Toonkunst- Orkest maakt
weer sprong voorwaarts
Aristo
n veilig idee
Beter met Gmsboter
Orgel Improvisatie
Concours te Bolward
Minister Klompé gul
met schenkingen
Concert in Lakenhal:
WÊm I
INTERTEST I
om op wyers te bouwen
kunst
laleiöos'coop
Nieuw kerkorgel voor de
Geref. Gemeente te Lissc
Drie jaar voor
verduisterin 4V
en bigamie
Vier ton voor
nabestaanden
slachtoffers
van brugramp
in Curacao
Surinaams
viool-ster?
Grieks bewind
ontslaat
30 rechters
DONDERDAG SO MEI 1968
IBTDSOH DAGBLAD
PAGINA It
ADVERTENTIE
i LEIDEN In het Leidse concertleven neemt tegen het einde
van het muziekseizoen de laatste jaren onder de actieve en sti
mulerende leiding van Henk Briër ook de uitvoering van het
Toonkunst-orkest, g eheel bestaande uit buitengewoon verdien
stelijke amateurs, een belangrijke plaats in. Wij hebben er ons
gisteravond tijdens het concert in de Grote Pers van de Laken
hal van kunnen overtuigen, dat dit ensemble opnieuw een grote
sprong voorwaarts heeft gemaakt en met een programma voor
de dag kwam, waarvan het klinkend en mededelend resultaat
tot grote waardering aanleiding kon geven.
Wat daarbij onmiddellijk opviel was
I de punctuele accuratesse, de warme
en nobele klank, het realiseren van
de partituurlyke gegevens ver boven
j louter de noten uit en het strikte op
volgen van de duidelijke intenties van
een dirigent, die met zyn amateurs
niet hoger wil grijpen, dan wat zij
technisch aan kunnen.
Uit de reeks van 12 concerti grossi
van Handel was de keuze gevallen op
opus 3. no 2 in Bes gr. t.. met een
welklinkend concertino onder aanvoe
ring van concertmeester ir. Den Her
der, die over een vaste streek en een
bloeiende toon beschikt. Dat een der
blazers van dit orkest zy treden te
genwoordig meer en meer op de voor
grond namelijk de hoboïst Han Ka-
paan in het melodieuze Largo zyn ex
cellente toon kon uitzingen, droeg
sterk bij tot het welslagen van een re-
produktie, waarin de snelle delen, in
hun kernachtige ritmiek niets van hun
suggestieve zeggingskracht inboetten.
De onvermoeibare Telemann schreef
een concert voor altblokfuit. fagot en
strykers, met een Grave als muzikaal
hoogtepunt. Hoewel wij persoonlijk de
combinatie altblokfluit en fagot niet
ideaal vinden de timbres diverge
ren naar o nze smaak te sterk le
verden Hans Verkade (blokfluit» en
Peter de Wit 'fagot) hierin 'n krani
ge prestatie, met een geacheveerd be
geleidend orkest. Vooral de eerste
trof door haar genuanceerde voor
dracht.
Confrontatie met het Concerto
grosso op 3, no. 2. door Pieter Hellen-
daal in 1758 in Londen geschreven.
ADVERTENTIE
GORDIJNSTOFFEN
TAPIJT
Dirigent en solisten tijdens
het gisteravond gehouden concert
van het Toonkunst-Orkest
V.l.n.r. Han Kapaan (hobo),
I Bas de Jong (klarinet), Henk
Briër (dirigent). Peter de Wit (fa-
got) en Hans Verkade altblok-
1 fluit. (Foto LD/Holvast)
I
deed ons opnieuw beseffen, dat deze
componist, die eenmaal als student in
het register van de Leidse Universi
teit stond geschreven, een eminent
musicus geweest is, wiens gedegen
werken het ontrukken aan de verge
telheid alleszins waard zijn. Hellen-
daal moge dan veel tijdens zijn ver
blijf in Italië van Tartini geleerd heb
ben en een groot bewonderaar van
Handel geweest zijn, toch heeft zijn
muziek ook ,n geheel eigen karakter.
Het laatste deel van zijn concert, de j
bekende Bourrée, behoort tot de pare- 1
len v. de muziekliteratuur. Ook hier- j
in gaf 't Toonkust-koor het bewijs
met de partituur volkomen vertrouwd
te zijn. Cambridge, waar Hellendaal
een aantal jaren woonde, zal indertijd
plezier aan hem beleefd hebben! Het
is te betreuren dat zo weinig composi
ties van hem bewaard zijn gebleven.
