EELERWOUD
>inds 1 mei open
oor het publiek
Geslaagde actie van „Natuurmonumenten"
WAARDEVOL
LIDMAATSCHAP
iTHj (jTEBDAG 11 MEI 1968 T
LD EXTRA 8
DE TIJDlVAMg
DE VOGELTREK
Meestal vliegen de Ooievaars leggen
vogels niet hoger tijdens hun trek
dan enige tien 150 tot 200 kilome-
l tallen meters ter per dag af
De goud ple vier De Noordse zeezvwa-
legt in 33vlieguren 'uw trekt 2Jcperiaar
[3000 kilometer af. \gï°l
U- naar de andere rm
Stormzwaluwen
vliegen inéén ruk
overdeStille Oceaan
Het stormvogeltje
legt 2x per jaar
17. 000 k;:crr.e'eraf
Het ingang van 1 mei is het voor het publiek toegankelijke Nederlandse natuur-
Hbied met duizend hectaren uitgebreid. Het Deelerwoud, een groot gebied bos en hei-
ingeklemd tussen de nationale parken Hoge Veluwe en Veluwezoom, is op die dag
Vorig jaar aangekocht door de Nederlandse vereniging tot behoud van
uurmonumenten, die daarvoor jinanciële steun kreeg van de overheid (viermiljoen),
provincie Gelderland (tweemiljoen) en het girerende Nederlandse volk (ruim een-
een nog niet toereikend bedrag.
snel gegroeid uit drie ooien en een ram, die in
'55 uit Hoenderlo gehaald zijn. In feite zijn het
wilde schapen, want ze hebben herder, noch
sohaapskooi. De heer J. G. Semler, inspecteur
van Deelerwoud zegt: „Wat de heide betreft zie
ik een en ander met angst en beven tegemoet.
De schapen trekken de mensen en wederzijds.
Toch willen we de mensen niet op de heide zelf
hebben."
Als binnenkort natuurliefhebbers zich in het
Deelerwoud kunnen wagen aan vier wandelingen
in een kringetje en één dwars door het bos, kan
er verlicht adem gehaald worden, want het be-
Deze sierlijke edelherten speuren onraad
in een gebied waar overigens het wild regeert.
„Een voordeel is, dat er in het Deelerwoud geen
auto's worden toegelaten. Ik hoop, dat als de
parkeerplaats vol is, de rest dan maar door
rijdt". Die parkeerplaats ligt aan de zuidwest
punt van het bos Deelerheide (ook wel Kop van
Deelen), een gebied van honderdvijftig hectaren,
dat tegelijk met het Deelerwoud ernaast werd
aangekocht.
Angst voor stroperij
Of de bewoners van de wildbaan, achthonderd
omrasterde hectaren) zich door tweevoetersinva
sies zullen laten imponeren, is nog een vraag,
de komst van schaarse aantallen bezoekers maakt
in ieder geval nauwelijks indruk. De grijzige
damherten, de lichtbruine edelherten en de ge
vlekte reeën laten zich bekijken in dezelfde ge
talsverhoudingen als de totalen aangeven. (Vol
gens opgave zijn er in het Deelerwoud 150 dam
herten, 100 edelherten en enkele tientallen reeen».
Een enkele auto wordt een nieuwsgierige blik
gegund, wandelaars die niet te rumoerig zijn,
wrorden zelfs aandachtig bestudeerd.
De opvattingen van Lebret en Peletier doen nog
steeds opgeld: het wild regeert, in het Deeler
woud en heeft zelfs privévertrekken in de vorm
van twee rustgebieden, die gemarkeerd worden
door bordjes „Streng verboden toegang, weten
schappelijk onderzoek".
Dit laatste houdt vooralsnog alleen in, dat de 62-
jarige jachtopzichter W. Freriks er dagelijks vier
kruiwagens aardappels leegt. Zijn grootste zorg
is de stroperij. Hij zegt: „Ik zit hier nu veer
tig jaar alleen. Kijk, nu willen ze het gaan
openstellen van zonsopgang tot zonsondergang.
Dat komt van de zomer neer op vier uur 's och
tends tot tien uur 's avonds. Dan kan ik het nooit
overzien. Ik zou het verstandiger vinden als
ze de openingstijden voorlopig vaststellen op acht
uur in de morgen tot zes uur 's avonds".
Schapen
Publiektrekkers bij uitstek zijn de ruim tweehon
derd schapen op de grote heide. De kudde is zeer
resultaat van de giroactie het risico nemen op
de koop in te gaan.
