linister Witteveen hij indiening miljoenen nota
VOORZICHTIGHEID GEBODEN
/Van
•biet
NAVO
tornen
Meer geld voor
studietoelagen
Belastingdruk wordt zwaarder
REM OP UITGAVEN
Economie
in herstel
Verlaging inkomstenbelasting
als aanpassing aan de inflatie
kfensiebegroting
Miljard voor werk
Parlementaire
ombudsman
Arme landen: 632 min.
Sigaretten 25 ct duurder
Aftrekregeling verlengd
Belastingvrije voet hoger
logere prijzen
in loterijen
:R 195
gdag 17 SEPTEMBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) Het ontwerp van de rijksbegroting voor 1969 geeft opnieuw een stij
ging van de uitgaven (ruim 26 miljard) en ontvangsten (23J/£ miljard^ te zien. Het tekort is
evenwel ongeveer f 250 miljoen minder dan wat voor dit jaar wordt verwacht.
Bij de vaststelling van het uitgavenbeleid heeft de regering vooral veel aandacht geschonken
aan de bestrijding van de werkloosheid. Voor het scheppen van werkgelegenheid heeft zij
meer dan één miljard gulden uitgetrokken. Ook het bedrag voor de ontwikkelingshulp is ver
hoogd. Het staat op 632 miljoen gulden.
Verder wordt in het bijzonder het oog gericht op:
het bevorderen van technologisch onderzoek en van indus
triële ontwikkelingsprojecten;
krotopruiming, sanering en verkeersvoorzieningen in de
steden;
onderwijs: vooral een aanloop naar de volgende fase van het
kleiner maken van de klassen op de lagere scholen, uitvoe
ring van de mammoetwet en belangrijk hogere uitgaven
voor de universiteiten en hogescholen;
verkeer en waterstaat: nieuwe werken voor de aanleg van
scheepvaartwegen en havens, wegenaanleg, delta- en Zuider
zeewerken;
cultuur, recreatie en maatschappelijk werk: hogere bedragen
voor jeugdwerk, werk voor gehandicapten en bejaarden,
sportorganisaties, open-luchtrecreatie en verschillende vor
men van kunst.
28-ja.
werd
Minister dr. Witteveen
N HAAG (GPD) Een
1 bedrag van 3.384.928 gul-
vraagt de minister van De-
ievoor het dienstjaar 1969,
li miljoen meer dan hij in
lefensienota van juni be-
Ihad te zullen vragen. Die-
Ie defensienota is er de
aak van dat de toelichting
e thans ingediende begro-
weinig nieuws meer bevat,
jevoegd is nu in hoofdzaak
beschouwing over de re-
e gebeurtenissen in Oost-
Op een aantal andere punten is
gestreefd naar beperking van de uit
gaven. In de meeste gevallen gaat
deze beperking niet verder dan het
afremmen van de toeneming. Door
het aantal woningwetwoningen terug
te brengen tot 45.000 wordt een uit-
gavenvermindering van ongeveer 100
miljoen bereikt. Met name voor de
rijksgebouwendienst, de civiele ver
dediging en TNO wordt geen verdere
groei voorgesteld.
Bij het afwegen van het beleid heeft
de regering ernaar gestreefd, de eco-
Uit de Defensienota blijkt voorts nomische groei te laten doorgaan en
dat een sanering van de Doelenka- gelijktijdig aandacht te geven aan
zerne in Leiden op het program- de zorg voor het welzijn van de mens.
ma staat. Volgens minister Witteveen vormt de
bister Den Toom zegt daarin,
ord: de vertrouwensbasis, noodza-
voor de op verdere ontspanning
bte politiek, waarvoor de Atlan-
ïraad zich nog tijdens zijn laat-
ijeenkomst in Reykjavik zo uit-
selijk heeft uitgesproken, ernstig
xM lokt acht. In bondgenootschap-
verband wordt nu bezien in
wre de inval in Tsjecho-Slowa-
invloed moet hebben op de pro-
tóiek van bewapening, wapen
ring en wapenbeperking, maar
wel de mening van de minis-
bt het Westen een op ontspan-
gerichte politiek moet blijven
o.
