W ijk verpleegster
Helden in onze dagen
TAPIJT
Een hardwerkende vrouw
met steeds meer taken
Doe het eens anders
OPBEUREND
EISEN
KRITIEK
99
99
Kinderdorpmoeder een nieuw beroep
ZATERDAG 18 MEI 1968 J
De Nederlandse wijkverpleegster is een hardwerkende vrouw, die er steeds meer ta
ken bij krijgt, in haar wijk als „een echte vertrouwensfiguur" wordt beschouwd en
tegenwoordig een uitgebreid arbeidsveld heeft, dat in de verste verte niet meer is te
vergelijken met de „eenvoudige ziekenverpleging" van het wijkverplegingswerk in
vroeger jaren. Dit is, in grote trekken, het beeld van de Nederlandse wijkverpleeg
ster, dat naar voren komt uit het kort geleden verschenen omvangrijke rapport van de
Nationale Federatie het Wit-Gele Kruis. Het bevat ondermeer de resultaten van een
inventarisatie-onderzoek naar functie en taak van de wijkverpleegster, de vrouw die
voor heel veel Nederlanders de personificatie blijkt te zijn van de kruisvereniging, die
zij vertegenwoordigt.
Meer dan zeventig procent van het Ne
derlandse volk is lid van een van de drie
kruisverenigingen: het Wit-Gele, het
Groene of het Oranje-Groene Kruis. Drie
verenigingen voor maatschappelijke ge
zondheidszorg met rond tienduizend per
soneelsleden, overwegend (wijk) ver
pleegsters en kraamverzorgsters. Vroeg
of laat leren de leden van een kruisvere
niging „hun" wijkverpleegster kennen
als verpleegkrachten, die van vele (zo
niet alle) markten thuis zijn en dag-in
dag-uit een taak vervullen, die tientallen
werkzaamheden omvat.
De wijkverpleegster heeft haar dag, was- en
weekbeurtpatiënten. Het kunnen er vijf zijn of
minder, maar ook zestien of meer. Zij heeft de
zorg voor gemiddeld zes injectie-patiënten per dag
en voor patiënten die moeten worden verbonden of
anaere behandelingen nodig hebben. Vaak houdt
de wijkverpleegster dagelijks spreekuur en assi
steert zij enkele malen per week op consultatie
bureaus voor zuigelingen en kleuters. Huisbezoe
ken in het kader van de zorg voor de as. moeder
(de zgn. prenatale zorg), de zuigelingenzorg en de
kleuterzorg staan op haar agenda, evenals het pro
pageren van kleutercursussen, het geven van les
sen op huishoudscholen, het bezoeken vain patiën
ten in het kader van tbc-bestrijding, reumabe
strijding, kankerbestrijding en revalidatie. Voor
al de zorg voor thuiswonende bejaarden groeit
in het wijkverplegingswerk voortdurend.
met pedagogische problemen worden geconfron
teerd en zich op dit terrein niet voldoende des
kundig voelen.
Ook bij reuma- en revalidatiebezoeken ontmoe
ten zij vaak vaktechnische problemen. Daarente
gen blijkt de wijkverpleegster zich vaak uitste
kend op haar plaats te voelen in de opbeurende
en troostende functie, die zij kan vervullen bij be
zoeken, waarbij sociale aspecten aan die orde ko-
Een van de belangrijkste taken van de wijkver
pleegster is de zorg voor moeder en kind Het pre
ventieve werk rondom moeder en kind blijkt door
de meeste wijkverpleegsters hoog te worden ge
waardeerd. Zij zouden dit werk niet graag willen
missen en zien het als „een zeer typische taak
voor de wijkverpleegster".
