ualisme in universitair
stuur moet verdwijnen
Opnieuw Haags
metaalbedrijf in
moeilijkheden
Oud-president Truman
geheel achter Johnson
Conclusies Commissie-Maris
al van instanties
et nauw omlijnde
ik en bevoegdheid
n laas:
jir lioog
overleg
Voorstel
22 juni
Felle aanval op Kennedy
Russische econoom
Liberman tegen de
rijen voor winkels
■S RDAG 21 MAART 1968
ULJUJdtH liAGiSJLAU
(Van een onzer redacteuren)
W t op het Wetenschappelijk Onderwijs vastgelegde
vorm van de universiteit is de voornaamste oorzaak
feit, dat de universiteit niet voldoende gebruik kan
jen mi de in die wet wel geschapen mogelijkheid tot uit-
™J i van beperkt zelfbestuur. Aan te bevelen valt het
en ivan de huidige bestuursvorm (curatoren en senaat)
U& ngen door een monistisch systeem, dus met een cen-
f ding die de verschillende facetten van de universitaire
[hap onpersoonlijk vertegenwoordigt,
ii een van de conclusies van de commissie-Maris van de
'a iche Raad in een rapport aan deze raad naar aanlei-
i de opdracht, een onderzoek in te stellen naar de ver-
Ie aspecten van de functie en taakvervulling van de
Hm |eit (en hogeschool) in deze tijd. Het rapport van de
wa je werd gistermiddag gepubliceerd.
«8?
ipport wordt een schets ge-
de structurele opbouw van
tbsiteit. zoals deze de com-
haar studie voor ogen is
staan. Doel van deze op-
;n structuur te verkrijgen,
b i elk niveau een overeen-
van gevoelens tot stand kan
r de te nemen beslissingen.
aanDrdt uitgegaan van de ge-
men door overreding en
organisatorische dwang
ten te bereiken, wat in
G van de universiteit gebo-
de voorgestelde structuur
de gedachte, dat van de
enheden va nde gemeen-
eme, naar het centrum toe
ig i len gewerkt.
^wrgestelde organisatie ko-
ilgende organen en instan-
het presidium, het alge-
ge van overleg, de decaan,
itscollege van overleg, het
ir, het vakgroepbestuur,
en onderzoekcommissies,
in ^ersiteitsraad.
Toporganen
ij üi ildium bestaat uit drie pro-
bestuurders. Ze worden ge-
vooraanstaande figuren van
ivan de tegenwoordige cu-
roor Jider hen kunnen eventueel
m zijn met bijzondere be-
voor algemene onderwijs-
wetenschapsbeleid en voor
>mei aagstukken. Het presidium
toording schuldig aan de
van Onderwijs en Weten-
Het presidium bepaalt het
aki a de universiteit in nauwe
ling en na overleg met de
die er onder resorteren.
k. fmeen college van overleg
erst< presidium bij in zijn be-
n^n Qg Behalve de drie leden
presidium wordt het alge
lege van overleg gevormd
^®canen van de faculteiten.
Decanen en
faculteiten
voorzitters van de vakgroepen, die
onder de sectie vallen. Het bestuur
van de sectie is voor de taakvervulling
verantwoording schuldig aan het fa
culteitsbestuur.
Een vakgroep is in het rapport van
de commissie-Maris een organisatori
sche eenheid, die tevens een belan
gengroep is. De vakgroep wordt ge
vormd door enige hoogleraren, lecto
ren, en wetenschappelijke medewer
kers. Tot de vakgroep worden ook de
kleine instituten gerekend. De taken
van de vakgroep worden omschreven
in het faculteitsreglement.
Het bestuur van de vakgroep wordt
gevormd door een door haarzelf aan
gewezen voorzitter en een of twee le
den. Het bestuur is verantwoording
schuldig aan de sectie voor de manier,
waarop de vakgroep haar taken ver
vult.
Binnen de faculteiten en/of secties
wordt in de visie van de commissie.
