laat regel en vergezellen haringvloot
We willen een smakelijke
haring op de markt brengen99
at is prijs
in eerste
uitje
cht op de Hollandse Nieuwe gaat maandag beginnen
L.D.-plaquette
weer inzet van
de haringrace
VUURBAAKS VOORZITTER N. PARLEVLIET JR.:
Die]:
Door onze visserijredacteur
C.W.COMBEE
AO 24 MET 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
"ORGEN is het feest! Dan wordt
Vlaggetjesdag, dag van de Neder
landse Zeevisserij gevierd. Ook nu
is Scheveningen het centrale punt.
et vlaggen getooide haringvloot zal
havens te pronk liggen, het eveneens
foiseerde hospitaalkerkschip „De
lis er te bezichtigen, er komt na
weer een vlootschouw, de pro-
ichapprijzen zullen in het Kurhaus
Ie schippers en bemanningen van de
ien, die de best verzorgde haring heb-
jangevoerd onder hen zijn ook
ijkers worden uitgereikt, er zullen
iflbijden worden georganiseerd voor
wHngen van de visserij scholen en er
1 muziek en vlagvertoon. Duizenden
op de been zijn om maar niets van
trlijks weerkerende schouwspel
van de nieuwe haringteelt te
i
nnneer dan de schippers en bemannings-
nn de eerste reeks naar zee vertrekkende
Ireilers hebben genoten van de zondagse
lang op zich laten wachten, want als het enigszins
mogelijk is, hoopt men de eerste diepgevroren
Hollandse Nieuwe nóg voor Pinksteren aan de wal
te brengen.
Niet best
Reders, schippers en bemanningsleden vragen
zich terecht af wat deze nieuwe teelt zal bren
gen. De vorige is zeker niet best geweest. Op de
traditionele haringgronden Doggersbank en on
der de Engelse wal kon men geen vuist maken.
Er moesten andere visgronden worden opgezocht.
De Ierse Zee bijvoorbeeld. Daar was het ook niet
al te best. Er moest van de vroege morgen tot de
late avond hard worden gewerkt en er moesten
lange reizen worden gemaakt om een redelijke
vangst en besomming te boeken. Daarom vergeet
men maar liefst zo snel mogelijk de teelt 1967-
1968.
Daarbij kwam nog, dat het zo verguisde haring
wormpje in hevige mate op de voorgrond trad. De
laatste jaren had men reeds getracht het wormpje
door het treffen van bepaalde maatregelen met
betrekking tot de zouting van de haring uit te
roeien. Men weet niet hoe het mogelijk is, maar
het bleef de kop opsteken. Vermoedelijk doordat
bij het schoonmaken voor de consumptie niet de
nodige nauwgezetheid werd betracht, maar meer
voor de hand ligt, dat laakbare lieden de veror
deningen van het Productschap voor Vis en Vis-
nidden van hun familieleden, gooien ze
jmorgen in alle vroegte de plunjezak over
iders en begeven zich aan boord van de,
nieuw verfje en nieuw tuig voorziene
In Scheveningen, IJmuiden en Vlaardin-
tn dan kort daarna de machtige motoren
lestart en de trossen worden losgegooid.
fide gedaan dooi- familieleden en vrienden
larna de schepen zee. Uit de monden van
iblijvers klinkt dan de wens: Goede vaart,
St en.... behouden thuiskomst! En die
zal, als het een beetje meezit, niet te
Hit jaar is er voor de lezers van
|*idsch Dagblad weer een prijs
verbonden aan de jacht op de
rvalste Hollandse nieuwe. Een
Praag, waarvoor de directie van
L.D. belangrijke geldprijzen be-
tbaar heeft gesteld.
faag luidt: Wat is de prijs van het
kantje lichtgezouten haring, dat aan
itwjjkse afslag wordt verkocht?
lste prijsf 50,
2de prijs
3de prijs
f25,
f 20,
5 prijzen van f 10,
10 prijzen van f 5,
inzendingen moeten per briefkaart,
ten van het opschrift „Haringprijs-
en van de naam en het adres van de
«ter, uiterlijk vrijdag 31 mei aan ons
i zijn bezorgd. Inzendingen, die later
atomen, worden niet meer geaccep-
te prijzeu komen uitsluitend abonnees
het Leidsel) Dagblad (één inzending
teiin) in aanmerking, alsmede zij die
1 een proefabonnement ontvangen,
te uitslag kan geen correspondentie
gevoerd.