Minder enthousiast zijn de wijkverpleegsters
over het kleuterhuisbezoek, omdat zij daarbij
Ook met verse groente moet er variatie in
het menu zijn. Elke dag spinazie gaat ook
vervelen. Geef groente die u meestal
kookt ook eens rauw of garneer met to
maat, ei, augurk, komkommer, stukjes
geroosterd brood of fijngesneden peter
selie. Wanneer u de groente kookt, doe
het dan kort en zet ze op met weinig
water.
We geven u wat recepten met voorjaarsgroenten,
die zijn bedoeld voor vier personen.
Tomatensoep
3/4 liter water af bouillon van vlees of van
blokjes of tabletten, Vt kg soeptomaten, een
uitje, 35 g (5 eetlepels) bloem, plus minus 1
eetlepel boter of margarine, melk of room,
Bout, geraspte kaas.
De tomaten wassen en in stukken snijden. Het
uitje schillen, wassen en fijnsnipperen. De stuk
jes ui en tomaat in de boter of margarine enige
minuten bakken. Hierna het vocht en zonodig
rout toevoegen en alles samen gaarkoken (plus
minus 10 minuten).
De soep door een zeef wrijven en weer aan de
kook brengen. De bloem aanmengen met een wei
nig water en de soep hiermee binden. De soep
afmaken met een scheut melk. Vlak voor het op
dienen wat geraspte kaas erdoor roeren of deze
er aan tafel bij presenteren. Ook kan de tomaten
soep worden gegarneerd met ongezoete stijf ge
slagen slagroom.
Gevulde slakropjes
men, zoals huwelijks- en gezinsmoeilijkheden, en
problemen rondom financiën of inwoning.
Een belangrijk onderdeel van de totale wijkzorg
wordt tegenwoordig gevormd door de sociale be
zoeken aan bejaarden. Slechts een kleine minder
heid van de in het kader van het inventarisatie-
onderzoek ondervraagde wijkverpleegsters doet
hieraan niet mee. Het bezoek aan bejaarden blijkt
vooral oudere wijkverpleegsters goed te liggen.
Veel bejaarden mensen zien haar als vertrou
wensfiguur, kijken naar haar komst uit en ver
wachten van haar niet alleen voorlichting over
medische aspecten (cotrole, adviezen over leef
wijze en voeding), maar ook een antwoord op de
meest uiteenlopende, niet strikt-medische vragen.
In het rapport wordt dan ook geconcludeerd dat
deze sociale bezoeken aan bejaarden een belang
rijke nevenfunctie voor de wijkverpleegsters moe
ten blijven, zolang in een bepaalde wijk geen
dienstverlenend centrum ls waar ook de wijkver
pleegster zitting kan houden.
Van een wijkverpleegster wordt veel verwacht,
soms te veel. Cliënten en patiënten hebben vaak
de neiging veel beslag op haar te leggen. ZIJ wil
len dat de zuster vaker komt. realiseren zich niet
dat ook een wijkverpleegster aan arbeidstijden ge
bonden is en verwachten dat zij overal een ant
woord op weet. Intussen heeft de wijkverpleegster
dan nog de zorg voor een groot aantal uiteen
lopende werkzaamheden, waaronder die verant
woordelijkheid voor het schoonhouden van en de
gang van zaken in het wijkgebouw, het uitlenen
en soms weer ophalen van goederen en haar ad
ministratieve werkzaamheden die ook verscheide
ne uren opeisen en bij veel wijkverpleegsters in
een slecht blaadje staan. Men vindt die admini
stratie over het algemeen „een zeer drukkende
zaak".
Tekenend voor de ontwikkeling van het wijkver
plegingswerk zijn de opmerkingen die de bij het
inventarisatie-onderzoek betrokken wijkverpleeg
sters over haar opleiding maken. Een belangrijk
deel van de geënquêteerden vindt deze opleiding
onvoldoende en klaagt met name over gebrek aan
kennis op het gebied der sociale wetenschappen
(sociologie, psychologie en pedagogie) en op het
terrein van het maatschappelijk werk. Ook de
gesprekstechniek laat te wensen over. De bijscho
lingsmogelijkheden in haar vak vinden veel wijk
verpleegsters eveneens onvoldoende. Ook aan
structuur, inrichting en werkwijze van de kruis
organisaties en aan taak en plaats van het kruis
werk in de gezondheidszorg zou bij de opleiding en
bijscholing meer aandacht moeten worden besteed.
