minder werkloosheid
goede groei economie
LAWINE
VAN
WETTEN
Meer armslag
voor gemeenten
Meer vrije en
gesubsidieerde
minder
huizen
BIJ LOOiWIJGING VAN 6.5 PROCENT:
Lichtpunten maar
voorzichtigheid
hlijft geboden
Drie miljoen voor
het streekvervoer
Boevenpak verdwijnt
Hoog peil der
in vesteringen
Bijna zes
miljoen voor
visserijvloot
Vijfduizend
ambtenaren
meer
Loonsomheffing
voor bedrijven
OPENHEID IN
DEN HAAG
BEGROTING VOLKSHUISVESTING
Ruilverkaveling:
175 miljoen
Fiscale positie
zelfstandigen
komt in studie
PAGINA 8
LEIDSCII DAGBLAD
DINSDAG 17 SEPTEMBER JJ0
Prognoses
Centraal
Planbureau
DEN HAAG (GPD) Het is tegen- a. De betrekkelijk gunstige ont
DEN HAAG (GPD) Het Centraal Planbureau verwacht
dat bij een evenwichtige ontwikkeling van wereldhandel (7 pro
cent), van de r^ksuitgaven en van de loonstijging (6,5 procent
per jaar), de jaren 1970 en 1971 een gemiddelde groei van de
produktie te zien zullen geven, die „zeer bevredigend'' wordt
genoemd, n.l. van ruim 5 pet per jaar.
De toeneming van de produktie overtreft daarmee het gemid
delde van 19551965 met bfjna een half procent per jaar. De
exploitatie van het aardgas draagt vooral tot dit gunstige resul
taat by.
Dit wordt medegedeeld in de macro-economische verkenning
voor 1969, waarin ditmaal voor het eerst een beschouwing is ge
wijd aan de gehele lopende kabinetsperiode, in aansluiting op
het begin, dat met de meerjarenplanning van de overheidsuit
gaven is gemaakt.
alle voorbehoud dat daarbij past
op 60.000 personen, dat is 1,5 pet. van
de afhankelijke beroepsbevolking. Of
tegelijk daarmee de scherpe kanten
van de regionaal ongelijke spreiding
van de werkloosheid kunnen worden
Dankzij de concentratie van de afgeslepen, is vooralsnog moeilijk
produktie in de kapitaal-intensieve voorspelbaar, aldus het Planbureau,
sectoren en een hoog blijvend peil De bedrijfsinvesteringen zullen in
der investeringen zal ook de arbeids- de jaren 1970 en 1971 opmerkelijk
produktiviteit de voorafgaande jaren sterk stijgen, n.l. met 9 pet. tegen 6
overtreffen. Toch neemt ook de werk- pet. in de jaren 1968 en 1969. Maar
gelegenheid toe. Zeer waarschijnlijk voor het totaal der overige binnen
blijft deze toeneming in de industrie landse bestedingen geldt een relatie-
van beperkte omvang en wordt de ve teruggang ten opzichte van het
groei van de werkgelegenheid vooral nationaal produkt. Daarbij wordt de
in de dienstensector gevonden en ook prijsstijging geringer. Voor de parti- ^5° op pc}' gen pct' V1
DE INKOMSTEN EN UITGAVEN VAN Dr STAAT
Cijfers in miljoenen puioens (mei aarw posren,
Kostprijs,
verhogende
belastingen
(omzetbel..
acciinsetc.)
9097
Belastingen
op inkomen,
winst en
vermogen
11699
Winsten etc
v. bedrijven
275
Opbrengst
van rente
633
Huurbelas
ting v. wo
ningwei
70
Luistergelden
en
kijkgelden,
TV-reclame
250
Domeinen
7U
Diversen
1535
in de bouwnijverheid, waar de in
vesteringen in de bedrijfsgebouwen
naar verwachting nog sterk toene
men.
Arbeidsreserve
De daling van de geregistreerde
arbeidsreserve betekent overigens
geen terugkeer tot het zeer lage peil
van de eerste helft der jaren zestig.
culiere consumptie loopt zij terug van
4 pet. in 1969 tot 2,5 pet. in 1971
1968. Het gevolg daarvan is, dat de
reële loonstijging in 1969 kleiner is
Voor de latere jaren resulteert dan dan 111 1968- waarbij het Planbureau
ook een ietwat grotere stijging van a&ntekent, dat bijna 50 pet. van de
het consumptievolume dan in 1969,
n.l. van 3,5 pet. in 1969 tot 4,5 pet.
in 1971.
