TAPIJT
Hans Blankesteijn (38):
tussen kansel en kunst
Voor wie eens
wat anders wil
Een stoel is
een stoel is een
stoel
Meubeltjes voor jonge
mensen
Goede zakjes geven
goede thee
Kom er ACHT-er
1. Versiering op mouw van agent
2. Zak ln Jas van vrouw ltfks
3. Ketting van vrouw rechts
4. Mond van man rechts
5. Schoenzool van gevangene
6. Wiel van boodschappenmand je van gevange
ne
7. Pet van agent
8. Neus van vrouw links
ADVERTENTIE
In veel kwaliteiten, veel kleuren!
Van vreemd voordelig tot net niet
duur. Legloon f15,— per kamer.
AFD. WONINGINRICHTING
Herenstraat 77 - Tel. 24502
De kwaliteit van de thee in zakjes wordt naast
de inhoud mede bepaald door de papiersoort:
filterpapier. Het huidige filterpapier heeft een
dusdanig kwaliteitsniveau bereikt dat. als men de
proef op de som neemt, het water waarin dit pa
pier is gekookt niet van zuiver water is te onder
scheiden, wat de smaak betreft.
De ontwikkeling van het filterpapier voor de
theezakjes is dan ook geheel gericht op zuiver
heid en hoge poreusheid.
Ook de constructie en de vorm van het theezakje
zijn in hoge mate bepalend voor de kwaliteit van
de thee. De thee moet de mogelijkheid hebben om
te zwellen, nadat het water van alle kanten goed
in de theeblaadjes is doorgedrongen. Om dit
laatste mogelijk te maken zijn theezakjes, als u
deze koopt, ongeveer half gevuld.
HILVERSUM (GPD) Na de uitzending over de myste
rieuze etskunst van Hercules Seghers kwam er bij Openbaar
Kunstbezit een „aan de heer H. Seghers" gerichte brief binnen,
waarin de afzender nadere inlichtingen vroeg over het toege
paste grafische procédé. Na de uitzending van O.K. over Ver
meers beroemde „Straatje" stroomden brieven binnen van men
sen die mededeelden dat zij hetzelfde werk aan de wand hebben
en vroegen of er niet eens iemand kon komen kijken.
Zolang er zulke post wordt bezorgdstaan voor Openbaar Kunstbezit
de velden nog wit om te oogsten. „Dat er op zo'n Straatjevan Ver
meer dergelijke brieven komen daar kun je ver gij op innemen", zegt
O.K.s jonge directeur Hans R. Blankesteijn (38), die kortgeleden met
voldoening naar de eerste uitzending van het Blokprogramma „Het
geruchtmakende kunstwerkheeft zitten kijken.
in die bergen knipsels? Dat bet oude
Stedelijk Museum kort na 1900 con
sequent Breitners en Israëlsen, die
nu meesterwerken zyn, weigerde op
esthetische of zedelijkheidsgronden.
Alberdlnk Thijm schreef Bieitner
weg wegens diens .landschapskladde-
rij".
Op dezelfde manier werd na 1945
Cobra gekraakt. Eindhoven had zijn
Kijken naar
i het échte
Nadat de kleurkanonnen van de
NTS in vijf uitzendingen de 17de-
eeuwse binnenkamers waren binnen
gedrongen komt O.K. viermaal met
IN EVENWICHT
Met een ijzersterke conse
quentie blijft de abonnee-
schaal van Openbaar Kunst
bezit jaar in, jaar uit in even
wicht. Een kwart bedankers,
een kwart nieuwe mensen.
Altijd ruim 100.000, van wie
zich 75% her-abonneert. De
respons is heel uiteenlopend.
In een uitzending over de
door Monumentenzorg gecon
serveerde historische kern
van het Zeeuws-Vlaander en-
se St.-Anna ter Muiden vindt
de Nederlander zijn vakan
tie-uitstapje cultureel gelegi
timeerd. En geeft daarvan bij
O.K. uitvoerig akte. Na een
programma over volksaarde
werk draven schriftelijk alle
gelegenheidsgravers op, wie
het in de eerste plaats is be
gonnen om de geldwaarde
van hun vondst vastgesteld
te krijgen. De „oogst" is nog
lang niet binnen. Daarom
wordt er samenwerking ge
zocht met de onderwijs-tele-
visie.
kunstwerken, die in het recente ver
leden stof deden opwaaien. Daarna
een reeks over het „gat in de beeld
houwkunst".
„Is er een tendens naar populari
sering na zoveel kleurige jaargan
gen? „Nee, het zit zo: de T.V. geeft
zoveel prikkels dat die incidentele
impuls van O.K. amper meer aanwe
zig is. Daarom is in deze jaargang
gekozen voor het langduriger en ge-
ordender serieprogramma en de pa
rallelle katernvorm voor de opberg-
band. Wij willen geen „populaire
kunsthistorie" maken, maar het pu
bliek via de goede en als zodanig ook
herkenbare reproduktie leren kijken
naar het échte kunstwerk".