Op de eigen rechtspositie hebben de ondervraag
de wijkverpleegsters nogal wat kritiek: officiële
werkuren bestaan doorgaans in de praktijk niet,
over vakantieregelingen, vervoersvergoeding
vooral over de pensioenregeling 16 men evenit
best te spreken.
Salarissen daarentegen worden doorgas
zeer positief beoordeeld. Verschillen
wijkverpleegsters vinden haar werk ve
„zelfstandiger" dan dat van haar colleg
uit ziekenhuizen en verpleeginrichting!
Het biedt meer contacten, meer vrijhi
en veel meer afwisseling, al vindt mem
lange werktijden en het „alleen staan'
de wijk minder gunstige omstandighedi
De kruisverenigingen streven voortdurend n
verbetering van de gezondheidszorg-aan-1
en, indien mogelijk, naar overheveling van
paalde taken van de wijkverpleegster naar,
voorbeeld, ziekenverzorgsters. Met de inschakel
van ziekenverzorgsters wordt op het ogen!
landelijk geëxperimenteerd met medewerking
het ministerie van Sociale Zaken en Volle
zondheid.
Men denkt voorts aan grotere werkeenhe
waardoor economischer zou kunnen worden
werkt en zoekt naar mogelijkheden voor bec
samenwerking tussen huisarts en wijk.verpleegj
Bij dat alles staat het motto .zorgen voor ma
voortdurend op de voorgrond.
4 grote of 8 kleinere kropjes sla, 250 g ge
mengd gehakt, 2 sneetjes oud brood, melk.
peper, zout, nootmuskaat, paneermeel, 75 g
boter of margarine.
De sla schoonmaken. Een zo groot mogelijk deel
van de stronk afsnijden, zonder dat de bladeren
loslaten. De kropjes zeer goed wassen, opzetten
met kokend water en zout en plus minus 5 minu
ten koken. De slakropjes goed laten uitlekken.
Het gehakt aanmaken met het geweekte oude
brood, peper, zout, nootmuskaat en wat melk.
Evenveel gehaktballen vormen als er slakropjes
zijn en deze in die boter of margarine bruin en
gaarbraden (plus minus 20 minuten). De kropjes
aan de stronkkant opensnijden en vullen met de
gehaktballen. De gevulde kropjes overdoen in een
vuurvaste schotel, met de jus van het gehakt
overgieten en met paneermeel bestrooien. Het
geheel op het fornuis of in de oven nog even laten
stoven onder af en toe bedruipen met de jus.
Kom kom mer-radijssla
1 flinke komkommer. 1 bosje radijs, peterse
lie, een slasaus van 3 eetlepels olie, 1% eet
lepel oitroensap of azijn, een snufje zout
(suiker).
Een slasaus maken van olie, citroensap of azijn,
zout en desgewenst suiker.
De komkommer in zeer kleine blokjes snijdien; de
radijsjes halveren of in vieren snijden. De peter
selie wassen en zeer fijn snijden of knippen. Al
les door elkaar mengen en een kwartiertje laten
staan. Het slaatje zo nodig verder op smaak af
maken.
Spinaziesla met appel
350 g spinazie, 2 appelen, een slasaus van 3
eetlepels olie, I Vt eetlepel citroensap of azijn,
een snufje zout (suiker).
Een slasaus maken van olie, citroensap of azijn,
zout en desgewenst suiker. De spinazie uitzoeken,
een paar maal wassen en zeer goed laten uitlek
ken. Vlak voor het gebruik de spinazie fijnsnijden.
