Kabinet ongehavend uit de
debatten
in Kamer
Sterftecijfer in
Biafra dalende
Biesheuvel in politiek mijnenveld'
PONTIAC
Nieuw plan van Nervi
voor Den Haag
KVP, CHU
en ARP in
federatie
Alle moties van de oppositie verworpen
LIEF
VOOR
LUNS
KOUD! BIJVERWARHEN!
Het botert niet
met boter-
concentraat
Zangavond in
Valkenburg
fRIJDAG
11 OKTOBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA T
ie,
Uts
Col
tiert.
ADVERTENTIE
231
(Van onze parlementaire redactie)
'km HAAG (GPD) Het kabinet-De Jong heeft het drie-
daagse marathondebat in de Tweede Kamer over haar politieke
plamen voor volgend jaar zonder kleerscheuren doorstaan. De
minstersploeg kreeg vannacht aan het eind van het debat de
Volfedige steun van de meerderheid van de Kamer, die een
aartal moties van de oppositie afwees,
nang
l\ die moties was gevraagd om opvoering van de ontwikkelings-
mup, uitstel van de extra-huurverhoging met twee procent, afstel
e bma de belastingverlaging per 1 januari 1970 en nog enkele zaken op
ht gebied van de inkomenspolitiek.
iaai I
Ifil
Iko
r n
je
gnt
•ka
choi
>epi
va
DEN HAAG (GPD) De
Tweede Kamer, die minister
Luns van Buitenlandse Zaken
uit New York heeft terug-geroe
pen, heeft ernstige pogingen
gedaan om de minister het ge
voel te geven, dat de reis naar
Den Haag niet vergeefs is ge
weest.
De leider van de K.V.P.-_
fractie, drs. Schmelzer, was het
meest uitbundig. Opgetogen
over de buitenlandse passage
in het regeringsantwoord in het
debat over de miljoenennota,
prees hy mr. Luns uitvoerig.
„Soms worden profeten wel in
eigen land geëerd", zo riep hy
in uiterste welwillendheid uit.
Mr. Luns zat niet altijd
even opgewekt te kijken, tij
dens de praatmarathon. Maar
mr. Biesheuvel (A.R.) trachtte
hem zo op te beuren: „Het is
toch fijn, dat Luns er is. Hij
begint zelfs al vrolijk te kij
ken".
De waardering van C.H.-voor-
tnan Tilanus. viel wat tussen
wal en schip. Terwijl hij zijn
dank uitsprak over de aanwe
zigheid van de minister van
Buitenlandse Zaken was de mi
nister net weg.
Mr. Toxopeus tenslotte: „Het
Is toch goed, dat minister Luns
er bij is". Ook hij doelde daar
bij op de kwaliteit van het
buitenlandse aandeel in het re
geringsantwoord, waarin hij
een persoonlijke bijdrage van
mr. Luns meende te bespeuren.
Alleen de radicaal Aarden
deed niet zijn best aardig te
eijn. Hij was zelfs onvriende
lijk. Hij vond dat mr.
Luns „wegens slijtagever-
schijnselen" moest aftreden.
Premier De Jong: „De heer
Aarden maakt zich volstrekt
onnodige zorgen".
Later liet drs. Aarden weten,
dat h\j het niet als grapje be
doeld had, maar dat hij en hij
niet alleen Luns echt kwijt
wil.
Premier Dc Jong: „Het is
niet de bedoeling dat enig
lid van het kabinet zijn porte
feuille ter beschikking stelt.
Daar is ook niet de minste
aanleiding toe".
(ADVERTENTIE)
Chrysanten
Zeeën van kleur.
Te zien en voordelig
te koop bij iedere
bloemenwinkel,
kar en kraam.
Neem ze mee.
Want we hebben
ze nodig in dit
wat kale seizoen.
Zeg het met bloemen.