Wanneer het net is "binnengehaald breken
uren van hard werken aan. Eerst moet de vis
worden gesorteerd en daarna volgt het kaken
van de haring en het strip-pen van de andere
vissoorten.
produkten hebben willen ontduiken door het ko
pen van verse haring en deze op de wal te kaken
en te zouten. Opmerkelijk is overigens, dat heel
veel ziektegevallen, die door de haringworm zou
den zijn veroorzaakt, in Rotterdam en omgeving
werden geconstateerd!
Maar goed. men zat met het probleem van de
haringworm. Daar moest iets aan worden gedaan.
Na een intensief overleg en op verzoek van het
ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
werdén door het Produktsehap voor Vis en Vis-
produkten in overleg met de reders en de vakor
ganisaties voor het nieuwe haringseizoen strenge
re maatregelen met betrekking tot de zouting
neergelegd in de Haringverordening 1968.
Een wetenschappelijk onderzoek door het Insti
tuut voor Visseryprodukten TNO in IJmuiden
heeft uitgewezen dat, indien de haring sterker
wordt gezouten en bovendien gedurende langere
tijd dan voorheen onder de werking van het zout
wordt opgeslagen, een voor de consumptie en voor
de volksgezondheid volkomen aanvaardbaar te
achten produkt kan worden verkregen. Deze
zwaargezouten haring (1 ton zout op 10 tonnen
haring) moet na de aanvoer tien dagen blijven
opgeslagen voor ze aan de afslag mag worden ver
kocht.
Drs. D. J. van Dyk, de voorzitter van het Pro
duktsehap voor Vis en Visprodukten, noemde het
een verheugende omstandigheid, dat het visse
rijbedrijf natuurlijk ook uit welbegrepen eigen
belang bereid is geweest de nodige maatregelen
die bijzonder stringent en ingrijpend zyn en die
van alle geledingen in het bedrijf niet alleen de
volle medewerking, maar ook offers vergen, goed
te keuren.
HET is reeds jarenlang de gewoonte,
dat de directie van Het Leidsch
Dagblad aan de reder wiens schip
het eerst met Hollandse Nieuwe in IJmui
den arriveert, de fraaie wisselplaquette
aanbiedt. Deze plaquette is thans in het
bezit van N.V. Redery en Haringhandel
N. Parlevliet.
Aan de schipper vaar het eerst aankomende schip
wordt dan een klein model aangeboden, dat zijn
eigendom blijft, en bovendien wordt voor de be
manning een bedrag van f200.- beschikbaar ge
steld, dat de schipper naar eigen inzicht onder
de opvarenden mag verdelen.
Omdat er zoveel veranderingen in de wijze van
aanvoer en behandeling van de haring zijn aan
gebracht, hebben we even getwijfeld of we de tra
ditie van het beschikbaar stellen van de wissel -
plaquette zouden kunnen voortzetten. Insiders
zijn echter van mening, dat er dit jaar zeker wel
strijd geleverd zal worden om als eerste binnen
te zijn, temeer omdat men voor het eerst na ja
ren weer lichtgezouten haring op de markt mag
brengen, zij het dat ze vanuit de tonnen eerst nog
diepgevroren moet worden.
Aangezien de handel grote belangstelling voor
het produkt aan de dag legt. zullen de schippers
zeker alles in het werk stellen zo snel mogelijk
in de thuishaven terug te keren.
Het is altijd de gewoonte geweest, dat de reder
wiens schip de eerste kantjes aan de wal brengt,
de prijs in ontvangst mag nemen. Daarop willen
we ditmaal geen uitzondering maken. Tot onze
spijt moeten we daarom de vriestreilers KW 141
en KW 170, die in kartonnen dozen verpakte diep
vriesharing aanvoeren, van deze strijd uitsluiten.
In aanmerking komen dus alléén de schepen, die
de haring aan boord kaken en zouten en daarna
in de bekende tonnen verpakken, die later in Kat
wijk als kantjes worden afgeslagen.
In Katwijk-aan-Zee kon men ons by het ter perse
gaan van dit nummer helaas nog niet precies me
dedelen, welke schepen maandag zullen gaan
deelnemen aan de jacht op het „goud van de zee'.
