olm Kristel ontdekt
35 artiesten
Twintig jaar in Huis ter Duin
Conny van Bergen werd
per ongeluk zangeres
99 Mn torn i
f LD EffltA I
|jn leiden.... mijn leven is een en al muziek. Al speel ik dan vanaf 1924. ik geniet
\og elk moment van de dag van. Ik zou niet buiten muziek kunnen. U hebt geen
i hoe vreemd mijn leven gegaan is. Ik ben geboren in de Amsterdamse volks-
rt ,.De Pijp", later speelde ik in de grootste hotels van Europa voor vorsten. Het
it heeft het soms vreemd met je voor".
60 jaar is hij, een kwieke, rossige man,
gezellige prater, het hart op de tong dra-
I, maar tóch mild in zijn oordeel, een man
reien al tot roem heeft gebracht, maar
rustig zijn gang gaat en op de achter-
d blijft. John Kristel heet hij, dirigent
rijn eigen orkest, dat al bijna veertig jaar
rat en dat op 6 augustus het feit her-
it, dat het dan twintig jaar speelt als
huisorkest in Huis ter Duin in Noord-
geweldig orkest, dat alle genres tot in
jppen van zijn vingers beheerst. Kristel
>n bijzonder veelzijdig man, die onder
trouw weerkerende gasten een grote en
reputatie heeft", zegt prijzend de di-
ur van Huis ter Duin, de heer M. W.
it.
on ontdekt
>r al deze lofuitingen zit John Kristel er
ferlegen bij, bladerend in wat oude foto's
m foto uit 1937: de jonge Toon Hei-mans,
loor hem ontdekt werd; een foto uit het
van de vijftiger jaren: Corrie Brokken
half-lang haar een pril buitenmeisje
kuitlange rokken. Er komen nog meer
m en foto's tevoorschijn: Conny van
m. Conny Vink, Son ja Oosterman, Willy
Schobben, Johnny Ombach, Ad van den
Hoed. Laquestra allemaal mensen die óf
bij zijn* orkest begonnen zijn, óf door hem
ontdekt zijn, óf die er lange tijd deel van
hebben uitgemaakt.
„Ik ben als amateur begonnen. Een klein
studentenbandje hadden we. We waren in die
tijd hypermoderne jongens, natuurlijk niet
zoals tegenwoordig met lange haren, want
dat kenden toe nog nietmaar wij hadden
dan ook iets aparts: wij droegen slobkousen
en een wandelstokje"
„De muziek uit die tijd bestond alleen maar
uit stepjes, tango's en Wienerwalsen. Dat
speelden we niet. Het enige dat wij ten* ge
hore brachten, was de foxtrot. Ik herinner
me nog goed: we werden eens een keer ge-
engageerd op een feest, maar toen wij de
muziek inzetten, bleek het dat niemand onze
muziek kon- dansen. De mensen werden zó ra
zend, dat we ons een goed heenkomen hebben
moeten zoeken in ons kleine T-fordje".
„In 1929 ben ik met een eigen orkest begon
nen. Een jaar daarna organiseerde ik de
eerste amateur-zangwedstrijd. Iets heel on
gewoons in die tijd. maar ik had er aardig
heid in. Ik ben er trouwens ook altijd mee
doorgegaan. Ik ben altijd geïnteresseerd ge
weest in jong talent. Je vindt het op de gekste
plekken".
0-t
X"
»n oud huisje in een nauw Bussums straatje woont het echtpaar Dutscher. Een
berehuid op de vloer, een open haard in aanbouw en veel antiek. Ook een ont-
\nd antiek televisietoestel. Waarvan overigens niet veel wordt gevergdwant me
nu Dutscher is 's avonds meestal op stap. Treedt dan hier en dan daar op onder
verbasterde meisjesnaam Conny van Bergen („was Van den Berg, maar dat
te veel op Van den Bos"). Ze zegt: „Niet dat je van mij veel hoort, maar ik werk
katig doornet als Annie de Reuver bijvoorbeeld.
,JZo heb ik ook Toon eens ontdekt bij toe
val. Die kwam bij mij op een van mijn ta
lentenjachten in het zuiden van het land als
imitator van Buziau. Uren van tevoren zat
hij zich al helemaal wit te schminken. Hij
zong een paar van zijn liedjes en deed een
stuk tekst van hem na. Toon won prompt de
eerste prijs. Beloning: een rooktafeldie bin
nen een paar tellen verkocht was. want an
ders kon Toon zijn vriendjes in de zaal geen
rondje aanbieden".
„Na een jaar kwam Toon bij mij terug. Toen
heb ik hem zijn eerste engagement bezorgd,
bij een cabaret dat later Saint Germain des
Pres werd, in Amsterdam".
ïn 1926: radio
„Mijn eerste radio-uitzending. In 1926 bij de
Hilversumse Draadloze Omroep. In die tijd
deed je er met een taxi nog twee uur over om
van Amsterdam naar de studio te gaan. Het
was trouwens allemaal wat anders en wat on
officiëler ook: Willem Vogt hielp zelf de in
strumenten uit de taxi sjouwen en alles op
stellen".