Betalingsbalans
Het voor 1969 voorspelde overschot
Het cijfer van 1971 komt n.l. met op de lopende rekening van de beta-
DE VERWACHTING VOOR 1969
Oe o.-odukhe
3,5"/.
DEN HAAG (GPD) De men zal, zo wordt in de miljoenen-
houdt voor het ko- gezJft eerst terd«8e w°"len
onderzocht of er geen andere midde
len zijn
achter de hand om busbedrij- helpen.
ven, die streekvervoersdiensten v Vo°r_ de sxote gemeentelijke ver-
onderhouden. zonodig te hulp j^r
werknemers profiteert van de in de
tweede helft van 1968 doorgevoerde
verkorting van de arbeidsduur met
een kwartier per dag.
Prijs- en loonstijging, samen met de
voorgenomen verlaging van de direc
te belastingen (verhoging van de be
lastingvrije voet) doen het consump- regering
Hngsbalans van 700 miljoen zou on- 3'5pCt' ™nde jaar 3 g^den teT,'t|n ëm het'bS'tif".r bovenop te
der de geschetste omstandigheden
gehandhaafd kunnen blijven, mis-
schien iets stijgen tot 800 miljoen.
Voor de realisering van dit overschot
is ervan uitgegaan, dat de besparin
gen een voldoende overschot laten
boven de investeringen, en dat de
concurrentiepositie ten opzichte van
het buitenland niet in de weg staat,
dat de uitvoer van goederen (inclu
sief aardgas) iets boven het wereld
handelsvolume (van 7 pet.) uit kan
blijven stijgen.
Hierbij is de bijdrage van het
aardgas tot de verbetering van de
goederenbalans des te belangrijker,
omdat de dienstenbalans analoog aan
de ontwikkeling in de afgelopen ja
ren, geen extra bijdrage tot de lopen
de rekening levert.
te kunnen komen.
Bij busbedrijven, die voor een bij
drage in aanmerking denken te ko-
de invoer stijgt
Niet gemakkelijk
Het zou onjuist zijn te conclude
ren, dat de geschetste ontwikkeling
gemakkelijk kan worden gereali
seerd, aldus het Planbureau.
Het laat zien, dat een sterkere loon
stijging (8,5 in plaats van 6,5 pet.)
gecombineerd met een elk jaar 200
miljoen grotere stijging der autono
me binnenlandse bestedingen, de prij
zen in 1971 niet met 2,5 maar met 3,5
pet. zou doen stijgen, de investeringen
en dus het groeipotentieel van 9 tot
7 pet. doen afnemen, terwijl het over
schot op de lopende rekening van de
betalingsbalans tot 100 miljoen zou
dalen.
Prijsstijging
Het Planbureau merkt voorts op,
dat door de overgang naar het systeem
van omzetbelasting toegevoegde waar
de het consumptieprijspeil met 1.3
pet. stijgt. De prijsstijging van de
DEN HAAG (GPD) Het kabinet
wil het aantal ambtenaren in 1969
met «en kleine vUM^ndm^nult- ro tie komt daarmede m 1969
breiden. In de begroting 1968 was het
aantal ambtenaren geraamd op
142.998, in de begroting 1969 wordt
het geraamd op 147.824. De werke
lijke sterkte zal waarschijnlijk lager
zijn, op 30 juni 1968 had het Rijk
namelijk „slechts" 138.587 personen
in dienst.
De toeneming van het aantal amb
tenaren is het grootst bij de departe
menten van Justitie, Onderwijs en
Financiën. Justitie groeit met 700
personen. Het gaat hier vooral om
politie- en gevangenispersoneel. On
derwijs heeft rond 1500 man meer
nodig.
DEN HAAG (GPD) Enkele
plannen, die de regering in de mil
joenennota bekend maakt
Staatsbosbeheer mag het ko
mende jaar voor 5,5 miljoen gulden
bossen aankopen. De bedoeling daar
van is de Nederlandse bossen in
stand te houden of te sparen.
Voor modernisering van de Ne
derlandse visserijvloot stelt de rege
ring 5,8 miljoen gulden beschikbaar.
Dat is f 400.000 meer dan het afge
lopen jaar.
Voor de sport- en" de binnen-
vissers wil het Rijk 800.000 gulden
besteden (twee ton meer dan het af
gelopen jaar). Het geld zal worden de heffing en
besteed aan het uitkopen van schub- voordoen,
vissers en het saneren van de be-
roepsbinnenvissers.
