De schildpaddiplomatie
toort economisch beeld
De grote waarde van Kaf ka
inancieel overzicht
Fiscale discipline
blijft nodig in V.S.
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Beloken Pasen
lAG 20 APRIL 1068
LEIDSCH DAGBLAD
PAODfA
»iPI
(Van onze financiële medewerker)
□j EN HAAG (GPD) Schildpad diplomatie kan niet verhin-
n dat de symbolische duif met de olijftak rond fladdert
n Zuid-Oost-Azië, maar wèl geeft het in economisch op-
Li een gevoel van onbehagen omdat er zolang met de onder-
[elingen wordt getraineerd. De financiële wereld houdt er
ai sge rekening mee dat uiteindelijk een of ander bestand kan
nt® len verwezenlijkt, hetgeen het economische welzijn van de
le wereld ten goede kan komen.
de in het huishouden is nu eenmaal de beste geldkoffer, zeggen
rwetse Vlamingen en zij hebben gelijk, want er wordt geen wel-
nnt t geschapen met oorlogstuigDaarom hgeft Wallstreet een krach-
r3" uersherstel ondergaan sedert president Johnson avances maakte
at een gesprek over de mogelijkheid tot het staken van de strijd
raken. Minder onstuimig zijn de economisten in hun oordeel over
esio wuïtzichten voor het economische bestel als de vredespijp kan
tn ontstoken.
I Het concern staat elke dag voor
nieuwe verrassingen. Is het niet door
een fraaie zomer, dan is het door de
:»a. rughoiidendheitl
han
nlral *n de V-^' bestaat een
lein mate van terughoudendheid
het economische verschiet. De
ngsbalans en de moeilijk te
n inflatie bieden te grote
Cenfooral omdat door de grote kre-
a welke by het Internationale
■veilaire Fonds zijn opgenomen,
(t ware een toeziend voogd is
hakeld om de economie der
i het reine te brengen, moet de
d igsbalans in evenwicht komen.
to is waa schuwen de economis
ed i Washington dat het, vrede of
vrede, een zaak van groot be
is om de betalingsbalans in
ig icht te brengen door middel
d elastingverhogingen. De fiscale
s moeten de binnenlandse be-
gsdrang intomen. De voortwoe-
(le inflatie is niet alleen te wij-
hi n de uitgaven voor de oorlog-
eto r in Vietnam,
gei en de uitgaven daarvoor niet
worden gedaan, dan zouden
minstens evenveel dollars
uitgeven voor additionele
ian de ontwikkelingslanden in
rre Oosten,
ontiop hun beurt hebben zij op een
oJere manier profijt gehad
tsing tussen twee wereldbe
ringen in Vietnam. Als de
Is afgelopen zal er een vertra-
optreden in de economische
die zo langzamerhand
tr wordt.
ivlscale druk
L bu
Amerikanen, die de als gewoon-
r.oel Pressante economische nieuws-
van de First National City
rievijhebben gelezen, weten dat hun
aanzien van de belasting-
bepaald niet op de bovenste
Tan de fiscale ladder staat,
aai wts is voorbehouden aan Zwe-
raar jaarlijks bijna 41 van
DlD itionaal produkt in de fiscale
pe; verdwijnt. In 1957 was het nog
Con 29,9 in Frankrijk is in 10
ie belastingdruk verzwaard
1 van het nationaal produkt
ïinge 1,6 Noorwegen kwam van
nl- op 35,8
triand neemt de vierde plaats
<ier de fiscaal zwaarst belaste
k^ i. Bij ons kwam het fiscale deel
lerost it nationale produkt van 30.9
le ^7%Oostenrijk liep op van 30.9
Duitsland van 32,7 tot
Denemarken van 24,5 tot
Groot-Brittannië van 27.9
0115 3% 3elgië van 24 tot 31,1
van 26 tot 29,1 en Amerika
ergens onderaan de rang-
28,2 tegen 25.8 10 jaar
betrekkelijk lage belastingdruk
V.S. heeft er in de afgelopen de
in belangrijke mate toe bijge-
1 dat het investeringspeil van
oMa lustrie hoog bleef in vergelij-
net de meeste landen in Euro-
rentabiliteit van het in de
•fel thappijen geïnvesteerde
ligt er aanzienlijk hoger dan
_J
ijsi nettowinst van 3.867 maat-
ids B pijen, dje met elkaar een aan
fdad| elhouders toekomend vermogen
n van 358 miljard dollars, be-
*ig jaar 37,8 miljard. Dit komt
n met een rentabiliteitsbasls
Lnttf Weliswaar was dat min-
re ko 'n over 1966, toen de netto-
20 P» uitkwam op 11,3% van het ver-
ï1' maar het is heel wat meer
meeste Nederlandse onderne-
verdienen.
