Radiogemeente' laat 2 predikant niet in de haar steek Films Leiden ABN Spaarbiljet 1968/72 Predikant aanvaardde geen censuur Jongelui gingen met gestolen geld op stap Manji: bizar maar toch wel boeiend Dr. J. y. cl. Berg: Beeld van Zuid-Afrika door aaiival (,p >Ioskou „links" verwrongen ?Zoig\ dat je d r uit komt9 To grab the ring f 100,groeit veilig tot f 130,— in vier en een kwart jaar [>2^1 Algemene Bank Nederland Ongecompliceerde komedie OTAG 8 MEI 1968 PAGINA 28 s. G. Toornvliet (oud-Leidenaar) conflict met deputaten I? kato ügpi IAARLEM (GPD) Voor „radio-dominee'' G. Toornvliet is microfoon van Radio-Bloemendaal op last van de particu- e synode van Noord-Holland der Geref. Kerken dichtge- aid. Zelfs de kansel van de gereformeerde kerk in Bloemen- waar hij 12^ jaar lang iedere zondag met zijn preken een [e kerk trok, is voorlopig en misschien, voor goed verboden fein. Spreekt zondag 2 mei in Leiden et ziet er naar uitdat de nge kerkelijke regenten het fliet met ds. Toornvliet Jor- l zullen winnenmaar het i nu al vast dat de predikant de grote overwinnaar zal zijn. ids hij door de synode drie maanden onvrijwillig va- ieverlof is gezonden, hebben iden hem iedere zondag het ■lemse Concertgebouw aangebo- En hier komt een duizendtal >en dat Toornvliet's preek niet nissen, sindsdien bijeen. Aan- ïde zondag hebben Amsterdam- de grote zaal van Krasnapols- ;ehuurd om ds. Toornvliet te uigen en de week daarop heb- de Leidenaren een bijeenkomst de Stadsgehoorzaal georgani- Duizenden lien ds. Toornvliet bereid was est zijn wil en geweten geheel iderwerpen aan de deputaten ligen spreken van „potentaten" an de Geref. Kerken, dan zou i-jarige zonder financiële zor- zyn pensioen kunnen halen. het „denk toch aan uw posi- dat hem bij vele besprekingen zijn „bazen" is voorgehouden, nooit indruk op hem gemaakt, aat de weg. die hem naar zijn ng door God is gewezen. Dui- zijn hem er dankbaar voor ;t zou wel eens kunnen zijn, dat opulairste predikant, die Radio- nendaal ooit heeft gekend, bui de kerkelijke organisatie om eigen „gemeente" zal blijven :n van mensen, die zijn geeste- steun niet meer willen missen. Toornvliet wil ons niet ontvan- om over zijn problemen te spre- ,Ik geloof niet dat het verstan- sou zijn mijn standpunt in de uit te dragen. Per slot van re- ïg is er thans een commissie het werk en zal de synode eerst juni een definitieve beslissing mijn positie nemen." heer K. Duits, verzekeringsin- eur in Haarlem, wil wel pra- Hij heeft de „zaak-Toornvliet" Ie voet gevolgd, is een goede id van de predikant en is voor- r van het dezer dagen in het le geroepen comité dat de lange n heeft van „Comité ter behar- g van de belangen van de ra- jemeente. opgebouwd door de d van dominee G. Toornvliet te mendaal." Buitenbeentje 1 adio-Bloemendaal" is een bui- 1 eentje in ons omroepbestel j tig jaar geleden, in de begin- van de radio, meende een pro- lieve ouderling van de Geref. te Bloemendaal dat dit moder- ïedium kon helpen de in de kerk ;e spreken preken door de lucht luren naar zieke- en thuiszitten- gemeentenaren. Zo kreeg de raendaalse kerk een eigen zen met een concessie van de rege- voor uitzending op zondag. Die vergunning werd een historisch t. dat de plaatselijke Geref. c zelfs na de jongste omroepwet eld. Achtereenvolgens preekten deze zender dr. J. C. Brussaard Ir. J. L. Coole tot deze taak in door ds. Toornvliet werd over men, die voorheen studenten- likant in Leiden was. heer Duits zegt ervan: „ds. rnvliet bleek een taal te spreken enorm aansloeg ook en vooral de eigen