Ir. O. J. Schreuders nam
afscheid van H.C.W.
Alternatief van toren
°s
U.T.S.
•si
E
A
Gevangenisstraf voor
Leidenaar die gewonde
op straat liet liggen
Promoties
Plan Hoog-Zuid-West
i.p.y. singeltoren?
Laat reumatische pijn
geen kans krijgen
25m.
50m
68 Saterdag 29 TONI IJS*
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
der
v.i
ergi
©lit
HU
uur
vry
voor
Dn
SS
rate®
Ten
jpen
Vla|
uu
aav«
var
rm.
(t/d
•H
UNIVERSITAIRE
BENOEMINGEN
Bij onderscheiden besluiten van
curatoren der Leidse Universiteit zijn
I benoemd: drs. C. van de Merwe, tot
j wetenschappelijk medewerker le
I klasse in vaste dienst by de sociolo-
j gie; E. A. de Ruiter, arts. tot weten-
j schappelijk medewerker le klasse in
tijdelijke dienst by de klinische neu-
j rologie; R. Vink. aris, tot weten
schappelijk hoofdmedewerker in tij
delijke dienst by de inwendige ge
neeskunde II: drs. H. Wallenburg, tot
wetenschappelijk hoofdmedewerker
in vaste dienst bij de sooiologie.
Gezinsverzorgster
LEIDEN - Aan de Interkerkelijke Op- i
leidingsshcool voor gezinsverzorgsters
hebben het getuigschrift gezinsver- j
zorgster behaald de dames J. J. Co
van Apeldoorn. J Koosje van
Beek. K G Carlo Besuijen, C.
Lis Bobeldijk. Oor. E. Chrisje
Horikx. A. A lie Keijer. C .M
Tini Kuyper, E. W. Ellis Lambers,
Tineke T. W. Mantel; Lucy L. Mor
ren; Nelie N. Mulder; Gerda G.
Schaafstra; Gusta A. J. Scheepma
ker; Ineke G. I. Smith; Jannie J.
Snoodijk; Adrie A. D. v. d. Vaart;
Johanna J. W. Verkamman; Coby J.
Vreeken; Annemarie A M. Zielman.
ADVERTENTIE
versterkte werking.
Dat kan eindeloos pijn doen in botten
en spieren, die reumatische pijn. U
kunt die pijn bestrijden. Zet een fla
con Togal bij uw bord. Neem bij
iedere maaltijd twee tabletten. Hier
mee bestrijdt u reumatische pijn.
De Togal-fabriek bracht een combi
natie van belangrijke bestanddelen
in èèn tablet bijeen. Deze middelen
versterken eikaars werking. Van
daar dat Togal snel en langdurig
werkt Die langdurige werking is spe
ciaal belangrijk. Togal helpt ook bij
verkoudheid, griep, migraine en
hoofdpijn.
TOGAL 1.00-2.50-8.8)
LEIDEN Bijzonder groot (pl.m. 300 personen) en hartelijk
was de belangstelling, die zich gistermiddag in de Leidse Holi
day Inn concentreerde rond de figuur van ir. O. J. Schreuders
en diens echtgenote.
Veel belangstelling
tijdens receptie
Ir. Schreuders nam deze middag
afscheid hij bereikte de pensioen
gerechtigde leeftijd van de Hol
da
uu'
5 uu
inde:
Ver k-
lam.;
Lou
aJlenj
7,
van
Suidar
>pend
rscho«
mor*
raad'
tarn»
cteri-
Het
rlands
resser.
dentle
Ma-
plano.
..Cm-
©lwljï
van
Hes-
Nil»
Con-
romb-
aba ret
Jong.
jycluei
•praan,
ïenke-
vartet.
L5 u.;
„Don
legenheid om met de nieuwe direc
teuren van de N.V., ir. J. G. Gaillard
en ir. F. P. J. van Straaten kennis
te maken.