DPZU
r. i4 Verrassing hij
Oegsi «r
uur).
sportW
stammenstrijd in Nigeria, of door de
mogelijkheid om zich te interesseren
in een bedrijfstak, die zo op het oog
niet direct iets met oliën, vetten of
wasmiddelen te maken heeft. Of
misschien toch wel?
Het bod dat door Unilever Ld., de
Engelse tak van het concern is uit
gebracht op de aandelen van een in
dustrie, die zich vooral bezig houdt
met de produktie van „wegwerparti
kelen" is niet voor niets. Op den
duur kunnen de wegwerpartikelen
een belangrijke concurrent worden
van de wasmiddelenindustrie. Wie
weggooit, wast niet
Ondernemers moeten het oog ge
richt houden op de toekomst en
daa.rom moeten zij als Unilever be
dacht zjjn op de consequenties, die
bepaalde ontwikkelingen in het ver-
bruikspatroon van alledag met zich
mee kunnen brengen.
Dividenden
De stijging van de rentevoet in
ons land gdurende de laatste maan
den is voor de besturen van vele
vennootschappen aanleiding geweest
om tot verhoging van het dividend
over te gaan, omdat er anders een
te groot onderscheid in de opbrengst
van risicodragend en risicomijdend
kapitaal zou ontstaan. Van de 178
maatschappijen, die tot dusver het di
vidend bekend maakten, waren er
65 die een hogere uitkering konden
geven dan over het voorgaande boek
jaar. Een gelijk dividend werd in 93
gevallen opgegeven, terwijl er 15
verlagingen voorkwamen. Negen
maatscshappij en moesten het divi
dend passeren.
Het zwaartepunt van de jaarver
slagen van de internationale con
cerns heeft de effectenbeurs nu ach
ter de rug. Op de nominatie staan
nog AKU, Ver. Machinefabrieken,
Billiton Mij, Wilton Fijenoord e.d.
Tot nu toe hebben de jaarverslagen
geen zichtbare invloed uitgeoefend
op het koersverloop ter beurze, maar
men kan zich afvragen wat er zou
zijn gebeurd als de verslagen in een
wat minder gunstig teken hadden ge
staan.
Ds. H. J. van
10.00
(Openb,
Hooglandse kerk: 10.00 uur: Ds. A.
J. de Jong.
Marekerk: 10.30
Achterberg.
Bethlehemkerk, Driftstraat:
uur: Ds. H. W. Hemmes.
Maranathakerk. Lage Morsweg: 10.30
uur: Ds. H. Bouter. 7.00 uur: Ds. H.
J. van Achterberg.
Bevrijdingskerk. Montgomerystr. 9.00
uur: Ds. P. Kloek. 7.00 uur: Ds. Joh.
Poort.
Koningskerk, Koningsstr.10.00
uur: Ds. Mr. C. Luiten, te Delft.
Vredeskerk. Burggravenlaan: 10.00
uur: Ds. J. de Wit. 7.00 uur: Ds. D.
van der Ent Braat te Haarlem.
Ver. Vrijz. Hervormden, Aula Asser
straat: 10.30 uur: Ds. W. J. H. Hu-
beek te Zwolle.
Egllse Wallonne Breestraat: 10.30 u.
Pastoor O. Finet.
Academisch Ziekenhuis: 10.00 uur:
Ds. P. J. D. van Malssen.
Dlaconessenhuis: 10.30 uur: Ds. H.
van Bllderbeek.
Jeugdkerk L. H, J. -Gebouw. Leven
daal: 10.30 urn: Ds. W. E. Verdonk te
Oegstgeest.
Geref. Kerk. Zuiderkerk. Lammen-
schansweg 15: 10 uur: Dr. v. d. Zwaan.
5 uur: Dr. Dronkert.
Petrakerk. Surlnamestraat10 uur:
Ds. A. Keyser te Utrecht. 5 uur: dhr.
D. Braam te Leiderdorp.
Oude Vestkerk, 10. uur: Ds. G. den
Heeten te Brulnlsse. 6.50 uur: Dr. v. d.
Zwaan. (Dienst met belangstellen
den).
Maranathakerk, Lage Morsweg 26:
9 uur: dhr. D. Braam. 5 uur: Ds. G.
den Heeten. (Jeugddienst).
Bevrijdingskerk, Aerent Bruunstraat:
10.30 uur dhr. D. Braam 5. uur: Ds.
A. Keyser
..Groenhoven": 10 uur: Dr. Dronkert.
Zuiderkerk (ingang Bloemistenlaan):
3 uur: Dienst voor doven.
„De Mirt": 10 uur (Ouderendienst)
de heer Witte.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstr. 19):
10.30 u. H. Mis.