Maris het onderwijs en het onderzoek
gecoördineerd door speciaal hiervoor
in het leven te roepen onderwijs- en
lecaan van de faculteit be
stuur van de faculteit. Hij
/ijl ins het rapport-Maris, een
3? ;lijk bestuurder moeten zijn
niveau van een hoogleraar,
i heeft een volle dagtaak,
benoemd uit de leden van
fit of van buiten. Hfj oefent
Wheden van de faculteit uit
gen r de taakvervulling verant-
tIIi schuldig aan het presidium.
■ert staan van de faculteit is be-
dV te Wet op het Wetenschap-
derwijs. Zij omvat de secties,
zijn in het gebied van
waarvoor de faculteit is
lteitscollege van overleg
aan bij in zijn besluitvor-
college telt ten hoogste vier
van secties.
Secties en
vakgroepen
Vermoedelijk zal de Academi
sche Raad op 22 juni beslissen
over een voorstel aan de minis
ter om veranderingen te bren
gen in de huidige universitaire
constellatie. De voorzitter en de
secretaris van de raad prof. dr.
H. H. Janssen en drs. R. C.
Kwantes zijn thans consultaties
aan het houden over het model,
zoals dat voorgesteld is door de
commissie - Maris
Dit deelde prof. Janssen gis
teren mede tijdens een in Den
Haag gehouden persconferentie
ter gelegenheid van de publica
tie van het rapport-Maris.
In de Academische Raad be
staat een grote mate van over
eenstemming met betrekking tot
de hoofdlijnen, grondslagen en
uitgangspunten van de voorge
stelde reorganisatie.
Prof. Janssen hoopte dat een
zo soepele regeling kan worden
getroffen dat niet voor elke uni
versiteit een identieke bestuurs
vorm of structuur nodig zal zijn.
De inspraak van studenten in
het universitair bestel zal alleen
op werkniveau zijn te realiseren.
bestuurshervorming onder meer ge
wezen op de unieke aspecten, die de
universitaire gemeenschap kenmer
ken en daarom van invloed moeten
zijn op iedere beslissing omtrent de
organisatie.
Succes voor R.O.
in Wenen
(Van onze correspondent!
Op muzikaal gebied Is Oostenrijk
zeker het meest conservatieve land.
Toch is het optreden van het Haagse
Orkest in Wenen met moderne wer
ken een groot succes geworden.
In de zaal van het „Konzerthaus"
aren vrijwel alle 2000 plaatsen be
zet, waarvan meer dan 70 door
mensen tussen de 20 en 30 jaar.
Zoals in Parijs werden composities
van Anton Webem, Boulez en Bar-
tok uitgevoerd.
Zelden is het zo duidelijk gewor
den dat het succes van een uitste
kend orkest te danken is aan de di
rigent. Ook de leden van het ensem
ble zelf bevestigden dit tijdens de re
ceptie in de Nederlandse ambassade.
Boulez is voor hen de dirigent bij
uitstek voor moderne muziek. Drie
van de beste Weense muziekcritici de
len deze mening en noemen het Re
sidentie Orkest een prachtig ensem
ble, dat onder de leiding van deze di
rigent het meest traditionele publiek
wist te winnen voor moderne muziek.
onderzoekcommissies. Deze commis
sies treden ook op als adviesorgaan.
Universiteitsraad
Tenslotte is er de universiteitsraad,
een gesprekscentrum en vertegen
woordiger van de openbare mening
binnen de universiteit. Inzichten en
verlangens, die in de universitaire ge
meenschap leven kunnen daarin naar
voren worden gebracht. De raad kiest
zelf zijn voorzitter. Besluiten en
plannen van het presidium kunnen in
de raad worden gebracht en daar
worden toegelicht. Een bestuursregle
ment bepaalt, welke zaken in elk ge
val ter kennis van de raad worden ge
bracht.
De leden van het presidium zijn
ook lid van deze univei'siteitsraad.
Andere leden van de raad zijn: ver
tegenwoordigers van hoogleraren, van
lectoren, van de wetenschappelijk en
administratieve staf, van de studen
ten en van oud-studenten.
