29 CENT
VOOR DEZE
HOFNAR BOUQUET
DAN STEEKT U
IETS
FIJNS O
Jintait
„Hoop doet leven" geldt
speciaal in de economie
Saturnus-V rnaaiiraket
toonde reeks tekorten
in tweede proefvlucht
Financieel overzicht i
TFV
piano's
orgels
hi-fi
mossel+
versteege
ileine banken wassen
stevig uit kluiten
Heerlen garant voor
lening aan Vascomij
Apollo een succes
Debré: „goud is de
enige maatstaf'
RIJDAG 5 APRIL 1968
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 23
ADVERTENTIE
(Van onze financiële medewerker)
Pandora zag volgens de overlevering alles vervliegen aan
)ed en kwaad, behalve de hoop, die achterbleef in haar kistje,
chteraf bezien is het maar goed dat de hoop behouden bleef,
ant daardoor behield de mensheid iets om naar te streven,
ooral voor economisten geldt het dat hoop doet leven.
Zij beijveren zich in het opstellen van economische voorspel-
igen en ramingen, welke de toekomst moeten aangeven. Van-
lar dat zij deze week druk aan het werk togen om na te gaan.
at er zou gebeuren als de kans op de-escalatie van de strijd in
tetnam in vervulling gaat en de wens der monetaire specialis
ts, die het goud aan de kant willen zetten, verwezenlijkt
o rdt.
prookjesland?
!r lijkt een soort economisch
ookjesland ontsloten te zullen wor-
l, wanneer de Amerikanen hun
nomische kracht niet langer be-
iven te ondermijnen in een uit-
htlo/.e strüd, terwijl de speciale
[kingsrechten van het IMF ervoor
len zorgen dat de wereld niet door
rek aan geld ten onder zal gaan.
Ie eerste reactie in de financiële
'cld op de aankondiging van pre-
;nt Johnson dat er een einde zou
oen aan de bombardementen op
»rd-Vietnam was dan ook een ste-
koersstijging op de effecten-
rzen. Alleen Japan bleef daarbij
achter, maar dat is geen wonder,
Jt het is genoegzaam bekend dat
Japanse economie eerst door de
log op Korea op de been is gehol-
i en naderhand floreerde dank zij
feit dat de Noord-Zuid-worste-
in Vietnam werd voortgeiet.
roede oude lijd
elfs de Amsterdamse (ffecten-
rs kreeg even een aanzim of de
3e oude tijd was weergekeerd,
at het ging maandag inde beurs-
1 levendiger toe dan in rijden was
rgekomen.
Niet iedereen was even op-
Dmen. Niet iedereen vas even op-
istisch, want er werd toen al ge
il dat het eigenlijk ïen dag was
effecten te verkopei teneinde te
fiteren van de k<ersverheffing.
erdaad was het enthousiasme de
jende dag al bekoed. hetgeen niet
{neemt dat de furs toch een
mdelijk aanzien bhield.
laar is dan ooi wel reden toe.
at zelfs zonder: iet einde van de
nbardementen zet het er in eco-
nisch opzicht bepaald niet on-
ïstig uit in dewereld. de structu-
I problemen <aarbij even terzijde
Bten.
Veliswaar bèft de demonstratie
de bouwv^kers aangetoond dat
gisting i- in arbeiderskringen,
ir over bt geheel is de econo-
iche situpïe aanzienlijk verbeterd
vergelijkt met ruim een jaar ge
len. Toe- was de loon- en prijsspi-
zodat gaan werken dat onze
icurreriepositie ten opzichte van
buiteland danig werd aangetast
Divaluatiewiiist"
i pt buitenland staan de zaken er
o gunstig voor. want in Duits-
imoeten de zeilen gehesen wor-
ïom de economie wat meer vaart
lezorgen, in Italië treden infla-
Irschijnselen op en de Fransen
fcn er maar net in hun betalings-
bs in evenwicht te houden,
pe het er met de Engelsen voor-
[t, weet iedereen. Wat minder be-
3 is. dat er sinds de devaluatie
het pond sterling voor maar
t 3.895 artikelen prijsstijgingen
opgetreden. De voornaamste oor-
i van de prijsstijgingen is de ver-
jng van de omzetbelasting ge
it. maar ook het duurder worden
de geïmporteerde grondstoffen
It de Engelse huisvrouwen parten
Reld.