gereformeerde g. Hij was beroepen tot predi- van de Geref. Kerk in Bloe- idaal met daarbij de opdracht flags de radioprcek te verzorgen. heeft gewerkt als een paard om twee zware taken zo goed moge- te vervullen. Dat betekende flags twee tot drie kerkdiensten ^en plus nog met een geheel lwe preek komen voor de radio- ending. Men kwam zo graag ,G x hem luisteren, dat het kerkje /id stampvol zat en men moest /luiten een nieuwe, grotere kerk bouwen, die ook al spoedig te In was. Daarnaast kon hij reke- i op een kring van radioluiste- rs van enige honderdduizenden j nsen." K. Duits: dominee. vechten voor de stig werk van die radiogemeente. Als er luisteraars waren met proble men gaf hy die niet. zoals zijn voor gangers deden, door aan de plaatse lijke kerkelijke instanties, maar hij wendde zich rechtstreeks tot de mensen. „Als men mij wat te vragen heeft, is er kennelijk reden voor om niet bij de eigen kerk aan te klop pen", redeneerde hij terecht. Er ont stond een omvangrijke corresponden tie en hij ging op huisbezoek bij luis teraars, of die gereformeerd waren of niet. Hij stelde zich daarbij op het standpunt, dat die luisteraars-van-al- le-gezindten toch maar vrijwillig geld zonden om de onkosten van „Radio- Bloemendaal" te bestrijden en dat de zender feitelijk meer was geworden dan een service van de Bloemendaal- se kerk om de preek zondags bij zie ken thuis te brengen. Ds. Toornvliet wilde de kerk in de wereld brengen en dat heeft hem in botsing gebracht met het standpunt van zijn kerkelijke organisatie, die van mening was dat de wereld maar in de kerk moest komen. Censuur van deputaten Het kon niet anders of de strijd vaardige moderne predikant, die vanaf de kansel durfde te spreken Ds. G. Toornvliet uit de tijd dat hij studentenpredikant in Lei den was. over eigentijdse zaken als de provo- idealen en de pil moest wel in con flict komen met zijn superieuren in de kerkelijke hiërarchie, onder wie velen die de activiteiten van de do minee wilden beperken tot de eigen gereformeerde gemeenschap. Na ruim drie jaar sputteren werd op 1 januari j.l. een splitsing ge maakt tussen de Geref. Kerk te Bloemendaal en de evangelisatie per radio-zender. Ds. Toornvliet werd be noemd in algemene dienst van de radio-evangelisatie van Noord-Hol land. Om dit organisatorisch moge- lyk te maken werd een achttal depu taten boven hem gesteld. Voorts is de stichting „Kerk zonder grenzen" opgericht, die de materiële zaken zou behartigen en was in voorberei ding de instelling van een radioraad, die als een soort kerkeraad zou fun geren. Voor het maandblad van Radio- Bloemendaal „Kerk zonder grenzen', dat sinds jaren vrijwel geheel door ds. Toornvliet werd gevuld, schreef hij in februari een artikel waarin de regel voorkwam „eindelijk is er recht geschied", waarmee hij bedoelde dat de radiogemeente eindelijk zelf standig was geworden. Het artikel werd niet geplaatst. De deputaten vonden dat dit te ver ging. De predi kant werd ter verantwoording geroe pen en hem werd meegedeeld dat zijn artikelen in het vervolg zouden worden onderworpen aan een cen suur door twee deputaten met veto recht. De heer Duits: „terecht heeft ds. Toornvliet geweigerd die censuur te aanvaarden. Dit werd hem kwalijk genomen. Het is hem ook kwalijk genomen dat hij vooruitliep op de be noeming ran de radioraad door reeds informeel besprekingen to voeren met de personen die kandidaat voor deze raad waren gesteld. Formeel zullen de deputaten wel gelijk heb ben. maar kinderachtig is het alle maal wel. De problemen spitsten zich