«XSSei
e goede mens van Sezuan
Première van Theater9
en kan alleen leven
ikoste van anderen"
Fedde Schurer (69)
plotseling overleden
Festiviteiten rond
expositie afgelast
jfdraka
VEL
ZWAARDEMAKER!
dag 20 maart 1968
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze kunstredactie)
Nijmeegse Stadsschouwburg heeft de toneelgroep
■onder regie van Eric Vos de première gegeven van
j„De goede mens van Sezuan", dat de schrijver tussen
11940 voltooide en dat in 1942 zijn wereldpremière in
beleefde. Het staat bekend als de zuiverste vorm van
Kinbeeld" een stuk dus, waarin mensen en gebeurtenis-
tmeer worden gebruikt om aan kritiek te worden onder-
i, maar waarin zij thema's zijn, figuren in een anti-
ijkheid.
mens van Sezuanis een parabel, waarin Brecht
itonen dat de mens, ook de goede mens, zich in het leven
staande kan houden ten koste van anderen. Een maat-
jjj gebaseerd op de filosofie: „Ieder voor zich en God voor
Wis een jungle, waarin de mensen roofdieren worden,
nfgestemd op eigen lijfsbehoud. Het overleven van de
t is de grondslag van een samenleving, weerzinwekkend
recht, die er met hart en ziel naar hunkert, deze wereld
lderen, maar die niet bij machte is aan te geven hoe.
mens van Sezuan Is Sjen
riendelijke, simpele vrouw,
prostituée te zijn, haar
gelijkheid tot overleven,
drie goddelijke boodschap-
goek naar een goed mens,
geeft, wordt zij beloond. De
stelt haar in staat een ta-
el te openen. De wolven van
hun kans schoon tot
G ag van de goede mens over
Haar enige redmiddel om nu
Lj !e blijven, d.w.z. goed te blij-
Je toevlucht tot het kwaad.
erpt zelf de gestalte van
bte neef Sjoei Ta, een gewe-
dus uitstekende zakenman,
irte tijd een rijke fabrieksdi-
Fordt, uitbuiter der armen,
is de arme Sjen Te in staat
r zichzelf en goed voor de
PUte zijn.
us,eltl verbeteren
II
recht wil zeggen ls al te dui-
e maatschappelijke omstan-
bepalen het menselijke
maar óók: het menselijke
i bepaalt de omstandigheden.
m ilt een betere mens ontstaan
|m de wereld worden verbe-
andersom. De cirkel is ge
il} hecht om er doorheen te
f||de Goden (of God) zouden
ïodige verandering kunnen
slligen, maar zij weigeren in
d, Hier wordt de aanklacht
tit zichtbaar tegen de chris-
J eijkheid van zijn en onze
slechts prijsstelt op handha-
een aantal maatschappelij-
ilijke normen, dat conti-
,n de status quo garan-
,rom hebben de Goden
in, kanonnen en grana-
'fen zij niet wat slecht is?
eling van Shen Te is de
van Brecht: hoe ver-
ie wereld, hoe komt de we-
tot rechtvaardigheid? De
van Sezuan is ogenschijn-
slechts met de discipline
groot toneelschrijver is
in geslaagd elke larmoyan
te in zijn stuk te voorko-
is een simpele vertelling,
een sprookje bijna, met zeer poëtische
momenten, waarin de ruwe werke
lijkheid voortdurend voelbaar is als
achtergrond van de gebeurtenissen.
Lust voor bet oog
„Theater" geeft onder regie van
Eric Vos een zeer zorgvuldige opvoe
ring van dit stuk, dat zo zelden op
het repoitoire wordt genomen. Vos
heeft het accent van de voorstelling
duidelijk gelegd op het „sprookje
karakter" van het stuk: hij had door
Niels Hamel een bijzonder eenvou
dig en zeer speelbaar décor laten ont
werpen, waarin hij de mogelijkheid
had een zich telkens afwisselend en
altijd fraai toneelbeeld te creëren.