Een van de meest geliefde repertoi
renummers blijven de bekende Varia
ties en fuga op een zangerig thema
van Johann Kühnau. waarmee Hen
drik Andriessen, zo hij niets anders
geschreven had. al volop naam ge
maakt zou hebben. Vijf variaties, die
de grondigheid, waarmee de compo
nist tewerk ging. duidelijk onderstre
pen. Ondanks de oude stijl onderkent
men ook nieuwe vondsten, met de
doorzichtige fuga als climax. In alle
helderheid heeft het orkest deze voor
treffelijk geëxposeerd.
X X
X
Ten besluite een verrukkelijke ..uit
smijter": Hugo Godron schreef een
onder frans-impressionistische in
vloed staand, speels Concerto grosso
voor klarinet en strijkorkest, zó aan- I
stekelyk, spiritueel, melodieus en op-
gewekt van inhoud dat men de hoofd- i
zaken ervan al fluitend mee naar huis I
draagt, zelfs op een avond van intens I
beklemmende politieke spanningen.
Vraag echter niet hoeveel dit luch
tige, ook ritmisch stuwend- werkje
van de amateur-vertolkers eist, in het
bijzonder ook van de solist Bas de
Jong, die markant en trefezker zyn
kostelijke partij met fraaie toon blies.
Het stemde tot be- en verwondering,
hoe soepel en harmonisch de samen
werking hier blijkbaar moeiteloos en
gracieus verliep.
Met dit al: hoeveel beter zou alles
tot zijn recht zijn gekomen in een an
dere zaal dan de uitstekend bezette
Grote Pers, waarvan de akoestiek
voor uitvoeringen als deze bepaald
hoogst ongunstig is.
Dat moet toch wel een domper op
aller enthousiasme, waarvan zo veel
vuldig blijk gegeven werd, gelegd heb
ben. En hoeveel méér hadden ook de
toehoorders kunnen genieten
H.
v. d. WATER
Juwelier, horloger. Haarl.straat 181, Leiden
L. VAN DUYN
Juwelier, PRINCESTR. 15. KATWIJK AAN ZEE
PIERROT
Juwelier, horloger
LEIDEN
MAARSMANSST. 21
TEL. 20778
Fa. MATTH. BRINKS
SCHOOLSTRAAT 41 - VOORSCHOTEN
Fa. MATTH. BRINKS
HAARLEMMERSTRAAT 126
LEIDEN
N. BINK
Juwelier, horloger. HOOIGRACHT 45 - LEIDEN
Zaterdag 8 juni wordt in de oude Martini-kerk te Bolsward
het nationale orgel-improvisatie-concours 1968 gehouden, een
belangrijk gebeuren. Belangrijk, omdat een ieder, die zich voor
orgelspel interesseert, wéét, dat in Bolsward de beste jonge im
provisatoren van Nederland worden gepresenteerd, organisten
die door een nauwkeurige selectie naar voren zijn gekomen. Via
het nationale concours, als traditie wellicht een unicum in de
wereld, brachten verschillende jonge kunstenaars het tot inter
nationale conqoursen (Haarlem bijvoorbeeld) en gingen daar
niet zelden met hoge, zo niet de hoogste eer strijken. Met andere
woorden: Bolsward werd een begrip in „orgelend" Nederland,
een soort graadmeter voor het aanwezige talent.
Het nationale orgel-improvisatie
concours is ook een luisterrijk gebeu
ren. In de Martini, één van de mooi
ste kerken van het Noorden, staat
een uitstekend Hinsch-orgel en een
modern Vierdag-koororgel. Tijdens
het concours worden beide bespeeld,
zodat er een gave vorm van afwisse
ling bestaat en de bezoeker ook
„visueel" aan zijn trekken komt. Bo
vendien verbreden de muzikale in
drukken zich nog aanzienlijk door het
optreden van de bekende alt Aafje
Heynis, wier zang door verschillende
vormen van begeleiding zal worden
ondersteund.
Geen eentonige, door louter orgel
spel in uitgekiende trant beheerst
dit concours dus, doch een afwisse
lend geheel, dat ook de minder theo
retisch ingestelde muziekliefhebber
zal aanspreken. De organiserende
stichting, die veel werk verzet om al
les op rolletjes te laten lopen, bemint
namelijk wel het niveau dat het
concours groot maakte! maar niet
de droogheid. Vandaar dat zij ook
graag van een muziek-„feest"
spreekt.