De commissie-Maris heeft in haar
inleiding op het advies omtrent de
Spanningen
De commissie acht het noodzakelijk,
dat men voor de universiteit als rich
tinggevend beginsel blijft erkennen,
dat de ontwikkeling van eigen kun
nen van essentiële waarde is en dat
de individuele mens zich slechts opti
maal kan ontplooien als hij verant
woordelijkheid draagt en als hem
naast onafhankelijkheid van denken
een zekere mate van onafhankelijk
heid van handelen wordt geboden. In
een academische gemeenschap roept
dit specifieke spanningen op als ge
volg van de aanwezigheid van tegen
stellingen als de volgende:
de eisen die het onderwijs en het
wetenschappelijk onderzoek stel
len:
B de vrijheid van het individuele
onderzoek en de gebondenheid aan
door het beschikbare materieel en
personeel bepaalde grenzen:
B de noodzaak op langere termijn te
„plannen" en de moeilijkheid voor
het onderzoek een concrete "plan
ning" op langere termijn te ma
ken;
B de opvatting dar wetenschappelijk
werk een allerindividueelste bezig
heid is en daarnaast de noodzaak
van samenwerking:
B specialisatie en algemene vorming:
B disciplinaire en interdisciplinaire
benadering van onderwijs en on
derzoek.
Verschillen
met bedrijf
Met het bestaan van specifieke fac
toren als deze moet rekening worden
gehoudeix als men de universiteit met
andere organisaties, bijvoorbeeld een
grootbedrijf, zou willen vergelijken,
dan springen ook nog andere ver
schillen in het oog zoals:
B het ontbreken van het begrip winst
bij de universiteit, dat voor de be
oordeling van de resultaten van
een bedrijf een duidelijke en op
korte termijn werkende maatstaf
is;
B de omstandigheid dat het „pro-
dukt" dat de universiteit aflevert
in tegenstelling met dat van het
bedrijf moeilijk op kwaliteit kan
worden beoordeeld.
Opnieuw staat een Haags metaal
bedrijf op de rand van een volledige
instorting.
Van een bespreking morgen in het
Ministerie van Economische Zaken
zal het afhangen of de N.V. Beha in
Den Haag, fabriek van stalen en
bronzen ramen en deuren, en van
kanteldeuren, zal kunnen blijven
doordraaien.
Dit hebben de heren P. van der
Heijden, districtsbestuurder van de
Nederlandse katholieke metaalbewer-
kersbond „St.-Eloy", en M. Pit, dis
trictsbestuurder van de Algemene Ne
derlandse bedrijfsbond voor de me
taalnijverheid en elektrotechnische
industrie (ANMB) gistermiddag de
georganiseerde werknemers van het
zeventig man personeel tellende be
drijf meegedeeld.
Als die bespreking het resultaat
heeft, dat de vakbondsbestuurders ho
pen, dan is er een kans met hulp
van die overheid het bedrijf te sane
ren en de werkgelegenheid voor een
Medezeggeschap
in universiteit
voor Italiaanse
studenten
(Van onze correspondent in Rome)
In de Romeinse universiteit heerste
gisteren algehele rust. In vele facul
teiten z\jn de colleges hervat en het
Is de bedoeling dat vandaag overal
de normale toestand terugkeert. Dat
Is te danken aan het besluit van mi
nister-president Moro om de acade
mische senaat van iedere universiteit
de vrfjheid te geven binnen de per
ken der bestaande wetten een voor
lopige experimentele regeling te tref
fen.
Dat betekent ondermeer, dat nu de
studenten medezeggenschap hebben
in alle universitaire lichamen en dus
hun verlangens kenbaar kunnen ma
ken. De examens worden voortaan in
het openbaar afgenomen. Elke
maand zullen tentamens afgenomen
worden in plaats van maar twee of
drie maal per jaar. Openlijke discus
sies van de cijfers zal toegestaan
zijn. Aa nhet eind» van de discsusi©
kan de student die het cijfer niet
juist acht dit verwerpen. De tenta
mens kunnen ook onderwerpen om
vatten die door de student gekozen
werden en die verband houden met
het belangrijkste studie-onderwerp.
