De „Mona Lisa" kreeg een andere plaats Kunsthandel profiteert van monetaire onrust Bedekte kritiek op museum-directrice Schilderijen in trek Sneekweek Orgelconcert de Wolfe Organist v. d. Berg: wisselende indrukken [BOMYL EXTRA Vroeger ernstige I moeilijkhedenl In het Louvre: Zij viel ten offer aan de Franse trots In Noordwijk gepakte jongens geen Duitsers B. en W. van Utrecht: dc A Kardinaal Bera geopereerd Laai u escorterenInlichtingen bijuwFord-deala, \e Arts veroordeeld wegens abortus In Katwijk» Nieuwe Kerk: Diefstal van oude meesters Rijksasiel in Groningen PAGINA 6 LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 7 AUGUST^ p PARIJS (AP) De Mona Lisa, het be kendste en waarschijnlijk het meest waarde volle schilderij ter wereld, heeft haar ere plaats in de Grande Galerie van het Louvre verloren en is naar een mindere zaal over gebracht. De reden is dat de minister van Cultuur André Malraux gebroken heeft met een oude traditie en bepaald heeft dat het Louvre in de eerste plaats bestemd is voor Franse schil derijen. In de offciële geschiedenis van het museum schreef de hoofdcurator in 1950 trots: „De grote galerij is tot de Giaconda 'Mona Lisa) afzetting gewijd aan de groei en de rijkheid van het Italiaanse klassicisme. Van de afzetting tot achter in het Louvre kan men vollediger dan waar ook ter wereld de buitengewone groei nagaan". Nu een nar Dit alles is veranderd en de Mona Lisa viel ten offer aan de Franse trots: haar plaats wordt nu in genomen door het portret van een nar Gilles van de 18de eeuwse meester Antoine Watteau. Deze Gilles heeft dichters noch liedjesschrijvers geïnspi reerd en ook heeft hij niet de avonturen van Mona Lisa achter de rug. De Mona Lisa. welke bij de wisseling van de 16de eeuw door Leonardo da Vinei werd voltooid, was één van de vier doeken die de kunstenaar mee bracht toen hij onder bescherming van Koning Francois I naar Frankrijk kwam. Toen Da Vinci in Frankrijk stierf, ging. zoals was overeengekomen, het schilderij over in het bezit van de Koning en kreeg het een plaats in het Royal Chateau te Fon- tainebleau. Als staatseigendom ging het over van de ene op de andere monarch. Toen het Louvre een „koninklijk paleis" werd hing het daar. Lodewijk de XIV bewonderde het schilderij zo dat hij het liet ophangen in zijn slaapkamer in het nieuw gebouwde kasteel van Versailles. Zijn voorganger was niet bezweken voor de pogingen van Karei I van Engeland om het te kopen. Na de revolutie keerde het schil derij naai- het Louvre terug. Napo leon. die niet in de schaduw wilde staan van de Zonnekoning, liet het in zijn kamer ophangen ARNHEM (GPD) De Neder landse vreemdelingenpolitie heeft bij Elten twee Nederlandse jongens aan de Duitse grenspoiitie willen overle veren. ZU waren In Noordwijk opge pakt, omdat ze daar zonder midde len van bestaan rondliepen Tegenover de Nederlandse politie verklaarden de jongens broers te zijn en in Duitsland te wonen Maar het viel de Duitse politie al snel op. dat zij stuntelig Duits spraken met een zuid-Nederlands accent. Een grondig onderzoek bracht de waarheid aan het licht Een politicman waakte daarvoor bij de cel. waarin de jongens opge sloten zaten. Ze vielen door de mand, toen ze dachten n:et bespied te wor den en zich in hun moedertaal amu seerden over het kostelijk voorval. Overigens "nceft het avontuur wel een staartje: de jongens, die vrienden blijken te zijn en geen broers, moe ten de reiskoeten van Noordwijk naar de grens zelf betalen, en zullen zich bovendien moeten verantwoor den wegens het opgeven van een valse naam. Atletiek De Koninklijke Neder landse Atletiekunie heeft voor de Europese junior-spelen, die 23. 