„Voor de radio ben ik altijd veel blijven doen.
In 1936 kwam ik met mijn orkest voor twee
jaar terecht bij de KRO. We verzorgden er
de show-avonden-. Een heerlijke tijd, waar
over ik stapels anekdotes zou kunnen vertel
len, maar dan komt er aan dit gesprek nooit
een eind. Eén, uit later jaren, moet u toch
even horen.
We speelden in Gstaad, in het Palace-hotel
zaal vol met adel en miljonairs. Een van
hen: een Belgische multi-miljonairDie man
was in die tijd helemaal gek van de tophit
Moulin Rouge". Dat moesten we de hele dag
Toon Hermans, geschminkt als Buziau tij
dens een talentenjacht in Sittard in 1937.
Toon is ook al een ontdekkingvan John
Kristel.
maar voor hem spelen. Hij kon er maar
niet genoeg van krijgen en tenslotte vroeg
hij ons zelfs om. als hij naar een zekere
plaats moestdrie violisten achter hem aan
te sturen, die dat wijsje dan even voor de
deur konden spelen. Ja, je maakt toch wat
mee hè?".
„Als je toch even nagaat dat ik 35 mensen,
zangers, zangeressen en musici, bij de radio
heb zitten die door mij ontdekt zijn. Het is
toch wel veel eigenlijk. Ik besteed enorm veel
aandacht aan jong talent. Ik geef iedereen
de gelegenheid om in het muziekvak iets te
worden. Wat de zangers en zangeressen be
treft: daarin heb ik altijd veel samengewerkt
met Bep Ogterop. Natuurlijk slaag je er niet
altijd in van iemand een ster of een sterre
tje te maken het doorzettingsvermogen
kun je de mensen nu eenmaal niet geven".
„Waar ik de mensen niet allemaal vandaan
heb gehaald, het is te dol om op te noemen.
Aan Conny Vink bijvoorbeeld kwam ik via
een tip van .willekeurige hotelgasten uit
Markelo. Conny werkte toen op een accoun
tantsbureau in Amersfoort. Ik heb mensen
weggehaald uit fabrieken, uit de groenten-
zaak van pa en ma, uit een willekeurig dorps
café in Brabant. Wat dat betreft ben ik een
fox-terrier. Als ik eenmaal talent ruik, dan
blijf ik doorsjouwen tot ik het in mijn han
den heb".
„Op die buitenlandse reizen heb ik ook veel
mensen ontmoet. In Oslo bijvoorbeeld, waar
ik speelde op de wereldtentoonstelling in 1938,
ging ik op een goeie ochtend door de eenza
me bossen bij de fjorden eens paard rijden.
Ik verdwaalde, kwam een echtpaar te paard
tegen, we raken aan de praat met elkaar, ze
brengen me keurig terug naar de manege en
raad eens wie die ene vrouw was? Koningin
Maud vati Noonvegen".
„In Gstaad heb ik de meeste mensen leren
kennen. We hebben daar o.a. Maurice Cheva
lier. Edith Piaf. Patachou, enfin, noem ze
maar op, begeleid. Minister Luns logeerde
daar ook vaak. Op een keer kwam hij naar me
toe. gaf me een klapje op mijn schouder en
zei tegen meMeneer Kristel, u hebt een goed
orkest, het lijkt wel een stel buitenlanders.
Heerlijk hè? Als het niet uit het buitenland
komt, deugt het niet —toch wel een typisch
Hollands trekje".
„Weet u wat ik zo leuk vind? Dat ik in de
omstandigheid ben geweest om de ontwikke
ling van de populaire muziek op de voet te
volgen. Muziek is op het ogenblik gemeen
goed geworden, door de radio, door de tv,
door de geperfectioneerde grammofoonpla
ten die we tegenwoordig hebben. Iedereen
kent de nieuwste schlagers, iedereen interes
seert zich er voor. Dat is eigenlijk iets onge
kends. Dat bestond vroeger helemaal niet".
Nooit uitgeleerd
„Wat de muziek betreft: Je bent er nooit in
uitgeleerd. Ik speel drums en ik heb onge
veer dertig jaar geleden basles gehad bij de
solo-bassist van het Concertgebouw: hij had
een zoontje, die er zo verschrikkelijk in ge
ïnteresseerd was, dat hij altijd bij de les
sen zat. Door omstandigheden moest ik stop
pen met de lessen. Maar nu, op mijn oude
dag, ben ik toch weer opnieuw begonnen. En
„Wat ik voor de rest doe? Ik schrijf kinder
sprookjes, die dan hier in het hotel worden
uitgevoerd er is hier al een 80-jarige
traditie op het gebied van de kinderbals op
woensdagmiddag ik wandel iedere dag een
paar uur, ik zwem iedere dag en, als het
even kan, dan zit ik op mijn paard. Ik geniet
van alles wat mooi en fijn is en ik vind het
alleen verschrikkelijk dat het leven zó kort
is, dat je niet van alles tegelijk kunt genie
ten".
