtelijk bureau. Aan de muur hangen nog altijd de foto's
van het uitgeweken koningspaar. Zelfbewust en robuust gaat
Pattakos ervoor zitten, als hij de bezoeker uitnodigt maar los
te branden met zijn vragen.
Nog voordat het vraaggesprek begint, doet zich een incident
voor, dat uit een filmcomedie van De Sica afkomstig had kun
nen zijn. Als ik namelijk de minister verzoek de bandopname-
apparatuur, die ik heb meegebracht, te mogen gebruiken, knikt
Pattakos instemmend en zegt: „Natuurlijk mag dat. Trouwens,
dan behoef ik ook mijn eigen bandrecorder niet te verbergen".
Hij grijpt in zijn linker jaszak en haalt een klein opname
apparaat te voorschijn. Het wordt naast het mijne gelegd.
UTRECHT (ANP) Prof.
dr. P. Lieftinck, directeur van
de Wereldbank en oud-minis
ter van Financiën, verblijft se
dert 26 september in de kliniek
voor neuro-chirurgie van het
Academisch Ziekenhuis in
Utrecht.
Hij is op 28 september door prof.
dr. H. Verbiest na een hersenbloeding
geopereerd. Zijn gezondheidstoestand
is thans bevredigend. Het is nog niet
bekend wanneer prof. Lieftinck het
ziekenhuis kan verlaten.
ADVERTENTIE
De lepe, maar zeer spraakzame
Griekse houwdegen weet nu precies
dat hij wat hij nu zegt, later niet zal
kunnen tegenspreken. Pattakos
schijnt echter geen man te zijn die
zich ergens om bekommert. Hij praat
er, nu eens afgemeten en in korte
zinnen, dan weer hartstochtelijk of
honend, op los. Hij stelt tegenvragen
en tegenspraak verleidt hem onmid-
delyk tot een discussie.
Op de eerste vraag, of hy het met
me eens is dat de Westelijke wereld
het huidige Griekse regime ais een
.fascistische dictatuur" beschouwt,
antwoordt de minister zonder diplo
matieke retoriek: „Helaas gaaf de
Westelyke wereld de weg naar het
communisme. En zij volgt het rode
fascisme op een zeer domme ma
nier".
Ik vraag mijn gesprekspartner wat
hy er dan wel van zegt dat een man
als de Britse premier Wilson, die toch
bepaald geen communist is, het
Griekse militaire regime enige tijd
geleden beschreef alls „barbaars".
Pattakos kijkt me getroffen aan. Dan
zegt hy terughoudend, dat de heer
Wilson de grens der hoffelijkheid
heeft overschreden. Maar een ogen
blik later verklaart hij ronduit: „Als
de heer Wilson dat werkelijk heeft
gezegd, dan is hij vermoedelijk niet
goed gezond. Overigens", voegt hij
daaraan toe, „mengen de Grieken
zich niet in de Engelse binnenlandse
aangelegenheden en daarom moe
ten die vreemden zich ook niet men
gen in de binnenlandse aangelegen
heden van Griekenland".
Op de vraag of er vrije verkiezin
gen zullen komen en of de huidige re
gering de uitspraak van het volk
ook zal aanvaarden als het een an
dere regering blijkt te wensen, ant
woordt Pattakos: „Als het volk dat
doet, dan zullen we de macht na
tuurlijk aan een nieuwe regering
overdragen". Overigens voegt hij
daar met een listig lachje aan toe,
niet te weten of vrije verkiezingen
in de Westelyke landen werkelijk zo
vry zijn als de vragensteller blijk
baar aanneemt. Maar in Grieken
land. dat kan ik gerust van hem aan
nemen. in Griekenland zullen de
verkiezingen in elk geval volkomen
vrij zijn.
Nooit gekozen
Is dan, naar de mening van de
minister, bij vrije verkiezingen niet
ook een oppositie nodig, zodat se
rieus kan worden gekozen? En
waarom laat men in Griekenland
geen oppositie toe? Waarom worden
oppositieleiders in de gevangenis op
geborgen?
Daarop reageert Pattakos zo:
„Wij hebben de partyen niet opge
heven. maar hun activiteiten verbo
den. Bovendien hebben wy slechts
tydelyk enige artikelen van de wet
buiten werking gesteld. We hebben
Schrijver van bijgaand artikel
is Alfred Wolfmann, correspon
dent in Bonn van het Israëli
sche avondblad „Jedioth Achro-
nofch".
akt
sor
ist
ja*
nu rust nodig. Neem nu Andreas Pa-
pandreoe. die zich als de leider van
een party beschouwt, hoewel nie
mand hem tot leider van een party
heeft gekozen. Hetzelfde geldt voor
zyn vader, George Papandreoe, die
nooit tot partyleider is gekozen."