Nwe. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24);
9.45 en 4 u. dienst. (Donderdag 7.45
u dienst)
Leger des Heils: 10
ADVERTENTIE
Van der WERFFHUBREGHT
Postbus 3446, Amsterdam-C
Telefoon: 020-222055
Beursoverzicht no. 447
BREDERO - MOSA
Int. concours
„Muziek van
deze tijd"
Van 20 t/m 26 april zal in Utrecht
het Internationaal Concours voor
vertolkers van Muziek van Onze
Tijd plaatshebben
Er zijn 39 inschrijvingen, met in
totaal 57 deelnemers uit 13 landen en
wel: België; Duitsland; Canada; En
geland; Frankrijk: Hongarije; Ja
pan; Nederland; Polen: Roemenië;
TsjechoslowakijeVerenigde Staten;
Zwitserland.
Er zijn diveise belangrijke geld
prijzen beschikbaar gesteld.
0__ heiligings-
dlenst; 7.30 verlossingssamenkomst
Chr. Geref Kerk ------- -•
C. Carlier.
Rem. Kerk: 10.30 u. ds. G. W. Win
kel-Boot.
Doopsgezinde Gemeente: 10
M. A. Daalder.
Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. W
F. Janse.
Evang, Chr. Gemeenschap
stegracht
ds. J.
ds. S.
(Middel
10 uur dhr.'Dikkes, 4
'doopdlenst in de Overdekte
Christian Science (Steenschuur 6):
10.30 dienst.
Geref. Kerk (vrijgemaakt)10 en 5
u. ds. J. v. d. Haar.
Oud Kath. Kerk (Cronesteinkade 2)
9.30 uur afscheid pastoor drs. T TS°-
gers.
Hiilegoni Herv. Gem. 10.00 u ds.
C. Boogaard; 7.00 uur ds. J. Bronsgeest;
10.00 uur Jeugdkapel, kantine Leeu-
wenstein. Pastoorlaan. Geref. Kerk: 10
en 5 uur ds. W. P. H. Pouwels. Chr.
Geref. Kerk: 10.00 uur Leesdienst 5
uur ds. W. de Graaf van Nw.-Vennep.
Hoogniade Herv. Gem. 10 uur
ds. H. K de Wilde Jeugdpredikant te
Haren (Gr.).
Koudekerk a, d. Ryn Ned. gem.:
10 uur en 7 uur ds. Quak. Geref. Kerk.
10 uur ds Makkinga. 7 uur dhr. Braam
te Leiderdorp.
Katwijk aan den Ryn Herv. Gem.
(Dorpskerk) 10 uur ds. D. de Groot
te Apeldoorn; 5.45 uur ds. C. Beze-
mer te Scheveningen (Jeugddlens
(aula Prinses Beatrixschool10 en 6.30
uur ds. A. Baas (voorm. H. D.); Ge
ref Kerk: 9.30 uur ds. A. C. van Beek;
5 uur ds. R. de Vries te Katwijk aan
Zee; Interkerkelijke dienst in gymnas
tieklokaal school Narcisstraat: 10.30u
ds W. P. Kramer, vlootpredikant Hr.
Ms. Karei Doorman.
Katwijk aan Zee (Herv. gem.:
(Nieuwe Kerk) 10 ds C. v. d. Bergh.
6 u ds A. Vink; (Oude Kerk) 10 u ds
J C. van Hunnik, 6 u ds G. Boer:
(Ichthuskerk) 10 u ds J. P. van Roon,
5 u ds W Chr. Hovius; (Pniëlkerk) 9.30
u ds G. Boer. 6 u ds J. C. van Hun-
nik; (Groen van Prinsterer) 10 u ds
W. Vroegindewey; Geref. Kerk (Vre
deskerk) 9.30 u ds F. Pijlman, 5 u ds
A. C. van Beek; (Trlumfatorkerk) 9.30
Ber-1 u ds A. de Vries, 5 u ds F. Pijlman:
dhr.
Chr. Geref, Kerk;" 10 u ds v. d.~ Endt.
Baptistengem (Oude Rijn 5): 10 uur I u ds v. d. Endt. Geref Kerk (vrljge-
ir J Hofman en 5 uur ds. R. Rei- maakt) 10.30 u ds Breen. 5 u ds Breen
ir o. nviuitt (B) 9 u ds H. J. v. d. Kwast. 7 u G.
dêref Gem 10 en 5 uur ds. L. Rijk- I Th. Koopman; Geref. Gemeente 10 en
n i donderdag 7.30 uur ds. A. Hofman) I 5 u ds v. d. Bijl.
Aarlanderveen
de heer Drijver.
Doorn. Geref. Kerk: 10.30 uur
'hc V*V' Pel Schepplngskerk) 10.30 u ds J. P.
----- --- j HonnefGeref. Kerk
Brink te Hazerswoude. 7 uur as. «a. r-,
van Duinen te Den Haag.
