kunnen niet zondigen
Kunstmatige zoetstoffen
Niet meer wachten
op de loodgieter
Onoverwinlijk
MOEDERLIJKE
OVERPEINZING
(W)ETENSWAARD
Je moet er ivcit voor over hebben om
op de lijst van de bestgeklede
vrouwente mogen staan
Catherine
1 EXfcBOAO 7 SEPTEMBER I9SB
LD EXTRA I
p a r i js
Maandblad Vrouwenbelangen citeert uit een
artikel in het Schweizer Frauenblatt: Het
moderne huishou don derwijs zou veel meer
aandacht moeten besteden aan praktische
huishoudelijke problemen zoals lekkende kra
nen, klemmende deuren, kapotte stekkers en
dergelijke. Doel van huishoudonderwijs is dat
aspiranthuisvrouwen economisch met huis
houdgeld leren omgaan. Vroeger betekende
dat zelf breien, naaien en inmaken, nu be
tekent het dat de huisvrouw zich zoveel mo
gelijk zonder dure dienstverlening van bui
tenaf moet leren redden. Economisch gezien
is het onzin dat overbelaste, zorgvuldig ge
schoolde vakmensen grote afstanden afleggen
voor allerlei wissewasjes. Goed huishou don
derwijs (liefst op alle scholen en zowel aan
jongens als aan meisjes) zou ook het zelf op
knappen van allerlei karweitjes moeten om
vatten.
Vijfenveertig procent van de tweemiljoen
jersey jurken die in 1967 in Frankrijk zijn
verkocht, is uit synthetisch materiaal ge
maakt, aldus weekblad Elle dat de moderne
kunstvezels in de textiel als „onoverwinlijk"
betitelt. Komende winter zullen de kunstve
zels vooral op grote schaal worden toegepast
in „onthutsende" namaak-bontjassen. Deze
zomer waren het vooral de „kleine jurkjes",
waarin de synthetische tricots werden toege
past. Overhemdjurken en broekjurken met
veelkleurige strepen (in dit genre worden on
geveer honderdduizend exemplaren per jaar
verkocht), met pastel kleurige bloemdes-
sins of met abstracte dessins in de favoriete
kleurencombinatie rood/oranje-wit-blauw.
Ook Schotse ruiten, genopte stoffen die met
kleine bloempjes zijn bedrukt en glanzende
effen jerseys voor overhemdjurken in kleu
ren als dieprood en goudgeel.
je mode uit Parijs en een oud Leids
(itje. We kozen voor u drie draagbare mo-
jn uit de nieuwe Franse wintercollecties.
een nogal folkloristische cocktailcrea-
ian Louis Féraud. Ziuarte tool met zigzag-
l van goudbrocaat.
ttinten: donker- en lichtgroen met wit ge-
,c mantel van André Courrèges.
eidVs; ruim 10 kil° weegt deze jurk van me-
le ril pailletten, natuurlijk van Paco Raban-
v
Tl
t z
li*
Het gebruik van kunstmatige zoetstoffen o.a. In koffie en thee neemt
hand over hand toe. Bovendien wordt er een steeds groter aantal le
vensmiddelen op de markt gebracht, zgn. „low calorie" artikelen
waaraan zoetstoffen zijn toegevoegd. Deze tabletten en produkten die
oorspronkelijk in hoofdzaak voor suikerzieken waren bestemd, wor
den thans meer en meer gebruikt door personen die een vermagerings
kuur doen.
wato
iet begin kon ik er niet warm voor lopen,
\edoel voor Barbie, het modieuze meisjes-
mfe. Het leek me helemaal niets voor Ma-
ine[> üe vrijbuiter, wier lievelingsdracht een
yerbrroek is en die meer ruige sokken ver-
r drf dö'i de beide grote broers tezamen. Wat
hufc zij aanvangen met zo'n nuffig mode-
yOfe? Zij, die nooit haar poppen aankeek en
vaiF rovertje speelde tussen de hooibergen?
