§j ÏATt
Belcampo, Faro en humor:
realiteit en fantasie
Moeilijke week
Niet als jammerdal
Kerkdiensten Leiden en omge ving
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
WAT IS EEN SCHRIJVER?
Woord van
fATÏRDAO 18 MEI 1988
LEITSCH DAGBLAD
PAGINA IS
Jalcampo. De Ideale Dahlia. Kosmos. Amsterdam,
jaac Faro. Inspio-Lisa. Querido. Amsterdam.
iit[ Humor is een raar ding; althans er is moeilijk een definitie
'vit an te geven. Het is zelfs moeilijk dat woord in een vaste bete-
lenis te gebruiken, daar de afleidingen humoristisch, hu-
neur al niet veel meer met het begrip humor te maken heb-
ben. Humoristisch noemt men in het algemeen spraakgebruik
>ts dat alleen grappig is en wat humeur is weten we allemaal.
)ok is het zo dat de humor zich dikwijls niet onvermengd voor-
oet. Soms gaat deze gepaard met moraal, soms met spot, soms
»t sarcasme, soms met iets waar ik geen beter woord dan
itasie voor weet.
De enige auteur met „humor-pur-sang" op het ogenblik in Neder-
nde, ini is m.i. Simon Carmiggelt. Zijn werk toch voldoet het volledigst
15. i tnwat de humor in zijn zuiverste wezen is: weemoedige geestig-
M ,v.id of geestige weemoedigheid als levensbasis.
Het werk van de beide acteurs die is een merkwaardige visie op het
vlucht genomen. Het eerste verhaal
begrip vampyr, die griezels die zich
volgens oude verhalen tegoed deden
aan het bloed van de slapenden, doch
die' hun maaltijd moeten gaan halen
aan de bloedbank van de bloedtrans
fusiedienst. Het volgende, „Een
Grootsaksisch monument" is een
parodie op die averechtse vorm van
streekcultuur die de bestuurderen
van de gemeente Groningen er toe
gebracht heeft „Het Peerd van ome
Loeks" meeer dan levensgroot voor
het station neer te zetten. Het der
de eveneens parodistisch, is geschre
ven In de styi van een kunstweten-
schappeiyk artikel en bespreekt op
aan het woord zijn, te weten
ipo en Isaac Faro. vertoont
die zuivere humor in de zin
die van Carmiggelt dus, terwyi
*3t toch wel degelyk van humor ge-
rao, roken kan worden. By beiden ech-
sljn er bijmengsels, toevoegingen,
evenwel die humor niet minder
g^lken. Beiden beschikken over een
3< [haast tomeloze fantasie, die hen
Bi hter de reailteit niet los doet la-
Een fantasie die overigens bij
beide schrijvers op een volko-
verschillend terrein ligt. Beiden
1 H iben de neiging tot spot, soms tot
ensïcosme en tot het parodiëren. En
JJanks deze overeenkomsten zijn
ldh Mmpo en Far0 20 verschillend
elkaar als mensen maar kunnen
Want de geest van Belcompo
q. reegt zich op het terrein van de
_S itasmagorie met humor als onder-
nd, terwijl Faro zich bezighoudt
een realiteit die hij ziet, en dus
rgeeft. als een met humor beke-
absurdlteit.
o
«km
|un;
plechtstatige wijze het werk van een
onbekend schilder wiens „gehele oeu
vre elke kunstwaarde moet worden
ontzegd".
Dan volgen nog de historie van een
Dode-Zeerol waarop of waarin God
Noach gelast de dieren des velds te
bouwen, maar een vijver te graven
voor de waterbewoners daar Hij van
plan is een grote droogte te laten
heersen, „Koninginnedag" dat 'n on
deugende anecdote is en de „Omgang
met Vrouwen". Het laatste „De Sur
prise" heeft bijna een lengte van een
novelle en toont Belcampo op volle
kracht. Het komt in zijn dwaasheid
en ontroering de zuivere humor het
dichtst nabij.
Bedrijfsspionage
De roman Inspio-Lisa van Isaac
Faro heeft als ondertitel Roman
over Bedryfsspiionage. Het is een
verhaal dat. zoals ik al opmerkte,
sterker dan Belcampo's werk op
realisme is gebaseerd maar daarom
niet minder fantastisch Is. Het pa
rodistische element speelt geen zeer
grote rol geparodieerd wordt ei
genlijk de totale handelswereld of
het nu gaat om plasticfabrikage of
om djjkenbouw met zijn onafge
broken haaiiengevecht om elkaar een
loer te dralen.
Realistisch is het verhaal duidelijk
in 2gjn karaktertekening. Het meisje
Lisa waar alles om draait, is on
danks de zonde jlinge situaties waar-
is zij als employée van het spionage-
gebouw Inspio N.V. verzeild raakt,
een alleraardigst springlevend wezen
en dat springlevend zijn geldt eigen
lijk ook voor alle andere figuren.