De Kamer bleek in meerderheid
tevreden met de toezeggingen, die
de premier eerder op de dag had ge
daan. Zijn belofte, nader met de Ka
mer te zullen praten over uitstel
van de extra-huurverhoging, die mi
nister Schut per 1 januari wil door
voeren, maakte een motie van de
socialist drs. Den Uyl, waarin werd
gevraagd om van d»s verhoging af
te zien, kansloos. De motie was
voor de regeringspartijen trouwens
toch niet aanvaardbaar, omdat er
tevens in werd gevraagd af te zien
van de belastingverlaging per 1 ja
nuari 1970.
Behalve een heffing op vermo
genswinsten in de privé-sfeer
eveneens voor de regeringspartijen
onaanvaardbaar verlangde de
motie ook nog een salarisverhoging
voor ambtenaren in de vorm van
een vast bedrag. Premier De Jong
wilde het salarisoverleg met de
ambtenarenbonden, dat gaande is,
echter niet met een uitspraak over
centen of procenten doorkruisen en
hjj kreeg daarin de meerderheid
van de Kamer achter zich.
De motie Den Uyl verwierf dan
ook slechts de steun van PvdA,
PSP en PPR.
Nieuwe Rijn 29-32
Telefoon 24244'
DEN HAAG (GPD) Acht maanden na het besluit van de
Kroon tot afkeuring van het Haagse Nervi-project ligt een
nieuw plan van de Italiaanse bouwmeester Luigi Nervi op
tafel. De E.M.S. heeft het nog op het nippertje bij de publikatie
van het jaarverslag kunnen meenemen. Een nieuw plan voor de
bebouwing van het Spuikwartier, die al vele jaren op zich laat
wachten.
Woningb
ouw
Een motie van de socialist drs.
Berg, waarin werd voorgesteld het
bouwprogramma uit te breiden tot
130.000 woningen (dus 5000 meer dan
de regering heeft voorgesteld) werd
eveneens verworpen, nadat de pre
mier uitdrukkelijk had beloofd dat
de regering meer premiehuizen zal
laten bouwen, als blijkt dat het pro
gramma niet wordt gehaald.
Dat was voor de Democraat De
Goede reden om zijn motie, waarin
eveneens om aanvullende bouwcon-
tingenten werd gevraagd voor het
geval het met de vrije bouw mis zou
gaan, weer in te trekken. De motie
Bei"g kreeg echter we-1 zijn steun,
evenals van de pacifisten, commu
nisten, mdikalen en de groep-Koe-
koek.
Ontwikkelingshulp
De Kamer verwierp voorts een mo
tie waarin de socialisten, radikalen
en pacifisten vroegen om een hogere
bijdrage voor de hulp aan arme lan
den tot een bedrag van 775 miljoen
gulden, zijnde één procent van het
nationale inkomen in 1969.
De regering, die dat ene procent
pas in 1971 wil bereiken en daarom
volgend jaar niet meer voor dit doel
wil uitgeven dan 632 miljoen, had
ernstige bezwaren tegen deze uitbrei
ding. De premier betoogde dat ons
land met zijn inspanningen op dit
gebied verhoudingsgewijs aardig aan
kop ligt. En dat vond de Kamer
meerderheid voldoende. Alleen D'66,
die de hulp eigenlijk wilde afstem
men op de bestedingsmogelijkheden
in de arme landen, stemde voor de
motie, omdat de daarin gevraagde
uitbreiding haar welkom was.
Biafra
De Kamer discussieerde vannacht
nog uitvoerig over het vóór en tegen
van erkenning van Biafra als zelf
standige staat, waarom de heer Jon
geling (GPV) in een motie vroeg.
De meerderheid van de Kamer
volgde echter premier De Jong in
zijn waarschuwing, dat erkenning
van Biafra de voedseltransporten,
die over Nigeriaans grondgebied
gaan, wel eens zou kunnen bemoeilij
ken. De premier ontried de Kamer
de motie dan ook op humanitaire
gronden.
Hjj vond het trouwens toch moei
lijk een gebied te erkennen, dat niet
alleen door Ibo's wordt bewoond,
maar ook door grote groepen min'
derheden. De heer Jongeling kreeg
dan ook slechts de steun van de
cifisten, de beide boerengroeperingen
en de liberaal Joekes, te weinig om
zijn motie aangenomen te krijgen.