Er zal in 1969 worden begonnen
met het plaatsen van praatpalen
langs de rijkswegen. De apparaten
zullen door de PTT worden aange
legd; de ANWB zal ze onderhouden
en het Wegenfonds zal ze betalen.
Voor het slopen van verouderde
binnenschepen wordt f 5 miljoen
uitgetrokken 3 miljoen meer dan
het lopende jaar. Verder staat er een
pro memoriepost op de begroting ten
behoeve van een aanvullende sloop-
regeling, die op stapel staat.
DEN HAAG (GPD) De regering
overweegt de invoering van een
loonsomheffing waarvan de op
brengst gebruikt kan worden voor
de bevordering van industrievesti
ging buiten west-Nederland. Die hef
fing zou door bedrijven moeten wor
den opgebracht naar rato van de be
taalde lonen en salarissen. Minister
Wiibteveen deelt in zijn miljoenennota
mee dat de regering aan de SER
advies heeft gevraagd over de hef
fing en de vraagstukken die zich bij
de uitkering
dertig miljoen op de begro
ting. Voor grote en middelgrote ste
den is verder een bedrag van 43 mil
joen bestemd, dat aangewend moet
worden voor opstelling en uitvoering
van verkeers- en vervoersplannen.
Tenslotte kan ten behoeve van stede
lijk verkeer nog worden geput uit
..potjes" van 15, 18 en 23 miljoen gul
den.
DEN HAAG (GfD) Volgende
week wordt een commissie geïnstal
leerd, die de regering voorstellen
moet doen over een grotere openbaar
heid van het ambtelijke en bestuur
lijke werk in Den Haag. De regering
acht een onderzoek naar de moge
lijkheden van een grotere openbaar
heid van het openbaar bestuur ge-
zullen wenst, zo licht de miljoenennota het waarin op de structurele problemen
plan toe. van de werkloosheid wordt ingegaan.
woordig mode om met gefronste
wenkbrauwen te spreken over de
economische conjunctuur, maar
desondanks heeft het Centraal
Planbureau het aangedurfd om een
wat rooskleuriger voorspelling sa
men te stellen da nde laatste jaren
het geval was. In dit licht moet de
rijksbegroting voor 1969 worden be
oordeeld. Er zijn daardoor heel wat
lichtpunten te vinden als het huis
houdboekje van de overheid nauw
keurig wordt bezien.
Vooropgesteld moet evenwel worden,
dat voorzichtigheid de moeder van
de economische porceleinkast blijft
althans wat de loonkostenbeweging
betreft. Er is een zekere ruimte
om de bestedingen op te trekken,
maar die wordt grotendeels opge
slokt door de werktijdverkorting
en de verhoging van de sociale
premies. In de komende periode
zal blijken of Nederland zijn lesje
heeft geleerd uit de ontwikkelingen
van de laatste jaren.
Redenen
Er Zijn drie redenen aan te geven
waarom voorzichtigheid noodzake
lijk blijft;
DEN HAAG (GPD In de miljoe
nennota wordt een hele serie wets
ontwerpen aangekondigd. Zij bestrij
ken vele terreinen, zoals blijkt uit de
volgende opsomming:
uitbreiding van de bevoegdheid
van ondernemingsraden;
de aanwending van de opbrengst
van de Breedband-aandelen
regeling van het stakingsrecht;
verbod op het bezit van weka
minen (peppillen en dergelijke);
de verantwoordingsplich t van
burgemeester en wethouders
tegenover de raad;
een departementale werkgroep is
bezig met voorstellen ter veran
dering van de politiewet;
echtscheiding;
onteigening;
nieuwe bewijsrecht;
waardevast maken van alimen
tatieverplichtingen
preventieve hechtenis;
regeling van de afbetaling;
verandering van de wet op de be
jaardenzorg;
herziening van de monumenten
wet;
de kleuteronderwijswet zal zoda
nig worden veranderd, dat er
ongeveer 400 kleuterleidsters meer
nodig zullen zijn;
financiering van het wetenschap
pelijk onderwijs;
luchtverontreiniging.