In de meest krankzinnige omstandig
heden handelt en spreekt iedereen
zoals hij of zij dat zou doen in een
rationele samenleving. En daar komt
nog bij dat deze Lisa met haar twee
verbeelde zusjes Ros en Mariëtta,
bepaald vertedering opwekt.
Uniek voor ons land
Heel opvallend is de rol die het
Nederlandse landschap, met name
het zee- en waterlandschap, speelt in
Faro's werk. Duinen, dijken, stro
men, zeearmen geven hun roman-
tisch-realistische atmosfeer mee
aan de bizarrerie die zo uitvoerig
verweven zit In ogenschijnlijk norma
le bezigheden. In dit spionageverhaal
duiken herhaaldelijk stukken natuur-
beschrijving op die even oorspronke
lijk als dichterlijk van visie zijn. Door
de Innige verwevenheid van al de
ze eigenschappen is de roman van
Faro een intrigerend mengsel van
realisme en fantasie, van humor en
ironie, van vertederd ig en van cy
nisme. Werkelijk uniek, hier in Ne
derland.
CLARA EGGINK
Een van de opmerkelijkste
veranderingen in de kerk van
thans is de aandacht voor de
aarde, de wereld. Vroeger was
die aandacht geringer. Men
sprak meer over de hemel dan
over de aarde. De mens was
een pelgrim op weg naar de he
mel. De weg erheen vol beproe
vingen en ontberingen. Men
noemde de aarde: „een jam
merdal" of een „tranendal."
Door dat dal moest ieder mens
om de poort des hemels te be
reiken. In menig kerklied, door
de vorige generatie met overga
ve gezongen, komt de term jam
merdal voor. Zo had men de
wereld leren zien. Dit nu is wel
zeer radicaal gewijzigd in het
christelijk denken. Niet als jam
merdal, maar als werkterrein
zien wij de wereld voor ons.
Hier, op éérde, vallen de beslis
singen. Deze wereld moet be
woonbaar gemaakt, opdat de
mensheid in vrede en geluk kan
leven. Het is immers Gods
schepping, waarvan Hy zei, dat
het zeer goed was? Steeds min
der kerkdiensten hebben het ka
rakter van een ontvluchten van
de harde wereld en een voor
proeven van de hemelse vreug
de. Er ligt een sociaal pathos
in het geloofsdenken van heden,
vaak ook een politieke toespit
sing. De prediking krijgt iets
van een instructie, een werkop
dracht voor de komende week.
Deze verandering van denken,
binnen één generatie tot stand
gekomen, brengt natuurlijk
weer het gevaar van eenzijdig
heid mee. Vroeger was het het
éne uiterste, nu het andere
uiterste. Vroeger was de aarde
niets, nu vaak alles. Het den
ken is, net als de slinger van de
klok, doorgeslagen naar de an
dere kant. Daarmee is een nieu
we eenzijdigheid ontstaan.
Maar soms moet men wel een
zijdig zijn, om het evenwicht te
herstellen
Intussen is de hemel op de
achtergrond geraakt. Er zijn
zelfs mensen, die ronduit zeg-
gen dat zij niet geloven in het
bestaan van een hemel. De
nieuwe aandacht voor de aarde
heeft voor hen de gedachte aan
de hemel overbodig gemaakt.
Als zij, oud en uitgeleefd hun
hoofd neerleggen, is hun werk
ten einde en hun bestaan is
klaar en af.
Als zij zo hun gedachten uit
spreken, komt het mij toch voor
dat zij de grens van de eenzij
digheid overschrijden en in de
onwaarheid terecht komen.
Want nu, in deze moderne tijd,
en hier, in dit welvarende stuk
je van de wereld, is Inderdaad
voor de meesten van ons de
kans geschonken om oud te
worden en uit te leven op aarde.
Maar hoe kort is het nog gele
den, dat dat niet kon. In de oor
logsjaren zijn hele dodenakkers
ontstaan van 18, 19 en 20-jari-
gen. De vorige generaties heb
ben geleerd om kinderen naar
het graf te brengen. Honderd of
tweehonderd Jaar geleden had
ieder Jong fnens toch wel min
stens één van zijn vrienden zien
sterven in de bloei van zijn be
staan. De dood is voor ons (tij
delijk en in een uitzonderings
positie) ver weg geschoven
naar het einde van een lang le
ven, de kerkhoven onzichtbaar
bulten de steden. Nog verder-
weg is de hemel uit ons bewust
zijn gebannen. Maar wie zal de
waarheid meten, als het geen
waarheid is voor alle tijden en
voor alle mensen? De man, die
in de kracht van zijn leven op
gaat in zijn werk en geniet van
het goede dat de wereld
schenkt, zegt: ik geloof niet in
een hemel. Maar heeft hij ge
dacht aan de kinderen die in
Vietnam zijn omgekomen, aan
de vergooide en vertrapte le
vens die vroegtijdig tot wrak
ken zijn gedegradeerd? Is zijn
waarheid niet een kortzichtige
privé-aangelegenheid?
