JUISTE
HOOGOVENS
Amateur en professional
DE
VERTALING VAN CONSERVENBLIK IS:
BEWAARSTAAL
anifestaties
Festival in
Holland-
Leiden
V
oera Amerika-
lie- Hohe Messe
SCHETSEN EN NOVELLEN
Querido
Amsterdam
Bob den Uyl. Een zachte fluittoon.
Querido Amsterdam
Alfred Kossmann.
De Vrouwenhaters.
PHILIPS IN
CONSORTIUM
..EUROCAN"
VIJF JAAR VOOR
RAP BROWN
B;n 8SDAG 36 MSI U68
Een conservenblikje conserveert. Het bewaart. Het is
miljoenenvoudig aanwezig in onze samenleving om talloze
artikelen te beschermen en te bewaren: groenten, koffiemelk,
vruchten, vis, soepen. Maar ook haarspray's, insecticiden en
zonnebrandcrèmes, want ook de spuitbus is van dat conserverende
blik gemaakt. Iedereen kent en gebruikt dat blik, maar niemand
staat er bij stil dat dit blik in feite staal is. Die flinterdunne
blikjes zijn eens enorme, tonnenzware staalblokken geweest.
Er komen veel gespecialiseerde vakmensen aan te pas terwijl dat
staal zijn vorm- en naamsverandering ondergaat. Met grote kennis
en zorgvuldigheid moeten ontilbare staalblokken tot ontelbare
meters dun blikstaal gewalst worden. Dat vergt micron-precisie,
die wordt geëvenaard door de vaklui in de vertinnerij,
waar het blik z'n veilige, bederfwerende oppervlaktebehandeling
ondergaat. De toekomst van dit bewaarstaal is groot
Nieuwe toepassingen winnen terrein. Na de doperwtjes
gaan nu ook bier en frisdranken in blik: vers, onaantastbaar,
blijvend lekker. Bij Hoogovens maken staalspecialisten meer
dan 350 soorten staal. Blikstaal is daarvan wellicht de meest
verbreide en meest gebruikte soort. Denk daar eens aan
als u een praktisch en snel gekoeld blikje bier uit de ijskast pakt:
bewaarstaal in z'n modernste vorm!
»n
s
d
scène uit de musical„Hoera Amerika".
zyn Nederlandse première beleefde
en in de hoofdstad nog steeds volle
zalen trekt, werd door de wtfze waar
op Kees van Iersel er gestalte aan
gaf, als een van de bijdragen aan
modern toneel opgenomen in het Hol
land Festival.
Van Iersel heeft er een soort to
taal theater van woord, beweging,
ritme en muziek van gemaakt, ma-
caber-navrant en dikwijls zeer ko
misch.
Toneel: Voor de liefhebbers van
klassiek toneel zal op vrydag 21 juni,
eveneens in de Leidse Schouwburg,
een uitvoering plaatsvinden van de
Nederlandse Toneelmanifestatie waar
voor in verband met de Brederode-
herdenklng (de Amsterdamse dichter
stierf 350 jaar geleden), de keuze viel
op „Lucelle" geschreven enkele jaren
..Lucelle" wordt gespeeld in de om
lijsting van de Oude Rederijkerska
mer in Amsterdam, waar het stuk
zijn eerste opvoeringen beleefde en
waar de rederijkers „spraken tot het
publiek". De regie berust by Johan
de Meester.
De titelrol wordt gespeeld door Ina
van der Molen, Lucelle's vriendin
door Hetty Verhoogt, haar vader Car-
ponny door Leo de Hartogh. De Jeu-
ne-premier-rol zal worden vertolkt
door Joop Admiraal. De twee ko
mische rollen van kok Lekkkerbeetje
en de Lakei Pannetje Vet worden
gespeeld door de Vlaamse acteurs
Ward de Ravet en Alex Wilequet.
De overige rollen zyn in handen van
Wim van Rooij, Kees Coolen en Paul
van Gorcum.
Het rederykerskamer-decor is ont
worpen door Jan van der Does; de
allegorische voorstellingen zullen ver
vaardigd worden door andere ont
werpers van de Nederlandse Televi
sie Stichting. De kostuums zyn ont
worpen door de jonge Amsterdamse
ontwerpster Ellen de Zwart. De mu-
Wanneer ik zeg dat ik deze schetsen van Bob den Uyl typisch
amateurswerk vind, dan bedoel ik daarmee niets afkeurends.
De amateur toch is in de letterlijke zin van het woord iemand
die zich zuiver voor zijn plezier bezighoudt met een of meer
takken van kunst of sport. Zijn occupatie is zuiver recreatief,
een bezigheid voor vrije uren, die desondanks creatief kan zijn.