Aan deze officiële afscheidsrecep
tie ging donderdagmiddag in de be
sloten kring van de HCW ipeiso-
neel en directie) een bijeenkomst
vooraf. Naast de directie voerden hier
landsche Constructie Werkplaatsen j vertegenwoordigers van de Onderne-
aan de Zoeterwoudseweg. een ven- mersraad. De Stalen Band, de GOV,
nootschap, welke hij byna een kwart j de staf en de gepensioneerden het
eeuw met grote trouw en bijzonder
technisch inzicht diende. j T T
Dat ir. Schreuders in deze byna 25 j\a Peil 33111*1 ldlllff
Jaar een grote kring van relaties wist
op te bouwen, is gistermiddag duide
lijk aan de dag getreden. Talrijke
relaties, zowel uit binnen- als bui
tenland, drukten hem deze middag
de hand ten afscheid. Vertegenwoor
digingen. die het ..geschenkentafel
tje" met iedere minuut deden aan
groeien. Onder de vele. die op deze
receptie verschenen, waren o.m. de
burgemeester van Leiden en diens
echtgenote mr. G. C. van der Wil
ligen, de burgemeester van Leider
dorp, mr. R. M. Gallas, de gedepu
teerde van Zuid-Holland, de heer D
van der Kwaak en verder vertegen
woordigingen van verenigingen,
waarmede de scheidende directeur
hartelijke relaties onderhoudt. Ge
lijktijdig met dit afscheid was er ge-
De burgemeester van Leiden,
mr. G. C. van der Willigen en
diens echtgenote in gesprek met
de scheidende directeur van de
H.C.W.ir. O. J. Schreuders.
(Foto L.D./Holvast»
woord. Uit al hetgeen deze middag
werd gezegd er werden ook vele
geschenken aangeboden viel voor
alle aanwezigen de conclusie te trek
ken. dat ir. Schreuders in de HCW-
kring zeer werd gewaardeerd. Zelf xei
de scheidende directeur, dat hij ge
troffen was door dit afscheid, waar
in hy menigmaal de goede sfeer en
de hechte HCW-band had ..geproefd".
LEIDEN Aan leerlingen van de
Uitgebreid Technische School van
het Kon. Genootschap M.S.G zijn
de eindlysten uitgereikt:
De volgende leerlingen behaalden
de verklaring U.T.S. theoretiscn
deel i
Afdeling bouwkunde: N. van Am-
mers, F. Angevaare, H J. Beljon, H
J. v d. Berg, A. J. J. Beugelsdijk. J
C. Hofmeester, B. J. P. van Egmond.
W P. L v. d. Geest. L A. v. d. Haak.
W. R. v d. Heijden, E. M. N. T
Hoogkamer. T. Langeveld. A. J. M.
Lieverse, K. J. van Muijden, J. F
Ravensbergen. J. E. J. van Ruiten
W Smits, H. Verdoes, C. J. Versteeg
H. L. L. van Vloten. Th. A. W. G.
Wanders, P. van Ammers, R. Brus-
see, A. F. F. Gerritsma, G. Gesman,
A. E. van Goozen, M. F. van Hemert.
J A Hoogemboom. H. Imthorn, J. G.
de Jong. A. J. de Jonge, J. Koster.
T, Nispeling, J. M. A. Pompe, J. D
Repelius. C. R. J. Sohaap, H. Scho-
neveld. W. Sloos. N. H. van der
Veen, P. J. Vink. W. J. van Wage-
ningen, T. Westra, Th. van Wierin-
gen.
Afdeling electrotechniekJ. J. W.
Aniba, W. Batelaan. W. F. K. v. d
Blom. K. Broekhuizen. N- Carlie,
R. Dee. P. v. d. Eist, A. de Groot,
A. B. van Hameren. J. M. E. Laman,
J. H. G. Langeveld, H. L. J. Lodc-
wijks, P. J. Noyons, J. J. van Rij,
J. Smitt, B. M. Veilheugd, G. J.
Annokkee, P. Bol, B. Corts, H. F.