De communist Bakker trok een mo
tie in, nadat de premier had toege
zegd, dat minister Luns informele
stappen zal doen bij de regering in
Djakarta om te voorkomen, dat de
doodvonnissen van de vroegere Indo
nesische leiders Soebrandio, Njono en
Soedisman worden voltrokken. Pre
mier De Jong had dringend gevraagd
de motie in te trekken om niet de
indruk te vestigen, dat Nederland
zich zou willen mengen in de recht
spraak van Indonesië.
Een poging van de heer De Goede
(D'66) om de verhoging van de om
zetbelasting, die de regering per 1
januari 1970 wil verhogen om de ver
laging van de inkomstenbelasting fi
nancieel mogelijk te maken, beperkt
te houden, leed eveneens schipbreuk.
Zijn alternatief, nJ. hogere vermo
gensheffingen, successierechten en
Inkomstenbelasting voor de zeer hoge
inkomens, viel bij de meerderheid
van die kamer niet in goede aarde.
Alleen de pacifisten steunden het
voorstel.
De radicaal drs. Jansssn kondigde
in met een initiatief wetje te zullen
komen, waarin spaar- en investe-
ringsloon wordt vrijgesteld van be
lastingheffing.
Premier De Jong, die meedeelde dat
de regering de weg vrij wil maken
voor invoering van spaarloon, investe-
ringsloon en vermogensaanwasdeling,
wilde het voorstel eerst ter bestude-
•ing aan het bedrijfsleven voorleg
gen.
opvoeren als dat in de NAVO nodig
wordt geacht, bracht de pacifist
Lankhorst tot de indiening van een
motie, waarin deze versterking van
de motie by voorbaat werd afgewe
zen.
De motie zal volgende week woens
dag in stemming komen. Aangehou
den werden moties van de socialist
Den Uyl, waarin werd aangedrongen
op verdere democratisering van het
onderwijs, in eerste instantie te rea
liseren door minder leerlingen in een
klas te stoppen. De motie, die daartoe
vraagt om snellere afschaffing van
Premier De Jong veroorzaak,
te gisteren verscheidene malen
hilariteit in de Tweede Kamer.
Rechts de ministers Veringa en
Udink hard lachend. Alleen mi
nister Luns (voorgrond)
werkte hara
door.
de marges bij het kleuteronderwijs en
om verlaging van de leerlingenschaai
by het lager onderwijs, was de mi
nister-president te duur.
Andere cnderwysvoovzientngen
zouden erdoor in gevaar komen, be
toogde hij.
NAVO
De mededeling van de premier, dat
de regering de defensie-uitgaven zal
UTRECHT (GPD) Het botert
nog steeds niet met de verkoop van
boberconcentraat. De consument blyft
er maai- wantrouwig tegenaan kijken.
En dat ondanks het feit dat de
NCRV-actualiteitenrubriek „Hier en
nu" heeft laten zien hoe door toevoe
ging van een eetlepel water en even
stevig mixen een pakje boter concen
traat kan worden omgetoverd in een
pakje smeuïge roomboter.
Het Produktschap voor zuivel
geeft toe dat het slecht gaat, maar
wil niet zeggen hoe slecht. De prijs
van boterconcentraat is rond de 90
cent, die van roomboter rond f. 1,75.
Aan boterconcentraat is een hoeveel
heid sesamolie toegevoegd, dit om te
voorkomen dat bijvoorbeeld banket
bakkers concentraat gebruiken bij de
vervaardiging van roomboterkoek -
jes. De „verklikstof" moet contro
leurs van de warenwet op het spoor
brengen van dergelijke economische
delicten.
De heer Nervi, samenwerkend aan
dit project met de Voorburgse archi
tecten Lucas en Niemeöjer, heeft een
totaal nieuwe conceptie ontworpen.