De jury bestaat uit de heren Klaas
Bolt, Jan Mul en George Stain. Op
de orgelbanken komen: Jan Jonge-
pier, organist van de Grote Kerk te
Purmerend, die cum laude het diplo
ma orgel B haalde en het solisten-di
ploma. Hy verwierf vorig jaar de
Eugène Calkoenprys, Op het ogen
blik studeert hij voor de Prix d'Ex-
cellence. Anco Ezinga uit Ilaaren be
haalde eveneens cum laude zyn or
gel B en is eveneens bezig met de
Prix d'Excellence. Kees van Houten
bespeelt het grote Robustclly-orgel
in de Lambertus-kerk te Helmond.
Hij bezit het einddiploma van het
Tilburgs conservatorium, conserteer-
de in binnen, en buitenland en be
haalde improvisatie- en interpretatie-
prijzen te St. Albans (Engeland) en
Arnhem. Jan Jansen won in 1966 de
koraalprijs in het Bolswarder con
cours. Hij bezit het diploma orgel B.
Hoge prijzen op
kunstveiling
DORDRECHT (ANP) Op de zo-
merveiling van kunst en antiek bij
Mak in Dordrecht werd voor een
schilderij van Cornelis Springer uit
1889 f 24.000 betaald. Een werk van
Philips de Koninek „Heuvelachtig
landschap" bracht f 21.000 op. De
.Zeeslag bij La Hoquel" van Willem
van de Velde de Jonge ging voor
f 13.000 weg en een stilleven van
Jan Davidsz de Heem voor f 5000.
Bij de moderne schilderijen bracht
een werk van Teofile de Bock
f 1500 op en „Zeegezicht met Sche-
veningse vissersvloot" van H. W.
Mesdag f 3000. Een aquarel van Mes
dag bracht slechts f 340 op. Onbe
grijpelijk laag was de prys van een
gesigneerde krijttekening van Arie
Scheffer, n.l. f 30.—. De tekening
„Voddenraper te Parijs" van de over
leden Kees van Dongen ging' voor
f 1700 van de hand.
Er was voor deze veiling veel be
langstelling van de zijde van Engelse
en Duitse kunsthandelaren.
Pan-piaiioconcours
voor studenten
Tweede prijs
voor Leidse
AMSTERDAM (ANP) De eerste
prijs op het jaarlijkse Pan-piano-
concours voor studenten, gisteren in
Amsterdam gehouden, is gewonnen
door K. L. Leenders uit Amsterdam.
Mejuffrouw B. Ackermann (Leiden)
kreeg de tweede prys. Derde werd W.
J. T. Zabel (Amsterdam).
De beide eerste winaars, die een
wisselbeker ontvingen, spelen vrijdag
op het slotconcert in het Concertge
bouw in Amsterdam, waarmede het
gehele Pan-concours, waaraan stu
denten uit alle universiteitssteden
deelnamen, wordt afgesloten.
Mulisch en Kassies
spreken op politiek
concert
AMSTERDAM (ANP) Tydens
j het politieke experimentele concert,
dat vanavond om half tien in Carré
te Amsterdam zal worden gehouden,
zal Jan Kassies, directeur van de
Amsterdamse Toneelschool, spreken
over de culturele revolutie. Harry
Mulisch zal in de loop van 't concert
een politieke verklaring afleggen.
Dit heeft de produktielelder van de
„werkgroep concerten van nieuwe
Nederlandse muziek" meegedeeld.
Het concert zal, onder leiding van
Edo de Waart, worden uitgevoerd
door een mobiel ensemble van 43 in
strumentalisten waaronder het Ne
derlands Blazersensemble, de slag
werkgroep Amsterdam en het Neder
lands Strijkkwartet. Ten gehore zul-
len worden gebracht drie wereldpre
mières van Peter Schat, Louis An
driessen en Mis ja Mengelberg. Mede
werking wordt verleend door de stu
dio voor elektro-instrumentale mu
ziek Steim
De concerten worden herhaald op
6 juni in Rotterdam (De Doelen), 9
juni in Den Haag (Circustheater»,
en 14 juni in Eindhoven (Stads
schouwburg).
Geschikt voor de gehele litteratuur
LISSE Zeer binnenkort zal de Geref. Gemeente te Lisse
voor haar kerkgebouw aan de Tulpenstraat een nieuw orgel
rijk zijn en in gebruik kunnen nemen. Het orgel dat in de kerk
dienst heeft gedaan vanaf '34 was als „versleten" te beschouwen,
terwijl ook het systeem niet meer aan de tegenwoordige eisen
voldeed. Het oude orgel had twee klavieren met vrij pedaal.