Geruchtmakend""
9?
Wat is er zoal gedaan voor de uit
zending van het geruchtmakende
kunstwerk? Blankesteijn: „Neem
nou .Déjeuner sur l'herbe" van Ma-
net. Daar is een rel over geweest. Die
blote juf met die keurige heren. Al
leen van de eregalerij van het Lou
vre zou al een hele serie te maken
zijn, want ze hangen daar op een rij
tje. Maar O.K. houdt zich in
de eerste plaats bezig met het Ne
derlandse publieke kunstbezit. C. Blok
en mr. G. J. P. Cammelbeeck; die
ook de presentatie doet, hebben de
serie voorbereid.
Ik heb in de verschillende musea
de bewaarde kranteknipsels doorge
werkt om het opgewaaide stof bij el
kaar te vegen. Om te smullen voor
een kunsthistoricus, die een mono
grafie wil schrijven. Ja, wat vind je
HANS BLANKESTEIJN
rel met de Picasso voor het Van Ab-
bemuseum. Het Stedelijk veroorzaak
te deining met Dylaby, Bewogen Be
weging en op een late avond werd
Lipchitz' „Paar" uit een plantsoentje
verwijderd, omdat naar vei luidt een
ochtendblad een zedelij kheidsjacht
op dit brons zou openen. Nu staat de
ze „paring" als topstuk in het beel
denpark van Kröller-Müller. Er was
„entartete Kunst" en ga zo maar
door: de „Dansende lesbiennes" van
Jan Sluyters, Appels „Vragende kin
deren" op de wand van de Amster
damse raadhuiskantine.".
Actueel
„Waarom gaat u er geen boek over
schrijven?" „Er is voor my geen aan
leiding om „pseudowetenschap" te
beoefenen. Maar door een kunsthis
toricus is het nog nooit behandeld
Met dit onderwerp kun je een hele
jaargang vullen.
Na het „gat in de beeldhouwkunst"
komt OK. met een serie over
het Museum Amstelkring-O.L. Heer
op solder en eindigt de jaargang heel
actueel met uitzendingen over het
Bauhaus, synchroon met de ten
toonstelling, die het Stedelijk Mu
seum dan over dit onderwerp houdt
O K.-directeur Blankesteijn is tevre
den met de Blok-programma's waar
voor die regisseur kan worden aan
gezocht, die de meeste affiniteit met
het ondeiwerp heeft. „Onze presen-
tators zien we 't liefst als voorkij
kers. De literair aangelegde Neder
lander moet het voorgezegd krijgen
hoe hij kijken moet en naar wat. Veel
tekst is overigens niet nodig, want
de camera kijkt zo effectief. We heb
ben eens een beeldenuitzending zon
der enig commentaar gemaakt. Daar
sta ik nog steeds achter".
Een „tweede leven'1
Aan de muur van zijn werkkamer
aan de Kortenaerlaan een expansie
ve kleuren litho van Couzyn. In de
boekenwand veel theologische ban
den. De voorkeur voor dat onderwerp
heeft te maken met het tweede „le
ven" van Hans Blankesteijn, die in
zijn „vrije tijd" als dominee mede
leiding poogt te geven aan een expe
rimentele hervormde gemeente in het
uiterste puntje van Amsterdam-Zuid
in de Thomaskerk in de Prinses Ire-
nestraat.
Met collega's zet hij hier het pio
niers werk voort van ds. W. Barnard
«Guillaume van der Graft): „Lithur-
gievernieuwing, nieuwe liederen,
eigentijds gebed. Kinderen delen in
zijn kerk mee in het Avondmaal. Ze
krygen echter geen wijn, „want die
drinken ze thuis toch ook niet?"
Met hart en ziel
„Een heerlijke combinatie kansel
en kunst", vindt Blankesteijn (van
af 1962 by O.K.. sinds januari di
recteur) die zijn mooie stem daarvoor
leende aan ANP's Radionieuwsdienst,
terwijl hij ook op de redactie van
de Wereldomroep geen onbekende is.
Een adequate vorm zoeken voor
een gebeurtenis. Hans Blankesteijn
vindt dit in de bediening van zyn ge
meente en in de beeldende kunst.
Voor beide leeft en werkt hy met
hart en ziel. „Gelukkig heeft Open
baar Kunstbezit tot nu toe weten te
ontsnappen door de mazen van de
wet van Parkinson. We hebben een
kle»ne staf", zo zegt hy.
LD EXTRA 8
ZATERDAG 25 MEI 1068
Ik ben een stoel. Ik ben een stoel. Ik ben
een stoel.
Wie van de drie is de echte stoel?
Antwoord: alle drie zijn echte stoeien. Al
zult u ze misschien niet allemaal even
mooi vinden.
Bij sommige volken schynt het nog steeds de ge
woonte te zyn, dat mannen niet gaan zitten, maar
uren lang staande uitrusten. Staande op één been
en leunende op een speer. Het andere been wordt
opgetrokken en dat rust zo uit. In andere landen
zit men graag op de hurken. Probeert u het
maar eens. met de voeten vlak op de grond.