Kerk: 9.30 uur Dienst
uur ds. L. S. den Boer 1
Alphen
ds Mlnne-
f ma, 6.30 u ds' Van Drie (Scheppings-
t wÜS 7l kerk>: 9 30 11 ds Van Drle' 5 U dS
S^rüSinrJ Minnema.
Leimulden Herv. Gem.: 9.30 u ds
den Riln Hen. Gem. Lalleman te Oude Wetering. 7 u ds P.
Adventskerk Julianastr. 9.30 uur ds. P. L. J.Wapenaar (Jeugddienst). Geref.
A Lefeber 6 30 uur ds. M. Hanemaalj-1 kerk9.30 uur ds Van Drie, 5 u ds
er' Kruiskerk Gouwsluis 9.30 uur ds. u ds J. D. te Winkel beiden te Sas-
.—.—o -■>« uur senheim.
Llsse Herv. Gem. (Grote Kerk)
10 u ds W. H. Walvaart. te Sassen-
heim. 7 u (jeugddienst) ds J. Veenen-
daal. te Haarlem; (Herv. kapel). 10 u
prof dr Bakhuizen van den Brink,
Max Brod, zelf een bekende schrijver uit de eerste helft van
deze eeuw, wiens sociale romans („Kleiner Mann, was nun"
o.a.) veel belangstelling gekregen hebben, is de eerste geweest
die het uitzonderlijke talent van Franz Kaf ka herkend en ge
stimuleerd heeft. De beide schrijvers hebben elkaar bij de aan
vang van hun universitaire studie leren kennen en zij zijn sinds
dien min of meer onafscheidelijk geweest altans, het contact is
tot Kafka's dood toe nooit verbroken geweest.
Een dergelijke vriendschap is zeldzaam en zeker een die vergezeld
is gegaan van zoveel toewijding en bewondering als waarvan deze
biografie op welhaast iedere bladzijde blijk geeft. Kaf ka moet wel
behalve een getalenteerd ook een bijzonder innemend en bemin
nelijk mens geweest zijn. Max Brod tekent hem als zodanig met veel
overtuiging.
Max Brod. Franz Kaf ka. Een biografie, (vertaling). De Ar
beiderspers. Amsterdam.
Nu langzamerhand het werk van wordt verschillend geoordeeld, maar
men zal hoe dan ook moeten
toegeven dat een vriend met zoveel
toebeven dat een vriend met zoveel
langstelling de plank niet ver mis
Kafka een hoeksteen van de moder
ne literatuur geAvorden is en ieder
zinnig mens overtuigd is van de
baanbrekende waarde ervan, heeft
het geen zin zich nog langer op te
winden over de eigenmachtige daad
van Max Brod: het publiceren van
Kafka's werk tegen diens uitdrukke
lijke wil in.
Gezien de grote waarde van het
werk en de omkeer die het in de
literaire wereld teweeg gebracht
heeft, kan men Biod eigenlijk alleen
maar dankbaar zyn dat hij de morele
moed heeft opgebracht om onder de
drang van zijn eigen overtuiging in
tegaan tegen de wens van de au
teur zelf die, gestorven, zich niet
meer verzetten kon. Men kan zich
de figuur van Kafka eenvoudig niet
meer wegdenken en daarom lijkt mij
de overweging dat er zonder Brod
mogelijk helemaal geen Kafka ge
weest zou zijn, wel doorslaggevend.
Over de waarde van de biografie zelf
kan slaan.
De vertaling van deze biografie
lijkt mü onzuiver en weinig fraai
van taal. Waarom b.v. die dwaze af
korting van „zus" en „zussen"?
Heeft Brod soms „Schwes" geschre
ven inplaats van „Schwester"? Het
wordt werkelijk wel tijd dat er eens
iemand met gezag optreedt tegen het
verknoeien en vulgariseren van het
Nederlands.
Gerard Walschap. Sybille.
Meulenhoff. Amsterdam.
Walschaps romans waarin een vrou
wenfiguur het middelpunt vormt, ne
men in zijn grote ouvre aJh.w. de
plaats in van de poëzie. Ik bedoel
niet dat deze romans poëtisch van
structuur of uitwerking zouden zijn.
Ik wil zeggen dat zij met al hun
realisme en hun psychologische raak
heid toch poëtisch van conceptie zijn.
De geschiedenis van Sibylle, het
meisje dat meende dat het leven
van de geest verkozen dient te wor
den boven en met verwaarlozing van
het lichaam, is bjjiia een ballade
in proza. Een ballade die tevens van
de zuiverste luciditeit is waar het de
menselijke roerselen betreft.
Garmt Stuiveling. Willens en
wetens. Querido. Amsterdam.
De twaalf essays van Garmt Stui
veling over zo verschillende literaire
onderwerpen Sara Burgerhart, Van
Lennep, Conscience, Couperus, Gor
ter en Lenin, Henriette Roland Holst,
Thomas Mann, Tierlinck, Leo Polak.