et doet daarom .wat zonderling
als in beschouwingen over de
Be economie gesproken wordt
de „devaluatiewinst". Een nueh-
oordelend mens zou zeggen dat
nooit een winstpunt kan zijn als
nunt gekortwiekt wordt
1
pitse concurrentie
I »t is het dan ook niet, maar de
eisen zijn allang blij dat zij door
'ermindering van de waarde van
pond sterling ten opzichte van
indere valuta in staat zijn beter
oncurreren op de wereldmarkt,
in belangrijk resultaat daar-
hebben zij deze week gezien,
Rolls Royce erin slaagde om de
ngrijke opdracht van 13/4 mil-
gulden in de wacht te slepen
de levering van vliegtuigmoto-
Ivoor de luchtbussen. die door
theed worden gebouwd. Een der-
ke bestelling is er bepaald niet
Voor de Amerikaanse industrie
was de bestelling, bij het Britse be
drijf een aanwijzing dat zij op haar
tellen moet passen om niet bij de
technische ontwikkeling ten achter te
gaan lopen. De Engelsen konden op
het moment, toen zij de bestelling in
de zak hadden, tegelijkertijd een an
dere overwinning bekend maken.
De Britse industrie blijkt erin ge
slaagd te zijn een synthetische vezel
te ontwikkelen, die sterker is dan
staaldraad, maar die lichter weegt
dan alles wat er tot nu toe aan syn
thetische vezels op de markt is ver
schenen. Jammer genoeg is het pro-
dukt nog zo duur, dat het voorlopig
niet in aanmerking komt om er da
meskousen van te fabriceren.
Heroriëntatie in V.S.
Hel einde van de strijd in Vietnam
zou de Amerikaanse industrie in de
gelegenheid stellen om zich een be
tere positie te verwerven op de we
reldmarkt. Het einde van de oorlog
is, helaas, nog vèr weg, maar de he
roriëntatie van de Amerikaanse eco
nomie is niet langer een hypotheti
sche kwestie.
In zeker opzicht is de Amerikaan
se economie sterk genoeg om de kos
ten van de strijd op te brengen. Op
een totale nationale produktie van
850 miljard dollars, let wel
850.000.000.000 dollars, kwamen de to
tale kosten van alles wat aan de oor
log in Vietnam wordt besteed uit op
even meer dan 3 Die 3 zouden
echter broodnodig zijn om de strijd
tegen de armoede met succes te voe-
Een groep economisten heeft in
opdracht van het ministerie van han
del in Washington een studie ge
maakt van hetgeen er zou moeten ge
beuren als de kosten van de oorlog
eens in de loop van anderhalf jaar
tot een derde zouden worden terug
gebracht. Het zou een vermindering
zijn van 30 miljard tot 10 miljard dol
lars.
De conclusie was dat er in eerste
aanleg een belastingverlaging nodig
zou zijn om te voorkomen dat het al
gemene bestedingspeil zou inzakken.
de dividenduitkering te
Groei bankbalansen
Opvallend is de groei van de ba
lanstotalen bij de banken, waarbij
nog niet eens behoeft te worden ge
zien naar het cijfer van de combi-
uatie Algemene Bank Nederland met
HBU Bij deze instelling is de be
langstelling tot het voor Nederlandse
begrippen fantastische bedrag van
meer dan 10 miljard gulden gestegen,
zoals bleek uit de dezer dagen gepu
bliceerde maandstaat. Een dergelijke
groei heeft bijzonder oorzaken, zoals
de fusie.
Voor een deel valt de groei toe te
schrijven aan de verbetering van de
liquidiiteitspositie van het bedrijfsle
ven. Naar verhouding profiteren de
kleinere instellingen hiervan het
meest. Zo is het balanstotaal bij het
bankiershuis Staal en Co ruimschoots
verdubbeld, maar een stijging met
24zoals bij de Ned. Credietbank te
constateren was. is bepaald ook niet
deze instelling heeft de laatste jaren
een flinke groei doorgemaakt. Uit al
les bljjkt dat de kleinere banken
flink uit de kluiten wassen en dat
is goed, want er moet een behoor
lijk tegenwicht tegenover de groot
banken blijven bestaan om de con
currentie levendig te houden.
In de komende dagen barst de bom
van de jaarverslagen der grote con
cerns. Kort na elkaar zullen Phiilps.