De appelen schillen, schoonmaken en ln kleine
blokjes snijden. Spinazie en appel vermengen
met de slasaus.
„Kijk jongen," zei de vader plechtig. Je bent
nu oud genoeg om te weten waar het in het
leven om gaat. Als jij iets voor de mensheid
wilt betekenen, als jij je bijdrage wilt leve
ren aan onze vrijheid, aan ons geluk en on
ze welvaart, dan moet je om te beginnen ein
delijk eens ophouden met de waarheid te
spreken. Verder zul je je moeten trainen in de
gemeenste vechttechnieken die er bestaan:
karate, sluipmoord, scherpschieten-uit-
een-hinderlaag en buiktrappen. Voorts moet
je je altijd uitgeven voor degene die je niet
bent, je moet iedereen met een oceaan van
wantrouwen benaderen en niet aarzelen elke
man of vrouw die kennelijk voor een andere
zaak werkt dan jij, overhoop te schieten,
murw te slaan of dood te stekenAlleen dan
zul je een held en een geacht medeburger
worden. Alleen op die wijze kun je met een
gerust geweten de mensheid van dienst zijn."
U griezelt? Ik ook. Zulke dingen zeggen wij
beslist niet tegen ons kroost. Wij hebben nog
altijd de overtuiging dat het onze plicht is,
kinderen op te voeden tot eerlijke, betrouw
bare mensen. Wij haten bedrog, geweld, valse
schijn. En verder.
Zet uw kijkkastje aan, loop een boekhandel
binnen, lees de filmaankondigingen en wat
ziet u? Spionnen! Spionnen zijn bijzonder in
trek als moderne helden. Vroeger waren het
woudlopers, cowbóys, zeehelden of uitvinders
die we onze kindertjes voorzetten als „grote
voorbeelden", als vrijheidsstrijders en pio
niers, tegenwoordig zijn het Dubbelspion, Ja-
In de Westduitse Bondsrepubliek zijn reeds on
geveer honderd vrouwen, die het ongehuwde
moederschap als beroep hebben gekozen. AI de
ze vrouwen hebben zes acht kinderen, voor wie
zij koken, naaien en wassen, die zij de neus af
vegen of voor wie ze het huiswerk nakijken. Zij
bemoederen niet him bloedeigen nakomelingen,
maar kinderen, die als wees. verlaten of ver
waarloosd ln een van de Duitse SOS-kinderdor
pen opgenomen zijn.
Van deze kinderdorpen, na 1945 in het leven ge
roepen, werden er tot nu toe circa 60 op de hele
wereld ingericht. In de Bondsrepubliek worden
er behalve de tien reeds bewoonde dorpen nog
meer gebouwd of anders bestaan er tenminste
plannen voor de bouw. Met de verbreiding van
deze intussen zeer populair geworden „woon
plaatsen" is er ook een heel nieuw vrouwenbe
roep ontstaan: de SOS - kinderdorp moeder
Elk dorp bestaat uit maximaal 15 eengezinshui
zen en enige gemeensohaps- en administratiege
bouwen. In ieder huis woont een SOS-moeder met
haar gezin. Jongens en meisjes van alle leeftijds
groepen, van baby tot teenager. Deze relatief klei
ne gemeenschap, die veel lijkt op een „echt" ge
zin, geeft de kinderen geborgenheid, die zij in de
gewone kindertehuizen slechts zelden vinden en
die voor de ontwikkeling van het kind, zoals de
ervaringen geleerd hebben, onontbeerlijk is.