24 en 25 augustus in Leipzig worden ge houden. vier jongens ingeschreven. Het zijn de tienkamper Wim van Ab- koude (PAC). Jos Hermans <UNC. 3.000 meter). Jos Reijnders lUnitas. 800 meter en Leo de Jager (Neüen- rode. 100 en 200 meter). Golf De Nederlandse heren heb ben gisteren op de Rungsted Links bij Kopenhagen met 04 verloren van Denemarken ln een interland golfwedstrijd. Tennis Spanje heeft gister avond in Vichy het tennistoernooi om de Galea-cup gewonnen. In de eindstrijd versloegen de Spaanse Jeugdtennissers Frankrijk met 32. Voetbal De Groningse eredivisie club GVAV is gisteren in Assen niet verder gekomen dan een doelpuntloos gelijkspel tegen het militaire elftal. UTRECHT (ANP) Het college van B. en W. van Utrecht heeft in bedekte termen kritiek geoefend op de directrice van het Centraal Museum in Utrecht, mej. dr. E. Houtzager. In ant woord op schriftelijke vragen uit de gemeenteraad delen B. en W. mede. dat zij pas na publikaties in de pers kennis hebben gekregen van de kritiek op de onlangs in het Centraal Museum gehouden Modigliani-expositie. kerkelijk Leven NED. HERV. KERK Zoals bekend betwisten deskundi gen de eichtheid van een deel van de tentoongestelde werken. De zaak kwam aan het rollen door een brief van mevrouw J. Modigliani-Necht- schein in Parijs. B en W. hebben uit de kranten kennis genomen van de inhoud van deze aan de directrice van het Centraal Museum gerich te brief. Mevrouw Modigliani vestig de de aandacht van mej. Houtzager op het feit. dat er alle redenen zijn om te geloven dat een deel van de expositie betrekking heeft op na bootsingen van het werk van de schilder Modigliani. Zij baseerde de ze indruk niet alleen op het origineel van de werken, maar ook op een on derzoek van de geillustreerde cata logus. B. en W. voelen niet veel voor een nader onderzoek naar de authen- clteit. omdat het een tijdelijke expo sitie was. Bovendien beschouwen B. en B. het niet als hun taak zulks uit te zoeken en te bewijzen. De di rectrice van het Centraal Museum heeft B. en W. laten weten, dat zij gezien de mogelijke juridische con sequents voor de eigenaar van de werken, de juridische raadsman van de eigenaar van de inhoud van de brief van mevrouw Modigliani op de hoogte heeft gesteld. B. en W. be treuren het dat mej. Houtzager het Raadselachtig De raadselachtige glimlach van Mona Lisa del Giacondo heeft bij veel bewonderaars vreemde reacties opgeroepen. In 1911 stal Vincenzo Perugio. een Italiaan, het schilderij. Hij bracht het uit vaderlandslievende overwegingen, zo zei hij. naar Italië terug. Twee jaar later keerde het te rug in het Louvre. Meer dan 40 jaar later gooide de 42 jaar oude Boliviaan Hugo Unjaga Villegas een steen naar het schilde rij. waardoor wat verf van de linker elleboog werd geschraapt. „Ik had een steen m mijn zak en ik kon niet aan de opwelling weer stand bieden" zo heeft htf later ver teld. Iemand anaers heeft geprobeerd met een scheermes hef schilderij te vernielen. Maar de gewone reactie is meer In overeenstemming met die van me vrouw Nina Chroestsjow, die tijdens een bezoek aan Parijs toen haar echtgenoot nog premier was. zei: „Haar ogen hebben in mijn hart een bijlvende indruk achtergelaten. Ik zal dit wonder nooit vergeten". Dat zullen niet veel mensen zeggen van de