Da-ams, H. G. v. d. Does, J. v. Duyn,
R. H. Ferwerda, J. A. de Haas. H. C.
Keukenmeester, J. C. A. v. d. Kroef.
G. G. J. lieverse, W. C. Mul, B. F
Ramakers, A. van Rijn, J. vanTol,
P. J. M. Zwartjes, P. H. A. de Bruljn,
A. Buitelaar, J. C. Daniëls. J. J. V.
van Elk, R. Hoekstra. J. Klein. J.
Klunder. C. Kromhout. J. W. M. van
der Linden, C. van Muijden, P. F.
Ranouret, A. J. J. Verbraken, E. de
Vos.
Afdeling werktuigbouwkunde: M.
G. Boutkan, J. Commissaris, R. A.
den Dopper, Th. F. T. M. Geurts, K.
Groen. C. H. Haneveld. L. C. J
Heemskerk, C H. Iestra. C. van Kee-
ken, J. J. Ket. J. J. Keune. G. C.
M. J. Kleinhans, A. C. G. Lange
veld, J. Lubach. A. P. Meershoek,
G. A. C. Randsdorp, G. H. Ruhaak,
J. H. v. d. Woerd. G W. Bloemen
dal, H. H. Boot. A. F. Boverhof, J.
P. van Dommelen, A. F. Dozy, F.
B j. Duineveld, G. L. Hagoort G.
Handgraaf, R. Harms, A. W. A.
Kokshoorn. N. R. Koning, J. H. M.
Koomen, A. J. P. Lanzing. A. F. M.
Luiten. J. Oerlemans, R. Otto, A. G.
van Rhijn. A. C. M. Straathof. R.
Btrelzyn, D. H. VerweU, C. M. Vos.
DEN HAAG/LEIDEN (GPD)
Een 21-jarige Leidse jonge
man is gisteren door de Haag
se politierechter bij verstek
veroordeeld tot een gevange
nisstraf van twee maanden,
waarvan één maand voorwaar
delijk, en ontzegging van de
rijbevoegdheid voor de tijd van
een jaar. omdat hij in zijn
woonplaats een bromfietser,
die hij met een auto had aan
gereden, zonder hulp te bieden
gewond op straat heeft laten
liggen.
De botsing zelf was niet verdach
te® schuld geweest. De bromfietser
was zonder voorrang te verlenen aan
verdachte® auto het kruispunt Lage
Morsweg Damlaan opgereden. Des
ondanks reed de jonge autobestuur
der door. Dat hij een eindje verder
toch stopte was alleen maar om de
onto te bevrijden van de bromflet®,
die aan de carosserie was blijven ha
ken.
Geholpen door zyn vr>end, een 20-
jarige opperman uit Voorschoten,
trok de jongeman de brommer los
van de auto. Toen stapte het duo
weeer in en reed weg. Van de op
de straat liggende bromfietser trok
ken ze zich niets aan. hoewel de
zwaargewonde man kermde van pijn.
Hij had twee lendenwervels en een
nvidde>nvoetsbeentje gebroken. Een
getuige noteerde het kentekennum
mer van de auto.
Ook de opperman moevt gisteren
Wegpiraten (II)
Wanneer men ziet hoe er dagelijks
i aan de lopende banci gezondigd wordt
tegen de verkeersregels, kan men r
zich slechts over verwonderen dat
het dodencijfer in onze stad in 1968
I tot twaalf beperkt is gebleven.
Wanneer nabij de „Molen de Valk"
het verkeerslicht op oranje springt,
j ziet men nog ettelijke auto's de brug
1 passeren en zelfs gebeurt dit nog na
dat het rode licht is gaan branden. I
Van voorrang aan het van rechts kn-
mende verkeer is geen sprake en
wanneer de spoorbomen in de Haag-
i weg en Morsweg omhooggaan, ont-
1 staat, een ware verkeerschaos.
