Verbrokkelde opvoering
van „Romeo en Juila"
Concertgebouworkest
enthousiast terug
De Revisor" ditmaal
een clownerie
als
PONTIAC
Ds. G. TOORNVLIET:
'Bedroevend besluit'
Pastoor Commandeur
legt functie neer
Predikant vier dagen
in hongerstaking
Wrans program van
De Zee en Gervais
\SIEUH' ROTTERDAMS TONEEL:
Na Japanse tournée:
Openingsschot bij Ned. Comedie
99
)efresneprijs
voor Johan
de Meester
Annie Schmidt
opent Boekenmarkt
ANTONIUSPA R OCHIE
Predikant blijft
ontslagen
Irgelconcert Lisse
MAG PRIESTER
TROUWEN?
LANDAG 23 SEPTEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
ADVERTENTIE
PAGINA 17
SWISS MADE
het meest verkochte merkhorloge
in nederland
1 een iq?icart4 cambré" model sjiek horloge dat echt noot verveelt
double t 99
s-
2 een Wem! fijn uurwerkje in een prachtig gouden kast|e met sol.de
-gouden band I 530.-
3 een klassiek, /eer dchctekjk aHeesbare'Wi^erplaat gouden kast
Een altijd sjieke Pontiac. f 174-
ROTTERDAM (GPD) Shakespeare's lyrische tragedie i speare dat zelf kon doen op zijn
lomeo en Julia" heeft van het Nieuw Rotterdams Toneel on-1hoogst. dmpe,e toneeI ®n mct
nks briljante momenten in spel en regie een onbevredigende, j even fJmpe e enscenenn£-
„verbrokkelde en ongelijke realiteit gekregen. Het jeugd- mefSLtwerper%oTHezemaT"
ffk van Shakespeare heeft structuurgebreken die een per- sterk de nadruk gelegd op dat twee
de enscenering in de weg staat: deze voorstelling kree ger de element. Hij bracht het décor tot
genkele bij, al had regisseur Johan Greter getracht de meest het uiterste LCrue een enkel inge-
oomlijnen van de tekst te ondervangen.
waren echter nieuwe bygeko-
een te halfhartige poging de
redie in aankleding en enscene-
te moderniseren, een vertaling
Michel van der Plas. die geen
ikig evenwicht kon vinden tussen
lyrische bevlogenheid en modern
ijebrulk, en tenslotte een drasti-
j tempoverlies in het tweede deel
ide voorstelling. Die gebreken de-
jlfbreuk aan een byzonder fraaie
tatie van Rick Nicolet als Julia,
sen goede, van Willem Nijholt als
hun balschène was onge-
het hoogtepunt van de voor-
en uitklapbaar zetstuk in
nieuwe zakeltfkheid-styl, dat velerlei
functies kreeg en kon hebben. De
kostuums werden eveneens tot het ui-
Zy spinnen beiden een gouden terste vereenvoudigd met renaissan-
draad van zuiverheid in een woelige, cistische accenten in kleur en snit.
laaghartige wereld. Het dilemma Lex van Delden jr. maakte toneel
voor de regie is: hoe creëer ik dat
kleurrijke, luchthartige, hartstochte
lijke décor rond Romeo en Julia,
maar aan dc andere kant: hoe houd
ik het spel doorzichtig, zoals Shake-
muziek in knap gevonden meng-
styi van renaissance en beat, met
een daaraan aangepaste even origi
neel bedachte hof-beatdans van Chris
Runge. Dat lijkt theoretisch overtui
gend, maar in de praktyk botst er
van alles: Shakespeare's taal blijkt
er zeker in de handen van de barok
ke dichter Michel van der Plas
niet verenigbaar met dit soort mo
dernismen, hoe vakbekwaam en ge
raffineerd ook toegepast. De aard
van de situaties zelf, waar de melo-
dramatiek zó duidelijk op de loer ligt
verdraagt een modernistische behan
deling van deze aard niet.
De zeer toneelgevoelige Johan Gre
ter is daar ook niet meer uitgeko
men: na drie snelle spirituele bedre
ven schakelt hy in de laatste twee
bedryven terug naar een meer con
ventionele aanzienlyk tragere reali
satie, en daar breekt de voorstelling.