Gilles die er nu hangt Willen Tsjechen Westerse lening? Tito vrijdag naar Praag PRAAG (AFP/Reuter) Van be trouwbare zijde in de Joegoslavische hoofdstad Belgrado is vernomen dat president Tlto vrijdag en zaterdag een bezoek aan Tsjecho-Slowakije saJ brengen. Het bezoek van Tito aan Praag is reeds vele malen uitge steld door dc Russisch-Tsjechische besprekingen. Het wordt gezien als •en demonstratie van Joegoslavische solidariteit voor partijleider Doebt- sek. Tussen vertegenwoordigers van verscheidene Westeuropese landen hebben verkennende besprekingen plaatsgevonden over de mogelijkheid Tsjecho-Slowakjje gezamenlijk een groot krediet te verlenen indien, de Sowjet-Unie blijft weigeren dat land een gevraagde lening te verstrekken. Dit heeft een belangrijke westerse functionaris gisteren in Praag ge zegd. De Tsjechoslowaakse minister van Buitenlandse Handel, Wales, zei vo rige maand na zijn terugkeer van be sprekingen in Moskou, dat het over leg over het Tsjechische verzoek nog niet was afgesloten. Vermoed wordt dat de Russen over de gevraagde le ning van ongeveer 1400 miljoen gul den pas willen beslissen na afloop van het partijcongres dat volgende maand in Praag wordt gehouden. Volgens de zegsman zijn er sterke aanwijzingen dat de Tsjechen zich tot het westen zullen wenden als met de Russen geen overeenstemming over de lening wordt bereikt. toen niet meer nodig heeft geoor deeld B. en W. van deze ontwik kelingen op de hoogte te stellen. Ten aanzien van de door het Centraal Museum te organiseren ten toonstellingen dienen B en V»te vertrouwen op de deskundige voor stellen van de directrice, zo ant woordt het college voorts. Deze voor stellen worden voorgelegd nadat ad vies van de museumcommissie is in gewonnen. Een voorval als onlangs heeft plaats gevonden is nooit geheel te voorkomen. Wel verdient het vol gens B. en W. aanbeveling een ten toonstellingsplan voor enkele jaren op een zodanig vroeg tijdstip te pu bliceren dat er kans is op vroegtij dige reactie, die het nemen van cor rigerende maatregelen mogelijk maakt ie ADVERTENTIE Beroepen te Capelle aan de 1 (vac. A. Kastelein) H. Bin nel te Vriezenveen; te Doornspijk R. W. Steur) A. J. van Wijnmt I te Maartensdijk: te Groot Anr J. Bos te Lunteren. Aangenomen naar Sassenlieu Westra te Rbenen. die bedankte_ Hoofddorp: naar Suawoude Baart te Cubaard Bedankt voor Tholen C. van Bosch te Gorinchem; voor itoez.) W. Ph. E. van Kooten tq,rr. renkarspel-Warmcnhuizen. GEREF. KERK VRIJGEMAAwe€ Bedankt voor Rotterdam-Zul?11*-0 Berghuis te Leens rs GEREF. GEMEENTEN vig Beroepen te Rotterdam-Z. N^ooi heerenplein) P. Blok te Dirkslany r J gist i M nen gr nds< STUTTGART (AP) Kardte g Beran, de verbannen aartsbis^aan van Praag, heeft gisteren in hetjoor riënziekenhuis Ln Stuttgart ndn breukoperatie ondergaan. Jyen De chirurg, die de operatie (der: uitgevoerd zei dat de toestandjCha de kardinaal „vrij goed" was..uwf kardinaal zo twee a drie weka E het ziekenhuis moeten verblijvfcabJ tlê side na he »lde DEN HAAG (GPD) In tijden van monetaire onrust zijn beleggers er nog meer dan anders op uit hun geld op een zoda nige wijze vast te zetten dat zij zo min mogelijk last hebben van de waardevermindering van het geld. Eén van de mogelijk heden daartoe is hèt aanleggen van een kunstverzameling. Het is in dit licht bezien dan ook niet verwonderlijk dat in een jaar, waarin het pond sterling vele zware stormen over zich heen heeft moeten laten gaan, de omzetten van Sotheby's, de