e hfr omdat het dochtertje een kind is, deed
fet onverwachte. Ze haalde een tientje
igei haar bankrekening en kocht op eigen ge-
bafjfnheid een Barbie. Daarmee brak een
'jtw tijdperk aaji. Want dat popje moest
vaif een uitgebreide garderobe beschikken
tker prijzig!en uit pure wanhoop zag ik
genoodzaakt met eindeloos geduld krie-
ïleertjes en peuter jurkjes in elkaar te
jmelenIn de loop van de tijd kwam er
een „zusje" van Barbie bij, (dat Peggy
d gedoopt) plus een vriend: Allan. Al
miniatuur-mensjes moesten ivorden ge
ld, voor alle mogelijke gelegenheden,
hiurlijk was Marian er het kind niet naar
genoegen te nemen met het aankleden
l mini-mannequins. Ze moest er ook iets
b doen. De huiskamer werd op vrije mid-
en herschapen in kamp, kantoor, feest-
i. Op zoek naar extra mogelijkheden dook
rian in haar speelgoedkast en kwam boven
ezelschap van paard-en-ivagen, waarnaar
n jaren niet getaald had, maar ivaarin de
jes precies pasten. De wagen iverd beur-
ngs trouivkoets, mestkar of Jan Plezier,
ankelijk van de kledij waarin de Barbie-
ep was gestoken.
indien stuitte ze in die kast op een brok
elgoed dat tot nu toe gruwelijk verwaar-
sd ivas: een poppetje met kromme benen,
luierbroekje en een kaal hoofd, in warme
en gewonnen op de kermis met ballen-
ien, en sedertdien vergeten,
ik eens", zei Marian opgetogen, de vin-
grote baby op haar handpalm wegend,
e hoort er ook bij".
a's dan zeker het jongste broertje van
rbie", zei ik meelevend. Marian gaapte
verbazing bij zoveel onbegrip.
'oertje? Welnee 't is haar baby, kijk
ar, hij past precies op haar arm". Zo
rd de Barbieclan opgezadeld met een ech-
baby, waar de modieuze popjes voor mijn
voel alleen maar last van hadden. Die ba-
vergezelde Allan knus op zijn schouder
zeten wanneer hij in smoking een
ïeuwwitte Barbie naar het altaar leidde.
Kom er ACHT-er
Getal op kassa
Blaadje minder aan plantje
Ketting van verkoopster
Paraplu in paraplubak
Trekschakelaar aan wandlampje
Scheiding in het haar van de verkoopster
Hoedje rechts op de grond
Bloem minder op jurk van klant.
De baby ging mee in Jan Plezier op de hu
welijksreis. De baby vergezelde hen naar het
sportveld, naar de schouwburgnaar een ten
toonstelling. Bij alles wat de drie mode-ido
len ondernamen dienden ze rekening te hou
den met het grappige peutertje van nog geen
jaar, dat zo graag paardje reed op Allans
schouder of liefdevol werd rondgesjouwd
door Peggy: het meisje-voor-alles.
Ik zei niet: Dat is eigenlijk tegen de re
gels", want ik vond dat gehannes met de
kermis-baby wel grappig, omdat het bewees
dat Marian ook in haar fantasiespel onbevan
gen en zonder vooroordelen kon zijn. Maar de
tantes die op bezoek kwamen en haar bezig
zagen, maakten morele bezwaren.
„Hoe kan Barbie al een kind hebben als ze
nu pas gaat trouwen?" vroegen ze, schijn
baar argeloos.
Marian, die van wanten wist, haalde de
schouders op.
„Dat kan heel goed", zei ze kalm. „Boven
dien, mijn Barbie hééft nu eenmaal
een bruidsjapon en Allan heeft een smoking,
ik moet ze van tijd tot tijd laten trouwen".
„Jawel.dat is ook wel een leuk spel,
maar dan moet je de baby niet laten meerij
den in de trouwkoets - het kind komt pas
veel later."
„Neen," beweerde Marian koppig. „De ba
by is er al. Barbie is juist zo'n lieve moeder,
ze laat haar baby nooit alleen."
De tantes begonnen gauw over iets anders.
„En wie is dat? Peggy? Zeker het zusje
van Barbie?"
„Soms, ook wel eens het dienstmeisje. En
in elk geval het vriendinnetje van Allan".
De tantes mompelden „hm" en keken mij
verwijtend aan.
„En nu gaan ze allemaal naar bed", kon
digde het dochtertje aan.
Ook daar was bij het samenstellen van de
garderobe in voorzien. Maar de beide meis
jes-poppen bezaten doorschijnende nylon
floddertjes. Marian, die in een ijverige knut-
selbui op zolder meubeltjes had getimmerd
voor de Barbieclan, zette het drietal naast
elkaar in négligé op de zitbank, plaatste de
onvermijdelijke baby op Barbies schoot en
legde Allans stoere arm op de doorzichtige
schouders van Peggy. „Nu mogen ze eerst
nog 70at plaatjes draaien en een glas wijn
drinken voor ze gaan slapen".