Lammens Chains weg en Ohurchill-
laan worden permanent misbruikt
als racebaan voor bromfietsers en
het aantal hunner, dat 's avonds
i zonder licht rijdt, is legio. Op 40 me
ter van mijn woning zijn sedert kort
vier stopborden geplaatst, maar het I
j aantal geparkeerde auto's is nog j
J nooit zo groot geweest als nu. Al is
er een tekort a an politie-personeel, I
zó hoeft het toch ook ndet!
Met dank voor de plaatsing
A. van Duyvenbode,
Herenstraat. Leiden.
Aan de Leidse Universiteit 1® de
heer G. K. van Dongen, tandarts in
Nieuwerkerk aan de IJssel. gepromo
veerd tot doctor in de geneeskunde op
een proefschrift, getitel. Het tempo-
ro-mandibulaire gebied &y de mens
tn de stadia van vijftig en tachtig
mm. kop-stuitlengte" Deze promotie
is de eerste van een tandarts in Lei
den na de wetswijziging van 1947. die
impliciet voor tandartsen de moge
lijkheid opende te promoveren tot
doctor in de geneeskunde. Promotor
was prof. dr. J M. Landsmeer.
Aan de Leidse Universiteit 1*
voorts de heer M. J. M. Bless gepro
moveerd tot doctor in de wiskunde en
natuurwetenschappen op ee proef-
schrift, getiteld ..On two hollenid os-
j tracode genera from the uppe rcar-
j boniferous of Notrh-Western Spain".
I Promotor was prof. dr. A. Brouwer.
Tenslotte promoveerde aan de
Leidse Universiteit de heer A. M. J.
j d'Ans tot doctor in de letteren op
een proefschriftgetiteld „Le Creole
francais d'Haiti". Promotors waren
i prof. di'. L. Kukenheim Eten. en prof.
dr J. Voorhoeve.
jWMfeggBae - oftgw
{O* a u-, t iv ar k
NOüR]D£fiHj>£
terechtstaan, terzake van medeplich-
I tigheid aan doorrijden na een bot -
I sin tegenstelling tot de hoofdver-
I dachte was de opperman wel ter zit-
ting verschenen. Hij werd wegens zijn
I medeplichtigheid gestraft met hon
derd gulden boete.
gewezen „dat Utrecht toch ook zijn
Domtoren heeft".
Ja, maar dat is in de eerste plaats
een gebouw met een cultus-waarde.
terwijl de zo geprezen symboliek
van deze toren voor Leiden alleen
ooit maai- phallisch zou zijn. En dan nog
niet gestileerd maar vrij plomp en
opvallend: de Utrechtse toren sluit
zich in stijl aan bij de stad, hij wordt
by een basis van ca 18,5 m in het
vierkant naar boven toe steeds ran
ker: maar hier zouden we over de
volle hoogte dezelfde omtrek van 23
bij 53 m krijgen. Drie Domtorens
met hun kop naar beneden en hun
voet naar boven om de gedachte
te bepalen.
Ten tweede zou de Univesriteitsto-
In verband met het feit. dat In
zake het bouwplan-Witte Singel te
Leiden gesteld wordt, dat het de
gemeenteraad voorgelegde schets-
plan van de Universiteit (voor een
gebouwencomplex t.b.v. A-facultei
ten en de bibliotheek) de enige op
lossing is en als zodanig een toren
gebouw wordt gepresenteerd van 120
meter hoog op zeer korte afstand
van bouwkunstig belangrijke gebou
wen in de binnenstad ben ik zo vrjj
u twee perspectief j es te doen toeko
men: een alternatief voor te stellen
aan de hand van een schetsje dat
laat zien hoe het óók kan met een
gebouw t.b.v. de A-faculteiten (met
een groter vloeroppervlak) van 50
meter hoog. Links vooraan de bi
bliotheek. Wat betreft het ingezon
den stuk van de heer G. W, Locher
(torenjubel) betreft zou ik nog wil
len stellen ,dat het ook anders kan
als wij kijken naar bijvoorbeeld
Delft met de uitbreidingen van de
Technische Hogeschool.