Ik verander het onderwerp van ge
sprek. Als Jood, die zelf heeft onder
vonden wat erkenning van het
staatsburgerschap kan betekenen,
interesseert het my waaraan de
Griekse regering het recht ontleent
om Griekse burgers eenvoudig het
staatsburgerschap te ontnemen en
hen dus statenloos te maken alleen
maar omdat zij tot de oppositie be
horen.
Pattakos wijst erop dat dit ge
beurt volgens wetten die onder het
oude parlementaire systeem in 1952
tot stand zijn gekomen. „Een onder
zoek wordt ingesteld om vast te stel
len of een communist of iemand an
ders die zich in het buitenland tegen
het vaderland misdraagt, het staats
burgerschap afgenomen zal worden.
Er wordt een voorstel gedaan, waar
over ik als minister van Binnen
landse Zaken overeenkomstig de
wet beslis. Een actrice als Melina
Mercouri heeft tegen Griekenland
gewerkt. Zij riep de toeristen op niet
naar Griekenland te gaan. Zij heeft
geld verzameld om wapens te ko
pen, die hierheen gebracht en tegen
Griekenland gebruikt moesten wor
den."
*9
Geen aangifte"
Opnieuw een verandering van the
ma. Wat heeft de minister, die
steeds heeft ontkend dat er door
zyn ondergeschikten gemarteld
wordt, te zeggen over de aanklach
ten van de Griekse socioloog Nota
ras. die voor een bij zonder militair
gerechtshof in Athene feiten heeft
beschreven over folteringen welke
hem in de gevangenis waren over
komen.
Minachtend maakt de bewindsman
een handbeweging: „Notaras liegt.
Hy vertelt sprookjes. Hy is toch ad
vocaat en weet dat folteren in ons
land verboden is. Waarom heeft hij
dan geen aangifte gedaan?"
Ik wys hem erop dat Notaras als
beklaagde voor het gerecht details
van folteringen heeft beschreven en
met zware straffen rekening diende
te houden als zijn beschuldigingen
niet op waarheid berustten. Overi
gens waren er ook medebeklaagden
tot zware tuchthuisstraffen veroor
deeld hoewel zy alleen maar opposi
tie bedreven hadden en niet eens
communist geweest waren.
Pattakos denkt er niet lang over
na: „Voor onze rechters komen niet
alleen communisten, maar ook alle
illegalen en alle anarchisten".
Zijn dan de hoge officieren, die
hier voor het gerecht komen, anar
chisten?
„Daarover beslist de rechter en
niet ik".
Staatsgrepen
Nieuw thema: „Welk mandaat
hebben u en premier Papadopoelos
en de gezamenlijke Griekse regering
van het volk gekregen? U hebt door
een gewelddadige putsch de macht
veroverd. Waaraan ontleent u het
recht in naam van het Griekse volk
te spreken?"
„Als u de geschiedenis van Grie
kenland leest, zult u ontdekken waar
aan wy het recht ontlenen. U hoort
toch niet voor het eerst van een revo
lutie in een of ander land?"
De minister heeft me nog altijd niet
verteld hoe hij aan het mandaat
komt. Ik attendeer hem erop dat zul
ke staatsgrepen inderdaad in com
munistische landen hebben plaatsge
vonden, maar dat hij ongetwijfeld
niet met een communistische leider
vergeleken zal willen worden.
„Gelooft u dat de Amerikaanse re
volutie communistisch was? En de
Franse revolutie? En de Duitse offi
cieren, die zich in de laatste oorlog
tegen Hitier verzetten,
een mandaat?"
„O ja, dat mandaat hadden G
opstand tegen Hitler was ga.
vaardigd omdat Hitier een I
dictator was". da?
Maar daarover heeft ministe
takos blijkbaar zyn eigen gedi
Misschien is hy het er wel m«
maar in elk geval wenst hij dt
se situatie van toen niet op hel
kenland van heden toe te P i\e
Verdere vragen over dit the®
den niet op prijs gesteld.
icht
MADRID (AP) Salvadcf
is van plan in Figueras, in i towe
vincie Gerona (Spanje) eer.
hem genoemd museum te F Het
Het museum moet in ee jen
theater komen en zal schil iliaa
tentoonstellen van schilders u "dei
„Dali tijdperk." aldus heeft d<
te meester' aangekondigd.
Dali heeft reeds het
van Woningbouw bezocht om
gering zijn plannen voor
Daai
sn ge
ng
istriè
Rtlee
lar d
nd
oesct
ogeli
mi J»
«ion
I serst