Elsschot, Herman van. den Berg, en
het Getij hebben toch een ge
meenschappelijke factor en namelijk
deze dat de auteur veelal van een
sociaal standpunt uitgaat; meer be
paald van de factoren geld en stand
uit. Het bezit in de vorm van geld
of goed als fundament en als mo
tor voor de menselijke daden, de
conflictstof die zijn grondslag heeft
in standsverschil en de algemeen
geldigheid van de conclusies die men
daaruit kan trekken met daarnaast
natuurlijk het motief van de mate
van talent van de behandelde au
teurs, vormt en de grondslag van
verscheidene van deze beschouwin
gen. Er zijn essays die buiten dit
genre vallen zoals „Gorters brieven
aan Lenin", „Het vroegste werk van
Henriette Roland Holst", „Herman
van den Bergh en de eerste jaren
van Het Getij" en zeker ook „Leo
Polak en zijn Werk" waarin een zeer
persoonlijke herinnering gemengd is
met eerbiedige polimiek.
Het spreekt vanzelf dat deze per
soonlijke confrontatie# op dit per
soonlijke element wijst de schrijver
zelf in zijn toelichting: „Al wat Ik
doe, komt erop neer dat Ik méér wil
te weten komen van bepaalde wer
ken of schrijvers, die mij op eeniger-
lei wijze getroffen hebben" —met
hun ondergrond van studie en onder
zoek tevens en eigenlijk onopzettelijk
een helder historisch beeld oproepen
van twee eeuwen literatuur In de
Nederlanden.
CLARA EGGINK.
ds. M. Hanemaaijer.
Lefeber. Gebouw Nabij 9.30 uur Jfugd"
kapel de heer Taselaar. Gebouw Bethel
9 30 uur Jeugdkapel de heer G. Sam-
pimon Martha-Stichtlng „Rijnstroom
Geen dienst. Oudshoorn. Oudshoorn-
seweg 10 uur ds. L. Doorn te Amster
dam. 6.30 uur ds. B. van Blanken te
Haastrecht Jeugdcflenst Sionskerk
9.30 uur ds. L. Trouwborst te Oud-
Beijerland. 630 uur ds. J. H. Cirkel
te Bodegraven. Gebouw Onderweg 10
uur ds Joh Poort te Lelden. 6.30 uur
ds. W. H. Walvaart te Sassenheim. Aula
Noord 11 uur ds. L. Trouwborst te Oud-
Beiierland. Geref. Kerk Maranatha
kerk Raadhuisstr. 10 uur en 6 30 uur
Ds A. Borman H. A. en Nabetr Sal-
vatortkerk W. de Zwijgerlaan 10 uur
en 6.30 uur ds. G. A. Westerveld. He
iig avondmaal en Nabetrachting. Ai-
phen- Noord Goede Herderkerk 10 urn
en 6.30 u. ds. G. O. N. Veenhulzen.
Heilig avondmaal. Geref. Kerk (vrijge
maakt) 9 en 6.30 uur kand. H. Kieren-
brink. Chr. Geref. Kerk Jeruzalemkerk
Grljpenstelnstr. 9.30 uur en 5 uur ds.
G de Vries te Rijnsburg. Oud Gerei.
Gem. Kerkgebouw Hooftstr. 240. 9.30
uur en 4 uur Leesdiensten. Rem. Gerei.
Gem Geen dienst. Voll Evangelie-ge
meente (Volksbelang) 10 uur dienst.
Baptistengemeente: 10 u dhr J.
Kits jr. te Doorn. 6.30 u ds R. Rel
ling te Leiden.
Bodegraven Herv. gem. ('t An
ker)- 9 u en 10.30 u Ds. Huls, Gouda.
8 30 u Ds J H. Cirkel. (Salvatorkerk)
10 u. Ds. 'Cirkel. 6.30 u Ds. Balke en
Ds. S. Gessulat te Laasphe a. d. Lahn
Bethelemkerk9.30 u. Da Q. Bal
ke 6.30 u. Ds. van Harten. Geref. Kerk
10 u Ds. H B. Weiland, Arnhem. 6.30
u. Ds. A. C.' Kersten^ Den HaagGeref.
sld. Ge-
Ds. A. Hof-
(HA.) Evang. Luth. Kerk:
ST-dTj: J. F. Hermann te Alkmaar.
Evangelisatiekring: 10 u. eredienst, 4.56
u. Jb. Klein Haneveld.
Boskoop Chr. Geref. Kerk: 8£0
en 4.30 uur Ds. J. Manni. Gerei. Gem
9.30 en 6 uur: Leesdienst Geref. Kerk
9.30 uur (Openb. geloofsbelijdenis) 5
uur Ds J. Spoelstra. Herv. gem. 9.30
uur Ds. A. de Leeuw. 6.30 uur. Ds.