Het orgel dat nu bijna gereed is heeft drie klavieren met vrij
pedaal, een belangrijke aanwinst dus!
Het orgelfront verschilt totaal met
het oude orgel en maakt een voor
name indruk. Het orgel is gebouwd
in een geheel massief sipo-mahonie
kast. De frontpypen van het Hoofd
werk zijn van 80 tin en de beide
zijvelden van het pedaal van gevlamd
rood koper. Tesamen is het e en
prachtig geheel en een sieraad voor
deze mooie kerk geworden. De 3 kla
viersspeeltafel staat tussen de Rug-
en Hoofdwerkkast opgesteld, waar
door de organist, ten aanzien van
de gemeentezang, een goede controle
heeft over zijn spel. De omvang van
de klavieren is van C-g3 is 56 toet
sen en die van het pedaal is van
C-fl is 30 toetsen. De 41 registers
zijn gemakkelijk bereikbaar en zeer
overzichtelijk opgesteld. Het orgel
heeft ruim 1800 pijpen, waarvan de
grootste plm. 5 meter lang is en de
kleinste 1 cm. De pijpen van het 3de
klavier staan in een zgn. „Zwelkast",
waardoor het mogelijk is om van
uiterst zacht geluid geleidelijk over
te gaan naar sterker geluid. De hele
opzet van dit orgel is naar de bedoe
ling van de orgelcommissie, dat het
instrument moet zijn: 1ste. geschikt
voor de begeleiding van de gemeente
zang: 2de. geschikt voor het spelen
van de gehele orgellitteratuur, dus
niet alleen Bach en zyn voorgan
gers. maar bijv. ook César Franck.
De Vox Celeste op het zwelwerk is
dus bewust gedisponeerd: wie het re
gister niet gebruiken wil kan het zon
der bezwaar dicht laten, terwyl nie
mand er hinder van heeft.
Cj
o
LEEUWARDEN iGPD» De
rechtbank in Leeuwarden heeft een
48-jarige uitvoerder uit Drachten ver
oordeeld tot drie jaar gevangenis
straf met aftrek van het op 31 ja
nuari begonnen voorarrest. De eis
in deze zaak luidde: twee jaar en
zes maanden met aftrek.
Verdacfhte werd schuldig bevonden
aan een in 1966 gepleegde verduis-
'tering van f 50.000 ten nadele van
een aannemingscombinatie waar
voor hij als uitvoerder werkte by de
aanleg van de aardgasleiding tussen
Zuidlaren en Hindelopen.
Na de ontdekking van zyn manipu
laties was de verdachte gevlucht naar
het Verre Oosten, waar hij in Thai
land enkele diefstallen pleegde ten
nadele van een Nederlandse familie,
die hem als uhisvriend haar vertrou
wen had geschonken. Voorts was de
verdachte schuldig bevonden aan bi
gamie. In juli van het vorig jaar
huwde hij de 19-jarige dochter van
een Thaise arts, terwyl hij in Ne
derland is getrouwd en thans vader
van zes kinderen is.
ADVERTENTIE
MIDDELBURG (GPD) Voor de
nabestaanden vam de slachtoffers
van de brugramp op Curasao is een
bedrag van 400.000 Antilliaanse gul
dens vrijgekomen. Dit bedrag is ter
beschikking gesteld door de plettery
Enthoven in Delft. Het doel is de in-
komensvermindering in de gezinnen
van de nabestaanden tegen te gaan.
De uitkeringen die op basis van
deze tegemoetkoming worden ver
leend, laten volledig buiten beschou
wing de vraag van aansprakelijkheid
en laten onverlet ieder recht op vor
dering tegenover degenen die op
welke grond dan ook enige verplich
tingen t.o.v. de nabestaanden zullen
hebben.
Van de op 6 november vorig Jaar
omgekomen zes Nederlanders woon
den er vier in de gemeente Vlassin -
gen, één in Gorinohem en één in
Werkendam. Bij de brugramp aan de
St. Annabaai kwamen ook negen
Antülïanen om.
Van de 400.000 Antilliaanse guldens
gaat 240.000 gulden naar de Antil
liaanse nabestaanden en 160.000 gul
den naai- de Nederlanders. Over de
wyze van verdeling en uitkering van
het Antilliaanse deel van de tege
moetkoming wordt op Curacao be
slist.