tenslotte zo ver toe, dat er aan beide kanten rapporten werden ge schreven voor de synode en dat de deputaten verklaarden niet meer met ds. Toornvliet te willen samen werken. Ik was plaatsvervangend voorzitter van het stichtingsbestuur. Toen de kwestie daar ter sprake kwam, heb ik gezegd dat als de sy node niet achter de predikant zou staan, ik uit het bestuur zou treden. Een ander bestuurslid, mevr. Groen zei hetzelfde. Zij kreeg haar ont slagbrief nog voor de synode de do minee had geschorst. Ik heb uit ei gen beweging ontslag genomen". Op slaande voel Laura Veenhuyzen, door deputaten aangenomen als secretaresse van ds. Toornvliet, kreeg na de paasdagen telefonisch de mededeling, dat zij op I staande voet zou worden ontslagen als zij nog werk voor de predikant j zou bljjven doen. Zij is de dominee j echter trouw gebleven ook al weet ze niet of er aan het eind van de maand een salaris zal zijn. Nu de vrienden van ds. Toornvliet hem in de gelegenheid stellen toch zyn stem te laten horen en hij daar- by durft spreken over onderwerpen als „zonder LSD de ring doorbroken', wordt het voor de commissie van j onderzoek wel moeilijk de scherven te lijmen. De heer Duits durft niet te voorspellen hoe de zaak zal aflopen: „de dominee is geen gemakkelijk mens. Maar dooi- zijn bijzondere eigenschappen is hij de man geweest die Radio-Bloemendaal groot heeft gemaakt. Voor de kerkbestuurders schynt dat niet te tellen. Zij vragen zich alleen maar af of hij naar de pijpen van zijn bazen wil dansen". De Geref. Kerk Haarlem-Z. heeft ds. Toornvliet thans per brief aan geboden de komende periode namid- dagdiensten te houden in de Wil- helminakerk in plaats van de zon dagse bijeenkomsten in het Haar- j lemse Concertgebouw. De kerkeraad hoopt dat ds. Toornvliet op dit I voorstel zal ingaan en wil hem op deze wijze een goede dienst be wijzen. ROTTERDAM (GPD) In een Amsterdams pension zijn gisteren een 18-jarige Heerlense kantoorbe diende en zijn 17-jarige vriend gear resteerd. De kantoorbediende keerde vorige week vrijdag niet terug van een geldtransport van f 36.000. Hy moest dit geld voor zijn werkgever, het garagebedrijf Canton Reiss, waar hij amper een week in dienst ADVERTENTIE Bolsins >ie zogenaamde radio-gemeente tond uit mensen van allerlei rich ten. Ds. Toornvliet maakte ern- Dat is een samengestelde interest van 6,36% pet jaar. Bovendien Is fiscaal voordeel mogelijk door verschuiving van inkomstenbelasting. Al onze kantoren kunnen u nader inlichten over de voordelen, verbonden aan het ABN Spaarbiljet 1968/72. U bent welkom bij de was, naar de Middenstandsabnk brengen. Daar is hij nooit aangeko men. Met hem verdween vrijdag ook zijn vriend. Van het geld werd door de politie nog 31.000 gulden teruggevonden. De twee jongens hadden zich In Amster dam onder valse naam in het pen- siionregister laten inschrijven. Zy hadden zioh ook nog in nieuwe kle ren gestoken. Dank zij een nauwkeu rige controle, welke de Amsterdam se politie heeft ingesteld bij hotels en pensions konden de jongens toch snel worden gepakt, ondanks de val se naam en ondanks het gewijzigd signalement. De jongens zijn in de loop vain gisteren naar Heerlen over gebracht en daar ingesloten. MAASTRICHT De Belgische rijkswacht heeft ;n de bossen naby Namen een 16-jarige jongen en een 15-jarig meisje, beiden uit Maas tricht die daar al sinds 11 aprli kampeerden, aangehouden. De jon gen had zich op die dag met 4000 gulden en enkele tienduizenden Bel gische francs, diie hij voor zijn baas naar de bank moest brengen, uit de voeten