Er was voorts vaak uitstekend spel
van vele andere medewerkenden.
:o en Julia is een tragedie der
i gezien door de ogen van de
i zelf: een conflict der genera-
traarin de oudere generaties er
fe gunstig afkomen. Daarm t is
{trste probleem gesteld: het ge-
van de ouders, van de voedster,
frater Lorenzo is essentieel in die
maar rekt in de ogen van een
tm regisseur de handeling,
kinderen zelf Julia is nog
14, Romeo iets maar niet veel
t stellen een tweede probleem
In deze voorstelling voortreffelijk
beide hoofdrolspelers is opge-
de snelle groei van kinderlyke
loosheid naar een vorm van vol-
inheid, in ieder geval van zelf-
Sgheld. Julia begint als onnozel
ïtje, giechelig en kinderlijk. Zij
r het verraad van haar vader.
Ier en voedster, een eenzame
tandige jonge vrouw die bewust
jod kiest. Dat aspect heeft Rick
let by zonder helder gestalte ge-
geleidelyk, vloeiend en uiterst
st. Ook Romeo komt in die zin
asdom: in een studentikoze Jon-
verliefd op de liefde, groeit
nst en op het moment, dat hij in
na de dood van Julia verneemt,
hy man: „Is het zo gesteld?
en hy neemt de definitie-
slissing. Daar lag by Willem
It ook het hoogtepunt van zijn
king, al was de groei naar dat
epunt minder doorzichtig en
rst dan by de Julia.
- Het openingsschot van de Ned. «he tot tragische omvatten. Henk
6 von TTicpn was fascinerend als
AMSTERDAM (GPD)
Komedie was een voltreffer. De première van Gogols blijspel
„De Revisor", zaterdagavond in de Amsterdamse Stadsschouw
burg, werd een doorslaand succes, waarmee de regisseur. Han
Bentz van den Berg. maar ook het hele gezelschap zich beloond
heeft gezien voor een kostelijke prestatie.
Van de ideeën v larmee Scharoff - lijkheid van karakters en situaties
destijds het stuk regisseerde. acceptabel gemaakt,
heeft Bentz van den Berg geen
AMSTERDAM (ANP) Het Concertgebouworkest is van
morgen tegen vijf uur teruggekeerd op Schiphol van de tournee
door Japan. In 3 weken heeft het in 8 steden in totaal 12 con
certen gegeven, die door zo'n 25.000 mensen zijn bezocht. Bo
vendien heeft een niet te schatten aantal Japanners via t.v. en
radio (opnieuw) kunnen kennismaken met het Amsterdamse
orkest.
geroepen als tolk en gids. Dat haar
landgenoten „echt dol zijn" op het
Concertgebouworkest, maakt haar
erg „happy". Daarmee vertolkte ze
waarschijnlyk de gevoelens van alle
115 orkestleden.
gryntje overgelaten.
We hebben een totaal andere „Re-
visor" te zien gekregen, die behalve
j door de titel en de grote lijnen van
de handeling nauwelijks nog iets met
de vorige opvoering-en gemeen heeft.
Han Bentz van den Berg is er
blijkbaar van uit gegaan dat de op
eenhoping van wantoestanden en
misverstanden in onze tijd zo over
trokken lykt en de personages zo ka
rikaturaal zyn getekend, dat het
stuk niet meer als een gewoon bly-
spel met enig werkelijkheidsgehalte
te spelen is. Daarom heeft hy het
gepresenteerd als een groteske clow
nerie en zodoende de onwaarschijn-
(AMP) Tydens
lUenraadsvergaderlng van de Ned.
ran Toneelkunstenaar (NVT)
lin Krasnapolsky in Amsterdam
»nden werd, heeft de regisseur
de Meester uit handen van
rlotte Kohier de Defresneprijs in
A rangst genomen,
ng,
;lw prijs, die bestaat uit een door
^beeldhouwer Hans Ydo vervaar-
plastiek en een bedrag van
werd hem door de NVT toe-
1 voor zyn regie van „Den
der salichevt van Blckerlijc'
Defresneprijs is eerder toege-
.'JTb aan Ton Lutz (1966) en Erik
ng (f967
a
Totaal anders
In de kostuums van Ellen de
Zwart, zien alle spelers er dan ook
uit als clowns, met wit-geschminkte
gezichten en het bijbehorende oran
je-gele haar. Ook de speelstyl is voor
een groot deel ontleend aan de ge
barentaal van de circusclown. Aan
het circus heeft de regisseur ook wil
len herinneren door het stuk te la
ten spelen op een groot plankier dat
tot ver in de zaal is uitgebouwd (er
moesten enige rijen stalles aan wor
den opgeofferd) en door de spelers
veelal uit de zaal te laten opkomen.