Er is teveel onaf op aarde.
Zeker, de hemel als beloning
die verdiend moet worden door
goede werken of vurig geloof,
is een onjuiste gedachtencon-
structie. Maar de hemel als
'troost en belofte voor wat hier
niet kon ontplooien is een Gods
geschenk. Door dat geschenk en
die belofte kun je pas echt goed
werken op de aarde, die ons
werkterrein is.
J. Happee
Ev.-Luth. Pred. Leiden.
11 Zeven verhalen
„De Ideale DahKa" Belcampo's
awste bundel, vindt men zeven
V halen voorafgegaan door een pro-
waarin de schrijver zjjn eigen,
ts twaardige kjjk geeft op de mens
1 jchrijver Vs; in wezen dus op
zelf. Kortgezegd geeft hU de vol-
rH|ide definitie: de schrijver is geen
hjj is een lafaard, een luiaard,
bewandelt de weg van de minste
et^ rstand. Positief bekeken noemt
de 6chryver: een lezer, een ky-
een lever,
at de schrijver desondsnks perso-
grata is. verklaart Belcampo uit
feit dat hij de belichaming is
het „Andere" met een grote A',
gezien zyn gedachten buiten de
r hen bestemde banen treden
welk proces vervolgens zyn werk
i bl itaat. Veel nieuws biedt deze de-
jlo ie van schrijverschap overigens
,maar ik neem aan dat dat ook
Belcmpo's bedoeling is.
lie buiten de voor hen bestemde
en getreden gedachten van Bel-
Jeni 'po hebben weer velerlei bizarre
Leiden Hervormde Gemeente
Pieterskerk: 10.30 u. Ds. Joh. Poort
(Jeugddienst)
Hooglandse Kerk: 10 u. Ds. H. Bou-
ter.
M&rekerk: 10.30 u. Ds, W. G. Meye-
rlng te Voorschoten. 5.00 u. Dhr. J.
den Dikken kand. t. h. H.D. Giesen-
dam.
Bethlehemkerk Drlfstr.: 10.00 u.
ds Jonkman te Oegstgeest.
Maranathakerk Lage Morsweg:
10.30 u. Ds. H. W. Hemmee. 7.00 u. Ds.
H. J. van Achterberg.
Bevrijdingskerk Montgomery&tr.
9.00 u.: Ds. H. W. Hemmes. 7.00 u.
Prof dr. G. C. van Nlftrlk, Amster
dam.
Konlngskerk Konlngsetr.: 10.00 u.
Ds. P. B. Dirksen.
Vredeskerk Burggravenln.: 10.00
u.: Ds H. J. van Achterberg.
Ver. Vrljz. Hervormden Aula As-
6erstr.: 10.30 u.: Ds. A. v. d. Klaauw
te Leeuwarden.
Egllse Wallonne Breestr.: 10.30 u
Pasteur J. M. Charensol.
Academisch Ziekenhuis: 10.00 u. D6
J. E. Brederveld.
Dlaconessenhuis: 10.30 u Ds. P. L. J.
Wapenaar te Lelmuiden.
Jeugdkerk L.H.J.-Gebouw Leven
daal: Jeugddienst ln de Pieterskerk.
Geref, Kerk: Zulderkerk, Lammen-
schansweg 15: 10 u.: Ds. G. Brink
man, 't Harde. 6.50 u.: Ds. Krone-
meljer. (Dienst met belangstellenden).
Petrakerk, Surinamestr.10 u. Ds.
Bovenberg. 5 u. D6. H. v. d. Berg te
Sassenheim.
Oude Vestkerk: 10 u. Ds. Hofman.
6 u. Ds. Bovenberg.
Beloftekerk: 5 u. Ds. J. D. te Win
kel te Sassenheim. 6 uur: Ds. G. Brink
man.
ADVERTENTIE
ostb:
8363
.EU
oni':
or*
Er zijn 2200 vestigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht.
Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond
geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
Bevrijdingskerk, Aerent Bruunstraat 5 ds F. Pijlman. Chr. Geref Kerk.
10.30 u Ds. J. D. te Winkel. 5 uur Ds. 10 en 5 u. Ds. H C. van de'r Endt.
Holman. I Geref. Kerk vrijgem. 8.30 Ds. Schoep
„Groenhoven": 10 uur: Ds. Krone-1 uit Amsteveen 7 ds. Schoep 10.30 van
I 5 uur ds. J. C. Breen, Gerf. Gem. (Re-
Zulderkerk (Ingang Bloemistenlaan): misestr.) lo en 5 ds. P. van der Bijl.
Katwijk aan den Rijn'Herv. gem.
3 uur: Dienst voor doven.
Doopsgezinde gem.: 10 u. ds. H. v.
Bllderoeek.
Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. J.
Happee.
Evang. Christ. Gemeensch. (Mld-
delstegrt. 3): 10 en 5 uur dhr. Dlkkes
Christian Science (Steenschuur 6)
10.30 dienst.