De voorstelling was voortdurend
een lust voor het oog. In Mia Goos-
sen trof hij een hoofdrolvertolkster,
die zonder merkbare moeite alle nu
ances aanbracht in de gevoelens van
de arme SJoed Ta en die uiterst soe
pel .gleed" in de rol van haar neef,
Sjoei Ta. Zonder dat zelfs haar stem
maar veranderde of merkbaar gro
ver werd in gebaar en beweging gaf
zij deze nare man subliem gestalte.
Ben zeer mooie rol, waarvoor zij
terecht door het enthousiaste publiek
vele malen werd teruggeroepen. Ber
nard Droog was op de van hem be
kende wijze de waterven ter: een tik
keltje clownesk, trefzeker in woord
en gebaar. Naast hem zeer goede rol
len van Albert Abspoel en Elise Hoo-
mans.
Ook de overige spelers, schikten
zich uitstekend in de regie van Vos,
Sir Philip Heudy opvolger
van jhr. Sandberg
Directeur museum in Jeruzalem
(Van onze correspondent)
De oud-directeur van de National Gallery in Londen, Sir
Philip Hendy, die in het voorjaar van 1967 benoemd werd tot
artistiek raadsman (in feite artistiek directeur) van het Is
raëlische museum in Jeruzalem, zal 8 april officieel worden ge-
installeerd. Bij die gelegenheid zal ook afscheid worden geno
men van zijn voorganger, jhr. W. J. H. B. Sandberg, oud
directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam, die vier
jaar lang in Jeruzalem werkzaam is geweest en daar veel
vrienden en bewonderaars heeft verworven.
Sir Philip (66), stond sinds 1945 aan
het hoofd van de National Gallery en
vervroegde zijn vertrek iut Londen
om in Jeruzalem in functie te kun
nen treden, van 19601965 was hij
president van die Icom, de Intern.
Ned. Dans Theater
naar Mexico
Het Ned. Dans Theater gaat een
tournee naar Noord-, Midden-(Me
xico) en Zuid-Amerika maken.
Van 9—21 april vindt een serie van
16 voorstellingen plaats in het New
York City Center, waar 14 verschil
lende balletten worden uitgevoerd die,
met uitzondering van „Mythical Hun
ters" speciaal voor het gezelschap
werden gecreëerd.
Het orkest van het New York City
Ballet van George Balanchine zal alle
voorstellingen begeleiden. Dirigenten
zijn Leo Driehuijs en Zoltan Szilassy.
Raad van Musea. Israël bezocht hij
voor het eerst 13 jaar geleden. In mei
1965 vertegenwoordigde hjj de Natio
nal Galery bij de offioile opening
van het Israëlisch Museum. Sir Phi
lip leidde voor zijn benoeming in len
den verschillende musea in de Ver.
Staten en bekleedde een professoraat
in Oxford. Het laatst bezocht hij Is
raël voor de opening van de Henry
Moore-tentoonstelling in september
1966.
Jhr. Sandberg verklaarde, dat hij
„buitengewoon blij" was met de keus
van het museumbestuur.
die met deze voorstelling opnieuw een
uitstekend werkstuk afleverde.
Deze voorstelling is een zéér goede
in de rij van Brechtprodukties, waar
mee Theater terecht veel eer in legt.
Bartok-Ravelcyclus
Residentie-Orkest
Het Residentie-Orkest zal in april
en mei a.s. in Den Haag een Bartok-
Ravel cyclus geven. De muzikale lei
ding van deze uit vier uitvoeringen
bestaande cyclus berust by Willem
van Otterloo.
De cyclus begint met twee concer
ten in de Kurzaal, op 20 en 27 april.
Dan zullen ten gehore gebracht wor
den van Bartok: het Divertimento
voor strijkers, het 2e Pianoconcert,
het Vioolconcert en de Danssuite en
van Ravel: het Pianoconcert voor de
linkerhand, Rapsodie Espagnole. Tzi
gane en La valse. Als solisten zullen
hierbij optreden de pianiste Annerose
Schmidt en de violiste Ida Haendel.