Dat hing nog af van de omstandigheden
De eisen waaraan de aanvoerder zal moeten vol
doen, zo vervolgde drs. Van Dijk, zijn met be
trekking tot het zouten en het diepvriezen van de
haring verregaand. De aanvoerder zal aan veel
meer voorwaarden moeten voldoen dan voorheen
voor hij het produkt ten verkoop kan brengen.
Niet alleen op zee, maar ook bij binnenkomst in
de haven, bij het lossen, bij het opslaan en bij
het afleveren voor de consumptie gelden nu zeer
ingrijpende voorschriften.
Die voorschriften gelden ook voor de groothan
del voor de be- en verwerkende industrie en voor
de kleinhandel. De groothandel zal bijvoorbeeld de
haring, voor zover deze niet zwaar gezouten is en
niet aan boord diepgevroren werd, moeten laten
diepvriezen aan land. De be- en verwerkende in
dustrie is, of het nu half conserven dan wel vol-
conserven betreft, eveneens aan bijzondere voor
schriften gebonden. Voor de detailhandelaar geldt
ondermeer, dat hij slechts haring in voorraad mag
hebben, die volgens de voorschriften gezouten en
opgeslagen is geweest, dan wel op de juiste wijze
is diepgevroren.
In de voorschriften, zo besloot drs. Van Dyk. is
er zelfs in voorzien, dat bepaalde bedrijven in het
begin van de haringteelt in het geheel niet mogen
beschikken over verse haring, dat is dus haring,
die niet overeenkomstig de voorschriften met be
trekking tot het zouten of het diepvriezen, behan
deld is geweest. Voorts zal de haring, die wordt in
gevoerd, aan dezelfde voorschriften worden onder
worpen als de door Nederlandse schepen gevan
gen en aangevoerde haring.
Een legertje van niet minder dan 150 contro
leurs moet zorgen, dat de bepalingen stipt wor
den nageleefd. De aanvoerder is verplicht tijdig
voor de aankomst van het schip, waarmee haring
wordt aangevoerd, aan hel produktsehap aangifte
te doen van de tijd van aankomst. Bovendien
moet hij voor het lossen aan de controleurs een
opgave verstrekken van de zich aan boord bevin
dende hoeveelheden haring. Dit formulier moet
worden ondertekend door de schipper en de stuur
man van het vaartuig.
Tenslotte is een zeer verstrekkende maatregel,
dat schipper en bemanningsleden geen „braadje"
meer mee naar huis zullen mogen nemen als de
haring niet aan de vereiste voorschriften voldoet.
Hoewel dit als een zwaar offer wordt gezien, heb
ben de vakbonden zich met deze maatregel ak
koord verklaard.
Al het mogelyke is dus gedaan om het gevaar
van ziekten, veroorzaakt door haringworm. tegen
te gaan en zodoende meer vertrouwen te wekken
voor het produkt, dat jarenlang met recht de
naam van „Hollands zeebanket" heeft gedragen.
Het leven van een visserman is zeker niet
eenvoudig. Hard werken aan boord en vaak
lang niet thuis. Gelukkig brengt de radio
telefoon-installatie aan boord uitkomst. Ra
dio Scheveningen zorgt voor de verbinding
van het schip met moeder-de-vrouw of het
meisje aan de wal. Dat contact doet de opva
renden goed!
Hoofdzaak is, dat de consument nu zonder angst
gevoelens een harinkje kan consumeren.
Dat dit complex van maatregelen van invloed
zal zyn op de prijs staat wel vast. Insiders ver
wachten, dat de prijs van een „groene" in de win
kel of aan het karretje niet beneden den f0.45
zal komen en dat de primeurs dus de haring
die rond Pinksteren te koop is waarschijnlijk
f 1.25 tot f 1.50 en misschien zelfs meer zullen
gaan kosten. Maar ja, dat heeft de liefhebber er
graag voor over!
Nic. Parlevliet Jr. stamt uit een oude Kat-
wijkse redersfamilie. In de vissersgemeen
schap heeft zijn naam een bekende en goe
de klank. Niet alleen in Katwijk, maar ook
daarbuiten en zelfs over onze grenzen
heen. Hij is voorzitter van de Katwijkse
redersvereniging „Vuurbaak", heeft zit
ting in het Produktsehap voor Vis en Vis
produkten en maakt deel uit van talrijke
nationale commissies op visserijgebied.
pgevroren
Maar daarnaast komt er een ander produkt op
de markt: lichtgezouten, zoals we die vroeger ge
wend waren en die de naam hadden van „groene".