Perfeete bezetting
Voor het enorme aantal rol
len heeft Han Bentz van den Berg
een over de hele linie vrywel perfec
te bezetting gevonden. Een fenome
nale creatie was de burgemees-
ter van Bob de Lange, wiens gewei-
i dige scala van gemoedsbewegingen-
j angstig zelfverwijt, valse onder-
I danigheid, schaamteloos zegevierend
HAARLEM (GPD) - Eerst is gezegd, dat ik een zelfstandige j Zmï-
radiogemeente wilde stichten. Later was he.t motief: „de pre
dikant wil zich op één lijn stellen met Christus" en het nieuw-1
ste idee is: „dat hij geen leiding kan geven aan de radiokerk",
aldus de als gereformeerde radiopredikant ontslagen ds. G.
Toornvliet uit Bloemendaal zondagmorgen in het Concertge
bouw in Haarlem, waar hij voorging in een samenkomst.
van Ulsen was fascinerend als de be
rooide opschepper. Verder volstaan
wij met een woord van lof voor de
vertolkingen van Nell Koppen als
ambitieuse burgemeestersvrouw. Cor
van Ryn als imbeciel van een land
eigenaar. Wim van den Brink, Will
van Seist. Jan Hundling en Wim de
Haas als corrupte ambtenaren, en
voor de prestaties van de vele andere
medewerkenden inclusief het aardige
poppenkast-décor van Wim Vesseur
en de leutige kermismuziek van Ro
bert Heppener.
AMSTERDAM (ANP) De
schrijfster Annie M. G. Schmidt zal
de opening verrichten van de Boe
kenmarkt. die van vrijdag 11 t/m
zondag 20 oktober a.s. in het Inter
nationaal Congrescentrum Rai in
Amsterdam wordt gehouden.
De Boekenmarkt brengt dagelyks
een groot aantal evenementen, waar
onder filmvoorstellingen, een quiz,
een show van Jan Wolkers, lezingen
door schryvers als Bert Schierbeek,
A. den Doolaard, Simon Vinkenoog,
Simon Carmiggelt. Harry Mulisch.
Victor van Vriesland, een optreden
van Jasperina de Jong, Willem Duys,
Max Tailleur, en een kindervoorstel
ling door de goochelaar Toraldo.
Bernard. Haitink: Het ivas fantastisch!"
byzonder
De poging de schorsing als radio-
i predikant op te heffen, is niet ge-
I lukt. De synode der Ger. Kerk van
Noord-Holland heeft dezer dagen, zo-
I als bekend, besloten het ontslagbe-
sluit niet opnieuw in behandeling te
nemen en dit is voor het comité, dat
de belangen van de radiopredikant
behartigt, aanleiding geweest op
nieuw by eenkomsten voor te berei
den met ds. Toornvliet als voorgan
ger.
Zondagmorgen werd de eerste sa
menkomst an Haarlem gehouden.
Enkele maanden waren de samen
komsten gestaakt, omdat de kerke
raad van de Geref. Kerk van Ara-
I
Iedereen was bijzonder te spre
ken over de reis. Dirigent Bernard
Haitink: „Het was een fantastische
tournee. De eenheid tussen orkest en
LISSE Onder auspiciën van de Orgelkring Bollenstreek
d zaterdag een concert plaats in de Sint Agathakerk te Lisse.
fee organisten lieten zich horen: Simon de Zee uit Leiden en
nest Gervais, organist der Sint Agatha. De belangstelling
f is klein; vermoedelijk is de gekozen avond niet de meest
a schikte van de week.
leiding, was uniek. Dank zij de goede j
sfeer is er ook een goed artistiek re
sultaat bereikt. Deze tournee was nog j
beter dan de vorige in 1962. Het pu- j
bliek heeft in die zes jaar meer or-
kesten gehoord, is rijper geworden en j
kan nu kritischer oordelen. Daarom
ben ik bly dat we weer zoveel succes j
hebben gehad".