de tweede plaats dient uit de
'cmpelende wijze waarop de
et-Unie met een grote militaire
)W it de bezetting van Tsjecho-Slo-
?ede jie heeft kunnen uitvoeren, de
worden getrokken, dat aan de
menlijke westelijke verdediging
verder behoort te worden ge-
Defensie-nota staat verder,
de herhalingsoefeningen in 1969
®s de benarde financiële situatie
Defensie enigszins beperkt moet
'en. De wedde eerste oefening
dienstplichtigen wordt per 1 ja-
fi verhoogd. Een matroos of sol-
hijgt dan f 18,- per maand. Te-
hiermee zal een extra verho-
worden gegeven aan de dienst-
htige, die door uitstel op 24-jari-
K latere leeftijd opkomst.
DEN HAAG (GPD) Aan
studietoelagen zal het Rük het
komende jaar 136 miljoen gul
den uitgeven, ofwel 12 miljoen
meer dan dit jaar.
In de miljoenennota legt minister
Veringa (Onderwijs en Wetenschap
pen) uit, waarin dat zit.
1. Stijging van het aantal studen
ten, dat een toelage vraagt.
2. Het waardevastmaken van de
toelagen, waardoor de bedragen gro
ter worden.
3. Verhoging van de toelagen sinds
studenten, die de bijdrage krijgen
geen vrijstelling meer hebben van
het betalen van collegegeld.
Het deel van de toelage dat als
beurs wordt verstrekt wordt groter
gemaakt: zestig procent. Tot nog toe
werd veertig procent als beurs ver
strekt.
begroting een goed uitgangspunt voor
een beleid, waarbij gewaakt moet
worden tegen een te sterke groei van
de economie. Tegenover een uitga
venstijging van 7,5 procent staat een
remmende werking op de bestedingen
door de druk van de belastingen en
van de andere ontvangsten van de
overheid. Een en ander leidt ertoe,
dat de impuls, die van de begroting
op de conjunctuur uitgaat niet gro
ter is dan de impuls, die uitgaat van
de groei van het nationaal inkomen
in het algemeen (4,8 pet.)
Bevredigend
Onze economie bevindt zich thans
in de fase van herstel van de con
junctuur, schrijft minister Witteveen.
De opgaande lijn is, mede dank zij
toeneming van de vraag uit het bui
tenland, weer herwonnen. De produk-
tiestyging noemt de minister „alles
zins bevredigend". Wel zal de ar
beidstijdverkorting de eerstkomende
jaren de produktiviteitsstijging iets
drukken. De sterke toeneming van
de arbeidsproduktiviteit heeft mede
als positief aspect, dat in het westen
de spanning op de arbeidsmarkt niet
nog groter is geworden. Van zo'n toe
neming zouden immers gevaren uit
gaan voor de loonontwikkeling.
Het verbeteren van de conjunctuur
zal ook wel leiden tot verdere ver
mindering van de werkloosheid in de
overige delen van het land, maar om
dat het daar meer om structurele dan
om conjuncturele werkloosheid gaat
zal een verbetering van de werkge
legenheid in die gebieden in overwe
gende mate afhankelijk blijven van
een structuurbeleid.
Wat de prijsstijgingen betreft, deze
zijn wel duidelijk verminderd, maar
blijven nog aan de hoge kant, aldus
minister Witteveen. Mede hierom en
met het oog op de ontwikkeling van
de betalingsbalans is een voorzichtig
begrotingsbeleid een eerste vereiste.
De ingediende begroting voor 1969
voldoet volgens minister Witteveen
aan deze eis. De financiering van het
omvangrijke kastekort van het Rijk
zal eveneens op deze doelstelling moe
ten zijn gericht.
