Zo ontstaat een boek
Ongerustheid over de
Rijksacademie
HFV
Concours van „Zanglust":
'beker voor Olga Olgena
Smoesliaan blijft in
Haarlem verboden
plano's
orgels
hifi
mossel+
k
KUNSTENAARS SCHRIJVEN:
Recordbedrag voor
een Renoir
J de matras waarop u
j,werkelijk uitrust!
Maxim Hamel:
keelontsteking
D'66 vraagt toelating
van Griekse dichter
-In Bodegravens V Anker":
KOM OVER DE BRUG
GAF GELD VOOR
130 PROJECTEN
Motie P.v.d.A. verworpen
-gjJDERDAG 10 OKTOBER 1968 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 21
gaf de nieuwe REM OVA
'n uitgekiend prettig mondstuk i
MT Ppl en genoeg rookkanalen om licht'
te trekken en nooit bitter te 1
X worden. Brandt krijtwit. 2*7 Qt
Bertus Aafjes
Bertus Aafjes (o.a. „Morgen
Woeien de abrikozen," „Voet
reis naar Rome," „Goden en
eilanden," „Capriccio Italia-
no") schrijft zijn boeken met
een balpen. „Ik koop ze by
tientallen tegelijk, evenals klei
ne opschrijfboekjes. Als ik op
reis ga heb ik wel tien van die
dingen bij me. Dan zit ik in een
trattoria (restaurant) of een
Arabisch koffiehuis maar te no
teren. Dat vindt niemand gek.
Er komt nooit iemand op me
af wèl als ik zit te vissen,
maar niet als ik zit te schrij
ven.
De geboorte van mijn werk
geschiedt ter plaatse. Het em
bryo neem ik mee naar huis.
Het eindprodukt ontstaat in
myn torenkamer van kasteel
Hoensbroek. Ik gebruik nooit al
cohol als ik werk. Sinds zes
jaar rook ik ook niet meer. Ik
drink thee net als Dostojewski
met zUn samovar. Ik houd van
achtergrondmuziek als ik werk.
Klassieke opnamen. Achter
grondmuziek vind ik essen
tieel
Ook prof. dr. C. Trimbos (o.a.
„Gehuwd en ongehuwd" en
..Samenleven in huwelijk en ge
zin") houdt van achtergrond
muziek als hy werkt. „Ik ben
een Bach-maniak, dus is het
meestal Bach. Ik heb zo'n ding
dat de hele middag aanstaat.
Ik rook er sigaren en een pijpje
bij. Is dat nodig voor mijn
werk? Ach, ik weet het niet.
Het is gewoon een slechte ge
woonte. Ik ben wel blij1 met
mijn prachtige werkkamer met
het grote raam dat uitzicht
geeft op het Wilhelminapark
van Utrecht. Ik heb voor mijn
werk een rustige kamer nodig.
Er staat geen telefoon. Ik werk
altijd onder grote druk, altijd op
het laatste minuutje. Zo gaat
het 't vlotste en 't beste. Waar
mee ik schrijf? Nergens mee.
Ik dicteer in de machine. Voor
het uitwerken heb ik een secre
taresse. Maar die bepaalt niet
de stijl. Dat doe ik zelf. Ik kan
pers-klaar dicteren."
Hans Verhagen (o.a. dicht
bundels .Rozen en motoren" en
„Sterren, cirkels, bellen").
„Sta ik bekend als een hippe
vogel? Wat is dat. een hippe
vogel? Ik doe gewoon serieus
myn werk. Ach, marihuana en
hasjiesjIk heb wel eens
gerookt, maar niet regelmatig.
Ik heb het niet nodig voor mijn
werk. Dat wil zeggen: als je
rookt, word je wel veel kri
tischer. Je neemt je omgeving
minder serieus. Je doet ervarin
gen op dat geldt ook voor
LSD waardoor je verandert.