W. L. Heijmans. Vrljz. Prot. Geloofs
gemeenschap (ln Rem. Kerk) 10 uur
Ds. G. Scheper uit Naaldwijk.
Hazerswoude Herv. Gem. 10.30 u
dhr. A. J. Dekker te Alphen aan den
Rijn 2.30 uur Ds. G. Jonkers (Af-
scheidsdienst). Geref. Kerk 9 uur ds.
Brink. 5 uur ds. Bos te Zevenhulzen.
Unilevei
FRANZ KAFKA
Het woord komt niet meer in ons
spraakgebruik voor. De meesten
zullen niet meer weten dat met
„beloken Pasen" de zondag na
Pasen wordt aangegeven. De on
derwijswet kent het woord nog
wel: de paasvakantie duurt vol
gens de oude maatregel „tot en
met de dag na beloken Pasen".
De katholieke liturgie gebruikt
het woord soms ook nog, hoewel
de andere naam voor deze zon
dag („Quasimodo geniti") in
kex-kelijke kringen meer bekend
Is. Het betekent zoveel als „ge
sloten Pasen". Vroeger ging het
met volksgebruiken gepaard, bij
voorbeeld met het eten van de
laatste paaseieren (en dan niet
meer gekleurd). De witte doop
klederen (Pasen is immers het
grote doopfeest) werden afgelegd
en de werkelijkheid van elke dag
kwam weer terug.
Zo is het dan morgen weer
„beloken Pasen" gesloten Pa
sen. Het is voorbij. En de wer
kelijkheid van elke dag is allang
weer binnen onze huiskamers ge
komen. Niet alleen de werkelijk
heid van 't dagelijks gezinsleven,
nog extra benadrukt door de
overal begonnen examentijd.
Maar ook de werkelijkheid van
het dagelijkse gebeuren. Het
heeft zelfs in de Paastijd niet
stilgestaan.
Dit jaar heeft de hele joodse
en christelijke wereld tegelijk
Paasfeest gevierd. Dat is toeval
lig, omdat de data naar ver
schillende systemen worden be
rekend. Maar nu vielen ze sa
men. Dat betekent dat de hele
joodse wereld, in en buiten de
staat Israël; en ook de hele oos-
bers-christelijke wereld (in Rus
land, Griekenland, op Cyprus,
in Polen en in de Balkanlanden)
en de hele katholieke en protes
tantse wereld (in Europa, Ame
rika, Afrika en Australië) het
feest heeft gevierd van „voorbij
gang", van uittocht, van ver
nieuwing, van opstanding en
van leven al naar gelang de
accenten die de verschillende ge
loofsvormen leggen.
Wat is daarvan nu de zin ge
weest? Wat is ervan merkbaar
geworden? Als je je ogen laat
gaan over de rij landen en we
relddelen, komen de problemen
die actueel zijn van alle kanten
op je af. Neem Griekenland, Cy
prus. Polen, Duitsland, Amerika,
Zuid-Afrika, Engeland en nog
zo'n paar namen van landen. Ze
zijn alle op de een of andere
manier in de afgelopen week
wel in het nieuws geweest. En
meestal naar aanleiding van ge
beurtenissen, die stuk voor stuk
niet bepaald zijn „om over naar
huis te schrijven". Dwaa-s daar-
doorheen is dan toch maar weer
het Paasfeest gevierd.
van
Stelt dat wat voor? Nog wat
nauwkeuriger gevraagdwat
stellen de christenen die toch
bellijden in het Paasfeest te ge
loven, zich daar zelf bij voor?
Nu het paasfeest „beloken", gesl
ten is, mag dat toch nog wel ge
vraagd worden; vooral omdat er
op dat feest overal bijzonder in
tensief bezoek wordt gebracht
aan kerkdiensten en omdat er
nogal, vérstrekkende liederen
worden gezongen, zoals: „Want
nu de Heer is opgestaan, nu
vangt het nieuwe leven aan".
In ieder geval is daarvan in de
kranten behalve in preekver
slagen en in berichtgeving over
groot-kerkelijke feiten als de ze
gen van Urtü en Orbi van Paus
Paul us VI niet veel zichtbaar
geworden.
De wereld verandert zomaar
niet. Dat gebeurt niet op een
paasfeest; het gebeurt ook niet
op een kerstfeest. Het ene feest
spreekt de mensheid meer aan
dan het andere maar dat is
dan ook het enige verschil. De
gevolgen zijn gelijk: negatief.
Als op Kerstfeest een Kind ge
boren wordt (iets waarbij ieder
een zich van alles kan vooretel
len) dan zijn de gevolgen met
anders dan wanneer op Paas
feest een Man van Smarten op
staat uit de dood (iets dat we
ons bijzonder moeilijk kunnen
voorstellen, omdat we zoiets
nooit hebben gezien). In beide
gevallen schijnt de wereld de
oude te blijven. Als het feest
„beloken" is, is alles weer net
als daarvóór.