Ten aanzien van de verhoudingen
tussen besparingen en investeringen
wijst de bewindsman erop, dat de be
sparingen van particulieren en van
de overheid van 1966 tot 1968 zijn
toegenomen met ruim 1 pet., resp.
bijna 1 pet. van het nationaal inko
men. Daartegenover nemen de over
heidsinvesteringen met pet. toe.
Toch is het evenwicht op de kapi
taalmarkt nog niet bereikt. De ren
tevoet is nog steeds hoog en de ge
meenten kunnen nog altijd niet vrije
lijk lenen. Ook hiermee dient het be
grotingsbeleid rekening te houden.
De minister vraagt zich af of het
kastekort van het Rijk op het ogen
blik niet te groot is om het gewenste
evenwicht tussen besparingen en in
vesteringen te bereiken. Deze vraag
klemt temeer omdat de voortgaande
verschuiving van de woningwetbouw
naar de particuliere bouw extra-fi
nancieringsruimte op de kapitaal
markt vereist.
De verwachtingen van het Cen
traal Planbureau voor de jaren 1969
tot en met 1971 duiden evenwel op de
mogelijkheid van een redelijk even
wicht, waarbij de financieringspro
blemen niet te groot behoeven te zijn.
Hiertoe wordt onder meer bijgedra
gen door de geleidelijke vrijmaking
van de bedrijfsinvesteringen van om
zetbelasting, aldus de minister van
Financiën.
De uitgaven van hef Rijk bedragen ca.26 miljard gil
DIT IS26 MILJARD GULDEN
HWlW'ik w"
DEN HAAG (GPD) De regering
gaat binnenkort met de betrokken
commissies uit het parlement praten
over de instelling van een ombuds
man.
Het kabinet, dat zich daarover on
langs heeft beraden, is tot de slotsom
gekomen, dat Nederland een parle
mentaire ombudsman moet hebben.
DEN HAAG (GPD) Meer dan een miljard gulden wil de rege
ring volgend jaar besteden voor de bestrijding van de gevolgen van
de werkloosheid en de verbetering van de werkgelegenheid.
Een bedrag van 181 miljoen is bestemd voor bevordering van de
regionale werkgelegenheid. De kolenmijnen krijgen een subsidie van
151 miljoen. De scheepsbouw, de katoen-, rayon- en linnenindustrie
en de strijkgaren-wollenstoffenindustrie ontvangen rentesubsidies
en garanties. De gemeenten krijgen f30 min voor woningverbete
ring. Voor complementaire arbeidsvoorzieningen wordt f279 min
aan subsidies verleend, voor aanvullende werkgelegenheid is f 86
min uitgetrokken, terwijl voor overige uitgaven t.b.v. de arbeids
voorziening (waaronder bevordering van de mobiliteit van werk
nemers) f 91 min is bestemd.
Voor werkloosheidsuitkeringen wordt aan de gemeenten f 122 min
vergoed. Voor de rijksgroepsregeling werkloze werknemers is f 7 min
uitgetrokken, terwijl voor onvoorziene uitgaven f 150 min is ge
reserveerd. Naar het zich laat aanzien zal het Rijk in 1969 nog f 120
min uitgeven uit hoofde van de werkverruimingsprogramma's die
in 1967 en 1968 zyn opgesteld.
De regering wil de arme landen het komende jaar f 632 min
geven. Dat is f 92 min meer dan vorig jaar. Verder zal het bedrag,
waarvoor garanties kunnen worden gegeven op leningen aan arme
Zuidamerikaanse landen, met 18 miljoen worden verhoogd.
Het kabinet wil de ontwikkelingshulp laten sty gen tot f 698 min
in 1970 en f788 miljoen in 1971. Uit dit bedrag blijkt niet of de
regering vindt dat hiermee de aangekondigde één procent van het
nationaal produkt is bereikt (voor 1969 is het nationaal produkt
reeds geraamd op 77,5 miljard.
Volgend jaar zal 151 miljoen naar Suriname en de Nederlandse
Antillen gaan.