Je gaat dieper over de dingen
nadenken en ze beter in propor
ties zien. Ik werk meestal 's
nachts, want dan is het 't rus
tigst- Ik heb rust nodig om iets
op papier te zetten. Ik ben snel
afgeleid. Wat om mij heen ge
beurt geeft me een grotere kick
dan het schrijven. Schrijven is
voor mij niet de grootste kluif
ik heb er scepsis tegen. Ik
vind het geen toffe bezigheid.
De meeste schrijvers zijn te
veel bezig met mooie woordjes.
Ik vind ideeën maken het be-
Han Verhagen
langrijkst. Wat ik doe is labora
toriumwerk. Ik isoleer termen
en woorden uit het bestaande
materiaal, plombeer ze in el
kaar en zie. wat er aan energie
vrijkomt. Ik werk het liefste in
mijn flat i n Amsterdam. Als
achtergrond Indiase fluitmu-
ziek
Henk Hoving (o.a. „Juf, er
zit een weduwe in de boom" en
„Juf, die vlinder heeft myn
pyama aan"), hoofdonderwijzer
te Groningen, ziet zichzelf niet
zozeer als schrijver, maar als
waarnemer. Hij noteert de hu
mor, die hij hoort in de wereld
van de kinderen en selecteert
deze voor zijn boekjes. De laat
ste twee boekjes haalden een
oplage van 240.000 exemplaren.
„Het is begonnen als een aar
digheidje, maar op het ogen
blik heb ik geen vrij uur meer.
Ik loop met een notitieboekje
op zak en kan het gewoon niet
meer laten om iedere grappige
uitspraak van kinderen, maar
ook van ouderen, te noteren.
Voorts krijg ik dagelijks 10 bot
50 anecdotes toegestuurd van
lezers. Om te voorkomen dat
het een chaos wordt moet ik
dagelijks alle humor bekijken,
beoordelen en indelen. Niet alle
anecdotes zijn leuk. De meeste
halen nauwelijks een vijf of een
zesje, maar soms heb ik er die
een acht of een negen verdie
nen. Die deel ik dan in voor
een volgend boekje. Ik ben nu
bezig aan „Juf, kijk 's, 'n draai
molenvliegtuig." Weer zo'n uit
spraak, die je niet kunt verzin
nen, maar die alleen uit een
kinderbrein kan komen. Ja, het
is hard werken. Ieder boekje
vraagt ongeveer 500 anecdotes,
maar om dit aantal te krijgen
moet ik er een veelvoud van
doorwerken."
Bij Dick Bruna <d.a. „Fien en
Pien," „De appel" en „Nijntje
in de sneeuw") is de tekenpen
belangrijker dan de schrijfpen.
„Ik begin met het maken van
schetsjes. Terwijl ik de figuren
teken groeit in mijn hoofd het
verhaal, meestal in dichtvorm.
Ik werk de illustraties eerst he
lemaal af voordat ik begin te
schrijven. Op die manier geeft
de tekst weinig problemen. Het
resultaat probeer ik uit op mijn
eigen kinderen. Ik moet zeg
gen, dat ze zeer kritisch zijn.
Ik werk thuis niet prettig. Daar
om sluit ik mij op in myn ate
lier en daar in mijn eigen we
reldje bedenk ik de avontu
ren
BODEGRAVEN In de jury voor het door het jubilerende
pdegraafse koor „Zanglust" uitgeschreven concours hebben
UlJting Leo Smeets (voorz.), Dirk v. d. Bosch en de Nijmege-
"'lar S. Terpstra. Gisteren werden door hen 7 koren getest, a.s.
iterdag zullen dat er 15 worden. Plaats van handeling is weer
H Anker" (Herv. Centrum) te Bodegraven, een ware aan-
iinst voor de inwoners. Een jury heeft het daar in de zaal
yheel naar wens door de volkomen klaarheid van de akoesti-
e overdracht.
®)p een vrij concours bepaalt men
Q z'n afdelmg. De vier koren, die
41 in de afd. Uitmuntendheid had-
rj geplaatst leverden stof voor een
pressante vergelijking. Onder hen
Si de enige tweede prijs van de dag.