gemaakt. Samen met zyn vriendinnetje trok hij op avontuur naar België. In Luik voorzagen zy zich van een uitgebreide kampeer uitrusting en een bromfiets. De bei de jeugdige avonturiers zijn door dei Rijkswacht aan de Maastrichter re cherche ter beschikking gesteld. De jongeman zal vandaag aan de offi cier van Justitie worden voorgeleid, het meisje is naar haar ouders ge zonden. Van het geld was nog onge veer f 1.400 gulden over. Toelatingsexamen voor motorrijders LIDO Paul Newman en de charmante Sylva Koscina spe len hoofdrollen in deze ongecom pliceerde komedie, die zich af speelt tegen de achtergrond van de tweede wereldoorlog, maar daar moet men maar niet al te zwaar aan tillen. Een Harry Frigg zou men in elke oorlog kunnen plaatsen. Een soldaat, die voortdurend overhoop ligt met zijn meerderen en daarom meer tyd in de petoet doorbrengt dan daarbuiten. Maar hy ver werft daar wel een enorme faam door de geraffineerde wij ze, waarop hij telkens weer weet te ontsnappen. Op dit gebied kan hy een expert worden ge noemd. En als zodanig wordt hij plotseling tot een twee sterren- generaal gebombardeerd en achter de vijandelijke linies neergelaten om vijf één-ster-ge neraals te helpen ontvluchten. Dit quintet is echter te gast bij een lieftallige gravin. Door haar heeft de nieuwbakken generaal plotseling geen haast meer zijn opdracht uit te voeren. Maal ais 't er op aankomt, blykt hij ztfn mannetje toch te staan en daardoor een militaire rang en een blonde echtgenote te verdie nen. Na dit korte relaas begrijpt men wel, dat de ernst niet zo'n bijster grote plaats heeft gekre gen in dit filmische verhaaltje. Het Internationale quintet gene raals, hun bewakers, hun red der, stuk voor stuk zijn het wat karikaturale figuren, die men glimlachend volgt op de weinig aannemelijke, maar wel amu sante belevenissen, kennelijk (en gelukkig) ver van het echte oor logsgeweld Regisseur Jack Smight heeft dat vlot in kleuren op een breed doek vastgelegd. Maar dat is dan ook zijn groot ste verdienste. STUDIO Bij de première begin maart hebben wy uitvoe rig aandacht besteed aan „To grab the ring" van Nikolai van der Heyde. Niet omdat wij het zo'n voortreffelijk werkstuk vonden, maar gewoon omdat wij gelukkig waren met het feit, 'dat er kort achter elkaar twee nieuwe Nederlandse speel films in circulatie werden ge bracht. Eerst „De vijanden" van Hugo Claus en enkele da gen later ..To grab the ring De laatste kwam bij een verge lijking als beste uit de bus. Ver zorgder, sneller, levendiger. „Maar toch schreven wij. Wij zijn in Nederland niet ver wend met kwalitatief hoog staande vaderlandse produkten. Integendeel zelfs. Daarom voe len wy ons al gelukkig met films, die zich iets uit die grau we middelmoot verheffen. Wij kunnen ons verheugen over de verdienstelijke wijze, waarop Van der Heyde zijn verre van eenvoudige scenario in beelden heeft gevangen. Het doet ons deugd zijn sterke beeldregie te zien en de afeer te proeven, die hij met cameraman Gerard van den Berg heeft opgebouwd. Positieve punten, zeker, maar nog lang niet voldoende voor een echt boeiende film. Het scenario draait om een jonge man, die meer in het verleden dan in de toekomst kykt, veel succes heeft by vrouwen, maar verder erg onduidelijk voor ons blijft. Zoals zovele dingen on duidelijk blijven. We komen er nauwelijks achter wie wie pre cies is en begrijpen de drijfve ren niet van de „gangsters." die op die labiele hoofdpersoon jagen. En zo we het al begrij pen, dan doet het ons niets. Ni kolai van der Heyde kan ons niet laten geloven