De derde manifestatie vindt plaats
Op zondagmiddag 5 mei in het Cir
custheater. In samenwerking met de
Nederlandse Operastichting zullen
dan opera-uitvoeringen worden gege
ven van Bartoks Hertog Blauwbaards
Burcht (met Anny Delorie en Bert
Bijnen als solisten; regie Frans Boer
lage) en van Ravels L'enfant et les
sortilèges. Aan dit zeer zelden op het
operatoneel opgevoerde meesterstuk
van Ravel werken een groot aantal
zangers en zangeressen mee. alsmede
het Nationaal Ballet.
De cyclus wordt op zaterdag 11 mei
in bet Circustheater besloten met een
gecombineerde concert-balletuitvoe
ring.
Voor de pauze zullen drie werken
van Ravel klinken: Le tombeau de
Couperin, Daphnis et Chloé (2e
suite) en Shéhérazade waarin de so
praan Denise Monteil de solopartij
zal vertolken.
Daarna wordt een uitvoering ge
geven van Bartoks Muziek voor snaar
instrumenten, slagwerk en celesta,
waaraan het Ned. Dans Theater zyn
medewerking zal verlenen.
ADVERTENTIE
(Van onze Leeuwardense
correspondent)
In Heerenveen is gisteravond plot
seling overleden Fedde Schurer, oud
hoofd-redacteur van het dagblad „De
Friesche Koerier" en oud-lid van de
Tweede Kamer voor de P.v.d.A. De
heer Schurer is 69 jaar geworden.
Vorige zomer is hy enige tyd in het
ziekenhuis in Heerenveen verpleegd
geworden in verband met een hart
aanval. De laatste tyd was hij ech
ter weer volop bezig met het schrij
ven van zyn memoires, die volgend
jaar in het Fries zullen verschenen,
waarna er ook nog een Nederlandse
versie komt.
Met de bewerking daarvan in het
Nederlands was de 'heer Schurer de
.laatste tijd bezig. Verder werkte hij
mee aan de nieuwe Friese bijbelver
taling. De laatste dagen voelde hij
zioh niet honderd procent, maar zijn
atelier op de Prinsen-
et ten Koor ns tra
Mg om, evenals de voor-
'kren, de versiering voor
5-1 Wtenbal te verzorgen. Tot
Publikatie
gedichten
Anna Akhmatowa
Een aantal nog niet eerder gepu
bliceerde gedichten van de overleden
dichteres Anna Akhmatowa, een
slachtoffer van de zuiveringsacties in
de Sowjet-Unie, die door critici de
grootste Russische dichteres wordt
genoemd, zal binnenkort in druk
verschenen.
Haar beroemde gedichtencyclus
„Requiem" behoort hiertoe. Deze ge
dichten gaan hoofdzakelijk over de
bloedige zuiveringen in de tijd van
Stalin in de dertiger en veertiger ja
ren.
Anna Akhmarowa, die ln 1966 over
leed. werd tijdens de zuivering uit de
Russische schrijversbond gestoten
beklad. Tijdens de laatste jaren van
het bewind van de vroegere premier
Nikita Chroesjtsjow werd zij gereha
biliteerd.
Minister Klompé
opende
Oiitvangstlial
Zuiderzeemuseum
(Van onze correspondent)
De nieuwe ontvangsthal van het
Zuiderzeemuseum ln Enkhuixen is
gistermiddag officieel in gebruik ge
nomen. Het gedeelte van het mu
seumgebouw, waarin de hal is onder
gebracht, is formeel aan het Rijk
overgedragen en door de minister voor
C.R.M., mej. dr. M. A. N. Klompé,
aanvaard.
Tegelijkertijd opende minister
Klompé de zomertentoonstelling van
het museum. Deze bestaat uit schil
derijen, tekeningen en aquarellen van
J. H. van Mastenbroek, alle betrek
king hebbende op de Zuiderzeewer
ken van de dertiger jaren. De naam
van de expositie is „Epos der Zuider
zeewerken".