Van de f 92 min, die extra ter beschikking worden gesteld, gaat
f20 miljoen naar Suriname en de Antillen; f 18 miljoen is voor het
West-Irian-fonds. De contributies aan V.N.-organisaties op ontwik
kelingsgebied worden verhoogd van tien tot zestien procent, terwijl
ook grotere bedragen worden uitgetrokken voor rechtstreekse hulp.
De tabaksaccijns wordt volgend Jaar verhoogd, waardoor de siga-
•tten een kwartje per pakje duurder zullen worden.
De verhoging die ingaat op 1 januari, geldt alleen voor sigaretten
en kerftabak, pakjes sigaretten van 1.50 zullen daardoor 1.75 gaan
kosten. De opbrengst van deze verhoging in 1969 f 87 min en op
jaarbasis f 115 min is vooral bedoeld voor de vermindering van
het tekort van het gemeentefonds.
De aftrekregeling buitengewone lasten inkomstenbelasting, die
aanvankelijk slechts voor 1968 zou gelden, wordt verlengd. De voor
bereiding van de definitieve regeling vraagt meer tijd dan werd
verwacht, zodat de tijdelijke aftrekregeling ook in 1969 en in 1970
van kracht zal blijven. De tijdelijke regeling voorziet in een aftrek
wegens buitengewone lasten van 2,5 procent van het inkomen
maximum f500,- tot 5% van het inkomen (maximum f 750,-),
De verhoging van de belastingvrije voet, bedoeld als een compen
satie voor de nieuwe omzetbelasting, zal doorwerken tot de inko
mensgrens van 27.000 gulden per jaar. De belastingvrije voet wordt
voor gehuwden zonder kinderen verhoogd met f 600.De verho
ging zal voorts tot gevolg hebben dat AOW-trekkers buiten de In
komstenbelasting blijven.
De optrekking van de vrije voet zal na 1969 worden Ingebouwd
in de algemene verlaging van de inkomstenbelasting die op 1 Januari
1970 zal moeten ingaan. De optrekking kost het Rijk een bedrag van
ongeveer f 200 miljoen.
HOE DESTMT iSJlDEMOMWiGT
DEN HAAG (GPD) De grote
Wjen zullen volgend jaar bij wijze
1 Proef hun hoofdprijzen tot maxi-
een kwart miljoen mogen ver-
fcn. Dat kondigt de regering aan
miljoenennota. De grote lote-
kunnen daardoor sterker komen
'taan tegenover de sporttoto en de
4tslotery, die sinds kort met hoofd
en van een half miljoen mogen
rken.
DEN HAAG (GPD) Het
kabinet heeft een keuze gedaan
die ertoe leidt, dat de belasting
druk tot 1971 geleidelijk verder
stijgt. Dit schrijft minister Wit
teveen in de miljoenennota. De
verzwaring vloeit in de eerste
plaats hieruit voort, dat de hele
stijging van de loonbelasting
opbrengst, voor zover die
voortvloeit uit een reële stij
ging van het nationaal inko
men, voor uitgavenverhoging
wordt aangewend.
Alleen de stijging van de
loon- en inkomstenbelasting,
voor zover die het gevolg is
van de inflatie, wil het kabinet
teruggeven. Deze verlaging
wordt echter „begeleid" door
verhogingen van indirecte be
lastingen (omzetbelasting, ac
cijnzen).
Verder is het niet uitgesloten, dat
belastingmaatregelen nodig zijn met
het oog op de stijgende uitgaven van
de gemeenten. Daarnaast krygen, zo
als bekend, de gemeenten meer be
voegdheden om belasting te heffen.
Het kabinet is zich bewust van de
bezwaren die zyn verbonden aan een
verdere stijging van de belastingdruk,
maar onderzoekingen hebben duide
lijk gemaakt, dat een ander uitgaven
beleid niet mogelijk is. De toeneming
van de belastingdruk laat voor de
ten enkele werkgroepen in te stellen.