Fascinerend
Voor concertmeester Herman
Krebbers, die met het Residentie-or
kest. het Concertgebouworkest en als
soDst al talloze tournees achter de
UTRECHT <GPD» De leden van
sterdam-Zuid zyn goede dien
sten had aangeboden om synode en
radiopredikant tot elkaar te brengen.
Zoals ds. Toornvliet opmerkte, is dit
niet gelukt, omdat de synode niet te
overtuigen was ondanks een ver
weerschrift en juridische bezwaren
van mr. J. van der Plas.
Ds. Toornvliet deelde mee. dat het
werk der radiogemeente zal worden
voortgezet en het bestuur en de pre
dikant zullen de consequenties en de
risico's dragen. Spreker noemde het
besluit der Noordhollandse synode
bedroevend. De radiogemeente is ge
weld aangedaan, waardoor zieken ge
dupeerd zullen worden en mensen,
die op weg waren naar het geloof, in
de steek worden gelaten. Wat het
nieuwste motief betreft, zei ds.
Toornvliet, dat het werk onder zijn
leiding in de afgelopen 12Ya jaar ge
groeid is. Drie jaar geleden hebben
deputaten uit de synode zich met het
werk bemoeid. Spreker had begrepen,
dat in de discussie in de vergadering
der synode tot uiting is gekomen dat
hy een beste man is. echter in een
andere baan en men wil helpen als
hij maai- als radiopredikant weggaat.
Ds. Toornvliet wekte de aan-
LEIDEN Pastoor N. J.
Commandeur van de Anto-
niusparochie in Leiden Zuid
west heeft om gezondheidsre
denen ontslag uit zijn functie
gevraagd en gekregen. Wie
zijn opvolger zal worden is nog
niet bekend. Voorlopig zal het
pastoraat worden waargeno
men door de oudste kapelaan,
pater M. van der Werf.
Zeven jaar geleden deed de toen
47-jarige pastoor Commandeur zyn
intrede in de rooms-katholieke ge
meenschap van het snel groeiende
zuidwest. Op zijn schouders werd de
gigantische taak gelegd een kerk te
bouwen op het reeds aangekochte
stuk grond aan de Boshuizerlaan.
Met zij gehele dynamische en sym-
tt- werk trouw te blijven en hem te
"ESÏ«I getracht worden «1-
uezigen op de bijeenkomst op net j pathieke persoonlijkheid heeft hy
Ki..., i van die taak gekWet^n Dag en
ten beslissen, of ze één van haar
priesters. Jeroen Gooskens (28) in
het ambt wil laten ondanks het feit,
dat hy verkering heeft en ondanks
zyn voornemen mettertyd te trou
wen. Deze beslissing wordt dan mee
gedeeld aan de bisschop van de heer j -
Gooskens, die geacht wordt daar re-1
ders over een radiozender de be
schikking te kry'gen.
Zondagavond leidt ds. Toornvliet
een samenkomst in de Stadsgehoor
zaal in Leiden.
nacht was hij ermee bezig.
twee jaar geleden, om precies te zyn
op 14 mei 1966, werd de kroon op zyn
werk gezet, toen bisschop Jansen van
Rotterdam „zijn" kerk inwydde. Een
kerk, geheel gebouwd volgens de
eisen van de moderne visie op de li
turgie. Sommige voor r.k. begrippen
revolutionaire gedachten waren erin
verwerkt. By voorbeeld: geen kniel
banken, geen communiebanken, een
doopvont. waarin de goudvissen
rondzwommen. En naast die kerk
stond zijn persoonlijke triomf: een
ontmoetingscentrum. Een gebouw,
dat al spoedig bewees in een grote
behoefte te voorzien en een middel
punt werd van het parochiële leven.