Minister Klompé ging in haar ope
ningsrede vrij diep in op de historie
van het museum: de opening in 1950,
de expansie van het binnenmuseum,
jaar echter niet zijn scheppingen I tot- uiting komend in de opening van
mee naar huis nemen. Op de foto de taveerne in 1962, de bouw van de
is Metten Koornstra aan het schepenhal in 1966 en ie opening van
loerk. het ontvangstgebouw nu.
„Schilderen liep uit de hand"
(Van onze correspondent
Na de moeilijkheden rond de expositie 'Vier-hoog-Groningen'
heeft ook de reactie daarop 'Vier-laag-Groningen' z'n rel. Het
is meteen de ondergang van de expositie Niveau van volk en
staat' geworden, want de exploitant van 'Disharmonie', de heer
A. van Moorsel, heeft de tentoonstelling gistermiddag afgelast.
Zwijnenstal
Vóór de exploitant riep: „Ik sluit
de zwijnenstal", hadden de kunst
academici vloeren en wanden van de
voormalige biljartzaal van De Har
monie beschilderd. Het was een soort
lopende tekening geworden die zich
over de parketvloer, de lopers, de gor
dijnen en het meubilair bewoog. Toen
de heer Van Moorsel ontdekte dat er
geen waterverf werd gebruikt, maar
„echte" verf. beval hy de schilders de
werkzaamheden aan hun produkt te
beëindigen. Hierop lieten de kunste
naars de ludieke plakkaatverftekening
ook over de overjas van de heer Van
Moorsel lopen. Toen was de maat vol.
Hy belde de politie. Vijf agenten
kwamen naar „Vier-laag-Groningen"
dat gisteren ia geopend en de zaal
werd ontruimd. Alle festiviteiten rond
„Vier-laag-Groningen" georganiseerd
door Onafhankelijke Jongeren) zyn
afgelast. De schilderstukken die in
De Harmonie hangen worden ver-
wyderd.
De heer Van Moorsel heeft enige
liters petroleum ingeslagen om alle
verf weer te verwijderen.
Volgens het hoofd van de afdeling
Jeugdzaken van de gemeente Gro
ningen, de heer W. Bijma, Ls het
schilderen uit de hand gelopen. Hy
betreurt deze gang van zaken. De
kunstacademici stellen dat „Je je met
ludieke tekeningen niet kunt beper
ken tot een velletje papier". De orga
nisator van deze expositie waar ieder
een aan mee kon doen, de heer G.
Busser, was niet by de „happening"
aanwezig. Zijn commentaar op het
ontruimen van de expositie: „Wat een
ellende
ADVERTENTIE
I De matras
waarop U
wérkelijk
ultrustl
Van
DRAKA.
overlijden is toch zeer onverwacht
gekomen.
In Amsterdam, waar de heer Schu
rer onderwijzer was in de volksbuur
ten, nadat hij in Lemmer wegens
zyn pacifistische denkbeelden was
ontslagen, trad hy voor de oorlog
toe tot de CHU, voor welke party
hy enige tyd zitting heeft gehad in
de Provinciale Staten van Noord -
Holland.
Na de oolog ts een aantal leden
overgegaan naar de P.v.dA., waarbij
ook Fedde Schurer zich aansloot.
Voor deze partij heeft hij van 195G
tot 1963 zitting gehad in de Tweede
Kamer. Fedde Schurer was toen al
weer in zijn gelief de Friesland terug.
In 1946 was hij namelijk hoofdredac
teur geworden van De Friesche Koe
rier, welke Idj tot zyn pensionering
in 1963 heeft gediend.
Ook anderzijds heeft hij Friesland
met hart en ziel gediend. Hij was een
buitengewoon gewaardeerd spreker
en schrijver. Friesland heeft in hem
een van zyn grootste dichters verlo
ren, die een omvangrijk werk heeft
nagelaten. Alleen reeds met zyn ver
taling van de psalmen en gezangen
heeft hij een monument achterge
laten.