In de eerste plaats is natuurlijk de
zeer hoge toren de steen des aan
stoots, die het eerste plan deed
struikelen verdwenen. Er is geen
nieuwe toren voor in de plaats geko
men. De architecten hebben het nu
gezocht in een zeer compacte opzet.
Tussen Turfmarkt en Schedelhoeks-
haven niet een aantal gebouwen met
als blikvanger een torenhoge kan
toorflat, maar één massieve gigant.
Plaats voor een theater is in dit
nieuwe ontwerp niet ingeruimd,
maar wel is voor aanzienlijk méér
parkeerruimte gezorgd dan in het
eerste ontwerp. Er kunnen 1600
auto's een plekje vinden. Verder zul
len in het gebouw, behalive winkels,
ook het Panaim-hotel en een groot
aantal kantoren gevestigd kunnen
worden. Geraamde bouwkosten: hon
derd miljoen gulden. Economisch
verantwoord, zegt de EMS.
De Haagse wethouder van stads
ontwikkeling en volkshuisvesting, de
heer G. W. Hijlkema, noemt het
nieuwe ontwerp bijzonder fraai „Het
is een imposante zaak. Met name dat
plein vind ik erg mooi. Dat zal het
Nerviplein wel moeten worden, denk
ik".
De heer Hijlkema verwacht, dat,
wanneer de EMS net plan econo-
misoh haalbaar acht, de bouw zeer
snel zal kunnen beginnen.
„Het internationale comité van
het Rode Kruis heeft de indruk, dat
het sterftecijfer in Biafra dalende1
is. mede dank zij de betere voeding,
die langs verschillende wegen uit
Europa wordt aangevoerd". Dat zei
gisteravond de heer A. van Emden,
directeur-generaal van het Neder
landse Rode Kruis.
Hij kon ons nog geen cijfers noe
men, maar vast staat, dat het aan
tal sterfgevallen tengevolge van hon
geroedeem en swastikor terugloopt.
..Dit is een teken, dat de luohtbrug
tussen het Westen en Biafra effec
tief begint te worden", aldus de
heer Van Emden.
Met de Nigeriaanse autoriteiten
zijn ook besprekingen begonnen voor
voedseltransporten over land zodra
de vijandelijkheden wat zuiden lu
wen. Op het ogenbhk kan het In
ternationale Rode Kruis niet meer
dan 16 vluchten per nacht maken en
zo ongeveer 160 ton voedsel en me
dicamenten naar de noodgebieden
transporteren.
Wel voert de Nederlandse char
termaatschappij Transavia bespre
kingen met Nigeriaanse autoriteiten
om de luohtbrug naar Biafra en fe
deraal Nigerië uit te breiden met
drie Nederlandse vliegtuigen van
het type DC 6. De directeur van
Transavia verwacht vandaag de be
slissing. Als deze gunstig is, zullen
de vliegtuigen reeds volgende week
met het transport van voedsel en
medicamenten beginnen.
Transavia vliegt op het ogenblik
reeds met een Boeing 707 voor Ca
ritas. Op de heenreis worden voed
sel en medicamenten vervoerd, op de
terugreis Biafraanse kinderen. Deze
week zijn de eerste zes kinderen uit
Biafra ook in ons land aangekomen.
Indien noodzakelijk kan de
Boeing een groot aantal Biafraanse
kinderen naar Nederland overvlie
gen. Het vliegtuig heeft een capaci
teit van 180 passagiers. Aan voedsel
en medicamenten kan het vliegtuig
35.000 40.000 kg per keer vervoe
ren. De drie DC-6 vliegtuigen die
mogelijk volgende week in de lucht
brug zullen worden ingezet, hebben
een soortgelijke capaciteit.
VALKENBURG Zaterdag 19 ok
tober 's avonds 8 uur zal door de Chr.
Zangver. „Zanglust" een koor- en sa-
menzangavond worden georganiseerd
welke zal worden gehouden in de Ned.
Herv. Kerk van Valkenburg. Mede
werkenden: zijn de Chr. Gem. Zang
vereniging „Advendo" te Valkenburg
(ZH>; het Wilhelmina-Kerkkoor te
's-Gravenhage-Loosduinen; het Ko
perkwartet uit 's-Gravenzande; „The
Pour Sounds" uit 's-Gravenzande; R.