in zijn figu ren. We volgen hen. omdat hfj ons dwingt ze te volgen, maar ac boeien ons nauwelijks, laat staan dat ze ons ook maar in „HELGA" TRIANON Voor de tweede week is in het theater aan de Breestraat de Duitse voorlich tingsfilm „Helga" te zien. Op openhartige en verantwoorde wijze wordt onder meer aan dacht besteed aan de sexuele opvoeding van de (jonge) mens. Een ruime plaats is ook inge ruimd voor de jonge aanstaan de moeder Helga. Tot slot kan men getuige zijn van de geboor te van haar baby. Gezien het meer instructieve karakter van deze kleurenfilm, zal „Helga" voornamelijk in de belangstel ling staan van de jongeren. het geringste kunnen beroeren. We zeiden het echter al. we zijn gelukkig met al het positie ve. dat de Nederlandse speel filmindustrie oplevert. Dat zyn in deze film ongetwijfeld ver scheidene hoofdzakelijk tech nische punten. Het doet bij ons voor de zoveelste maal de vraag rijzen: wanneer gaat zo'n „veelbelovende" jonge Neder landse filmer nu eens eindelijk met een echt volwassen sce nario op stap? Dan kunnen wy zien of zijn „beloften" heuse Inhoud hebben en niet meer schijn dan werkelijkheid bevat ten. Koscina en Paul „Gevaren van de liefde" REX In het theater aan de Haarlemmerstraat draait tussen de harde westerns door deze week een niet zo verschrikkelijk opwindend werk: „Gevaren van de liefde". De film is een Spaan se produktie (Gomez Muriel), die door achtergrondmuziek van de chansonnier Charles Azna- vour (4 liedjes) en het orkest van Frank Pourcel nog een Frans tintje heeft, zy het zeer licht. Zoals gezegd, het Spaanse werkstuk imponeert niet zo, daarvoor is het thema te een voudig en is er een tastbaar ge mis aan spanning. De enige „stille" momenten beleeft men met de liefdesperikelen van de hoogblonde Renee. die daar let terlijk en figuurlijk weinig doek- js om windt. Het speelt zich al lemaal af op het jacht van de nog jonge zeeman Lucas, die zijn schip verhuurt aan toeris ten. Hij heeft pas een „verloren liefde" achter de rug en weigert nog danig van streek hierover, in eerste instantie zijn Jaoht te verhuren aan Gu6tave, de se cretaris van de bekende schrij ver Walter, die een zeereis naar Punta del Esta wil maken. Re- nee, de jonge, zeer mooie vrouw van Walter weet Lucas echter te overreden. Walter, Reneel en Lucas vertrekken de volgende morgen. Gustave zal met een vliegtuig vooruit reizen naar Punta del Esta. Tijdens de zee reis groeit er de onvermijdelijk© liefde tussen Lucas en Renee en zij besluiten Walter te vermoer den. Het lijk van Walter wordt overboord gegooid en alles lijkt nu geëffend voor een nieuw le ven van het tweetal. Bfj hun aankomst in Punta del Esta doet zich echter een verrassen de ontknoping voor „Tien Geboden" LUXOR Het kleurrijke pren tenboek, waaraan de befaamde regisseur Cecu B. de Mille de naam „De Tien Geboden" heeft gegeven, blijft in de reprise nog een weekje In het theater aan de Stationsweg. CAMERA ..Manji" is een bizar, gecompliceerd Japans werkstuk (een dubbele drie hoeksverhouding), dat over het algemeen boeiend is, maar naar onze begrippen toch ook wel wat drakerigheid herbergt. Hoofdfiguur van dit drama is Sonoko. die wat al te rustig is getrouwd met een advocaat en op een dag, na een wat vreemde verwikkeling, een verhouding krijgt met Mitsuko, een beeld schoon meisje uit een andere klas van de tekenacademie, die zij bezoekt. Maar Mitsuko blijkt meer pijlen op haar boog te heb ben: zij heeft terzelfdertijd een verhouding met een man, het warhoofd Watanuki. en tenslot te treedt ook de advocaat in deze