„Weet u wat het enige ideaal is. dat ik op
het ogenblik nog koester? Een boek te schrij
ven over mijn belevenissen. Ik weet helemaal
niet of ik het kan, maar ik ga het toch pro
beren. Per slot is Jan Cremer ook niet een
van God gegeven talent, dacht lk zo".
ie vaste prik hoort tweemaal in de week
n voor militairen. Ook goed voor twee,
avonden in de week zijn de personeels-
mverwante feestjes. En daarnaast doet
•jarige Conny vrij veel radiowerk.
F van Bergen komt zelden in het nieuws,
latste keer was anderhalf jaar geleden,
een plaatje had gemaakt met de Ne-
ndse versie van Ode to Billy Joe. een
5 liedje over zelfmoord. KRO en NCRV
Ken het de plaat te draaien, hetgeen
F aardig wat publiciteit en de plaat een
verkoopcijfer bezorgde. Maar verder, in-
ad, hoor je van haar niet veel.
iemand een tophit heeft gemaakt, moet ieder
een ineens hem of haar beslist hebben. Ter
wijl er zoveel andere goede krachten rond
lopen. Dick Riemstra bijvoorbeeld en Edwin
Rutten.
en nog wat zingen. Het ls makkelijk, maar
ik weet niet of het helemaal goed is. Als je je
tot een bepaald genre beperkt, herkennen de
mensen je eerder".
„Ik geef zelf de voorkeur aan dixieland en
jazzy, maar daar is in Nederland niet genoeg
publiek voor. Van free jazz moet ik niks heb
ben. Ik houd er niet van dat men niet meer
weet wat men doet. Beatmuziek vind ik wel
leuk, als het maar swingt, niet dat ge
schreeuw. De Rolling Stones bij voorbeeld
kunnen ze van me gestolen krijgen".
Dertien platen
Dansen
wetend
>eb altijd buiten de tophitclub gezeten.
Eer ik zat bij Herman Stok, die was
mijn manager vond ik dat erg ver-
*1. Als iedereen op een receptie werd ge
ld, Willeke, Anneke enz. werd ik verge-
Als je jong bent, vind je dat heel erg.
als het me nu gebeurt, ben ik er niet
'8 om.
'F „per ongeluk" zangeres geworden
tilde filmster worden, aan zingen dacht
ft") is wel wijzer geworden sinds ze
Harige haar professioneel debuut maak-
de Utrechtse nachtclub Dietsche Ta-
„Echt carrière maken is er in Neder-
toch niet bij. Ach, wat heb je nou in
dand? Grote shows zijn er niet. Je hebt
•8 kans om je te ontplooien. Alleen als
„En neem nou de artiesten die voor de tv
komen. Die maken te weinig show. De men
sen zijn uitgekeken op zomaar een liedje zin
gen. De man of vrouw moet wat doen. Dan
sen. Ik heb zes jaar dansles gehad en dat
zou ik gebruiken als ik een eigen showtje
voor de tv mocht doen. Ik heb Cliff Richard
gezien in een musical. Geweldig zoals die jon
gen doet en danst. Daar heb je een- training
voor nodig zoals een echte danser moet heb
ben. Kom daar in Nederland eens om!
Hier heeft men geen show-ervaring en men
weet ook niet waar men- het moet leren. Ik
maak een uitzondering voor Corrie Brokken.
Ook Conny van den Bos komt tegenwoordig
lekker los".
Nou ben ik over mezelf ook niet altijd te
vreden. M'n familie evenmin. Als ik thuis een
bandje Rhythm and blues draai, zegt mijn
man: „Dat geschreeuw hoeft van mij niet".
Die vindt het alleen maar fijn, als ik zacht
zing. Mijn moeder zei laatst, toen ze me op
de radio had gehoord: „Wat heb jij Ol' man
river verkracht; ik vind het leuk omdat je
mijn dochter bent, maar anders
Conny van Bergen staat bekend als een veel
zijdige zangeres. „Dat zegt men tenminste. Ik
weet niet óf het goed is, hoor, dat van alles
Conny heeft dertien platen op haar naam
staan. Allemaal singles. Geen enkele
langspeelplaat. En dat zit haar wel dwars.
Het was voor haar een reden: om van pla
tenmaatschappij te veranderen; ze stap
te over van Phonogram naar Bovema. De
laatste firma heeft nu een LP van Conny sa
men met pianist Eugen Cicero op stapel
staan („Maar of het doorgaat, hangt af van
Duitsland, waar Cicero onder contract staat",
zegt men bij Bovema).
Conny: „Ik wilde allang een LP ma
ken, maar ach ja, dan moet je altijd heel
goed hebben verkocht. En ik verkoop wel re
delijk, maar ik heb nooit van die pieken ge
had zoals Anneke Grönloh en Willeke Alberti.
Het is natuurlijk waar, dat een LP de maat
schappij veel geld kost: acht- tot tienduizend
gulden".
„Maar weet je wat het is? Als je in het bui
tenland komt, is het eerste wat ze vragen:
heb je een LP gemaakt? Je wordt niet voor
vol aangezien, als je alleen maar singletjes
kunt laten zien. Dat heb ik sterk gemerkt,
vooral in Engeland in 1966 met de Nordring.
Dat heeft voor mij de doorslag gegeven:
ik moet een LP hebben".