Door de jaren heen hebben echter andere zitge-
woonten de overhand gekregen. Het begon mis
schien wel met de boomstronk en de boomstam,
het bankstel van de oertijd. Het houtblok was al
weer een stap vei-der. Dat werd bovendien uitge
hold tot een kist. In die kist werden de (schaarse)
bezittingen opgeborgen en zelf ging men er bo
venop zitten. Misschien wel om dat bezit zo goed
mogelijk te bewaken.
De zitkist kreeg op een gegeven ogenblik een
rugleuning en zelfs armleggers, ter vergroting
van het zitcomfort. Vorsten en andere gewichtige
personen maakten van hun zitmeubel een monu
mentaal en indrukwekkend geheel, dat op een
verheveriheidje werd geplaatst: de troon. De bo
dem en de zijwanden van de zitkist verdwenen en
de poten bleven over. Zo ontstond de stoel met
vier poten.
Natuurlijk kwamen daar ook al gauw allerlei
varianten op. Efficiënte mensen bedachten,
dat ook drie poten wel voor voldoende stabili
teit konden zorgen en het scheelde toch
weer een poot. Maar de ontwikkeling ging
steeds door en tegenwoordig is de aamoe-
zigheid van poten bepaald geen kenmerk
meer voor een stoel.
Stoelen met één poot, rustend op een kruis of
een schyfvormig draagvlak, zyn tegenwoordig
erg in zwang. Maar zelfs die ene poot is geen ken
merk meer. De ontwikkeling van de techniek
het buigen van hout en de ontwikkeling van
nieuwe grondstoffen kunststoffen hebben het
technisch mogelyk gemaakt om vrijwel elke
denkbare vorm te geven aan een stoel, of liever
een zitmeubel. En bijna alle denkbare vormen
komen dan ook tegenwoordig voor, waarbi,4 na
tuurlijk wel de bruikbaarheid in het oog moet
worden gehouden
Drie plaatjes van moderne stoelen illustreren de
veelzijdige vormgeving van het hedendaagse zit
meubel. (j
De eerste afbeelding toont een stoel, die nog het
meest overeenkomst vertoont met het klassieke tr
beeld van een stoel. De poten zyn overgegaan re
in twee draagvlakken. Armleggers en rugleuning w
zijn duidelyk onderling gescheiden, maar gaan K>
„vanzelf" over in de zitting. i
De tweede stoel besbaat uit twee losse delen. Het h
dragende onderstel bestaat uit een cylinder. Hier l
gesloten en van hout. in een andere uitvoering it
van stalen buizen en geheel open. Zitting, rugleu- M
ning en armleggers zijn verenigd in een grote
halfronde schaal van kunststof. Hier voorzien van
een vaste bekleding. De zitschaal rust los op de
draagcylinder en kan in iedere gewenste stand
worden geplaatst, waardoor een veelheid van zit-
en lighoudingen mogelijk wordt. Leuk grapje: de
zitschaal kan ook los op de grond worden ge
plaatst en wordt een aantrekkelijk soort schom-
melmeubel, waar veel jonge mensen heel geluk
kig mee zyn.
De derde fauteuil heeft een heel aparte construc
tie. Zitting, rug- en armleuningen zijn als het
ware gevormd uit één lange strook materiaal,
dat natuurlijk zacht en elastisch aanvoelt en ge
stoffeerd is. Deze strook is op vier plaatsen ge
bogen en zo is het model aan het zitgedeelte ge
geven. Tussen de uiteinden van de strook zit het
bovenstuk van het draaggedeelte bevestigd.
Eigenlijk heel eenvoudig, maar heel Anders en
comfortabel.
Dit zyn dan drie van de vele nieuwe vormen, die
voor zitten bedacht zijn. Wie van de drie kiest u?
Er is nog nooit zoveel variatiemogelijkheid ge
weest als het om zitten gaat. Iedereen die wat
anders wil dan énders kan tegenwoordig, als hij
op verkenning uitgaat, volop nieuwe mogelijkhe
den ontdekken.
De Franse ontwerper Pierre Paulin is in
ons land vooral bekend door zijn meubel
creaties voor de Nederlandse fabrikant
Artifort. Hij heeft nu ook meubelen ont
worpen speciaal voor jonge mensen. Zo
maakte hij van glasfiber in felle kleuren
kuipfauteuils, die gemakkelijk kunnen
worden opgestapeld. Een andere opval
lende schepping is een „zitvoorwerp" dat
op een plastiek lijkt. Het is gemaakt van
ronde buis met zeildoek (zie foto), waar-
overheen schuimrubber en een bekle-
dingsstof. Ook deze zitvoorwerpen kun
nen worden opgestapeld en je kunt er op
alle mogelijke manieren op zitten.
'mp mm
mm
■iï. '4--