Melk, vers van de koe, kan men
in de Parijse Rue de Berry krij
gen (in de buurt van de Champs
Elysées). Drie koeien staan daar
in een drugstore klaar om een
glas melk te leveren waar de
klant bij staat. Een ober, die de
kunst van het melken verstaat,
melkt de koeien, die helemaal
niet onder de indruk van hun
nieuwe omgeving schijnen te zijn
en rustig in de boxen staan.
zo groot mogelijk aantal der perso
neelsleden te behouden. Heeft die be
spreking niet het gehoopte resultaat,
dan zal het bedrijf welhaast niet meer
te redden zyn.
Veel ouderen
Meer dan de helft van het totale
aantal personeelsleden is 45 jaar en
ouder en velen hebben vele jaren in
het bedrijf gewerkt, dat veel over
heidsopdrachten heeft. De fabriek
heeft voorlopig orders voor een half
jaar.
Sinds midden vorig jaar zijn er li
quiditeitsmoeilijkheden ontstaan als
gevolg van het feit, dat een tegenval
ler van tussen de f 150.000 en f 200.000
zich openbaarde, waarvoor geen vol
doende reserve als tegenwicht aanwe
zig was. Er ontstond een acuut ge
brek aan liquide middelen.
Om de moeilijkheden het hoofd te
bieden is een bankkrediet gezocht en
verkregen. Als onderpand voor dat
krediet dienen de gebouwen, machi
nes, debiteuren enz. Het is gebleken,
dat dit krediet onvoldoende is, aldus
vakbondsbestuurders, en de bank
bleek niet bereid meer krediet te ge
ven.
De Haagse wethouder Bol heeft,
evenals hij dat heeft gedaan in de
kwestie-Van Heijst, al gepoogd door
zijn bemiddeling meer krediet voor
het bedrijf te krijgen, maar hij is
daar niet in geslaagd.
Anderhalve maand geleden is aan
twaalf werknemers van het bedrijf
ontslag aangezegd. De vakbondsbe
stuurders hebben meegedeeld, dat de
directie van het bedrijf daarmee het
bedrijf weer rendabel hoopte te ma
ken. Die bestuurders hebben er de di
rectie opmerkzaam op gemaakt, dat
ontslagen ha. niet de oplossing voor
het probleem zijn, maar dat er ook
iets zou moeten gebeuren aan de be
drijfsvoering.
Van de kant van de vakbeweging
wordt opgemerkt, dat het aantal
•erknemers in de metaalindustrie in
Den Haag de laatste jaren met een
tweeduizend is verminderd. Van de
werknemers, die zonder werk kwamen
bij Van Heijst, zoekt nog altijd een
honderdtal werk.
Waarom nu reeds
aangiftebiljetten
Loonbelasting
huispersoneel
(Van onze Haagse correspondent)
Wat is de reden, dat de aangifte
biljetten loonbelasting en premie
voor huispersoneel, zowel voor het
eerste als voor het tweede halfjaar,
thans al in maart worden toegezon
den zo vraagt het lid van de Tweede
Kamer, mr. W. Aantjes (ARP) aan de
staatssecretaris van Financiën.
De heer Aantjes wijst erop, dat
voorheen het aangiftebiljet loonbe
lasting en premie over het eerste
halfjaar, die in de maand juli moeten
worden betaald, tegen het einde van
de maand juni aan de betrokkenen
werd toegezonden en het aangiftebil
jet over het tweede halfjaar tegen
eind december.
Het thans gevolgde systeem, waar
op zonder enige nadere verklaring of
toelichting is overgegaan, betekent
volgens mr. Aantjes een administra
tieve verzwaring voor de „werkge
vers" (in feite de huisvrouwen), die
daarop als regel in het geheel niet
zyn ingesteld. Zij moeten de biljet
ten immers maandenlang bewaren en
tijdig zelf op de invulling, inzending
en betaling bedacht zijn.