Utrof „Excelsior" uit Vuren- Maar
verdienden ook Hoenderloo en
Quwe Tonge een tweede. We hou-
die toegekende eerste maar op
«unoedigingspryzen: soms is daar-
■Jr wel eens iets te zeggen.
gemeenschappelijke ronde was
klankrijke,
doorzichtige.
liggende.
Ig ademende, plastische en de
5^ overschatting. De klankryke.
#koorder onweerstaanbaar tege-
Qitkoniende zang van de vier ko-
4) van Dirk v. d. Bosch daags tevo-
pi wilden ons zomaar niet uit ge-
~r en geheugen en werden maat-
S. Wat we nu hoorden werd daar-
Qvlak, kleurloos en verre van de
#een open concours toch te ver-
Qthten „laatste hand".
•joenderloo, Vuren, Nieuwe Tonge:
Q kan daar echt iets schorten aan
ft voorhanden zijn van willig, mu-
nal opvoedbaar mannenmateriaal.
aan jeugdig materiaal. Nu is er
2; dameskoor uit Haarlem, dat de
[jiterieuze naam ZIGEA draagt
#pgen Is Goed En Aangenaam!!)
Qgrotendeels grijze hoofden ver
persoonlijk vreesden we niets, want
U herkenden in de dirigente Olga
Wena een altzangeres, voormalige
[Jste van het grote podium. En het
bleek, dat zij het wonder van de mu
ziek, daar gekend, in Zigea heeft we
ten uit te schudden. Hun Adoramus
van Altink en Nachtegaal van An
dnessen werden veel meer dan „Uit
muntend": iets fijns, zuivers, wellui
dends, vol tekstbegrip, harmonisch en
polyfoon totaal verantwoord. Voor
dragen is naar het publiek toedragen
en ondervindt het publiek waarlijk
iets goeds, dan reageert het ook feil
loos. En aldus geschiedde.
Tenslotte hebben ook koren uit
Nieuw Loosdrecht, Terheyden en
vooral Alphen (Con Amore van Siem
Cok) voor hoopvolle perspectieven
ingestaan. Loosdrecht weliswaar op
getild in de Ere-afdeling; hun con
trapunt raderde in een afstandsmo
tet van Schicht zonder haperen, maar
hun in feite veruiterlijkte technische
etude had ook bovendien welspre
kend moeten klinken. Dat deed Al
phen beter, al kwam in hun ,.Har-
Alpheus ,,Con Amore" onder
leiding van dirigent S. Cok op het
podium van ,,'t Anker".
(Foto Leidsch Dagblad)
nionie" van Hugo Wolf het liedka
rakter te weinig uit.
De directie-beker ging terecht naar
Olga Olgena-
De uitslagen luiden:
Afd- uitmuntendheid gemengde ko
ren Eensgezindheid Hoenderloo, 309
punten- Excelsior Vuren 280 punten
(2de prtys). Apollo Nieuwe Tonge 330
punten. Kunst na Arbeid Nieuw Loos-
dreoht 325 punten. ZIGEA Haarlem
332 punten. Steluta Terheyden (N.
Br.) 329 p. Con Amore, Alphen aan
den Rijn 331 punten.
9tEW YORK (Reuter) De
ptierikaanse verzamelaar Norton
fbon heeft gisteren op een
Jnstveiling te New York 5,58
flljoen gulden betaald voor een
[Jiilderij van Renoir, getiteld
Je pant des arts, Parijs 1868".
•>r een impressionistisch werk werd
Jrgeteld.
ïïet vorige record voor een impres-
rtwst was iets meer dan 5 miljoen
Jlden voor Claude Monets „La te-
Jlse a St. Adresse", aangekocht door
jt Metropolitan Museum van New
de veiling van gisteravond
gfvlen 10 schilderijen verkocht voor
|n totaalbedrag van 13,5 miljoen
AMSTERDAM (ANP) De Beroepsvereniging van beel
dende kunstenaars heeft zich gekeerd tegen het rapport over de
vernieuwing van het onderwijs aan de Rijksacademie van Beel
dende Kunsten, dat aan minister Klompé is voorgelegd. Zij
vraagt haar in een brief dit rapport voor te leggen aan de Raad
voor de Kunst.