grote Britse kunstveiling, aanmerkelijk zijn gestegen. In het seizoen 1967''68 dat op 2 augustus is geëindigd, is voor een bedrag van 20,6 miljoen pond aan kunstiuerken onder de hamer ge komen. hetgeen ten opzichte van het voorgaande seizoen een toe neming betekent van 7,1 miljoen pond. Dat ook de do'lar zijn moeilijk heden heeft gehad wordt aangetoond door de verkoopcijfers van Sotheby's Frankrijk in V-raad achter kritiek op Israël NEW YORK (DPA) Frankrijk heeft gisteren in de Veiligheidsraad kritiek geoefend op de Israëlische luchtaanval op de Jordaanse plaats El Salt, waarbij volgens Jordaanse berichten zondag 34 burgers om het leven kwamen. De Franse gedele geerde, Chayet. zei dat zijn land mi litaire vergeldingsacties ontoelaat baar acht. De vertegenwoordiger van Egypte sloot zich aan bij de eis van Jordanië sancties tegen Israël te treffen. Hü noemde Israël de agressor in het Midden-Oosten, omdat het zich niet wil terugtrekken uit de gebieden, die het bij het „militaire avontuur" van vorig jaar juni veroverd heeft. De Israëlische afgevaardigde rea geerde met een aanval op de politiek van Cairo. Egypte staat volgens hem vooraan ln de rij van Arabische lan- De toeneming van de omzetten, die, ook als rekening wordt gehou den met de devaluatie van het pond sterling aanmerkelijk is te noemen, spruit overigens niet alleen uit een grotere belangstelling in Engeland en de VB. voort, maar ook uit andere landen. Het aanbod van kunstvoorwerpen kwam uit 65 landen, terwijl kopers 74 verschillende nationaliteiten had den. Schilderijen hadden het grootste aandeel in de verkopen met een ge zamenlijke omzet ran 8,97 miljoen pond tegen 5,64 miljoen pond in het voorgaande seizoen. Daarvan had 4.9 (2,5) miljoen pond betrekking op impressionisten, 2,2 (1,6) miljoen pond op oude meesters en heden daagse schilderijen en tekenwerk 1.4 (0,9) miljoen pond. Boeken brachten vestiging in New York, die een om- 2,19 (1,23) miljoen pond op, meube- zet behaalde van 9.5 miljoen dollar SNEEK (ANP) Een te zwakke en veranderlijke wind heeft de Sneek week dinsdag vrijwel lamgelegd. De route van bijna twintig kilometer bleek veel te lang voor de jonge zei Iers in de kleinere jachten. Zij kwa men na zes uur varen pas door de fi nish. De Friezen wonnen de eerste team wedstrijd van de Regenbogen verras send. De Hollandse ploeg werd nog al gedupeerd door een fout van Hof land. die een aanvaring veroorzaak te. De Friezen behaalden 27.2 punten tegen Holland 25. Het rustige weer speelde Bouw van Wijk in de kaart. De Regenboogzei ler uit Woubrugge won de individue le wedstrijd en verkleinde zijn achter stand op Hofland. Interessant was de strijd ook in de Valken en Zestien kwadraten. Wester lijkt thans de grootste kanshebber bij de Valken De finish van de Zestienkwadraten was zeer boeiend. Vijf schepen dre ven vrijwel gelijk door de finish. Fa vorite Visser kon met zijn derde plaats tevreden zijn. Alberda kwam eveneens dichter bij de hoofdprijs door zijn tweede overwinning in de Vrijheidsklasse. Uitslagen: Regenboogklasse 1. Van Wijk, 2. Hofland. Valkenklasse: 1. Wester. 2. De Vries. Vrijheidsklas se: 1. Alberda. 2. Stas. 16M2: 1. Joop Helder. 