„Behoud het Deelerwoud" heet de actie, die Na
tuurmonumenten aanvankelijk tot dit voorjaar
zou voeren, t Deelerwoud is inderdaad behou
den en kan nu niet meer uiteenvallen in bunga
lowkampen, leeuwenparken en vermaakcen tra
Meer giften gewenst
Maar daarmee is Natuurmonumenten er nog
niet. „We gaan in ieder geval nog door met de
giroactie (9933)" zegt ir. Coops. „Want we heb
ben nog bijna een miljoen nodig. In totaal kre-
Een kaartje van het gebied ten noorden
van Arnhem, waarin het pas opengesteld*
Deelerwoud gelegen is.
gen we 39000 giften van particulieren. Wat het
bedrijfsleven betreft, hopen we nog op wat meer
steun."
Dank zij de actie, kon het ledenbestand van de
vereniging ook worden opgevijzeld: Voor de
Deelerwoudplannen waren er 80.000 geregistreer
de natuurvrienden, nu ongeveer 93.000. Het lijkt
noodzakelijk want: „Het particulier bosbezit
staat er slecht voor. Ongetwijfeld zullen nog en
kele landgoedeigenaren de knoop door moeten
hakken en hun bos verkopen
voltooiing van de afrastering: de aanleg
de kleine parkeerplaats en het uitzetten van
vijftal wandelroutes werd het Deelerwoud
het eerst na een periode van ruim honderd
ontsloten. De laatste eigenaren, suikerplan-
N. M. Lebret en sinds 1935 de familie
Ph. Peletier, hebben hun domein altijd her-
aetisch gesloten gehouden.
Stilte
Het Deelerwoud is een van die schaarse stuk
ken Nederland, waar de randstedeling zich kan
ergeren aan het geluid van zijn eigen voetstap.
Ondanks de onmiddellijke nabijheid van autowe
gen (Deelen-Hoenderlo en Arnhem-Apeldoorn)
tioet de stilte vanzelfsprekend prettig aan. Of
laar verandering in komt? „We verwachten dit
jaar natuurlijk erg veel mensen," zegt ir. A.
Wat betekent het lidmaatschap van de
Nederlandse vereniging tot behoud van V
natuurmonumenten?
In de eerste plaats het mede bevorde- .9,
ren van een ideëel doel: het bewoonbaar V
blijven van ons land door het behoud
van unieke natuurgebieden.
Daarnaast echter zijn aan het lidmaat- ft
schap bepaalde rechten verbonden. Hoe-
wel de meeste terreinen van de vereniging f
- ongeveer 100 voor ieder toeganke-
lijk zijn, zijn er enkele zeer kwetsbare -
gebieden, waarvoor een beperking nood-
zakelijk is. Deze kunnen dan ook uitslui-
tend door de leden worden bezocht.
Verder geeft de lidmaatschapskaart de
mogelijkheid ook particuliere landgoede
ren te bezoeken. De vereniging heeft een
uitgebreid handboek samengesteld,
waarin alle natuurterreinen en wandel-
gebieden in ons land zijn opgenomen.
Een waardevol werk, dat het volgende
jaar in herdruk zal verschijnen met de
nodige aanvullingen.
De kosten van het lidmaatschap zijn
slechts f 7.50, maar de vereniging rekent
er eigenlijk op, dat ieder lid een tientje
offert. Een gering bedrag, gezien de mo-
gelijkheden, welke men zich daardoor
schept. i
Jaarlijks verschijnt er een uitvoerig l
jaarverslag, waarin tevens een aantal
gebieden omschreven wordt, zodat men L
geen gebrek heeft aan degelijke infor-
matie. Voorts ivorden gidsjes, kaarten ft
enz. tegen een speciale prijs voor leden ft
verkrijgbaar gesteld.
Het adres van de vereniging is: Heren- ft
gracht 540, Amsterdam. ft
houd van het gebied is geen vanzelfsprekende
zaak geweest.
De familie Peletier is akkoord gegaan met een
betaling van de prijs in termijnen. Deze prijs ligt
zelfs beneden de taxatieprijs van Staatsbosbe
heer! De Nederlandse vereniging tot behoud van
natuurmonumenten moest vooruitlopend op het
Coops, inspecteur van Natuurmonumenten.
„Vooral degenen die de actie gesteund hebben,
willen natuurlijk wel eens komen kijken. In okto
ber en november hebben we al wandelingen voor
leden en donateurs georganiseerd. Toen kwamen
twiniti gduizend bel angstel lenden