Kon. Olie en Hoogovens rekening en i
verantwoording afleggen. Unilever I
wacht tot na Pasen en AKU komt
pas later aan bod.
Simon de Wit
verhoogt dividend
niet 2 procent
Aan de algemene vergadering van
aandeelhouders van Simon de Wit
N.V.. die op 16 mei zal worden gehou
den, zal worden voorgesteld het divi
dend over 1967 van 12 tot 14^ te ver
hogen.
oor refinanciering
Van onze correspondent)
Om de refinanciering van de Vascomij alsnog een kans van
slagen te geven, zijn B. W. van Heerlen in principe bereid
een garantie te verlenen voor een lening van 10 miljoen gulden.
Dit bedrag is tweederde van een lening van 15 miljoen gulden
die het bankiershuis VanLanschot wil verstrekken aan de Lim
burgse Bouwmaatschappij (de „moeder" van de Vascomij), ter
refinanciering van de Vascomij.
De LBM begint dan de financiering
j van de Vasco met een schuld van in
I totaal 76 miljoen aan leningen, ter-
I wijl de verschillende concurrente cre
diteuren nog 16 miljoen te vorderen
hebben. Deze crediteuren zullen onge
veer voor eenvierde van hun vorde-
I ringen genoegdoening krijgen: er is
I voor hen 3.5 miljoen uitgetrokken,
j Voor de werknemers zijn voldoende
zekerheden gesteld.
Tegenover deze verplichtingen staat
een bezit van 1450 woningen en en
kele warenhuizen. De huur van de
woningen zal gedurende 8 of 9 jaar
met jaarlijks 4"i moeten stijgen, om
zo voldoende inkomsten te leveren
voor betaling van annuïteiten van
leningen en onderhoud van het onroe
rend goed.
De familie Joosten zal voor de
looptijd van de herfinancieringslening
de aandelen van de LBM moeten
overdragen aan de gemeente Heerlen
en de geldgevers. Wel kan zij een lid
benoemen in het College van Com
missarissen van de LBM. De refinan-
ciers krijgen nog tot 1 juli 1968 de ge
legenheid nu met een definitief voor
stel te komen.
ADVERTENTIE
Verschuiving
Er zou echter rekening mee moe-.
ten worden gehouden dat er een ver
schuiving in het bestedingspatroon
zal optreden, want 80 van de uit
gaven voor de oorlog hebben betrek
king op kapitaalgoederen (vliegtui
gen. tanks en ander oorlogstuig). De
staal-, aluminium-, koper en andere
metaalindustrieën zouden de zwaar
ste klap moeten opvangen.
Er staat tegenover dat de uitgaven
aan oorlogsmateriaal wèl zouden
verminderen, doch dat de uitgaven
een research en ontwikkeling voor
defensiedoeleinden onverminderd zou-
oen voortgaan. Zelfs de reus kan
door de mieren verslagen worden,
als hij indut.
Een belangrijk punt in financieel
opzicht zou zijn dat er een daling
van de rentevoet in de V.S. zou kun
nen optreden, hetgeen van invloed
zou zjjn op de kapitaalrente in de ge
hele westerse wereld.
Dividendenstrooiu
De stroom dividendaankondigin
gen zou aanleiding moeten geven tot
een opgewekte beursstemming. want
er ziijn tot dusver al haast net zoveel
dividendverhogingen uit de bus ge
komen als onveranderde uitkeringen.
Door 147 maatschappijen was bekend
gemaakt dat er dividend zou worden
uitgekeerd.
Hiervan konden er 57 overgaan
tot verhoging van de uitkering, ter
wijl 73 maatschappijen op de oude
voet voortgaan. Door 13 vennoot
schappen moesten de aandeelhouders
worden teleurgesteld omdat zij min
der in handen krijgen dan over het
voorafgaande boekjaar.
Nog groter was de slag echter voor
de aandeelhouders van 7 maatschap
pijen, die het zonder dividend moeten
stellen. Vier vennootschappen waren
Honderd miljoen
dollar voor
Israels economie
Steun van Joodse
zakenlieden
Joodse zakenlieden en Israëlische
regeringsfunctionarissen hebben gis
teren een plan goedgekeurd om een
holdingmaatschappij met een begin
kapitaal van 100 miljoen dollar te
vormen ter versteviging van de Is
raëlische economie. 20 van het ka
pitaal zal door de groep en de rege
ring worden verschaft. Het is de be
doeling dat de rest door buitenlandse
beleggers, die elk voor minimaal
100.000 dollar moeten inschrijven, ral
worden gefourneerd.