Pastoor Commandeur heeft helaas
niet onbekommerd van zyn werkstuk
kunnen genieten. Zijn gezondheid
heeft hem steeds danig parten ge
speeld. Driemaal heeft hy in de af
gelopen twee jaren in het ziekenhuis
ge'egen. Want velen hebben zien
aankomen, maar iedereen hoopte, dat
het niet nodig zou zyn is de afgelo
pen week een feit geworden. Op me
disch advies moest hy de bisschop
verzoeken hem van zyn pastoraat te
ontheffen. De bisschop heeft dat ver-
„JK zoek Ingewilligd en hem op de meest
Ruim I eervolle wyze ontslag verleend. Als
jjjjjl toion de Zee opende het geheel
iê üse programma met Cléram-
rjJ lts .Suite du premier ton" en was
toiee niet gelukkig Het meestal te
i ft tempo deed geweld aan de
iv Use exprit en ritmische slotdighe-
1 deden afbreuk aan de duidelijk
st 1 bij dialogische onderdelen, waar-
Franse werken uit de overgang
'17-de naar 18-de eeuw veelal be-
Ook de registratie van de on-
^heiden stemmen was niet gun-
55 voor het klankevenwicht. Op dit
fl moet men voorzichtig zijn
de machtige tongwerken in het
al.
)k het werk van César Franc k
duidelijkheid in de pastorale
li ^dische componenten, terwyl dit
toto-orgel toch over een milde
*bt aan labiaalstemmen beschikt
^tost Gervais kent daarentegen
eigen instrument terdege. Wij
"Wen vertolkingen van een door
'toice Duruflé gevarieerd „Veni
totor". welk thema in verschillen-
rtemmen duidelyk te volgen was.
De derde variatie klonk met de strij
kers in het zwelwerk mystiek, terwyl
de vierde zeer wyds omspeeld werd.
Ontroerend was voorts Louis Vier-
nes „Stéle pour un enfant défunt"
(Gedenkzuil voor een gestorven
kind), dat in dit instrument wel een
zeer gelukkig medium vond.
Slotnummer was de „Suite médié-
vale" (Middeleeuwse suite) van Jean
Langlais, de organist van de Sainte
Clothilde in Parijs, die we dit sei
zoen in Katwyk hebben kunnen be
luisteren. Als thematisch materiaal
soms gregoriaanse melodieën, echter
in een eigentijds kleed gestoken.
Gervais kennis van de dispositie
en vooral diens affiniteit met Lan
glais waren hier dc waarborgen voor
een knappe, zo niet onthullende in
terpretatie van het werk, dat zijn be
kroning vond in de „Acclamations'
aan het slot. Gervais liet dit prachti
ge orgel in de al even fraaie ruimte
werkelyk magistraal spreken!
Ad. Int.
rug heeft, was dit de mooiste reis kening mee te houden
van zijn leven. Hij vindt Japan en j De drie officiële studentenpastoors
de Japanners zo fascinerend, dat hy
„ondanks zijn conservatieve Hol
landse natuur" best in Japan zou wil
len wonen.
Tibor de Machula (cello) noemde
het Japanse publek een van de
hebben gisteren tijdens alle missen
een gezamenlijke verklaring voorge
lezen, mede namens de parochie
raad, waarin zy de leden van de pa
rochie uiteenzetten op welke gronden
zy deze brandende kwestie aan de
beste tei wereld. Hij voelde in de parochie voorleggen
zalen a.h.w. „een vacuum dat de De heer Gooskens wenst nl. de be-
muziek OPZ006". De doodse stilte die slisuine over eventuele
al minutenlang voor het begin van
een concert in de zaal heerst, is vol
gens hem karakteristiek voor de hou
ding van de Japanners ten opzichte
van muziek.
Eerste hoboïst Cees van der Kraan
was vooral getroffen door de
spontane reacties van de jeugd. Zo
wel hem als zyn collega's is het ver
schillende keren overkomen, dat mu
ziekstudenten de kleed- of hotelka
mers binnenstapten en vroegen, of ze
even les konden krygen
Verbazing
Pauken ist Jan Labor dus was nog
niet bekomen van zijn verbazing over
het feit, dat er Japanners waren die
honderden kilometers irseden en et-
soms twee nachten in hotels door
brachten om het orkest in twee of
drie steden ia raison van f35 per
kaai'tje) te kunnen horen.