verhouding!eni binnen Dit alles leidt tot een even verrassend als dramatisch slot. waarin liefde, jaloezie en achterdocht by alle figuren om de voorrang strijden. Regisseur Masumara heeft niet alleen een bizarre, ireëel aan doende liefdesgeschiedenis weer. gegeven, hy heeft voor alles een spel van gevoelens, los van elk© rede, uitgebeeld. Kreten als „hartstocht, chantage en on trouw", waarmee de film in de folders wordt begeleid zijn niet misplaatst, maar toch veel t© weinig genuanceerd, te bot om op juiste manier uiting te geven aan het drama dat zich hier ont rolt. Zoals gezegd bevat de film ook het nodige aan drakerigheid, al is dat laatste wellicht het ty pisch Westerse oordeel over iets dat zich in een andere levens sfeer afspeelt. Nieuwe Chinese TILBURG (GPD) Berijders van motoren en scooters, die een rijbe wijs willen halen, kunnen in Tilburg niet meer zoals tot nu toe zon der meer een oefenvergunning krij gen bij het politiebureau. Ze zullen PRETORIA (AP) „Het beeld eerst met goed gevolg een theoreti- van Zuid-Afrika in Nederland en ari sche proef van bekwaamheid moeten dere Europese landen is verwrongen afleggen, ze moeten aantonen dat ze door bepaalde linkse groepen die het althans enigszins met hun voertuig volk „terroriseren met pers, tv en kunnen omgaan en een verklaring radio", aldus verklaarde de voorma- over hun gezondheid afleggen. lige Nederlandse ambassadeur in De Tilburgse politie, die voortaan Zuid-Afrika. dr. Jan van den Berg I twee keer per maand gelegenheid geeft tot het afleggen van zulk een gratis „examen", ls de eerste in het land die deze nieuwe regeling in voert. Artikel 11 van het nieuwe reglement verkeersregels keerstekens geeft Tilburg gisteren in Pretoria. „Linkse organi saties zijn deze media binnenge drongen en overheersen nu de ver schillende nieuwsmedia. Zij oefenen op die manier een mentale druk uit en ver- op het publiek die neerkomt op gees- de kans telijke terreur", aldus dr. Van den voor deze primeur, die de verkeers- Berg. i veiligheid ongetwijfeld ten goede zal Dr. Van den Berg. die van 1948- komen. 11963 ambassadeur van Nederland in PEKING, iDPA) Communis tisch China heeft ter gelegenheid van de dag van de arbeid weer een felle aanval op de Sowjet-Unie ge- daan- Het belangrijke partijblad, het Pretoria was. was voorts van mening. Volksdagblad van Peking, en het dat de politie in Nederland geintimi- persbureau Nieuw-China betoogden deerd wordt door de activiteiten van dat ei onder het ..revisionistische be- mkse organisaties, in het bijzonder wind" vele werklozen zyn en dat par. SLonderdrukken van wanorde- tyleider Brezjnew en premier Kosi- j 'heden tydens of na demonstra- gin op alle gebieden van de econo- e betogingen zijn altijd ge- mie het kapitalisme weer willen in- ?C w tcgen de Amerikaanse politiek voeren. Ook werden de Sowjetrussi- ln Vietnam of tegen het regime van sche leiders er van beschuldigd, dat Franco In Spanje, maar nooit tegen de Sowjet-Unie. De reactie op alles wat de Sowjet-Unie doet is een zwak protest, nooit ernstig, aldus dr. Van den Berg. die er voorts op wees. dat arbeiders en employés naar willekeur worden ontslagen om politieke rede nen en om „de arbeidersklasse uit te buiten". „De aartsrenegaat Chroesj- j tsjow is al lang in diskrediet ge- Zuid-Afrikas .image" in Frankrijk raakt en ook Brezjnew en Kosigin «waai hy nu woont» veel gunstiger zuilen hun lot niet ontgaan", aldu» ic Hort aIcJai.c de Chinese opvatting. I is dan elders.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1968 | | pagina 25