Hagebeek, bariton, uit Poeldijk; J.
Tom, orgel. De leiding berust by de
heer M. van Noort.
Het ontwerp ligt thans by de ar
chitecten Lucas en Niemeyer, die
het in onderdelen nog kritisch zullen
bekyken eer het als een definitieve
conceptie zal worden gepresenteerd.
In Arnhem
ARNHEM (GPD) De KVP. CHU
en ARP in Arnhem zyn bezig zich
samen te voegen tot een federatie.
De naam van de nieuwe groepering
zal zyn Federatie Christen-Demo
craten Arnhem.
Een woordvoerder vain de CHU
vertelde: „Over de formele vorm
zyn we het deze week eens geworden.
Het gaat nu nog om de politieke in
houd."
Het samenwerkingsverband zal het
eerste van die aard in ons land zyn.
De christeiyke inspiratie zal uit
gangspunt voor het handelen van de
federatie zijn; een inspiratie,
die haar voedingsbodem vindt in de
grondslagen van de drie partijen.
Doelstelling is het gestalte geven aan
een christeiy ke politiek in Arnhem.
Gestreefd wordt, een gemeenschap
pelijk program op te stellen, geza
menlijk propaganda te voeren en
met één lyst uit te komen by de ge
meenteraadsverkiezingen
De partyen willen met spoed een
federatiebestuur formeren, waarin
namens elke party drie leden komen.
De samenwerking zal van onbeperk
te duur zyn. De kosten worden pro-
centsgewijze omgeslagen over de
drie partyen. In de raad nemen de
van de gemeenschappeiyke lyst ge
kozen leden in één fractie zitting.
De „fusie" wordt met grote aan
dacht door de landeiyke party bestu
ren gevolgd.
(ADVERTENTIE)
SWISS MAOE
het meest verkochte merkhorloge
in nederland
1 Puntidc-Hydraulica 100% condens- en waterproof.
een /eer sterk horloge va f 102-
2 Pontiac-Gulfstream met de kast ut
staal va f145
in stuk double va f142
goud 1347-
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllinïïïiM
(Van onze parlementaire
redacteur J. J. Vis)
DEN HAAG (GPD) Met luchti
ge sprongetjes heeft premier De
Jong de parlementaire barrières ge
nomen. Het kostte hem niet veel
moeite. De barrières waren ook
niet zo hoog. Van de regeringspar-
tyen had alleen de KVP iets te vra
gen uitstel van een stukje huur
verhoging en die concessie komt
er wel. Voor het overige heeft de
Kamer zich meer met de partijver
houding dan met de positie van het
kabinet bezig gehouden. Het was een
voorproefje van wat ons in de ko
mende verkiezingscampagne te
wachten staat.
Het partijpolitieke beeld raakt
langzamerhand aardig vergruizeld.
niet alleen door de veelheid der par
tyen, maar ook door de spraakver
warring die het politieke gesprek
gaat overheersen. De nieuwe ter
men („goevernementele partyen,
exclusivisme") rehieten als padde
stoelen uit de herfstige parlementai
re bodem. De politici moeten in hun
discussies rekening houden met on
zekere factoren hoe vallen de ver
kiezingen uit? De tijd van de klas
sieke coalities en kabinetsformaties
lykt voorby, maar niemand weet
wat daarvoor in de plaats zal ko
men.
Het verdient de aandacht dat de
partypolitieke discussies op gang
werden gebracht door mr. Biesheuvel,
fractieleider van de ARP. Hy was
ook de man, die de discussies over dit
onderwerp verder overheerste. Alle
vragen en opmerkingen werden recht
streeks tot hem of via hem gericht.
Het tekent de merkwaardige positie
waarin deze talentvolle politicus ver
keert. Hy neemt als leider van de
ARP een soort sleutelpositie in. Iede
re politieke verklaring van Biesheu
vel kan de vreemde overgangssituatie
waarin we nu met ons partijwezen
verkeren diepgaand beïnvloeden.