Toch is dat maar schijn. Op
dit Paasfeest is met veel nadruk
naar de dood van dr. Mar tan
Luther King gewezen als naar
een voorbeeld van sterven, dat
vernieuwing aankondigt. Vaak is
de vergelijking getrokken tussen
Jezus van Nazareth, die stierf
voor de nood van de wereld en
Martin Luther King, die stierf
tooi de acute nood van de niet-
olanke mensheid. Kan die ver
gelijking worden doorgetrokken?
Van Jezus is gezegd dat Hij op
de derde dag opstond uit de
dood. Van King is dat niet ge
zegd en zèl dat ook niet gezegd
worden. Betekent dat dat Jezus'
Dpstanding een historisch pro
bleem is of betekent het dat
Kings dood vergeefs was? Geen
van beide. Als we overgaan tot
ie orde van de dag, dan zal ons
moeten bijblijven dat Jezus is
Dpgestaan als téken. Niet als
eerste van een serie, maar als
.proto-type" van een nieuwe he
mel en aarde, waaraan wij allen
geacht worden te werken, juist
loor geloof ln Jezus' boodschap,
ifjn dood bevestigde de waar
heid van Zijn boodschap; Zijn
opstanding bevestigde de geloof
waardigheid ervan. Anders ge
zegd: Door Zijn dood bevestigde
Hij dat het Hém ernst was, de
mensheid te redden door Zijn
Dpstanding roept Hij óns op,
daarmee ernst te maken. Wij le
ven nu eenmaal niet voor niets.
Ds. A. J. Kret.
Leiden. Gerei. Kerk 10 u ds J. H.
Slllevis Smltt. van Bussum oud-Hoofd-
vlootpredlkant, 7 u ds H. J. van Dui
nen, van Voorburg. Chr. Geref. Kerk
10 en 4.30 u ds Th. Rutters. van Nij
megen; Gerei. Gemeente 10 en 4 u
Leesdienst. Oud Geref. Gemeente 9.30
en 3 u Leesdienst. (Donderdag 7.30 u
ds W. Kamp, van Utrecht). Ned. Prot.
Bond geen dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem.: 9.30 u ds
A van der Kooij te Noorden, 6.30 u
ds P. D. de Bruijn te Opijnen. Geref
Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds R. J. A.
Hanenburg. Rem. Geref. Gem. 10 u ds
G. Bloemendaal te Delft. Chr. Geref.
Kerk 9.30 u en 6.30 u de heer J. van
Lequwen.
Nieuwveen Herv. Gem.: 9.30 u
kandidaat J. G. Barnhoorn te Sassen-
heim, 6.30 u ds Reijenga te Zevenho
ven. Geref. Kerk: 9.30 u en 7 u ds
J. B. Vanhaelen (Heilig avondmaal).
Noordw'ijk aan Zee Herv. gem.:
10 u ds Kroon (Amsterdam). 7 u ds A.
L. Lapré. (Sole Mio)10 u ets A. L.
Lapré. Geref. Kerk: 10 u ds H. Llje-
sen, 5 u ds C. Warner. Herv. Ger.
Evangelisatie (VGLO-school, Schoolstr.
2)10 u de heer C. Kesting (Dirks
la nd), 3.30 u ds C. van den Bergh
(Katwijk aan Zee).
Noordwyk-Blnnen Herv. Gem.: 10
u ds Jac. de Vos (Katwijk aan Zee),
7 u ds. A. J. de Jong (Leiden). Geref.
Kerk 9.30 u ds C. Warner, 5 u ds H.
Lijysen. (Van den Berghstichtdng)11
u ds C. Warner. Ned. Prot. Bondi
geen dienst.
Noordwvkerhout Herv. gem.: 10 u
ds H. Smits, Geref. Kerk (ln herV.
kerk) 7 u da LIJesen.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 u ds H. Aalbere (Jeugd
dienst). 7 u ds R. J. Lietaert Peerbolte
te Voorburg. (Pauluskerk)10 u ds R.
Boon te Landsmeer (gem. herv. geref.
dienst). Vrijz. Herv. (Gemeentecentrum
10.30 u ds W.,G. Redding!us te Alk
maar Geref. Kerk: 10 u ds Hoekstra,
ds
Vegter. Geref. Kerk (vrijgem.)
(Rijnlandslyceum) 8.30 en 3 u ds J.
v. d Haar (Julianalaan 1) 8.30 en 3 u
ds M. R. v. d. Berg.
Oude Wetering Hen'. Gem.: 9.30
u ds Wapenaar te Leimulden, 7 u ds
Lalleman. Geref. Kerk: 9.30 u ds J.