Tenslotte belooft de miljoenennota
een nota over het regionaal-ecemomi-
sche beleid in de jaren 1969-1962,
keling van de betalingsbalans
danken aan de gunstige const
We voor de groei van onze uit
De incidentele factoren zullen
ter in de komende maanden
betekenis inboeten, met het g(
dat de exporteurs het moeil
zullen krijgen.
b. De expansiefase waarin
economie zich gaat bewegen
op een moment, waarop onze
talingsbalans zich nog maar
begint te herstellen en nog
normale situatie heeft bereikt.
c. Onze concurrentiepositie j
geen speelruimte voor kostprijs
hogingen zoals in 1959/1960 he;
val was. Met het oog op de
gelegenheid kan ons land zich
bokkesprongen permitteren op
gebied van de kostprijsontwj
ling. De structurele werkloos
zit in de bedrijfstakken waar
concurrentiepositie het on guns
is.
Touwt
Deze overwegingen hebben b;
opstelling van de begroting voor
aanleiding gegeven om te trac!
de touwtjes zo goed mogelijk bij
kaar te knopen. Lichtpunten zijt
niet te grote stijging van de ui
ven en verhogng belastingvrije
Over 1968 kon een belangrijk
van het tekort worden gedekt
het aangaan van kortlopende sci
Een dergelijke inflatoire finai
ring is goed als de economie
steuntje in de rug nodig heeft
echter de conjunctuur weer in
gaande richting gaat zou het or,;
standig zijn om op de weg va;
Inflatoire financiering van
staatsbudget voort te gaan. Er
den alleen maar ongelukken
voortkomen.
Daarom zal er meer op lange
mijn moeten worden geleend
tot dusver. Als het goed zou zijn
er voor f 1,2 miljard gulden mo
worden opgenomen op de kapil
markt. Het gehele bedrag zal
zijn dan Bruin kan trekken. Toe:
de minister voornemens om z®
mogelijk te lenen. Dat houdt 4n
de kapitaalmarkt dusdanig wordt
geroomd, dat er geen sprake
Zijn van een beduidende daling
de rentevoet.
Belasti
Nog een lichtpunt valt te consti
ren uit het voornemen van de mi
ter om tegen 1 januari 1970 te
men tot een aanpassing van
loon- en inkomstenbelasting aan
automatische stijging die ontsl
door de progressieve belasting!
fing uit de opstuwing van lonen
inkomsten door inflatoire beweg
gen.
Er is een wetsontwerp in
om in de toekomst te komen tot
automatische correctie, welke ds
uit zou kunnen bestaan dat elk
de belastingtabel wordt aangej
tegelijk met de herziening, die
stand moet komen door de regel:
tige wijzigingen in de premies i
de sociale voorzieningen, welke ie
belastingtabel zijn verwerkt.
Doordat er een begin is gemi
met de opstelling van een mee
ren-begroting zal het mogelijk
om in de toekomst beter dan tot
toe te beoordelen wat de overhek 11
het gebied van uitgaven en be lie
tingheffingen in petto heeft. Vooi
pig weten we wat ons voor 196f
wachten staat. Dat lijkt beter
hetgeen de laatste jaren het gefll tl
geweest, mits het ongeduld om
snelle vergroting van de consur
tieve bestedingen te komen in t
kan worden gehouden.
DEN HAAG (GPD) Minister ven van Amsterdam. Den Haag en
De stijging komt vooral voor Witteveen maakt zich zorgen over de Rotterdam komt ook dit jaar weer op
rekening van het wetenschappelijk
onderwijs (1126 man). Een aantal van
210 leraren is nodig voor middelbare
en ULO-scholen van het Rijk.
De toeneming van het personeel in
dienst van het departement van Fi-
DEN HAAG (GPD) Minder wo-
ningwetbouw, méér premiebouw In
het komende jaar. Dat blijkt uit het
woningbouwprogramma voor 1969,
vervat in de begroting van het mi
nisterie van Volkshuisvesting en
ruimtelijke Ordening.
Evenals voor 1968 gaat het wo
ningbouwprogramma uit van het in
aanbouw nemen van 125.000 wonin
gen, waarvan 25.000 zonder subsidie.
ontwikkeling van de gemeentelijke de rijksbegroting voor. De tekorten van de 100.000 gesubsidieerde wonin-
financiën. Het gemeentefonds zal in van deze drie grote gemeenten blij- gen vallen er 45.000 in de woning-
1969 een tekort hebben van 300 mil- ven de aandacht van de regering wetsector (dit jaar 50.000) en 55.000
joen gulden. De minister heeft een houden, zo schrijft minister Witte-
werkgroep opdracht gegeven na te
gaan waardoor het tekort wordt ver-
nanciën (plm. 1250 man) komt voor oorzaakt en hoe de uitgaven beter in
de hand kunnen worden gehouden.