Deze haring wordt diepgevroren op 20 graden C.
of lagere temperatuur en brengt een produkt, dat
eveneens ontdaan is van de haringworm. Dat in
vriezen geschiedt op de vriestreilers Katwijk
heeft er twee, namelijk de KW 141 van de NV v.h.
C. den Duik en de KW 170 van Redery Parlevliet
en Van der Plas en in de koelhuizen.
Op de Katwijkse haringtreilers, die niet over een
diepvriesinstallatie beschikken, wordt de haring
gekaakt en lichtgezouten in de tonnen verpakt.
Deze tonnen wordèn direct na de aanvoer in Kat
wijk afgeslagen en daarna door de kopers omge-
pakt in plastic emmertjes van 5 kilo. Deze em
mertjes worden per vier stuks in kratten geplaatst
en daarna in het NV Koelhuis Katwijk aan de
Van der Vegtstraat diepgevroren op 20 graden. Het
duurt dan ongeveer anderhalve dag a twee da
gen voor deze haring geschikt is voor de consump
tie.
De haring op de vriestreiler wordt in pakken
van 20 kilo, in de meeste gevallen eveneens licht
gezouten, verpakt en dan aan boord diepgevroren.
Wanneer dit proces de voorgeschreven tijd heeft
geduurd, mag de haring in de handel worden ge
bracht, waarbij ontheffing is verleend van de veil
plicht. Toch is het welhaavst zeker, dat de Katwijk
se reders, die de beschikking hebben over vries
treilers, hun haring voorlopig aan de afslag zul
len verhandelen. Zulks uit een oogpunt van soli
dariteit met hun collega's, die niet met vriessche-
pen op de haringgronden kunnen opereren.
Belangstellend kijken de vissers bij het
binnenhalen van het net of de zee veel heeft
gegeven.
Als voorzitter van de „Vuurbaak" heeft bij alle*
te maken met de Katwijkse haringafslag. Die af
slag is namelijk eigendom van de reders uit Kat
wijk. Ze slaan er ieder jaar weer de door hun
schepen aangevoerde haring in af. Het produkt.
dat uit Katwijk komt, staat bekend om zijn uit
stekende kwalitiet. Dat is mede te danken aan
de deskundige schippers en vissers, die de ha
ringschepen bemannen. Zij besteden op zee bij
zonder veel werk aan de verzorging van het
„goud van de zee."
Reder Parlevliet meent, dat het de reders en de
bemanningsleden van de schepen er niet gemak
kelijker op is gemaakt met het inwerking treden
van de Haringverordening 1968. Hetzelfde geldt
ook voor de groot- en kleinhandel en voor de con
servenfabrikanten.
„Als reders en bemanningen zijn we gaarne be
reid een offer te brengen en zo een produkt aan
de markt te brengen, dat smakelijk is en de
toets van de kritiek ten volle kan doorstaan en
dat geen mogelijkheid biedt, dat de haring
worm de kop weer kan opsteken," zegt hy, maar
hy voegt er onmiddellijk aan toe: „De kans, dat
in goed bewerkte en deskundig schoongemaak
te haring de inderdaad gevreesde worm voor
komt, is uiterst gering. Er zouden zich dan ook
ziektegevallen voor moeten doen onder de be
manningsleden van de haringtreilers, die het
produkt enkele uren na het kaken en zouten
vaak reeds consumeren."
Ten aanzien van de behandeling van de haring
op de schepen, die niet over een diepvriesinstal
latie beschikken, merkt de heer Parlevliet op.
dat de zwaar- en de lichtgezouten haring aan
boord wordt verwerkt en daarna in tonnen wordt
verpakt. Deze kantjes worden normaal in IJmui
den aangevoerd en daarna naar Katwijk getrans
porteerd. De zwaargezouten haring moet vol
gens de voorschriften tien dagen blijven staan,
zodat de pekel er door en door intrekt. Daarna
kan zy worden verhandeld voor de consumptie.