Geref. Kerk (vrijgem.)10 en 5 u.
ds. J. v. d. Haar.
Oud. Kath. Kerk Cronestelnkade 2)
10 uur H. Mis.
Baptlstengem. (Oude Rijn 5): 10 u.
dhr. Bouhof. en 5 u. ds. R. Relllng.
Geref. Gem. 10 u. leesdlenst 6.30 mu
ds. H. Rijksen te Gouda.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstr. 19):
10.30 u. H. Mis.
Nwe. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24)
9.45 en 4 U. dienst (Donderdag 7.45
u. dienst.).
Leger des Hella: 10 u. heillgtngs-
dienst 7.30 verlossingssamenkomst.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds. J.
C. Carller.
Rem. Kerk: 10.30 u. ds. J. Th. Mac
kenzie.
(dorpskerk) 9.30 u. prof. G. P. van It-
terzon te Utrecht; 5.45 ds. D. Veld
kamp te Den Haag (jeugddienst) (au
la Prinses Beatrixschool) 10 en 6.30 U.
Ds A. Baas (voorm. H. D.); Geref
Kerk: 9.30 u. ds. A. C. van Beek; 5
u. ds. R. de Vries te Katwijk aan
Zee; Interkerkelijke dienst ln gymlo
kaal school Narcisstr. 10.30 u. ds. G.
Vesseur te Den Haag.
Leiderdorp Herv. gem. 9 hr. J. v
d. Hoek. 10.30 ds. J. P. Honnef (Jgd-
dlenst m.m.v. Combo en Zanggroep).
(Schepplngskerk. kapel) 10.30 hr. J. v.
d. Hoek. Geref. Kerk: 10 en 6.30 u. da,
F. Minnema. (Schepplngskerk) 9.30 U.
ds. J. van Drie. 5 ds. Hakklnga te
Koudekerk.
Lelmuiden Herv. Gem. 9.30 u.
ds. S. F. van Veenen te Achlum. Geref.
Kerk 9.30 en 7 u. ds. W. Dekker te
Noordwij k.
Llsse Herv. Gem. (Grote kerk)
10 u. ds. P. J. Mackaay, van Oegst
geest; 7 u. ds. D. ter Steege, van Over-
Alphen aan den Rijn Herv. Gem. veen (Jeugddienst); (Herv. kapel) 10
Adventskerk Jullanaecr. 9.30 u. ds. P. A. ds. C Boogaard, van Hlllegom; Geref.
Leleber 6.30 u. ds A. J. de jong te i Kerk 10 en 7 u. drs. AË. van der
Leiden voor G B Kruiskerk Gouwsluls; Woude; Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30
6.30 u dr. A. van Haarlem te Wad-u. ds. D. H. Biesma; Geref. gem. 10
dlnxveèn. Opstandingskerk 9.30 u. ds. en 4 u. ds. W. Suyker; Geref Kerk
M. Hanemaaljer. 6.30 u. ds. P. A. Le- (VrUgem.) 10 en 4.30 u. ds J. J. Ver-
leber. Gebouw Nabij ds. J. H. Bogers. i leur; Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 u.
Gebouw Bethel Jeugdkapel dhr C Leesdlensten (vrijdag 7.30 u. de heer A.
------ - ichtlng Rijnstroom van der Meer. van 's-Gravenzande.)
Ned. Prot. Bond geen dienst.
Oeerlof. Martha-Stichting Rijnstroom
10.30 u. ds. I. J. Walpot. Oudshoorn:
Ouashoornseweg 10 u. as. G. Cadêe.
6.80 uur ds. H. J. Vledder te Loosdui
nen (Jeugddienst met koor N.PJ3.
en trompet G. van de Vate). Slonskerk
9.30 en 6.30 u. ds. H. Koudstaal. Ge
bouw
Onderweg 10 u. ds. M. Groenen- "V "J",c
°tr^ ^^u^PS;tNS:tvQSSL, school»». 2| ÏO dhr.
te tjouaa. uerei.-ts-erK n x,ot,+,r,„ /rur-vdotiHi q qa h= n
Noordwyk aan Zee Herv. gem. 10
ds. A. L. Lapré. 7 ds. D. Keuning.
(De Rank) 10 u Jeugdkerk Solo Mlo,
10 Ds. D. Keuning. Geref. Kerk 10
en 7 uur ds G. Haaksma (Nieuw-
Herv. Ger. Evangelisatie
11 u. dr. G. Huls
Maranthakerk Raadhulsstr. 9.30 u. ds.
K H. Schuring te Schiedam. 6.30 u.
ds. A. Borman. Salvatorikerk Wil
lem de Zwijgerln. 9.30 U. G. O. N.