De resolutie waarin tot oprichting
van de maatschappij werd besloten,
werd aangenomen op een congres
van 800 Joodse zakenlieden en eco
nomen en Israëlische regeringsfunc
tionarissen. Het streven van de maat
schappij zal zijn de landbouw, het
toerisme en de financiële bedrijvig
heid te bevorderen.
De buitenlandse afgevaardigden,
o.w. vele miljonairs en zakenmagna-
ten, hebben beloofd de economische
groei van Israël zoveel mogelijk te
bevorderen. Verscheidene maatschap
pijen zullen in Israël opgericht wor
den.
ADVERTENTIE
PARELS
95 ct.
H. TEN HERKEL N.V. HILVERSUM
Tsjechen worden
Polen uitgewezen
De Poolse douane heeft drie
Tsjechoslowaakse vrouwelijke stu
denten het land uit gewezen ondanks
het feit dat zij geldige reispapieren
Gisteren zijn in Polen weer twee
hoge regeringsambtenaren ontsla
gen. Het zijn de regeringsgevol
machtigde voor atoomenergie Wil
helm Billig en Daniel Katz, presi
dent van het bureau voor staatsre-
serves. Zowel Billig als Katz is een
Jood. De voorzitter van het Alge
meen Pools Vakverbond Logaso-
winski heeft meegedeeld dat een ho
ge functionaris van het vakverbond,
mevrouw Pankiewitsz op eigen ver
zoek ontslag is verleend. De zoon
Pankiewitsz
Utrechtse
moordenaar
weer naar
gevangenis
(Van onze
Utrechtse correspondent)
De 25-jarige drievoudige Utrechtse
moordenaar zal aan het einde van
do 'e week weer van het politiebureau,
waar hij nu zit, worden overgebracht
naai- het huis van bewaring in
Utrecht. De politie zegt, dat de zaak
nu voor haar is afgerond. Verdachte
doet zjjn mond niet meer open en het
proces-verbaal, dat een dik boekwerk
van ruim 200 pagina's is geworden, is
vrijwel gereed. De vrees bestaat ech
ter bij de politie, dat de man, die drie
moorden en een moordaanslag en en
kele diefstalletjes heeft bekend, tij
dens de rechtszitting nog met een
onthulling zal komen.
Ter voorbereiding van de rechts
zitting is de rechter-commissaris met
het vooronderzoek begonnen. Dat
vergt nog vele maanden, omdat hij
zowel met verdachte als met getuigen
zal willen spreken. De rechtzitting zal
zeker niet voor het najaar plaatsheb
ben. Mogelijk zal verdachte ook nog
aan een psychiatrisch onderzoek wor
den onderworpen.
De vlucht van de tweede Saturn us-V-maanraket, die gisteren
om 13 uur Nederlandse tijd van Kaap Kennedy werd gelan
ceerd, is voor een belangrijk deel mislukt, waardoor een lan
ding van Amerikaanse ruimtevaarders op de maan in 1969 mo-
vau ui vrouw r-ai k.i wilsz u p n 'n gevaar is gekomen. De gegevens over de opgetreden
belang'/j te rol ^hebben'gesp'/ekl "bij I moeilijkheden moeten eerst nauwkeurig worden bestudeerd, al-
de studentenbetogingen. De vak- j vorens men zou kunnen besluiten, toch tegen het eind van dit
bondsleider Kofman wiens zoon j jaar een eerste bemande Apollovlucht te maken, hetgeen een
eveneens deelnam aan de demon- strikte noodzaak is om volgend jaar een maanlanding uit te
straties is voorgedragen voor ont- voeren,
slag.
De Franse minister van Financiën. Michel Debré, heeft voor
gesteld, dat de belangrijkste wereldvaluta rechtstreeks om-
wisselbaar in goud moeten zijn. Debré deed zijn voorstel op een
bankiersbijeenkomst die gisteren in Parijs is gehouden.
Debré, die goud „het enige werkelijke internationale actief"
noemde, zei dat goud niet alleen de maatstaf moet zijn om dë
pariteit van de valuta's te bepalen, maar ook de uiteindelijke
grondslag voor de convertibiliteit van de belangrijkste valuta's.