Fedde Schurer heeft het niet aan
waardering ontbroken. In 1945 werd
hy door het rijk geëerd met de prijs
voor verzetsliteratuur. Deze werd
hem toegekend voor zijn Simson,
welk drama hy ook in het Neder
lands heeft vertaald. Voor de oor
spronkelijke Friese versie van dit
bijbels drama werd hem in 1949 de
Gysbert Japiksprijs de literaire
prijs van Friesland toegekend.
De bekende Wiener Sdnger-
knaben, die gistermorgen na hun
tournee door Mexico op doorreis j
even op Schiphol waren, hebben
zich daar een flinke voorraad
Mexicaanse hoeden aangeschaft,
waarvan zij hier trots enige exem
plaren tonen.
McCarthy staat
indien nodig
achter Kennedy
Senator McCarthy, met president
Johnson en Robert Kennedy, voor
lopig Democratisch kandidaat voor
de presidentsverkiezingen in de Ver
enigde Staten, heeft gisteren in een
toespraak op de Howard-universiteit
in Washington gezegd dat hy, indien
dat nodig zou zyn, de kandidatuur
van Kennedy zou steunen.
McCarthy zal voorlopig zyn cam
pagne normaal voortzetten. Indien
hij echter zou bemerken dat hij geen
kans zou maken op de officiële De
mocratische kandidatuur zou Mc
Carthy op de conventie Kennedy
steunen „omdat deze ten aanzien
van Vietnam net zo denkt als ik", al
dus McCarthy.
Gouverneur Rockefeller van New
York heeft gisteren een bespreking
gehad met zeventien Republikeinse
senatoren die er over het algemeen
bij hem op aandrongen mee te din
gen naar de officiële Republikeinse
kandidatuur voor het presidentschap.
Een medewerker van Rockefeller zei
gisteren dat de gouverneur van New
York vandaag zou meedelen waar en
wanneer hij het tegen Nixom zal op
nemen. Volgens de medewerker ls
Rockefeller vast van plan mee te
dingen naar het presidentschap.
advertentie
Landbouwfonds
geeft Italië
Blykens door de Europese Commis
sie vandaag aangekondigde nieuwe
toewijzingen zal Italië van de zee
EEG-landen de meeste financiële
steun krygen voor de ontwikkeling
van zyn landbouw. Er fe 33,68 mil
joen gulden bestemd voor 59 Italiaan
se landbouwprojecten.
Het geld is afkomstig van het Euro
pees Landbouworiëntatie- en Garan
tiefonds dat 93,6 miljoen gulden be
schikbaar heeft gesteld voor verde
ling onder de Zes. Frankrijk ontvangt
20,52 miljoen gulden voor 34 projec
ten, West-Duit-sland 25,92 min. gul
den voor 31 projecten, Nederland 7,2
min. gulden voor 17 projecten, België
eveneens 7,2 min. gulden voor 9 pro
jecten en Luxemburg 540.000 gulden
voor 2 projecten.
Oostenrijk niet in
EEG door Rusland
Premier Kosigin van de Sowjet-
llnSe heeft de Oostenrijkse Minister
van Buitenlandse Zaken Waldheim
meegedeeld dat Rusland zich zal biy~
ven verzetten tegen elke vorm van
contact tussen Oostenrijk en de EEG.
Waldheim brengt op het ogenblik een
bezoek aan Mosoku.
De Sowjet-Unie gaan er van uit
dat het Oostenrykse vredesverdrag
van 1955. waarin de neutraliteit van
Oostenrijk werd vastgelegd, betrek
kingen met de EEG uitsluit. Oosten
ryk heeft zich steeds tegen deze in
terpretatie van het verdrag gekant.
Het heeft om economische redenen
pogingen ln het werk gesteld toe te
treden tot de EEG, hoewel deze plan
nen zowel in Brussel als in Wenen
zijn vastgelopen.