Veenhuizen. 6.30 u ds. K. H. Schuring
te Schiedam. Alphen Noord: Goede
Herderkerk 9.30 u. ds. A. Borman. 6.30
u. G. O. N. Veenhuizen. Geref. Kerk
(vrijgemaakt) 9.30 u. leesdlenst. 6.30
uur ds. H. Scholte. Chr. Geref. Kerk
Jeruzalemkerk Grijpenstelnstr. 9.30 en
5 uur ds. M. Geleijnse te Hilversum,
Oud Geref. Gem„ Kerkgebouw: 9.30
en 4 uur leesdlensten. Rem. Geref. Ge
meenten Van Mandersloostr. 10.30 u.
Streekdlenst te Nieuwkoop. Baptisten
Gem Kerkgebouw Molenvlietln. 10 u.
dhr. J. Kits Jr.. 6.30 u. dhr. J. van
Stormbroek. Volle Evangelie-gem.
(Volksbelang) 10 u. dienst.
Aarlanderveen Herv. gem. 10 u.
ds G. van Doorn. 6.30 u. ds. lLn-
denburg te Ter Aar. Geref. 10 u. en
6.30 u. ds. J. Hartkamp te Hlllegom.
Chr. Geref. Kerk A.30 u. Dienst des
Woords. 6.45 u Ds. D. H. Biesma te
Lisse.
Bodegraven Herv. gem. ('t An
ker) 9 en 10.30 u. ds. J. H. Cirkel,
ker) 9 en 10.30 u. ds. J. H. Cirkel.
6.30 u. Ds. C. A. van Harten. (S&lva-
torkerk) 10 u. ds. Roest, Oegstgeest.
6.30 u. Ds. J. H. Cirkel. Geref. Kerk
10 u. drs. A. de Jong. Baarn. 5 u.
ds. J. Stolk. Waarder. Geref. Kerk
(vrijgem.) 9.30 en 4.15» u. Ds. H. Schol-
te Geref. Gem. 10 en 6. u. leesdlenst.
Evang. Luth. Kerk 9 u. ds. G. Faflé,
Hilversum. Evangelisatiekring: 10 u
eredienst 6.45 u. Jb. Klein Haneveld.
Boskoop Chr. Geref. kerk 9.30 u.
en 4.30 u. Ds. J.Manni. Geref. Gem.
9.30 en 6 Leesdlenst. Geref, Kerk 9.30
u en 5 u. Ds. H. Dijkstra. Vrijz. Prot.
Geloofsgem. (In Rem. Kerk) 10 Ds. G.
Scheper uit Naaldwijk. Herv. gem. 9.30
uur. Ds. A. de Leeuw 6.30 uur Ds. W. L.
Heijmans.
Hoogmade Herv. Gem. 10 ds. F.
J. Broëyer.
Hazerstvoude Herv. Gem. 9 ds. H.
Aalbers te Oegstgeest. 6.30 ds. P. J. D.
van Malssen Pred. Ac. Zlekenh. te Lel
den. Geref. Kerk 10.30 u. ds. Brink,
5 u. ds. T. Kamper te Zoetermeer.
Hlllegom Herv. Gem. 10.00 uur
Jeugdkapel kantine Leeuwenstein, Pas
toorsin. 10 u. en 7 u. ds. J. Bronsgeest.
Chr. Geref. Kerk 9.00 u. ds. L. S. de
Boer van Sassenheim; 3. u. ds. G. de
Vries van Rijnsburg. Geref. Kerk:
10 en 5 uur ds. W. P. H. Pouwels.
Koudekerk aan den Ri|n Herv.
ge. 10 en 7 uur ds. Quak. Geref. Kerk:
10 u. ds. Makkinga. 7 u. ds. Lijesen.
Katwijk aan Zee (Nieuwe kerk)
10 ds w. Vroeglndewey (oppasdienst)
6 u ds. J. P van Roon. (Oude Kerk)
10 ds. A. Vink 6 u. Ds. W. Chr. Ho-
vlus. (Ichtuskerk) 10 d6. Jac. de Vos
oppasdienst 5 u. ds. G. Boer. (Pniël-
kerk) 9.30 Ds. W. Chr. Hovlus (oppas
dienst) 6 ds. A. Vink. (Groen van Prin-
stererschool10 ds. C. v. d. Bergh. Ka-
pel Ziekenhuis Overduln 4 ds. P. Moe
renhout te Rotterdam. Zeehospl-
tum (Longkliniek) 8.45 ds. C. v. d.
Bergh. Geref. Kerk (Vredeskerk) 9.30
ds. F. Pijlman 5 ds. A. C. van Beek
(Triumfatorkerk) 9.30 ds. R. de Vries
Kestli
van
-Binnen
•sting
Vliet
(Dlrksland) 3.30 u.
Zetten-Andelst) Noordwijk
-Binnen: Herv. gem. 10 ds. J. Kor-
pershoek (IJsselsteln) 7 ds D. Roo6
van Vliet (Zetten-Andelst) Noordwijk
-Binnen: Herv. gem. 10 ds. J. Kor-
pershoek (IJsselsteln) 7 ds D. Roos
(De Kaag). Geref. 9.30 u. ds. L. Lijesen
5 u. ds. G. Haaksma (Nieuw-Amster-
dam). (Van den Berghstichting) 11 u.
ds. H. Lijesen. Ned. Prot. Bond geen
dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. ds.