Debré heeft de vorige week in
Stockholm geweigerd om met de an
dere leden van de „Groep van tien"
een plan goed te keuren voor het in
stellen van speciale trekkingsrech
ten in het internationale monetaire
fonds.
Debré zei gisteren dat Frankrijk
zijn goedkeuring onthouden had aan
't papieren goud-plan omdat dit nie
beantwoordt aan de omvang van de
Internationale monetaire crisis. De
ontwikkelingen van de laatste zes
maanden devaluatie van het pond
en beperkte convertibiliteit van de
dollar hebben de oplossing van
twee grote problemen onvermijdelijk
en dringend gemaakt: het probleem
van de status van de valuta's en het
Alleen eerste
trap feilloos
De vlucht van de Saturnus soheen
aanvankelijk goed te verlopen. De
vijf motoren van de eerste trap, die
per seconde 15 ton brandstof ver
slonden, werkten perfect. Van de vijf
motoren van de tweede trap bleken
er echter twee ongeveer een minuut
te kort be werken, terwijl de andere
drie motoren een minuut te lang in
actie bleven. Ter compensatie werk
te de motor van de derde trap twee
minuten langer dan was voorzien.
Daarmee waren de moeilijkheden
echter nog niet achter de rug, want
de derde trap zou in een later sta
dium na in een baan om de aarde te
Debré versterkte de Indruk die hij TOrdgl.
in Stockholm had gewekt n.l. dat
Frankrijk misschien later zal declne-
Vanuit deze baan werd de Apollo
drie uur later weggestoten tot 'n af
stand van 22.243 kilometer van de
aarde. Van dat punt uit viel de Apollo
zoals de bedoeling was weer naar de
aarde terug om met een snelheid van
38.880 kilometer per uur in de at
mosfeer binnen te dringen.
Ongeveer met die snelheid zal ooh
mettertijd een Apollocapsule die van
de omgeving van de maan terugkeert
in de dampkring terecht komen.
De Apollo doorstond de beproeving
j van de grote wrijvingshitte en het
parachutesysteem werkte, zodat de
capsule een zachte landing maakte
i In de Stille Oceaan.
I Aanvankelijk werd bericht dat do
i landingsplaats 400 kilometer van heö
beoogde doel lag. waardoor het vlieg-
dekschip Okinawa, dat voor de ber
ging moest zorgen, naar een verkeer
de plaats werd gedirigeerd. Later
bleek dat de landing wel degelijk
dichtbij het doel werd uitgevoerd,
maar de Okinawa was toen al een
heel eind weggevaren. Dit bracht
vertraging in de berging van onge
veer vier uur mee.
De vlucht van de Apollo heeft tn
totaal negen uur en 56 minuten ge
duurd, slechts enkele minuten korter
dan i
het plan van trekkingsrech
ten op het Internationale Monetaire
Fonds.
Hij zei, dat Frankrijk niet had
deelgenomen aan de overeenkomst
van Stockholm omdat zijn partners in
de groep van tien „het hart van het
probleem niet wilden onderzoeken"
en een „nieuw voorlopig redmiddel"
Teleurstelling
stoken, waardoor een gesimuleerde j
vlucht naar de maan gemaakt zou
worden tot een afstand van 518.000 I
km van de aarde. Deze operatiemis- De teleurstelling over het gedeel-
lukte echter doordat de motor niet telijk falen van de Saturnus is groot.
tot ontbranding kwam.
Terugkeer slaagde
Inmiddels had de 110 meter hoge
super-raket wel een ditmaal onbe-
„De Franse regering wacht op een I mande driemans Apollo-maancap-
definitieve versie van het project, sule in de ruimte gebracht, eerst naar
zodat zij haar uiteindelijke beslissing een baan om de aarde waarvan de
kan meedelen", aldus Debré. 1 hoogte varieerde van 176 tot 355 ki-
I Men moet namelijk vrijwel volledig
j op een raket kunnen vertrouwen, al
vorens men er ruimtevaarders mee
lanceert. De eerste Saturnusvlucht in
november jJ. verliep vlekkeloos, maar
nu reeds bij een tweede proef een se
rie fouten op treedt, lijkt het niet
waarschijnlijk, dat spoedig een be
mande capsule door deze raket ge
lanceerd kan worden, hetgeen als ge
zegd het tijdschema voor een maan
landing ernstig in gevaar brengt.