Dat ik met dit woord amateur in verband met dit werk niets
denigrerends op het oog heb, moet duidelijk zijn als ik zeg dat
Den Uyl het ambacht van het schrijven voortreffelijk verstaat.
voor „Moortje", de Nederlandse to
neelmanifestatie van 1957.
Lezen in deze schetsen wordt ik
telkens getroffen door uitstekend ge
formuleerde en rake opmerkingen en
beelden. Byv. aan het begin van de
tweede schets getiteld „De Moorde
naar" treft in de beschryving van
de naargeestige Jonkherenstraat een
opmerking: „Een straat waarin de
vete t moregen met plezier valt".
Zoiets is een vondst. We weten dat
motregen niet vet is en over de
genoegens van dit ongure element
kunnen we ook geen onderzoek in
stellen. Toch drukt zo'n zin precies
de sensatie uit die een mens kan
krygen in een straatje zo droef dat
zelfs de motregen er plezier in moet
hebben nog iets aan de modderige
grysheid toe te voegen. „De Moor
denaar" is trouwens 'm.i. het beste
verhaal in de bundel, om de figuur
van Sereyn, de beroepsmoordenaar
die het in Nederland om zo te zeg-
zikale begeleiding, gebaseerd op me
lodieën uit Breero's tyd, is voorbe
reid door drs. Fons Eickholt en Ma
rijke Smit Sibinga, die samen met
o.m. Hans Linnartz en Henk Lam-
booy de muziek zullen vertolken en
de zes liederen die in de voorstelling
voorkomen, zullen begeleiden. Michael
Holmes verzorgt de choreografie van
de dansfiguratie. De tekst van „Lu
celle" werd bewerkt door de neerlan
dici Guus Rekers en J. Fontyn.
Op dinsdag 25 juni vindt in de
Pieterskerk wederom de uitvoering
plaats van de „Hohe Messe van Jo-
hann Sebastian Bach door het Toon
kunstkoor Leiden met medewerking
van leden van het Concertgebouwor
kest onder aanvoering van hun con
certmeester Herman Krebbers, het
geheel onde leiding van Iskar Aribo.
Solistische medewerking verlenen
Nelly van der Spek, sopraan: Aafje
Heynis, alt, David Johnston, tenor;
Max van Egmond, bas; Herman
I Krebbers, viool en Albert de Klerk,
I orgel.
gen onsportief vindt om by zyn
moordopdrachten tot het bittere ein
de toe te gaan, omdat hy hier, in
tegenstelling tot in Amerika, geen te-
genparty heeft enerzyds en geen on-
derwereldsteun anderzijds. En om
de anticlimax, zoals de kastelein van
de kroeg zegt.
Het is treffend hoezeer Den Uyl
kans ziet om iemand zó uitvoerig
bezig te houden met zo weinig. Het
is speciaal hierop dat ik zyn ama
teurisme baseer. Hij is amusant, hij
is oorspronkelijk maar zyn basis is
een zeepbel. Soms laat hij je te lang
kijken zoals in „Gezellig op Visie"
of in „Sommigen niet". Dan is de
zeepbel al uit elkaar gepatst voor
de woorden ophouden. Den Uyls ver
halen zyn een plezierige vrije tijdsbe
steding. Hij is een illusionist die je
naar zijn zeepbellen in de lucht laat
staren, zodat je even vergeet dat er
uit diezelfde lucht zo gemakkelijk
een bom kan komen. En wie weet,
is dat ook zijn bedoeling.
Alfred Kossmann is op even na
tuurlijke manier een professional"
als Bob den Uyl een „amateur" is.
Ik kom tot die opmerking omdat er
een overeenkomst zit in hun werk,
althans in deze beide boeken, en wel
dat deze beiden natuurlijk en nuchter
weten te praten over fantastische, za
ken. Daar blyft het bij en dat kan
ook een tijdsverschijnsel zyn.
Een schrffver van en over mense-
lyke problemen kan biykbaar een
heel eind buiten zyn middelpunt te
rechtkomen, maar moet daar, even
eens blykbaar, toch weer naar te
rugkeren. Zo keert Kossmann in de
ze drie gebundelde novellen terug
tot zyn wezenlykheid: het schryver
schap. Deze terugkeer kan zyn ge-
vaariyke kanten hebben en eventueel
wyzen op een omkeer of een afne
men van de creativiteit, maar gezien
het hier gebodene lykt het my, dat
dit by deze schryver nog niet aan
de orde is.
Het schry verschap dus; welke af-
wykingen in de levenslyn er de on
dergrond van kunnen zyn, tot welke
afwykingen het leiden kan en de wis
selwerking tussen leven en werk.
„Op Visite by Schryvers" heette
een van de schetsen van Den Uyl
niet „Gezellig op Visite" drie ont
moetingen met drie merkwaardige
gevallen van schryverschap. Dr. C.