H. R. J. Reijenga te Zevenhoven 6.30
u. ds. J. Gebraad te Nleuwveen. Geref.
Kerk 9.30 u. en 6.30 u. ds. S. J. Pop-
ma en pred. te Amsterdam. Chr. Geref.
Kerk 9.30 u. en 6.30 u. dhr. J. van
Leeuwen. Rem. Geref. Gem. 10.30 u.
Streekdlenst ds. T. Elders-Mayer.
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u. ds.
J. Gebraad. 6.30 u. ds. Joh. Kortleve
te Rotterdam. Geref. Kerk 9.30 u. en 7
u. dr. C. Augustijn.
NoordwUkerhout Herv. ge. 10 u.
ds. A. H. Smits Geref. Kerk (in herv.
kerk) 7 u. ds. Leijsen.
Voorschoten Herv. Gemeente:
(Dorpskerk) 10 u. ds. J. de Wit em.
pred. te Leiden; 7.30 u. Allemansdienst
In R. K. Moeder Godskerk Bosch-
geest), (Hulp en Heil) 10 u. ds. A. O.
Zijlstra, Amersfoort. (Rijndijk) 10 u.
ds. Zijlstra. Geref. Kerk: 9 10.30 en 5
uur: Ds. de Zeeuw 7.30 Allemansdienst
In R.K. Moeder Godskerk (Bosch-
Jeest) Geref. Kerk (vrijgem.) 10 u. en
u ds. J. Bos.
Voorhout Herv. gem. 10 u. ds. H.
Perdok te Oegstgeest, 7 u. Ds. H. Aal-
ders te Oegstgeest.
Wassenaar Herv. Gem.: Dorps
kerk) 10 u. ds. J. J. Vogel, Brasschaat
7 u. ds. C. A. Korevaar, Rotterdam.
(Klevletkerk) 9 u. Jeugdkerk; 10 u.
ds. J. T. Wlersma. (Messiaskerk) 10
u. ds J. A. G. van Zanten (Dorps
centrum) 10 Jeugdkerk. Geref. Kerk
(Bloemcampln.) 10 u. ds. H. J. Ba-
vlnck, Heemstede: 7 u ds. J. Huele, Den
Haag, (ZIJlln.) 10 en 5 u. ds. D. A.
Werner. Rem. Geref. Gem. (Johanna-
huts) 10.30 u. ds. G. Bloemendaal.
Delft, Herv. Geref. Evang. (Dorpskerk)
10 u. ds. J. J. Timmer, Woerden.
Woubrugge Herv. Gem. 9.30 u.
Ds. De Jong te Leiden. 6.30 ds. Moer
man te Aalsmeer. Geref. Kerk: 9.30
en 8.30 ds Dethmers.
Waddlnxveen Herv. gem. (Brug-
kerk) 9.30 u. ds. G. Blesbroek te Oude
water, 7 u ds A. Vroegindeweij te Vee-
nendaal. (Esdoornln.) 9.30 u, ds. J. v.
Wier te Nleuwerkerk a. d. IJssel. 6.30
u. ds. J v. d. Heuvel. (Bethel) 9.30 u.
ds. J v. d. Heuvel. 5 u. ds. J. R. Cupe
rus. (Immanuelkerkgem.) 9.30 u. dr
A v. Haarlem. 7 u. Ds. J. H. BogerS
Geref Kerk 9 en 10.30 u. ds. B. Koek
koek. 6.30 u. dhr. T. de Kok. Rem.
Geref. Gem. geen dienst l.v.m. spreek-
dienst te Nieuwkoop. Christ. Afgesch.
Gem, 9.30 u. en 5 U. ds. A. P. Verloop.
Warmond 10 u, Ds. J. M. Snij
ders. Openbare geloofsbelijdenis. 7 uur
dhr. J v. d. Hoek uit Leiderdorp.
Oude Wetering Herv. Gem. 9.30
u. ds. Van Malsen te Leiden. 7 u. ds.
Lalleman. Geref. Kerk 9.30 en 6.30 u. d
I. Meyer. Rem. Geref. Gem. 10 u. dhr.
J. P. Hulsbos te Sassenheim.
Oeg6tgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk). 10.30 u. prof, dr. E. Jansen
Schoonhoven (Pauluskerk) 10 u. Ds. W.
E. Verdonk (gem.centrum) 10.30 uur
ds. H. P. Hulsman (Jeugdkerk). (Ge
meentecentrum) 7 u. ds. H. P. Huls
man (H.A.) Vrijz. Herv. (Gem.cen-
trum) 10.30 u. ds. M. J. Wagenvoorde.
Geref. Kerk 10 en 7 u. ds. Vegter.