Nu al staat vast dat een groot deel
van het tekort het gevolg is van de
gestegen gemeentelijke uitgaven aan
sociale zorg. In dit verband vindt de
minister het van groot belang, dat
de voorgestelde verruiming van het
gemeentelijk belastinggebied op kor -
1968 zijn 117 man overgegaan naar te termijn van kracht wordt. De ge-
het departement van Onderwijs en meenten zullen daardoor in 1969 al
Wetenschappen: met ingang van 1969 wat meer financiële armslag kunnen
gaan voorts 250 man over naar het krijgen.
departement van Landbouw en Vis- De post van dertig miljoen gulden
gerij. voor de gemeentelijke vervoersbedrij-
een belangrijk deel voor rekening van
de belastingdienst wegens overne
ming van taken van andere diensten
en groei van bestaande taken.
Eén departement geeft een aanzien
lijke verlaging van het personeels
bestand te zien, namelijk het minis
terie van Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk Werk. Met ingang van
veen in zijn miljoenennota. De rege
ring overweegt maatregelen om de
uitkeringen uit het gemeentefonds
voor de drie grote gemeenten te ver
hogen.
in de premiesector (dit jaar even
eens 50.000).
Bij de gesubsidieerde woningen zal
bijzonder worden gelet op de bouw
van een voldoende aantal uitgespro
ken goedkope woningen van goede
DEN HAAG (GPD) De regering wil het gevangenispak afschaffen.
In de miljoenennota wordt aangekondigd, dat soepeler voorschriften voor
de gevangenissen in voorbereiding zijn.
Daarbij wordt eraan gedacht de gevangenen hun eigen kleding te laten
dragen of op zijn minst „meer maatschappelijke" kleding. Ook zou brief
wisseling gemakkelijker gemaakt moeten worden en zouden gevangenen
persoonlijke bezittingen bij zich mogen houden.
kwaliteit. Om de doorstroming te be
vorderen is het gewenst dat er in de
gesubsidieerde particuliere sector wat
royalere woningen tot stand komen.
Het ligt in de bedoeling van minis
ter Schut ook voor 1970 en 1971 het
aantal woningwetwoningen op 45.000
te stellen.
Belangstelling
Hoewel de bouw van ongesubsi
dieerde woningen in de eerste helft
van dit jaar bij de plannen ten ach
ter is gebleven moet naar het oor
deel van de minister met een toene
mende belangstelling hiervoor reke
ning worden gehouden.
De bewindsman stelt voorts,
dat bij het tegenwoordige produktie-
niveau het woningtekort in 1970 vrij
wel zal zijn verdwenen, behalve in
enkele dichtbevolkte agglomeraties.
Enkele andere punten uit de toe-
licluting:
De Kamer krijgt dezer dagen een
nota over de woningvoorziening in
kwalitatief opzicht en de daarvoor te
treffen maatregelen;
De krotopruiming zal verder
worden gestimuleerd door de rijks
bijdrage per ontruimd krot te verho
gen van f 600 tot f 750;
[TOTAALAANTAL WONINGEN
PER JAAR 12SOOO 125.000
WA PP
WONING-
BOUWPRO
GRAMMA
Spoedig is een wetsontwerp te
verwachten, dat tot doel heeft de
jaarlijkse huuraanpassing van 4
procent op 6 procent te brengen;
DEN HAAG (GPD) Er zal&te!
komende jaar 55.000 hectare gü c
opnieuw worden verkaveld. De
nister van Landbouw trekt daar a
175,4 miljoen gulden uit; 20 mil) jt
meer dan vorig jaar. Dat is^n
grootste deel van het bedrag
f 291 miljoen dat beschikbaar is
cultuurtechnische werken.
Voor het stimuleren van de W
afzet zal een belangrijk hoger bti j?
worden uitgetrokken.
Voor de landbouw, tuinbouw
veeteelt in het algemeen komi
miljoen gulden meer beschikbaar' va
het afgelopen jaar. Dat geld is ot
meer nodig voor uitbreiding van
dierziektebest rij ding. Zo zal bijt
produktie van het mond- en kW
zeervaccin aanzienlijk worden
hoogd.
DEN HAAG (GPD) Het kaK
is van plan een speciale studie te' te
den aan de fiscale positie van de»
standigen. Daarbij zal worden n*
gaan of de bewering juist is da'
belastingdruk op zelfstandigen z"
der is dan .die op loontrekkend#) v,
er inderdaad sprake is van onen 5]
wichtigheid in de behandeling zal; t(
kabinet zoeken naar mogelijk!**
tot beëindiging daarvan.