Biesheuvel is zich dat wel bewust, hy
manoeuvreert behoedzaam. Maar
waarheen? Die vraag kun je alleen
beantwoorden door in het politieke
koffiedik te kyken. Dat moet dan
maar even gebeuren.
Al eerder is de veronderstelling uit
gesproken dat de ARP (de confessio
nele party met de meeste radicalen)
de vorming van een confessionele
concentratie, een Nederlands CDU.
méér met de mond dan metterdaad
beUjtit. Deze week is die veronderstel
ling sterker komen te staan. Uit in
terrupties van de oppositie, waar
Biesheuvel bepaald kribbig op rea
geerde, is gebleken, dat hy de in
druk van grote sympathie voor de
CDU probeert af te zwakken. Boven-
MR. B. BIESHEUVEL
dien heeft hy de voorstanders van de
progressieve concentratie nogal in de
tang genomen en zelfs de mensen, die
wel als partners worden aangeduid
maar eigenlyk nog niet willen (D'66)
kregen een paar vegen uit de pan.
Biesheuvel is tegen concentraties, dat
is.'n conclusie die nogal voor de hand
ligt. Een progressieve concentratie,
die niet wil samenwerken met de
CDU dry ft de confessionele partners
in de armen van de VVD. Gevolg:
opstand van de AR-radicalen. Als de
confessionele concentratie niet van
de grond komt is dat risico wat klei
ner. De ARP zou dan als enige con
fessionele party wellicht met de pro
gressieve concentratie kunnen sa
menwerken. Een mogelykheid waar
Den Uyl naar toe werkt. Het risico is
nog kleiner als er helemaal geen
concentraties komen geen progres
sieve en geen confessionele omdat
dan het oude beeld behouden blyft:
niemand bindt zich voor de verkie
zingen. iedereen kan met ledereen in
^en kabinet.
Alleen uit deze achtergrond is de
merkwaardige haat-liefde houding te
verklaren, die het optreden van Bies
heuvel dezer dagen kleurde. Zowel
tot de P.v.dA. als tegen D.'66 richt
te hy een soort combinatie van ver-
wyten en uitnodigingen. Bovendien
gaat de AR nog met de PPR praten,
zodat ook die weg nog niet geblok
keerd ls.
Men kan zich afvragen, hoe lang
die situatie kan voortduren. Waar-
schyniyk net zo lang als Biesheuvel
er in slaagt zyn eigen party achter
zich te houden. De ARP is verdeeld
niet In twee geiyke helften, maar wel
heftig. Zolang Biesheuvel een van
beide helften geen al te grote aan
stoot geeft kan hy doorgaan met
proberen die weg open te houden.
Maar als hy een fout maakt komt hy
in moeiiykheden. Bovendien moet
hy oppassen zyn confessionele part
ners niet al te veel te irriteren of de
VVD zodanig in het harnas te jagen
dat het kabinet gevaar loopt. Bies
heuvels situatie is die van een man
in een nujnenveld: een misstap kan
een ontploffing ontketenen die een
groteske ruine oplevert. Het absurde
van het beeld is bovendien dat Bies
heuvel z'n meeste politieke concurren
ten in bekwaamheid overtreft. Gehol
pen door de sleutelpositie van zyn
partij kan hy na volgende verkiezin
gen met enig succes een premier
schap verlangen 'n aantrekkeiyke
functie, die hem vorig jaar op het
nippertje ontging. Het zou jammer
zyn als een potentiële premier in een
politiek mynenveld zou omkomen.
Het is duideiyk en de debatten
hebben dat ook wel aangetoond
dat het kabinet betrekkeiyk weinig
invloed ondervindt van al deze ver
wikkelingen. Niemand heeft baat by
een snelle crisis. Als premier De
Jong doorgaat met het wegnemen
van irritaties heeft hy grote kans tot
1971 in het Catshuis te biyven. Hy zit
daar voorlopig op rozen.