Geref. Kerk Vrijgemaakt, Rijn
landslyceum) 8.30 en 3 u. ds. I. de
Wolff (Julianaln. 1) geen opgave ont
vangen.
RUnsburg Herv. Gem. (Grote
kerk) 9.30 u.d s H. van Gosllga. 5 u.
ds. M. C. Groenewoud. (Bethelkerk
Brouwerstr.) 9.30 u. ds. M. C. Groene
woud 5 u. ds. H. van Gosliga. Geref.
Kerk (vrijgem.) 10 u. ds. I. de
Wolff van Enschede. 5.15 u. onbekend
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 ,u. ds. G.
de Vries. Geref. Petrakerk 9.30 u. ds.
BIJleveld. 5 u. ds. Bosma. Maranatha
kerk (voor kerkgangers Rapenburg-
ker)8.45 u. Ds. Bosma. 4.30 u. ds.
v. d. Linde. Maranathakerk; 10.15 u.:
Ds. v.d Linde. 6 u. Ds. Langeler.
Sassenheim Herv. Gem. 9 en 10.30
u. ds. D'. J Vossers te Lelden. 5 u.
ds. C. Boogaard te Hlllegom. Geref.
Kerk 9.30 u. ds. H., v. d. Berg, 5 u.
ds. J. D. te Winkel Chr. Geref. Kerk
10.30 en 5 u. da. L. S. den Boer
RIJnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
Leesdlenst o.l.v. Candldaat P. Droo-
gers te Utrecht. 7 u. ds. Ph. J. Leen-
mans. Chr. Geref. Kerk 9.30 u. Dienst
des Woords. 2.16 u ds. G. Bouw te
Scheveningen.
Valkenburg Herv. gem. 10 u. en
6.30 u.: Ds. G. Zonneveld. Geref. kerk
9.30 u. ds. Langeler, 6.30 u. ds. BIJle
veld. Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30 u. ds.
J v. d. Haar, 5 u. ds. J. de Wolff.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u.
kandidaat Alma te Amsterdam. Geref.
G. A. Meln-
Zvvainmerdam Herv. Gem. 10 u.
ds. G. J. van den Broeck. 6.30 u. ds. E.
Hagen te Amsterdam. Geref. Kerk 10
uur en 6.30 uur ds. W. J. van Hoek
Em. Pred. te Katwijk aan Zee. Rem.
Geref. Gem. 10.30 u. Streekdlenst te
Nieuwkoop.
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 u. ds.
G. J. van Emden te Middenburg. 11.15
u. Klnderdienst.
Tl). Bollen naar
Munclien
AMSTERDAM De Amsterdamse
musicus-pianist Th. Bollen ls uitge
nodigd om als concertbegeleider deel
te nemen aan het Internationale mu
ziekconcours in München dat van 2
tot 21 september wordt gehouden. Het
is voor de eerste maal dat een Ne
derlander een dergelijke uitnodiging
ontvangst.
Dit jaar nemen cellisten, klarinet
tisten en vocalisten aan het concours
deel. De heer Bollen, die hoofdleraar
is aan de conservatoria in Utrecht
en Groningen, is o.a. ook de vaste
begeleider van de internationale vo
calistencursus in Vught en van het
internationale vocalistenconcours ln
Den Bosch.
Tulpenfestival
in Hollaud
(Michigan)
HOLLAND. MICHIGAN (AP)
In de stad Holland in West-Michl-
gan, waarvan de meeste inwo
ners van Nederlandse afkomst
zijn, is deze week het 39ste jaarlyk-
se tulpenfestival geopend.
Miljoenen bloelende tulpen en hon
derden stedelingen in klederdracht
luisteren het festival op. Even popu
lair als de bloemen zijn de klompen-
dansters, meisjes van de middelbare
scholen, die gekleed in originele Ne
derlandse klederdrachten, op klom
pen volksdansen uitvoeren.
In het middelpunt van de belang
stelling staat verder een 200 jaar
oude molen „De Zwaan", die in Ne
derland is afgebroken en ln deze
Amerikaanse stad weer opgebouwd.
Het festival is woensdag begonnen
met de traditionele schoonmaak. De
straten werden met water en zeep ge
schrobd, donderdag namen meer dan
3000 scholieren deel aan een optocht
in klederdracht en vandaag zullen 50
fanfares door de stad marcheren op
de laatste dag van het feest.
(Door onze parlementaire
redactie)
BINNENHOF (GPD) Een moei
lijke week voor het kabinet. Ter
wijl premier De Jong zich in de
Amerikaanse rijksdelen liet ontha
len, zaten zijn ministers te tobben
aan het Binnenhof. Minister Schut
leed een nederlaag in de Senaat by
het debat over de woningwetwonin
gen. Minister De Block verdedigde
zyn scheepsbouwbeleid in een ge
reserveerde Tweede Kamer. Minis
ter Lardinois had het met zijn
melkprysbeleid evenmin prettig.
En tenslotte zat het kabinet als ge
heel ook nog verward in een loon-
knoop, waar het volgende week uit
gekomen moet zjjn.