De tantes konden het niet meer aanzien.
Ze lieten het dochtertje over aan haar spel
en keken naar mij alsof ze wilden zeggen:
„Heb je dat kind dan niets bijgebracht?"
Ze mogen kijken. Ik denk er niet over om
de heerlijke onschuld van Marians fantasie
te bederven met normen die-x>oor-grote-men-
sen-gelden. Want zowel het dochtertje als ik
weten, ioat de tantes kennelijk over het hoofd
zien: poppen kunnen niet zondigen.
THE A BECK MAN
In Nederland zijn als zoetstoffen toegelaten»:
saccharine lortho-benzoëzuursulfimide)
en de onschadelijke zouten daarvan, o.a. na
trium en calcium
cyclamaat (cyclohexylsulfaminezuur) en
de natrium- en calciumzouten daarvan.
Deze verbindingen worden afzonderlijk of ge
combineerd als zoetmiddel gebruikt.
Zuivere saccharine heeft een zoetkracht, die
700 maal groter is dan die van riet- of biet
suiker. De zoetkracht van saccharinetabletten
is, afhankelijk van* de hoeveelheid vulstoffen
die aan de tabletten zijn toegevoegd, 300 a 500
maal de zoetkracht van suiker. Van de cycla-
maten is veel meer nodig om een even grote
zoetkracht te verkrijgen, daar de zoetkracht
van deze verbindingen slechts 30 maal zo
groot is als die van suiker.
Saccharine en cyclamaten worden bij nor
maal gebruik niet schadelijk geacht. Hoe staat
het echter met een royaal gebruik van deze
zoetmiddelen? Immers „overdaad schaadt"
geldt voor veel stoffen die bij een matig ge
bruik de gezondheid niet schaden.
Bij talrijke onderzoeken is van saccharine in
de voor de consumptie gebruikelijke hoeveel
heid (plm. 0.3 g) tot dusverre geen schadelijk
effect vastgesteld. Een hoeveelheid van 0.3 g
saccharine komt overeen met een hoeveelheid
suiker van plm. 200 g. Er zijn aanwijzingen
dat men tenminste 1 g per dag zou moeten
gebruiken vooraleer er schadelijke gevolgen
zouden kunnen optreden. Deze hoeveelheid
komt overeen met een portie suiker van plm.
700 gram. een hoeveelheid die nimmer in een
normale voeding wordt aangetroffen.
Ofschoon cyclamaten eveneens onschadelijk
worden geacht, is enige voorzichtigheid met
deze zoetstoffen toch geboden. Cyclamaten
worden slecht geresorbeerd. 50 a 60 wordt
uitgescheiden. Een gevolg van deze slechte re-
sorbeerbaarheid kan een zachte ontlasting of
diarree zijn, ln het bijzonder wanneer 5 g of
meer per dag wordt opgenomen. Hoewel geen
cumulatie in het lichaam zal optreden is wel
gebleken dat van deze stoffen metaboliten in
het lichaam gevormd kunnen worden (cyclo-
hexylaminendie zich ook kunnen ontwikke
len onder invloed van organische zuren in be*
paalde produkten waaraan cyclamaat is toe
gevoegd.
De onderzoeken over de betekenis daarvan
zijn nog niet afgesloten. Voorts is nog on
voldoende onderzocht wat het effect is van
het gebruik van cyclamaten bij zwanger
schap, zeer jeugdige individuen en bij stoor
nissen van de nierfunctie. In afwachting
daarvan doet men er verstandig aan voor
zichtig met het gebruik van cyclamaten in
voedingsmiddelen te zijn.
Wie ruim vijfduizend pond per jaar kan uit
geven aan kleding, uiterlijk en algemene
schoonheidsverzorging, maakt een goede
kans om op de lijst der bestgeklede vrouwen
ter wereld te komen. Aldus maandblad Nova,
dat een interview had met een der gelukki
gen van dit jaar, de Romeinse, prinses Lu-
ciana Pignatelli, die sinds 1965 al driemaal
op de lijst der bestgeklede vrouwen ter we
reld heeft gestaan. De prinses is drieënder
tig, heeft twee kinderen en leeft gescheiden
van haar echtgenoot, die president van Gulf
Oil in Italië is. Zij wordt „geobsedeerd door
kleren en cosmetica", en verzamelt schoon-
heidstips zoals andere vrouwen recepten ver
zamelen. Lange telefoongesprekken voert zij
in een bepaalde yoga-houding. Elk nieuw
schoonheidsprodukt, dat zij nog niet heeft ge
probeerd bestelt de prinses onmiddellijk. De
ruim vijfduizend pond per jaar gaan behalve
aan kleding en cosmetica, op aan de kapper
die elke dag haar haar opkamt, aan yoga-
lessen, pedicure, gymmastiek en massage.