Dat de band tussen de stad Lei
den en de Universiteit even nauw
blijft als de toren (bijvoorbeeld) de
helft lager wordt. Zo niet, dan zou
ik het door de heer Locher gebruik
te woord „band" liever vervangen
zien door het woord „drijfriem."
Immers: het neerzetten van een to
rengebouw van dergelijke afmetin
gen op die plaats is het schaden van
andere belangen.
Nog 2 andere voorbeelden:
1. De Zwolsmankantoren van Nervi,
die te dicht bij het Binnenhof zou
komen en aldus door de voorgestel
de hoogte andere belangen schade
lijk zou beinvloeden: culturele.
2. Het afwijzen door de Kroon van
het plan om een deel van Duinrell
voor woningbouw te bestemmen, j
Hier is sprake van een uit land-
schappelijk oogpunt belangrijk ge
bied uit onze kuststreek; ook hier
schaden van andere belangenre
creatief-culturele. Wij kunnen met
onze sterk groeiende bevolking geen
enkel recreatiegebied missen; eer
der moet er bos bij.
Het is jammer, dat de overheid
regelmatig moet ingrijpen als er
weer sprake is van grensoverschrij
ding van de sectoren wonenwerken
t.a.v. de recreatief en cultureel be
langrijke objecten.
Tekenend met de meeste hoog
achting,
J. J. Barendse. architect
Haarlem.
Alternatief met
neven-verdiensten
De reden waarom de mens
begonnen is hoog te bouwen zijn ex
treem hoge grondprijzen geweest.
Daarvoor heeft men alle nadelen
van hoog bouwen op de koop toe ge
nomen en nadelen zyn er nogal
wat: men zet anderen letterlijk ln de
schaduw, de verticale communicatie
is t ijdrovender en z iJneemt meer
plaats in dan horizontale, de flexibili
teit van de afdelingen in een gebouw
op een klein grondvlak is eveneens
klein, uitbreiding van het geheel is
onmogelijk, er zijn allerlei etxra j ren niet ingebed worden in een heel
voorzieningen voor de leidingen nodig, j complex van hoge gebouwen zoals in
er in worden veel meer koffiekamers New York waar de hoogte van de ene
vereist, een toren trekt veel meerwolkenkrabber uitgebalanceerd
verkeer aan dan een stad die geen j wordt door de hoogte van een ander,
metro heeft, verwerken kan. etc.
(Voor 500 tot 700 auto's moet men ze
ker van het gehele Witte Singel com
plex twee verdiepingen reserveren», i
De nadelen hebben altijd zo sterk
gewogen, dat men slechts geleidelijk
aan in sommige wereldsteden en
in lang niet alle! hoger is gaan
bouwen met het oplopen van de
grondprijzen elk volgend gebouw
steeds een stapje hoger
Wanneer Leiden dan van curato
ren een voorstel krijgt om in één klap
een monstergebouw van meer dan
110 meter hoogte te gaan bouwen,
dan moet er bij de burger toch een
lampje gaan brandenhinkt hier niet
iets, is hiet niet iets volstrekt mis?
Laat ik de financieel-juridische
ikant buiten beschouwing laten: de
j geldende praktijk bij onteigenen is da
I een vergoeding wordt toegewezen ge-
I baseerd op e en vervanging door
soortgelijke bebouwing, terwijl in een
vrij spel van economische krachten
voor de grond als men tien keer zo
hoog gaat bouwen tien keer zo veel
betaald wordt.
Verder rijzen er metoen vragen
van schoonheid en van silhouet is
het prettig uitgerekend van de mooi
ste punten V6n Leiden af een gebouw
te zien dat altyd een bouwstijl zal
houden die fundamenteel anders is?
En zal deze toren altijd in zijn een
tje blijven staan als een soort Lie-
vensmonster toren?