2. Kort. Pampusklasse1. Van Dijk. 2. Brinkhorst. Finn jollen: 1. Gras. 2. Mansens. Spankerklasse 1. Ruiten, 2. Hiemstra. OK-jollen: 1. sbi: LEIDEN Vrijdag a.s. zal in de Pieterskerk het tweededet gelconcert uit de reeks van vier orgelconcerten die onder iciën van de Leidse Volksuniversiteit K. O in samenwer^ met het College van Kerkvoogden der Ned. Herv. Gemeé worden gegeven, plaatsvinden. j De organist Charles de Wolff uit Groningen zal werken voeren van Max Reger, César Franck, Joh. Seb. Bach e.a. tegen 6.6 miljoen dollar. De totale omzet komt dus uit op 30,1 miljoen pond sterling. Ion 5.36 (4,12) miljoen pond. porse- j Wolthuis, 2. Resink. Sternklasse: 1. lein en glas 2,14 (2,29) miljoen pond. Moojen, 2. Berkhout. Flying Junior: zilver 1,84 (1,01) miljoen pond, ju- 1. Hoekstra. 2. Zwagerman. Soloklas- welen 1,06 miljoen pond en antiqui-;se: 1. B. de Haas. 2. Lips Olympia- teiten 412,071 pond. jollen: 1. Dickhof, 2. Hof. MAASTRICHT <GP> De Maas trichtse rechtbank heeft gisteren een 63-jarige Maastrichtse arts veroor deeld tot een gevangenisstraf van acht maanden, waarvan vier voor waardelijk met drie jaar proeftijd. Verdachte stond 14 dagen geleden terecht op beschuldiging van plegen van criminele abortus door injecties in twee gevallen in oktober van vo rig jaar en medeplichtigheid in een derde geval in 't afgelopen voorjaar. Daarbij had h|j een Maastrichtse vrouw naar een Akense aborteuse verwezen en haar ïater de medischs nabehandeling gegeven. De officier eiste ter zitting een ge vangenisstraf van 12 maanden, waarvan 3 voorwaardelijk. De be den die oorlogspolitiek bedrijven. Het' trokken arts benoort niet tot het dorst naar hervatting der vijande- korps van Maastrichtse huisartsen lijkheden Het debat wordt vandaag of aan Maastrichtse medische in- voortgezet. stellingen verbonden organisaties KATWIJK Met wisselende indrukken hebben wij in de Katwijkse Nieu we Kerk geluisterd naar Jan J. van den Berg, organist van de Delftse Nieuwe Kerk. Hij is een ervaren musicus, die enerzijds een Pastorale van Guilmant, een werkstuk dat niet van ein digen weten wil in de aandoenlijke zachtheid van de rouw kapel neerzet inplaats van in het open veld, waar de herdelijke idvlle thuis hoort, anderzijds in harde kleuren behagen schept. Meermalen zou men meer spankracht in de verklankingen heb ben gewenst en dan weer voelde men hem opveren naar een voortwentelende climax als in de Finale van Guilmants 1ste Sonate. LONDEN (AP' Kunstdeskundigen in Londen hebben be kend gemaakt dat dieven het afgelopen jaar Vlaamse en Hol landse meesters hebben gestolen uit particuliere huizen. De verzekeringswaarde der schilderijen bedraagt ongeveer twee miljoen pond sterling. Het betreft hier ongeveer 12 zeer bekende werken van de hand van o.a. Oudenrogge, Backhuysen en andere meesters. Scotland Yard heeft, zich in verbin- ding gesteld met Interpol omdat de schilderijen vermoedelijk naar Euro pa zijn gebracht. De dieven schijnen alleen oude Vlaamse en Hollandse meesters te preferen. De werken zijn doorgaanseen kunstliefhebber. zo bekend dat ze niet op de openbare markt verkocht kunnen worden. Een kunstexpert van Sotheby in Londen sloot de mogelijkheid niet uit dat de diefstallen het werk zijn van Bach's Praeludium et Fuga in A, zowel als diens koralen „Liebster Je- su" en „Schmücke dich" hadden we hetzij levendiger, hetzij welspreken der gewild, de koralen fijner belijnd en met meer reliëf in de versierin gen. Mendelsohn's 1ste sonate werd daarna pittiger aangepakt, maar wat dik van instrumentatie, de Finale verkreeg in virtuoos passagewerk. arpeggio's en gebroken akkoorden gedrevenheid en daardoor bemerkte men bewuster, dat door een niet zo elastische frasering een zekere loom heid over het voorafgegane had ge drukt. Mooi