Géén nachtleven voor de prinses, die zich
strikt houdt aan zeven a acht uur slaap per
nacht. Een prestatie in het Rome-van-van
daag waar, aldus Nova, de echte fulltime
playboys en playgirls nog bestaan. Maar
prinses Pignatelli neemt haar uiterlijk dan
ook „even serieus als andere vrouwen hun
carrière".
Catherine Deneuve speelt de vrouwelijke
hoofdrol in „La Chamade", de verfilming van
de roman van Francoise Sagan. Paris-Match
publiceert foto's van een badscène uit de film,
waarin Catherine met veel élan uit het frisse
zeewater (zestien graden) van Saint-Tropez
komt rennen. In Amerikaanse kranten wordt
zij „de mooiste en meest fascinerende ster
sinds Greta Garbo" genoemd. Catherine
(vierentwintig jaar, zoontje van vijf jaar)
heeft twintig films op haar naam staan.
Momenteel wordt aangenomen dat de maxi
maal toelaatbare hoeveelheid van cyclamaten
in de voeding van de mens 50 mg per kg li
chaamsgewicht bedraagt. Dat is voor een
man die 70 kg weegt 3.5 gram. De hoeveelheid
die voor kinderen toelaatbaar moet worden
geacht is niet bekend. Duitse onderzoekers
zijn van mening dat deze 1 gram cyclamaat
per dag bedraagt.
Cyclamaten worden toegepast als zoetstof in
koffie en thee, in calorie-arme frisdranken
(gehalte variërend van 0.1 tot 0.2%), en in
enkele levensmiddelen, o.a. kunstmatig gezoe
te zilveruitjes, augurken e.d. (ongeveer 0.05
Volgens een algemeen besluit van de Waren
wet moet op de buitenzijde van de verpakking
van eet- en drinkwaren*, waarin kunstmatige
zoetstoffen verwerkt zijn, met duidelijke let
ters worden vermeld „bevat kunstmatige zoet
stof". Het gewicht van de zoetjes èn het per
centage cyclamaat dat erin verwerkt is, va
rieert van merk tot merk. Het percentage cy
clamaat dat zij bevatten loopt sterk uiteen.
Er zijn o.a. tabletjes in de handel die 50 mg
cyclamaat bevatten en tabletjes waarin 125
mg per tablet voorkomt. Uiteraard hangt de
te gebruiken hoeveelheid in thee of koffie af
van de personen in kwestie.
Wanneer dreigt er nu gevaar voor een te gro
te opname? Om b.v. de 3.5 gram te overschrij
den zou men meer dan 28 tabletjes van 125
mg cyclamaat moeten gebruiken. Zou men al
le suiker vervangen door cyclamaat in alle
produkten dan is de kans groot dat de maxi
maal toelaatbare hoeveelheid van 50 mg per
kg lichaamsgewicht wordt overschreden.
Gemiddeld consumeert de Nederlander nl. 43
kg suiker per jaar in koffie, thee, pap, vla,
jam, gebak, lekkernijen enz. Dit is ongeveer
125 gram per dag, een hoeveelheid die qua
zoetkracht overeenkomt met ruim 4 gram cy
clamaat. Wat het risico voor kinderen betreft
in gewone omstandigheden is dit evenmin
groot. De laatste tijd komt het echter voor
dat moeders onder de indruk van de anti-
snoep-campagne ter voorkoming van tandbe
derf hun kinderen zoetstofhoudende frisdran
ken en tabletjes zoetstof geven in plaats van
suikerhoudende dranken en snoepjes.
Drie kleine flesjes „low calorie" frisdrank be
vatten 0.9 gram cyclamaat. Deze hoeveelheid
ligt nog onder de grens. Wanneer daarnaast
echter nog een 4-tal zoetjes, die plm. 500 mg
(4 x 125 mg) bevatten, gegeten worden is de
grens van 1 gram ruim overschreden.
Houdt dus maat bij het gebruik van cyclama
ten, in het bijzonder wanneer het kinderen
betreft.