De lichtgezouten haring (zij krijgt de bewerking,
zoals dat vroeger in de tijd van de „groene"
ging) wordt direct na de aanvoer in het afslag
gebouw afgeslagen. De groothandel zorgt dan
voor het ompakken in eenheden van 5 kilo
voor Katwjjk zyn dat plastic emmertjes, maai
er zyn er ook die ze in een plastic zak in dozen
verpakken en het diepvriezen op -20 graden C.
Dat is een heel werk. Het invriezen op de voorge
schreven temperatuur vergt 12 tot 24 uur en
daarna moeten de emmertjes nog 24 uur onder
een temperatuur van -20 graden in het koelhuis
aan de Van der Vegtstraat blijven staan. Dan
eerst wordt de haring goed bevonden voor con
sumptie. Tijdens het vervoer ontdooit de in pekel
ingevroren haring vanzelf.
Vuurbaaks voorzitter Parlevliet zegt, dat de
Katwijkse reders de voorkeur hebben gegeven
aan plastic emmertjes, die per vier stuks in krat
ten kunnen worden geplaatst en daarna gemak
kelijk ln de koelhuizen kunnen worden opgesta
peld. Is het bevriezingsproces ten einde, dan kan
men deze kratten heel gemakkelijk met de vork
heftruck uit het koelhuis halen en in de vracht
auto's plaatsen, die voor het vervoer door het
gehele land moeten zorgen.
Niet voor Pinksteren
Naar de verwachting van de heer Parlevliet is
er weinig kans op, dat de haringliefhebbers met
Pinksteren reeds een harinkje kunnen consume
ren. Maandag varen de schepen uit, op zijn
vroegst kunnen dinsdag in de loop van de mid
dag de netten uit worden geworpen en dan blijft
het nog de vraag of de haring zich laat ver
schalken. Wanneer de schepen dus in het gun
stigste geval woensdagavond of donderdagmor
gen aan de thulsstoom kunnen beginnen, zyn ztf
niet eerder dan vrijdag in de loop van de dag
binnen. Dan volgt het nog twee dagen durende
proces van het invriezen, zodat het naar zyn me
ning uitgesloten is de haring tydig op de ver
kooppunten te krygen.
Misschien, merkt de lieer Parlevliet op. zullen
de schippers van de vriesti-eilers proberen tydig
voor Pinksteren binnen te lopen. Dan is er toch
nog een kans, dat er haring in de winkels en
stalletjes voor de consumenten te koop is.
Maardan moet de vangst meezitten.
Vuurbaaks voorzitter hoopt, dat door deze wir
war van produktschapsmaatregelen, die voor de
reders beslist veel extra kosten meebrengen en
ook veel meer werk, een produkt op de markt
kan komen, dat de toets van de kritiek zal kun
nen doorstaan, zodat de afzet in eigen land weer
het. peil van vroeger bereikt, toen er nog echte
onvervalste groene werd aangevoerd. Als we dat
bereiken, zyn de offers niet voor niets gebracht,
zegt hy.
Van de zijde van de reders, die de beschikking
hebben over vriestreilers N.V. Rederij en Han-
delmij v.h. C. den Duik met de KW 141 „Willy"
en Redery en Haringhandel Parlevliet en Van
der Plas met de KW 170 „Annie-IIillina" ver
nemen wy, dat zy al het mogelyke zullen doen
om zo tijdig met deze schepen in IJmuiden aan
te komen, dat de haring nog voor Pinksteren in
de handel kan worden gebracht.
De heer C. den Duik Jaczn is van mening, dat
een goed produkt op de markt kan worder ge
bracht, dat voor de „groene" niet onderdoet.
Proeven hebben uitgewezen, dat de smaak uit
stekend is.
De reders Parlevliet en Van der Plas, die de be
schikking hebben over de vriestreiler „Annie-
Hillina," hebben reeds vorig Jaar haring tijdens
de reis ingevroren. Aan boord worden ze ge
kaakt en verpakt in een plastic zak, die dan
weer omhuld wordt door een kartonnen doos. De
ze Katwijkse redery geeft er de voorkeur aan
het produkt zonder zout in te vriezen en tijdens
het ontdooien in de pekel te leggen.
Uit eigen ervaring kunnen we zeggen: fantas
tisch, net groene en en ze smaken naar meer.