Dethmers te Woubrugge. 6.30 u ds H.
Post te Oegstgeest. Rem. Geref. Gem.:
10 u dr A. W. Cramer.
RUnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
uur ds Ph. J. Leenmans. 7 u de heer
H van Kampen te Hilversum.
Chr Geref. Kerk 9.30 uur Dienst des
Woórds. 2.15 uur ds. G. Bouw te Sche
veningen.
Rijnsburg Herv. gem. (Grote kerk)
9 30 uur ds M. C. Groenewoud (HDt
5 uur ds. H. van Gosllga. (Bethelkerk
Brouwerstraat) 9.30 uur ds, H. van
Gosliga 5 uur ds. M. C. Groenewoud.
Geref. Kerk (vrijgemaakt) 10 uur dr.
J. Douma, 7 uur dr. J. Douma af
scheidspreek. Chr. Geref. Kerk 9.30 uur
leesdienst. 3 uur ds. H. C. v. d. Ent
uit Katwijk aan Zee. Geref. Kerk: Pe
trakerk: 9.30 uur: Ds. Langeler. 5 uur:
Ds J. Wilschut, te Dordrecht. Mara
nathakerk (voor kerkgangers Rapen-
burgkerk): 8.45 uur: IDs. J. Wilschut.
Dordrecht. 4.30 uur: Ds. Bosma. Mara
nathakerk: 10.15 uur: Ds. Bosma. 6 uur
Ds. Baayen.
Sassenhelm Herv, gem. 9 en 10
uur Ds H. G. Oostlnga te Llsse. 5.00
uur Ds. W. G. Meyerlng. te Voorscho
ten Geref. Kerk. 9.30 uur: Ds. J. D.
te Winkel. 5 uur. Ds. H. v. d. Berg
Chr. Geref. kerk. 10 en 5 uur ds L.
S. den Boer.
Valkenburg Hen', gem. 10 uur:
Ds. G. Zonneveld. 6.30 uur: Ds Kem
penaar te Woubrugge. Geref. Kerk 9.30
uur ds Baayen, 6.30 uur ds Langeler.
Geref. Kerk (vrijgemaakt) geen opga
ve ontvangen.
Voorhout Herv. gem. 10 uur Ds.
Oskam. 7 uur dhr. S. v. d. Land te
Wassenaar (jeugddienst).
Voorschoten Herv. Gem.: (Dorps
kerk) 10 u. Ds. W. C. Llgthelm te Den
Haag; 7 u. Ds. v. d. Geest (Hulp en
Heil) 10 u. Ds. Zijlstra. (Rijndijk) 10
u. Ds. v. d. Geest. Geref. Kerk: 8.30 u.
10.30 en 5 u. Ds. de Zeeuw (H. A, Ln
ochtenddiensten) Geref, Kerk (vrijge
maakt) 10 u en 5 u. ds. J. Bos.
Woubrugge Herv. Gem.: 9.30 u
Ds. Kempenaar. 6.30 uur. Ds. Zonne
veld te Valkenburg. Geref. Kerk 9.30
en 6.30 uur Ds. Oost te Lelden.
Warmond Herv. gem. 10 Uur Ds.
J. M- Snijders. 7 uur dhr. J. v. d.
Hoek, uit Leiderdorp.
Wassenaar Herv. Kerk (Dorps
kerk) 10 u Dr. Th. C. Frederlkse; 7 u.
Ds. J. T. Wiersma. (Klevitkerk) 9 u.
Jeugdkerk: 10 u. Ds. J. T. Wiersma.
(Messlaskerk) 10 u. Ds. J. A. G van
Zanten. (Deylerhuls) 7 u. experimen
tele jeugddienst. Geref. kerk (Bloem-
campln.) 10 en 7 u. Ds L. Bech (Zill-
laan) 10 u. Ds. F. Pijlman, Katwijk;
5 un. Prof. Dr. E. L. Smelik, Amster
dam. Ned. Prot. Bond (Lange Kerk-
dam) 10.30 u Ds. G. J. W den Herder.
Den Haag. Rem. Geref Gemeente Jo-
hannahuis) 10.30 u Ds. H. J. Adrlaan-
se. Herv. Geref. Evang. (Dorpshuis) 10
u. Ds. J, Vermaas. Huizen; 5 u dhr.
C. J. Kesting te DLrksland.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 uur
ds. Re\jenga. Geref. Kerk 9.30 uur en
7 uur ds H. G. A. Melnders (Heilig
avondmaal.)
Zoetenvoude Hen-. Gem. 10 uur
ds. L. Doorn. Doopdlenst.
Zwammerdam Herv. Gem. 10 uur
Ds. C. L. v. d. Broeck 6.30 uur On
bekend. Geref. Kerk 10 uur en 6.30
uur ds. W. Tom te Harderwijk Rem.