Minister Witteveen meent, dat door
de werkgroepen de discussie over de
zin en de omvang van de afzonder
lijke uitgaven wordt bevorderd en zo
doende een betere prioriteitenafwe
ging tot stand kan komen.
Het kabinet is van plan op 1 janu
ari 1970 een verlaging van de inkom
stenbelasting in te voeren die be
doeld is als een aanpassing aan de
inflatie gedurende de parlementaire
zittingsperiode 1967-1971. Door deze
verlaging zal de belastingstijging on-
rijksuitgaven en zeker voor de totale
overheidsuitgaven een stijging toe die
sneller is dan die van het nationale
Inkomen, aldus minister Witteveen.
De beslissingen over het belasting
beleid zijn mede beïnvloed door de
uitkomsten van het onderzoek naar
het financiële beleid op iets langere
termyn. Een dergelijke studie was in
de miljoenennota van vorig jaar aan
gekondigd. In de miljoenennota voor
1969 wordt op het meerjarenbeleid
uitvoerig ingegaan.
Een aantal werkgroepen onder
zoekt welke besparingen kunnen wor
den bereikt. Het kabinet heeft beslo-
Uit de gegevens blijkt dat de uit
gaven in 1970 en 1971 met f 1218 min,
resp. f 1244 min mogen stijgen, als
tenminste geen nieuwe belasting
maatregelen worden voorgesteld.
Hiervan is de bestemming van f670
min resp. f572 min al min of meer
vastgelegd, zodat dus nog over f 548
min, resp. 672 min kan worden be
schikt.
Minister Witteveen zegt dat het
moeilijk zal zijn, hierin alle verdere
noodzakelijke uitgavenstijgingen on
der te brengen. De mogelijkheid van
belastingverhogingen is derhalve niet
uitgesloten.
gedaan worden gemaakt die het ge
volg is van de nominale loon- en
salarisverhogingen. Verlaging van de
gestegen belastingdruk tengevolge
van de reële loon- en salarisverho
gingen zal vóór 1971 niet niogelijk
zijn.
De nominale inflatie-aanpassing
zal een bedrag vergen van 900 mil
joen gulden. Mocht de schatkist dit
bedrag niet in één keer kunnen mis
sen, dan zal de aanpassing in twee
etappes worden ingevoerd: de eerste
etappe op 1 januari 1970, de tweede
op 1 januari 1971.
De Inflatie-aanpassing, zo schrijft
minister Witteveen ln zijn miljoenen
nota, zal niet helemaal kunnen wor
den betaald uit de jaarlijkse meer
opbrengst aan loon- en inkomsten
belasting. Daarom zal het nodig zyn
om in 1970 de accijnzen, de motorrij
tuigenbelasting en de omzetbelasting
te verhogen. De optrekking van de
belastingvrije voet in de loon- en in
komstenbelasting. die reeds wordt
ingevoerd per 1 januari 1969, zal in
de inflatie-aanpassing worden ver
werkt.
De regering wil van de inflatie-
aanpassing een vaste gewoonte ma
ken en zal daartoe een wetsontwerp
bij de Tweede Kamer indienen. Als
dit ontwerp wordt aangenomen, kan
verhoging van de loon- en inkom
stenbelasting alleen nog maar tot
stand worden gebracht door tariefs
wijziging met goedkeuring van het
parlement. Het verschijnsel dat de
fiscus van iedere volgende loonsver
hoging ee n groter deel incasseert,
blyft na invoering van de wet achter
wege. In het nieuwe systeem wil de
regering de mogelijkheid houden, de
aanpassing in de tijd te kunnen ver
schuiven. Zij acht dat van belang
voor de conjunctuurpolitiek. Het
kabinet is van plan om eerst een
voorontwerp van wet over deze mate
rie te publiceren, zodat de buiten
wacht zyn opvattingen kenbaar zal
kunnen maken.
DE STAAT
1 GULDEN
UITGEEFT