De weken, die ons nog scheiden van
het zomerreces, zullen reprises te
zien geven. Het debat over de
nieuwe omzetbelasting, de discus
sies over de nota noorden des
lands, over de werkgelegenheid en
over wie weet wat nog meer zullen
wel weer dezelfde soort uitslagen
opleveren. Het kabinet zal er niet
over vallen, maar het zal er ook
niet de steun uit putten, die voor 't
opstellen van de zeer moeilijke be
groting 1969 bemoedigend zou zijn.
Pas begin
Laten we eerlijk zyn: het kabinet-De
Jong begint nu aan zijn moeilijke
periode. De minister-president
heeft een paar maal gezegd, dat
zjjn ploeg geen overgangsploeg is.
Daar was tot nu toe geen bewijs
voor te leveren. Maar ln de eerst
komende maanden zal het bewijs
vermoedelijk geleverd gaan wor
den.
Meestal is het in de maanden tussen
Pasen en de zomervakantie een af
lopende zaak in de politiek. De
voornaamste legislatieve taken zijn
achter de rug. Het kabinet trekt
zich terug om de begroting op te
stellen en de parlementariërs gaan
zich realiseren dat ze ook nog een
gezin hebben. De avonden worden
wat langer, het gras moet geknipt
worden, de kinderen zitten midden
ln de examens en de vakanties
worden uitgestippeld. Zo gaat dat
ook bij kamerleden.
Maar ditmaal gaat het anders. Aller
lei moeilijke problemen komen
Juist nu tevoorschijn. Stuk voor
stuk zijn het vraagstukken, waar
aan men het karakter en de kwa
liteit van het kabinet kan toetsen.
Jaar terug
Laten we even een jaar terugstappen.
Het kabinet-De Jong zat nog in zijn
wittebroodsweken. De minister-pre
sident, over wie tevoren nauwelijks
iets aardigs was gezegd, begon zich
uit een negatieve startpositie een
weg te banen naar meer populari
teit. Misschien zou hij de laatste
zijn, die zou kunnen bewijzen, dat
het oude bestel nog best een goed
kabinet zou kunnen opleveren en
dat de traditionele manier van ka
binet formeren niet persé naar de
rommelzolder hoefde. De meeste
mensen ln Den Haag waren wel be
reid de premier het voordeel van
de twijfel te geven.
De politici, die kort tevoren nog had
den gezegd, dat het kabinet een on
geïnspireerde Indruk maakte en
niet in staat zou zjjn de structurele
problemen op te lossen herhaalden
hun bezwaren niet. A.R.-fractielei-
der Biesheuvel, die op het nipper
tje het premierschap ml6te, omdat
de KVP hem geen deugdelijke mi
nister van Economische Zaken kon
leveren, hield zijn mond. Het radi
cale enthousiasme, dat in de verkie
zingscampagne zelfs hem had
verwarmd, koelde af en de politie-
ke leider van deze voorhoedeparty
begon aan een omzichtige, maar
niet onzichtbare terugtocht.
Precies een jaar later had hy zich
ontwikkeld tot een serieuze steun
pilaar van het kabinet-De Jong.
Mensen, die wat anders wilden zo
als Aarden en Bogaers sprak hy
vermanend toe. De oude, versleten
woorden „regeerbaarheid" en „pas
op voor het isolement" kwamen
hem gemakkeiyk uit de mond.
Geen
visie
Het vreemde is, dat de terugtocht
van Blesheuvel nauweiyks gerecht
vaardigd lijkt. Misschien verdriet
het hem. maar zyn voorspelling
van vorig jaar is bezig uit te ko
men. Het kabinet heeft inderdaad
geen visie. Het doet zyn best, na-
tuuriyk. Maar dat is voor een land,
waar de moderne problemen pas
aan het beginnen zijn, niet genoeg.
Als het gaat over de mynen, over de
textiel, over Noord-Nederland, over
de Rotterdamse haven, over de
werkloosheid en ga maar door dan
heeft het kabinet niets byzonders
te vertellen. Het mist biykbaar de
vooruitkykers.
Het vervelende is, dat steeds meer
mensen de indruk krygen, dat het
alleen echte belangstelling heeft
voor de toestand van de betalings
balans. Want als president-direc
teur Zylstra weer een sombere pro
fetie doet, komt ineens het kabinet
in beweging om de loonsverhogers
terug te duwen.
Zo'n beleid kan lang goed gaan.
Vooral als eigeniyk niemand tuk is
op een kabinetscrisis, omdat ver
vroegde verkiezingen allerlei
scheuren en scheurtjes ln de mees
te politieke party en tot indrukwek
kende afgronden zullen vergro
ten. Maar zo'n beleid kan niet al-
tyd goed gaan. Er komt een mo
ment, waarop de adspirant-weglo-
pers in de confessionele partyen
echt weglopen. Dat moment is be
zig boven de horizon te komen.