is en werd het dichter lijk zingende en van echo's voorzie ne Adagio. „Toegiften" middenin als Gavotte van Martini. Air en Trum pet Tune van Stanley boeiden zeker op genoegzame wijze. Enige stukken van v. d. Berg zelf zijn zeer aanvaardbare muziek, zou- der grote oorspronkelijkheid: twee bewerkingen van Ps. 77, nl. Elegie en Canon (met melodie* van Ps. 90 als tegenstem) en vervolgens een canonische bewerking van „Wat God doel Is welgedaan" (Ps. 38). De Elegie herinnert hoewel moderner in de intervallen, sterk aan Bach's „Er- barm dich" en kan daar dezelfde toonkleur van gebruiken. In de ca non werd die toonkleur voor de klaagstem behouden. Ps. 38 kwam weer ln een verwante toonkleur. Het afscheid werd de vermelde Gui nant-finale in de bekende Frans- romantische Toccata-sfeer, met haast zichtbare orkeststrijkers er hoera-stygingen, waar zonder scha de een trompet de Marseillaise door heen had kunnen schallen Menigeen bewondert dit nog. maar voor de muziekgeschiedenis is Guilmants mu ziek inmiddels al een afgeschreven factor. Jan Zwart en Asma hebben nogal wat aan hem te danken. V. Charles de Wolff, voor velen be kend als de dirigent van de „Neder- landsche Bachvereeniging", met welk koor hij jaarl'ijks de integrale uitvoe ring van de Matthaus Passion voor de televisie dirigeert, studeerde or gel bij dr. Anthon van der Horst in Amsterdam en by Jeanne Demes- sieux te Parys. Charles de Wolff ontving een Jes san" voor de grammofoonplaat he orgelwerken van Joh. Seb. Baci e 1963 en 1964 was hij prijswinttt van het Concours voor Eigentfci Muziek te Utrecht, terwijl hij inltj* de eerste prijs behaalde op het) r temationaal Concours voor Heze daagse Muziek. d lei ADVERTENTIE eei Eén spuitbus voor alle kamers.Grote bus: f 3 95. hele grote bui' f 5 30 'm GRONINGEN (GPD) Ds. Bongenaar (hervormd' en p;(l( Gadiot, beiden als geestelijk verzorger verbonden aan het rirk asiel Dr. S. van Mesdag in Groningen hebben geen handt#0 ning gezet onder de brief die een deel van het asielpersor2' heeft doen uitgaan naar de minister van Justitie teneinde j, op te nemen voor de geneesheer-directeur van het asiel, dr. Jp van Belkum, wiens beleid in krantenpublikaties hevig is le gevallen. lr Oc De brief is wel ondertekend dooi niets aan de hand". Hij zegt d!S' de humanistische raadsman in het j directie zich destijds te veel wild(n moeien met de geestelijke verzoif' Vorige zomer zijn de moeilijkli?r geleidelijk "crawenen. Aan pater Gadiot is wel geviT om z|jn handtekening te zetten. 0 hjj weigerde. Hij zou ongeveer ?e zelfde tsandpunt innemen als Bongenaar. Bovendien zou hü^.1 geestelijk verzorger helemaal vrijt len zijn. asiel, de heer Ter Horst van Delden Ds. Bongenar zegt dat hij niet op de hoogte is gesteld en dat men niet met de handtekeningenlijst bij hem is geweest, hoewel hij wel bereikbaar was. „Overigens", zegt h|j, „zou hij toch niet getekend hebben. Als het in een inrichting goed ligt, is het niet nodig zo'n ljjst te laten circuleren. Het is ongezond dat zulke lijsten uit komen. dat betekent dat er iets niet in orde is. Er z|jn zeer ernstige moei lijkheden in het verleden geweest tus sen de geestelijke verzorgers en de di rectie van het asiel", aldus ds. Bon genaar, „maar op het ogenblik is er De humanistische raadsman ld wel heeft getekend, is sinds kort", werkzaam ir net asiel. „Hij r niets van de moeilijkheden L vroeger", aldus ds. Bongenaar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1968 | | pagina 6