AMSTERAM (ANP) De jonge
Surinaamse violist John Helstone,
leerling van Jo Juda aan het Am
sterdamse conservatorium, heeft
David Oistrach voorgesteld. Deze
grote kunstenaar was zeer en
thousiast en heeft schriftelijh
verklaard: „Ik heb een jonge vio
list beluisterd, John Helstone, die
bijzonder bij mij in de smaak viel
door zijn uitgesproken muzikali
teit, zijn grote technische vermo
gens, zijn innerlijk temperament
en zijn edele smaak. Zijn spel on
derscheidt zich ook door zijn feil
loze intonatie en goede ritme".
ATHENE, KOPENHAGEN (Reu
ter) Het Griekse militaire bewind
heeft gisteren dertig vooraanstaande
rechters ontslagen. Onder hen zijn
de president van het hooggerechts
hof, Mavromichalis en vyf leden van
dat hof. Als reden is opgegeven, dat
hun politieke overtuiging onverenig
baar is met hun positie.
De 30-jarige voormalige persatta
ché van de Griekse ambassade in
Kopenhagen, Mavrogenis, heeft zelf
moord gepleegd door zich in heft
hoofd te schieten. Dit is door de po
litie in Kopenhagen meegedeeld. Ma
vrogenis was gisteravond in een boa
by d e Deense hoofdstad gevonden.
Hij werd sedert dinsdagavond ver
mist.
In kringen van de Raad van Euro
pa verwacht men dat er een speciale
onderzoek-commissie naar Grieken
land gezonden zal worden, alvorens
er een eindbeslissing komt in do
Scandinavisch-Nederlandse klacht»
tegen Griekenland. Een uit zeven le
den bestaande subcommissie van de
commissie voor de rechten van de
mens in de Raad van Europa houdt
zich op het moment met de klachft
bezig.
Arias uiteindelijk
president Panama
MEXICO (DPA) Tot president
van de anderhalf miljoen inwoners
telende Midden-Amerikaanse repu
bliek Panama is oppositieleider
Aria gekozen. Toen 70 procentv an
de stemmen geteld was, verklaarde
de leiding van de verkiezingen Aria
tot overwinnaar.
De 67-jarige arts iso ok in 1940
en 1949 tot president gekozen. Bei
de keren is hy voor de afloop van
zijn ambtstermijn ten val gebracht.
Zijn ambtstermijn van vier jaar be
gin to p 1 oktober, wanneer de hui
dige president Robles heengaat.
Arias werd bij de verkiezingen ge
steund door een roaltie van vijf par
tijen, de „Nationale Unie".
i
Een nieuwe lente en een nieuwe haring.
En boter op uw knapperige toast. Chef d'oeuvre als hors d oeuvre:
savoureer die pure smaak van zeebanket plus heuse boter.
Herdenking F. W. Raiffeisen
UTRECHT (ANP) Tijdens een
herdenking van de 150ste geboorte
dag van Freiderich Wilhelm Raïffei
sen, vanmiddag in de Julianahal in
Utrecht, heeft minister Klompé
(CRM) aan de landelijke federatie
paardrijden gehandicapten een dota
tie van f 125.000 oveihandigd. die
beschikbaar is gesteld door de „Stich
ting 150 jaar Raiffeisen". De stich
ting is opgericht door de Centrale
Raiffeisenbank in Utrecht en de plaat
selyke banken van deze instelling.
Ter gelegenheid van de 150e geboor
tedag van F. W. Raiffeisen heeft
de stichting een miljoen gulden bij
eengebracht. die in vijf jaar zal wor
den geschonken ter bevordering van
de ontplooiing van maatschappelijke
instellingen in Nederland (als start
subsidie) en ter stimulering van het
coöperatieve kredietwezen in ontwik
kelingslanden.
Voorts overhandigde de minister
aan het „World Extension depart
ment" van de Cuna-international uift
Madison, (Verenigde Staten) een do
tatie, groot f 45.000 bestemd voor
het credit unions ontwikkelings
project voor Afrika dat door de
Cuna-international wordt voorbereid.
Met dit bedrag kunnen twee zoge
naamde fieldmen worden bekostigd,
die tot taak krijgen in Ghana en
Oeganda het coöperatieve kredietwe
zen naar het voorbeeld van Raiffei
sen te stimuleren. Gelet op de
belangstelling in Indonesië voor
het coöperatieve bankwezen werd
voorts een dotatie van f 50.000 be
schikbaar gesteld om een aantal sta
giaires uit Indonesië in staat te stel
len i nons land het coöperatiewezen
en in het bijzonder het coöperatieve
krediet te bestuderen.