De B.B.K. wyst o.m. op de open i maai* ook tot opleidingen voor ande-
brief van een aantal beeldende kun- i re beroepen, in te stellen in de sec-
stenaars naar aanleiding van dit toren van opvoeding, kunstkritiek en
rapport opgesteld en zegt dan ver- beleid. Deze plannen, samen met an
der o.m.„Het is geen geheim dat dere, niet minder discutabele voor
al sinds lang in brede kring ernstige j stellen, wijzen op een streven naar
taak- en invloedsuitbreiding, die wij
voor het kunstleven In Nederland
bedenkingen bestaan tegen het be
leid van de Rijksacademie. Een van
de voornaamste bezwaren is dat zij
zich in toenemende mate heeft ge
ïsoleerd van het actuele kunstleven
en zich daar zelfs tegen heeft ge
keerd. Dat de Rijksacademie ver
nieuwing behoeft, zal dan ook door
weinigen, en zeker niet door de
beeldende kunstenaars, worden be
streden.
Wèl maken wij bezwaar tegen de
opstelling, laat staan de uitvoering,
van herzieningsplannen zonder over
leg met die instanties in het kunstle
ven die daarmee uit hoofde van hun
functie te maken hebben. Uit berich
ten in de pers is ons gebleken dat
de Rijksacademie geen overleg met
is het hoogste bedrag dat ooit berden heeft gepleegd. Ook hebben
J wy tot nu toe niet vernomen, dat
aan de Raad voor de Kunst terzake
door u om advies Is gevraagd.
Onze ongerustheid op dit punt
wordt nog groter door de mededelin
gen in de kranten over de inhoud
van het rapport, van de Rijksacade
mie. Daaruit blijkt immers dat zij
het terrein van haar bemoeienis
aanzienlijk wil vergroten door zich
niet langer te beperken tot de oplei
ding van de beeldende kunstenaar,
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG (GPD) „Het
gaat niet", zei Maxim Hamel
gisteravond met een hulpeloos
gbaar toen hy een paar zin
nen had gezegd van zijn rol in
Albee's „Alles voor de tuin".
Een keelontsteking, waarvoor
hij 's middags reeds naar een
specialist was geweest, zette de
voorstelling in Den Haag op
losse sechroeven.
Enig telefoneren met Amster
dam bracht de oplossing* Lo
van Hensbergen, de regisseur,
stapte in een snelle wagen naar
Den Haag en las de rol. Met
een uur vertraging werd deze
gehandicapte voorstelling van
de Ned. Comedie toch nog ge
speeld.
ADVERTENTIE
alle go«d« marken in één zaak
DEN HAAG (GPD) Naar aan
leiding van een publikatie van de
journalist Frans G. van Hasselt
(onze oorrespondent in Turkije
Red. L.D.) heeft het Tweede Kamer
lid drs. E. C. Visser (D'66) gevraagd
of de minister-president bereid is
om via de Nederlandse ambassade
contact tot stand te brengen met de
Griekse dichter Janos Ritsos en of
het mogelijk is dat deze Griekse
dichter, die als gevangene ernstig
zie kin een hospitaal in Athene ligt
in ons land wordt toegelaten.
Ritsos is, zo zegt het Kamerlid
na verblijf in kampen te Janos en
Leros, tlhans opgenomen in een zie
kenhuis by Athene, waar niemand
hem mag bezoeken, behalve (eens in
de twee weken) zijn vrouw. Vorig
jaar heeft het Griekse bewind ge
steld dat politieke gevangenen het
land konden verlaten als een ander
land ze wilde opnemen.
De heer Visser memoreerde een
verklaring van premier De Jong dat
de ambassadeur in Athene was ge
ïnstrueerd om de Griekse regering
te benaderen over politiek asiel voor
gevangenen. Op grond van deze
toezegging meende de heer Visser
dat politiek asiel voor Ritsos ge
rechtvaardigd was.
hoogst bedenkelijk en. gezien de wij
ze waarop dit instituut zich tegen
over het hedendaagse kunstleven
heeft opgesteld, zelfs gevaarlijk zou
den achten.