De Japanse violiste Yoeriya Saita
(26) is bij talloze gelegenheden door
haar Nederlandse collega's te hulp
dispensatie
uit zyn ambt ln geval van zyn huwe
lijk „niet te laten nemen in een in
dividuele relatie met zyn bisschop,
DEN HAAG (GPD) „Wat is vier dagen vasten, als er in
Biafra dagelijks zesduizend mannen, vrouwen en kinderen om
komen van honger", zegt ds. J. Ketelaar, babtisten-predikant
oudste kapelaan werd pater M. van
dei Werf benoemd toe waarnemend
pastoor
Pastoor Commandeur heeft inmid
dels zijn Intrea genomen bij een be
vriende familie Hij hoopt binnen
afzienbare tijd in staat te zijn nog
persoonlyk afscheid te nemen. Gis
teren is dat in alle missen in de An
ton iuskerk aan de parochianen mee
gedeeld.
Kerkelijk leven
NED. IIERV. KERK.
maar in samenspraak met de ge- in Drachten, die vrijdag zijn auto op het Haagse Binnenhof Beroepen te Eikerzee L. Hylarldes te
meenschap waarbinnen hy als pries- Rodeschool - te Kami>eii (va/: J van
ter functioneert". De utrechtse stu- heeft geparkeerd en die tot maandagavond geen hap zal eten. I Malenstcin) c J p Lam ^Putten
dentenpastoors J. H Kamphuis, G
Oostvogel en L. Leeneman en de pa- H« w" binnon het bereik van de
rochieraad verklaarden ln een open schijnwerpers van de publiciteit ko-
brief gisteren ..na zorgvuldig overleg men' om eendacht te vragen voor
j. zim ..bauwe revolutie".
tot de overtuiging te zijn gekomen,
dat de wyziging in de situatie van
Jeroen Gooskens de voortzetting van
zijn werk als priester en de aanvaar
ding daarvan binnen de parochiege
meenschap niet in de weg behoeft te
staan".
Het is de bedoeling, mettertijd de
mening van de parochie aan de bis
schop (in dit geval kardinaal Al-
frink) voor te leggen, tegen de tyd
dat de heer Gooskens wil trouwen en
tegelykertyd priester wil biyven De
zijn „blauwe revolutie'
Ds. Ketelaar. 40 jaar oud, vader van
zes kinderen, ziet geen heil in het bij
schaven en verbeteren van de be
staande toestanden, hij eist een to
tale omwenteling. Geen rode, want
hy is het niet eens met de ideologie
achter de kleur.
„Een blauwe revolutie, want „blauw"
is de kleur van de trouw aan de
waarheid", zegt hy. „Als ik hoor van
misstanden, honger, diepe ellende en
van vechten tegen de bierkaai, dan
begint in my alles te vloeken. Ik heb
brief hoopt: ..dat het episcopaat mo- j een zoon van vier jaar
geiykheden zal zien om voor situatiesin t jaar 2000 is hy een man van
als deze ruimte te laten, en waar no- 36 Wij kunnen het ons niet permite-
dig te scheppen". I ren te capituleren met het excuus dat
het vechten tegen de bierkaai
zyn."
Aangenomen het beroep der genera-
I le synode tot pred. voor b.w. (leger-
I pred.) J. J. Poort te Kamerik.
GEREF. KERKEN.
Bemoedigend zijn de eerste reac-
ties niet. „Volksvertegenwoordigers
halen de neus op en lopen schouder- Beroepen te Sittard R
ophalend door. Ze nemen niet eens te Dronten.
de moeite een foldertje aan te pak
ken," verwijt ds. Ketelaar hen bitter.
Voor het „evangelisch communisme"
bestaat onder het publiek wel belang
stelling. maar krachtige volgelingen
zyn nog niet naar voren gekomen.
„En aan handjesklappers en schou
derkloppers heb ik niets. Ik wil men
sen om my heen die zich volledig wil
len inzetten om de verstarring te
doorbreken en de verstolling te iyr
te gaan Die actie, dat ontbreken van
evenwicht, is de ware vrede van Je
zus Christus", aldus de predikant.
GEREF. KERKEN Vrygemaakt
Beroepen te Berkel-Rodenrys (2de
pred. pl.) J. F. de Weger te Houwer-
zyi.
CHRIST. GEREF. KERKEN.
Beroepen te Gouda M. de Boer t«
Amsterdam-Noord
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Harlingen J. C. Loot U
Vriescheloo.