Op de teach-in die zo welwillend
door één van de politieke partijen is
belegd ,is er door een voorstander op
bTÊRRSN-
WACNT
Utrecht heeft in zijn plan Hoog-Ca-
Charyne: op de duurste grond in
het centrum van de stad een echt
stedelijk gebied waar het goed toe
ven is voor alle partijen. Voor Lei
den: waar zowel de burger, de
huisvrouw die met haar kinde
ren wandelt of winkelt. de
ambtenaar die in het middaguur kof
fie gaat. drinken, als de ezoekers
van buitenaf en deze kortstondige
burgers, de studenten, zich thuis voe
len.
Allerlei winkels en voorzieningen
zouden hier tussenin gepast kunnen
worden.
Voorwaarden zijn: de spoorlijn wordt
opgehoogd om Zuid-West niet te iso
leren, het depot van Van Gend en
Loos wordt verplaatst naar de polder
onder Zoeterwoude daar is alle
tijd voor, want het hierbij geschetste
plan kan. in etappes worden uitge
voerd.
Tussen de Universiteitsgebouwen,
die over gedempte Trekvliet en
spoorbaan uitgebouwd kunnen wor
den en voor de burgerij gebruikt kun
nen worden ik denk aan een uni
versitair theater komt een breed
parcours met allerlei sociale voor
zieningen, bij de oude stad beginnend
en doorlopend naar zuid-west, met
winkels voor dagelijkse benodigdhe
den ,met. kapperszaken, tabakswin
keltjes. cafés, bloemkiosken en
I dergelijke.
I Op deze manier ontstaat een gaaf,
geïntegreerd geheel van stad en uni
versiteit, van nieuw en oud, van
j woon- en werkgebied zonder dat
de Universiteit zich in een glazen to-
De enige reden om zo hoog te bou
wen zijn, ik herhaal het. exorbitant
hoge grondpryzen en of overwegin
gen van prestige. Als een hooggeleer
de voorstander spreekt, van een groot
nieuw mumentaal gebouw, dan dient
men te bedenken dat de nieuwigheid
er gauw af is. en ik acht het voor dis
cussie vatbaar of het geprojecteerde
gebouw behalve groot ook monumen
taal zal zyn.
Wanneer we nu naar een alterna
tief zoeken en de kaart, van Leiden
bekijken, zien we het volgende: op
de plaats die tien. vijftien jaar gele
den nog aan de rand van de stad lag,
maar nu door de uitbreidingen in
Zuid-West practisch in het centrum,
ligt een opslagplaats van Van Gend
en Loos. Langs de Trekvliet die een
centrale verkersader moet worden,
staat een onaanzienlijke bebouwing, vullend centrum voor Leiden is!
Daarachter liet waarachtig nog een
strook grasland. Onopgehoog- ligt
daar de spoorlijn naar Utrecht. De
landelijkheid van dit tafereel zal door
een kantoortoren ernaast sterk ver
hoogd worden. Opnieuw dringt zich
het klemmende gevoel op dat hier
iets wringt.
Natuurlijk wringt hier iets. Er is
namelyk volstrekt geen geïntegreer
de oplossing voor dit gebied, wat ont
breekt is een stedebouwkundige con
ceptie die van Leiden Zuid-West èn
het Centrum een geheel maakt, waar
bij een redelyk hoge universitaire be
bouwing de schakel zou kunnen vor
men tussen centrum en uitbreiding.
Wat hier nodig is, is zoiets als
ren terugtrekt.
Ik schets hier geen utopie: vanzo'n
plan kan onmiddellijk het gedeelte
aan de Witte Singel uitgevoerd wor
den en daarna in phasen de rest,
het plan Hoog Zuid-West, zodat er
binnen twintig jaar een nieuw aan-
Ir. W. Keijper, architect.
Renibrandt-lyceuïi.
LEIDEN Jan van Evert Leider
dorp), leerling van het Rembrandt-
lyceum, is met lof bevorderd van
de tweede naar de derde klas, afde
ling gymnasium. Zyn naam stond
gisteren niet vermeld in d® lyst der
bevorderingen.