Wjj willen u met klem vragen,
voorshands geen besluiten te nemen
over de plannen die door de Ryks-
academie zyn opgesteld en daarover
eerst het advies in te winnen van de
Raad voor de Kunst. Wy zjjn van
mening dat deoe gelegenheid kan en
moet worden aangegrepen voor een
werkelijke bezinning, maar dan
door allen wie deze zaak aangaat, op
de taak en de plaats van de Ryks-
academie van Beeldende Kunsten,
aldus de B.B.K.-brief.
Het vliegkampschip ,JZarel
Doorman is dinsdag officieel
buiten dienst gesteld. In de stro
mende regen werd op het vlieg-
dek „alle hens" gehouden (foto).
De commandant van de „Karei
Doorman", kapitein ter zee B.
Veldkampluidde het schip uit,
dat twintig jaar lang het gezicht
van de Koninklijke Marine heeft
bepaald.
De samen werkingsstimulans die
vanuit de actie „Kom over de brug"
is uitgegaan werkt steeds sterker door
in de diverse organen en organisa
ties die zich met zending en wereld-
el ia konaat bezig houden.
De Nederlandse Zendingsraad en
de Stichting Oecumenische Hulp zijn
besprekingen begonnen over een
eventuele fusie. De Raad voor de
Zending van de Ned- Herv. Kerk
heeft zich achter de samenwerkings-
nota van Kom over de brug gesteld.
Van groot belang is ook dat het ge
sprek tussen werelddiaconaat en zen
ding op gang is gekomen om tot een
duidelijker inzicht in de wederzijdse
verhouding te komen. Van hervorm
de zyde is hiervoor een speciale com
missie gevormd.
De stand van de binnengekomen
gelden bij de penningmeester van
„Kom over de brug" was per 1 okto
ber: f 26.472.404,96. Nog uitstaande
toezeggingenf 1.600.000. Per 1 okto
ber zijn voor 130 geheel of gedeelte
lijk in uitvoering zijnde projekten be
dragen uitgekeerd (waarvan alleen in
de maand september f 3.830 000,
voor 55 projekten
ADVERTENTIE
HAARLEM (GPD) In de gisteren gehouden vergadering
van de gemeenteraad van Haarlem hebben zich 22 van de 36
leden gesteld achter het besluit van de burgemeester van Haar
lem geen openbare voorstelling te geven van het blijspel van
Plautus „De smoeshaan". Na een discussie van drie uur sprak
de vergadering zich uit tegen een motie van de leden van de
P.v.d.A., waarin het op prijs gesteld zou worden als de burge
meester het verbod zou intrekken op grond van het feit, dat
het moeilijk kan worden aanvaard, dat aan de Nederlandse be
volking moet worden onthouden, datgene wat elders in Neder
land aan het eigen oordeel van de bevolking wordt overgelaten.
Hulde aan burgemeester
Drs. J. J. Voogd (PvdA) en mr.
M. D. Proper (CPN) interpelleerden
de burgemeester over het verbod.
De Haarlemse bevolking wordt, al
dus de heer Voogd, onmondig ver
klaard. Hiertegen had hij ernstige
bezwaren. Mr. Proper betoogde, dat
nergens in het land een officier van
justitie heeft ingegrepen op grond
van art. 240 van het Wetboek van
Strafrecht.
Burgemeester mr. O. P. P. M. Cre-
mers zei honderden reacties te heb
ben ontvangen van burgemeesters,
hoogleraren, studenten en ambtena
ren, die hem hulde brachten voor
de wijze waarop hij zijn standpunt
heeft ingenomen. Hy was het meest
getroffen door hen die hem bedank
ten. Voor velen was het verbod een
bevrijding en de burgemeester zei
overtuigd te zyn, dat een groot deel
van de bevolking volkomen achtsr
hem staat.
Nadat de raadsfracties hun stand
punt hadden uiteengezet, werd de
motie verworpen, waarbij de PvdA,
de PSP en de CPN zich vóór en de
KVP, de Prot. Chr. Groep, de WD
en de Noodraad zich tegen de mo
tie verklaarden.