Spyker, een heel oude essayist, die
min of meer contact afdwingt met
een jonge schryver omdat hy vindt
dat zy overeenkomstige achtergron
den hebben. By het bezoek krygt
de jonge schryver het gevoel zyn
persoonlykheid te verliezen en alleen
nog te bestaan door „myn inzicht
in diens oeuvre van herinneringen".
De tweede ontmoeting is met Wie-
be Lumar, de mislukte die denkt
een miskende te zyn en de derde
met Van Dam. die zegt masochist
te zyn en zyn autobiografie geschre
ven te hebben. Op basis van de be
langstelling van de ik-figuur voor
Sacher-Masoch, wil deze Van Dam
zyn advies. De „Ik" en zijn vrouw
gaan behalve om die autobiografie
ook naar het echtpaar van Dam om
de martelwerktuigen te bekyken „in
een heel Hollands villaatje van twee
onder een dak".
„Het Model" is het meest aangry-
pende verhaal van een auteur, een
oude romanschryver die door een be
roerte de indruk maakt dement te
zyn, omdat hy de juiste woorden
niet meer vinden kan. Tussen twee
haakjes, een vergissing die maar al
te vaak gemaakt wordt. Na de grote
reeks succesromans die hy tydens
zijn gezonde leven geschreven heeft,
heeft hy als laatste een manuscript
voltooid dat blykt pornografisch te
zyn. Zyn zoon en zyn uitgever zit
ten nu met het probleem van de
uitgave. Een probleem dat, zoge
naamd met toestemming van de au
teur, wordt opgelost met een neutra-
liserincrsproces.
Ten slotte het titelverhaal „De
Vrouwenhaters" sterker autobiogra
fisch waarschijnlijk dan de beide
vorige. De schryver heeft zyn roman
,De Vrouwenhaters" voltooid. hij
heeft zijn geliefde verloren en is naar
zijn stad Amsterdam teruggekeerd.
In een mengeling van droom, dag
droom en herkenning van het verle
den ontstaat een crisis, deels in ver
band met des schrijvers leef tyd, deels
met de vermindering van zyn succes
als oorzaak of beter, succes met het
in zyn ogen verkeerde boe ken deels
ook ontstaan door heimwee naar het
zuiden en naar de verloren vrouw.
Soms stuit men op reminiscensies
aan een vorig werk, het onvolprezen
„De Smaak van groene Kaas". Er
is geen oplossing, want het gaat hier
om de verwarring die het leven op
zyn keerpunt is en waarvan de op
lossing dood heet.
CLARA EGGINK.
LONDEN (RTR) Naar bekend is
gemaakt, is een internationaal ruim
teconsortium (Eurocan) opgericht,
dat zal moeten meedingen om een
contract van ongeveer 100 miljoen
gulden voor het eerste operationele
communicatiesysteem met behulp
van satellieten voor de Navo.
Het consortium is opgericht door
het Britse concern Marconi Compa
ny, de Westduitse Siemens A.G., AEG
Telefunken, NV Phulips, Telecommu
nicatie Industrie, de Canadese RCA
Victor Company en de Italiaanse
maatschappy STS.
NEW ORLEANS (AFP/Reuter)
Eén van de leiders van de „Zwarte-
Macht-beweging" in de Verenig
de Staten, Rap Brown, is in New Or
leans wegens onwettig wapenvervoer
tot vyf jaar gevangenisstraf en 2.000
dollar boete veroordeeld. Hy hoorde
het vonnis onbewogen aan, nadat een
zowel uit blanken als negers bestaan
de jury hem schuldig had verklaard.
Brown ging in beroep en werd tegen
een borgsom van 10.000 dollar vryge-
laten. Hy stond terecht omdat hy in
de zomer van het vorig jaar met een
karabyn van New York naar Baton
Rouge in Louisiana was gereist, ter-
wyl er in Maryland een aanklacht
tegen hem liep wegens aanzetting tot
brandstichting en oproer.
Dit jaar biedt het
in Leiden weer een
en boeiend programma,
wordt op dinsdag 18 juni
voorstelling in de Leidse
van „Hoera Amerika"
België geboren Amerikaan
van Italiie in de verta-
Cees Buddingh. Uitvoeren-
Studio, regie: Kees
Van Italië gaf zijn stuk
mee van „Drie visies op
Drie. losse één-akters, elk
vast thema, die de aspec-
lt Amerikaanse samenleving
rrel nemen. Een soort drie-
nvelijk tussen Pop Art en
Ier Wreedheid.
'stelling die, nog geen jaar
off-Broadway-première van
Hurrah", in december 1967
MSIDSCH DAGBLAD PAGINA 1|
ADVERTENTIE