Daarbij komt, dat het kind tot aan zijn beroeps
opleiding bij dezelfde moeder blijft. Er ontstaan
daardoor bindingen tussen de SOS - verzorgsters
en de haar toevertrouwde jongens en meisjes,
die zó hecht zijn, dat zij tot lang na de puberteit
van de kinderen standhouden. Omdat de verant
woordelijkheid van een kinderdorpmoeder door
het nauwe familiaire contact bijzonder groot is,
is de opleiding voor dit beroep zeer degelijk. Een
speciale vooropleiding is niet vereist, maar er
warden wel hoge eisen gesteld met betrekking
tot de menselijkheid en het karakter van de sol
licitantes. De aspirant-verzorgsters er komen
daarvoor slechts alleenstaande vrouwen en meis
jes tussen 25 en 40 jaar ln aanmerking worden
op speciale scholen theoretisch en ln de dorpen
praktisch op haar taak voorbereid.
De volledig opgeleide kinderdorpmoeder is in
dienst van de kinderdorpvereniging, heeft een
vast salaris, vakantie en recht op pensioen. Het
huishoudgeld voor haar gezin wordt haar afzon
derlijk toebedeeld. Zij kan het naar eigen goed
dunken gebruiken en haar huishouding zo inrich
ten als zij dat zelf wenst. De SOS-moeders vinden
het vanzelfsprekend, dat er af en toe een controle-
oommissie komt om te zien hoe alles reilt en
zeilt.
Kom er ACHT-er
1. Neus van vrouw
2. Vleugel van vogeltje
3. Armband van vrouw
4. Schoenveter van man
5. Prikkeldraad rechts
6. Blaadje meer aan bloem links
7. Vlinder links boven
8. Spijker ln paaltje
mes Bond, O.S.S. 117 en hoe ze nog meer
gen heten. Daarin suggereren we de jei
dat het een deugd is om te liegen, een ant
identiteit aan te nemen, meisjes te veM
teneinde de kans te krijgen een blik in
handtasje of latafeltje te werpen. Kijk
dertjes: dat is pas leven. Hou je vast, km
dit is vaderlandsliefde!
Van dichtbij bekeken zijn de helden ui!
spionage-kitsch gewone ellendelingen. B
bestaan is gebaseerd op bedrog en diefi
Ze dragen valse namen, zij vervalsen hun
roep; bij de uitoefening van hun fun
staan ze twee dozijn uur in een etmaal te
gen. Ze lopen gewapend rond met het w
voornemen die wapens zonder scrupula
gebruiken tegen een medemensKidnafl
is een onderdeel van hun beroep. Naai
door spionnen gepleegde moorden stelt
plaatselijke politie ook nooit een diepga
onderzoek in; een spion schijnt alles te
gen.
In die wereld van bedrog en geweld vit
we twee kampen: goede en slechte men
De goede mensen en echte helden zijn
spionnen van onze kant. De regelret
schurken, gluipers en folterclars zijn de sjn
nen van de tegenpartijAan beide zijdenr
len de doden als kachelhoutjes. De doden
onze kant zijn gesneuvelde helden die hut
ven gaven voor de goede zaak. De slachtoi
aan de andere kant zijn vuilakkeh die
beter verdienen.enfin, ik zou zo nog
poosje kunnen doorgaan, maar ik doe
niet; u weet wat ik bedoel.
Ik bedoel: terwijl wij moeizaam trachten
aan ons toevertrouwde kindertjes het i
schil tussen goed en kwaad te leren, te
wij ons dag in, nacht uit inspannen om
het jokken, vechten en elke zweem van i
chélarij en bedrog af te leren, belonen wt
in hun vrije tijd met amusement waardi
leugen een heldenattribuut is gewon
waarin doodslag een gesanctioneerde bt
heid is en waarin bedrog een goed beti
beroep blijkt, om status, carrière en aam
te verwerven.
En wij maar opvoeden, en braaf het
voorbeeld geven, en over verantwoord»
heid praten.
Ja, ja.
THEA BECU
ADVERTENTIE
In veel kwaliteiten, veel kleuren!
Van vreemd voorielig tot net niet
duur. Legloon f 15.— per kamer.
AFD. WONINGINRICHTING
Herenstraat 77 - Tel. 24502