Veroordeling i n
zaak Jraklion
Zeven personen die verantwoorde
lijk worden geacht voor het vergaan
van de Griekse veerboot „IrakKon" in
december '66, waarbij 241 mensen het
leven verloren, zijn in Piraeus tot ge
vangenisstraffen van tien maanden
tot zes jaar veroordeeld.
Vier van de elf beklaagden werden
vrijgesproken. Het schip verging
doordat een koelauto, die niet goed
vast stond, door een laaddeur sloeg
en de zee vrij spel gaf. De veroor
deelden zijn tegen hun vonnis in be
roep gegaan.
De Amerikaanse oud-president
Harry S. Truman heeft gisteren zijn
nadrukkelijke steun verleend aan
president Johnson. Op zijn eerste
formele persconferentie sinds jaren
voorspelde Truman In Key West, Flo
rida, dat Johnson de verkiezingen
van dit najaar gemakkelijk zal win
nen. Senator Kennedy, aldus Tru
man, zal geen enkele stem van John
son wegnemen. De Democratische
Met betrekking tot de campagne
voor de Democratische nominatie zei
Truman dat de partij sterk is en
stea'k zal blijven, „als een of andere
stommeling haar tenminste niet pro
beert te verdelen". Hij noemde in
dat verband Kennedy noch McCar
thy. Truman weigerde zich uit te la
ten over de oorlog in Vietnam. Hij
zei alleen dat hij het regeringsbeleid
van Z.O.-Azië steunt. Later zei hij
dat hij wel enig verband zag tussen
de Koreaanse situatie waarvoor hij
zelf destijds was gesteld en de huidi
ge in Vietnam.
Dertien Democratische districts
voorzitters in de staat New York heb
ben verklaard Johnson en zijn Viet-
nam-politiek te steunen. Drie ande
ren hebben verklaard steun te zullen
verlenen aan Kennedy in zijn cam
pagne voor presidentiële benoeming.
De bekende Sowjetrussische econoom
prof. Liberman heeft gepleit voor een
betere behandeling van o.m. de con
sument in zijnla nd. HU wil een ein
de aan de lange rijen, die herhaal
delijk in de Sowjet-Unie voor de win-
te zien zyn.
Liberman verwijt het bedrijfsleven
zich niet om het publiek te bekom
meren en geen enkele poging te doen
de service te verbeteren. Hij pleit op
nieuw voor een Sowjetrussische eco
nomie op winstbasis die de meeste
goederen tegen de laatste kosten ver
vaardigt.
Na de val van Chroesjtsjow heeft
Liberman een aantal economische
hervormingen helpen invoeren. Door
deze hervormingen wordt in het be
drijfsleven grotere aandacht aan de
rentabiliteit besteed. Die aandacht is
evenwel nog niet zo groot als Liber
man wel wil en daarom heeft hij
zijn ideeën nogmaals uiteengezet in
de Literatoemaja Gazeta. In dat blad
valt bij de alom gehuldigde theorie
aan. dat de rijen voor de winkels een
goed ding zijn. De theorie is, dat zt)
bewijzen, dat de beschikbare facili
teiten ten volle worden gebruikt en
dat de staat geen verliezen lijdt.
Prof. Liberman. econoom aan do
universiteit van Charkow, is van me
ning dat in de Sowjet-Unie zwart©
handel is ontstaan doordat het aan
bod kleiner wordt gehouden dan do
vraag. Verder wijst hij op het enor
me tijdverlies voor de consument, die
dikwijls in zijn werktijd in de rU moet
staan, waardoor produktievrelxe-
zen ontstaan.
Liberman bepleit een grotere pro-
duktie dan de vraag en wil, dat do
consument kan kiezen in plaats van
te moeten volstaan met één enkele
winkel of dienst.
„Onze economen die geloven dat
rentabiliteit tot prijsstijgingen leidt,
hebben het bU het verkeerde eind",
aldus Liberman. „rentabiliteit levert
een prijsverlaging op door grotere
mechanisering en omzet".
