EIDSOH
DAGBLAD
OLLAR BEDREIGD
OLGA
MOBYLETTE
de fiets
die vanzelf gaat
Praag schuift alle
stalinisten terzijde
SKOL
groter dan
ooit tevoren
10 korting
l Ernstigste financiële crisis sinds 1929
loudmarkt Londen
vandaag gesloten
Bendix
wasautomaten
NEDERLAAG
LABOUR BIJ
VERKIEZING
Parijse moordenaar
wordt onderzocht op
speciale afwijking
Slowakije wil autonomie
HUISHOUDSHOW
LEIDATOS
alles
Vlieland
Hef Karpeffenhuis
©uc/ ©©te,
eutvo
Ingericht 1 maart 1860
VRIJDAG 15 MAART 1968
No. 32434
yeeteur: E. A. E. van Dishoeck
lofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 13,35 per kwartaal (postabonnementen ƒ15,75), ƒ4,45 per maand (bij vooruitbetaling), losse nummers ƒ0,25
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
J)e wereld wordt op het ogenblik bedreigd door de ernstigste
manciële crisis sinds het ineenstorten van Wall Street in 1929.
I'stormloop op het goud op de markten in Parijs en Londen
Left gisteren tot gevolg gehad dat na intensief overleg door
■Amerikaanse en Britse regering een aantal drastische maat
delen werden afgekondigd om het pond en de dollar te be-
lermen.
|)e Britse minister van Financiën, Roy Jenkins, kwam vannacht nog het
jerhuis, dat toevallig nog bezig was, vertellen dat zijn regering zich ge-
bn&en zag de Londense goudmarkt en effectenbeurs te sluiten. Geruchten
[en dat Jenkins tot zijn besluit was gekomen na telefonisch aandringen
p president Johnson zelf.
j Washington hadden regering,
tement en banken na een snelle
jnenlijke actie al enkele drasti-
besluiten aangekondigd. Het
flement a anvaardde in ijltempo
j regeringsvoorstel om de 25
lent gouddekking van het Ameri-
bankpapier op te heffen,
^rdoor komt Amerika's hele goud-
in rond twaalf miljard
schikking van de verdediging
|de valuta's. De Amerikaanse na-
kale bank verhoogde het disconto
Iingang van vandaag van 4% tot
cent.
maatregelen vonden onmid-
jk navolging in andere financiële
ra in de wereld. De Bank van
ia maakte een discomto-verho-
van zeven tot zeveneneenhalf
ent bekend. De effectenbeurs in
nnesburg heeft vandaag slechts
de minuten voor openingstijd be-
gemaakt dat de deuren gesloten
blijven.
gelijkertijd werden alle deviezen -
saoties door de Zuidafrikaan-
ïtrale bank opgeschort. Het is
let duidelijk of het beursbestuur
eslissing heeft genomen op ver
van Groot-Britannië of de Ver-
de Staten. Goud wordt niet in
•Afrika verkocht ofschoon dit
70 van de wereldgoudproduk-
n handen heeft. Al het Zuid-
faanse goud wordt in Londen ver-
Parijs open
goudmarkt in Ziirioh is van-
gjl ook gesloten. De banken in
™®eisië en Singapore hebben vandaa
[transacties in buitenlandse va-
[s stopgezet. Tokio, de enige
*s die na het bekendmaken van
maatregelen van de Britse en
(rikaanse regering open was,
dde een scherpe koersdaling voor
fondsen met uitzondering van
a goudmijnen.
Parijse goudmarkt waar giste-
veertig maal meer omgezet
dan normaal zal vandaag wel
zijn. Ook de Franse effecten-
rs en banken blijven gewoon
i. Parijse bankiers zijn geschokt
1 het Franse besluit dat ze
inkzinnig" noemden. Ook de
sterdamse effectenbeurs zal van-
geopend blijven. In Nederland
Een particuliere handel in baar-
verboden daarom hoeft men
direote beweging te verwachten
ADVERTENTIE
Vraag uw handelaar
inl. Postbus 1320
Amsterdam
WEERBERICHT
Wisselend bewolkt
Bilt verwacht van heden- tot
genavond wisselend bewolkt met
kele buien. Matige tot krachtige
tussen west en noordwest. Wei-
verandering in temperatuur.
16 MAART
1 °P: 6.52 uur; onder 18.46 uur.
tón op: 21.26 uur; onder: 7.31 uur.
J^ater te Katwijk te 4.17 en 16.30
kagwater te 0.14 en 12.39 uur.
hummer bestaat uit 36 pagina's)
Brown
De Britse minister van Buiten
landse Zaken Brown zou vannacht
tjjdens de dramatische ontwikkelin
gen rondom de goudcrisis zijn ont
slag ingediend hebben. De minister
was er naar verluidt boos over dat
hij niet geraadpleegd was door pre
mier Wilson over te nemen maatre
gelen in verband met de goudcrisis.
Brown zou zijn ontslag later weer
hebben ingetrokken.
In Hongkong duurde de goud
koorts vandaag voort en steeg de
(prijs van het edele metaal met 23
Hongkongdollar tot 329 dollar per
tael (37,8 gram).
Vervolg op pagina 17
RADICALE
DEMOCRATIE'
IN HONGARIJE
Ook in Hongarije is een „democra
tiseringsproces" gaande, zo is giste
ren in een artikel van de vooraan-
I staande communistische Reszó Nyers
j onthuld. Nyers, die secretaris van
het centrale comité is, schrijft in het
ideologische maandblad „Sociale Re-
vue", dat het proc.es zal leiden tot
„een radicaal nieuw soort democra
tie", waarin het parlement een gro
tere rol zal gaan spelen. Hii schrijft
dat er fundamentele wijzigingen in
de grondwet moeten worden aange
bracht, maar hij gaf niet aan welke.
De Britse Labour-partij heeft gis
teren bij een tussentijdse verkiezing
voor een Lagerhui-zetel een verne
derende nederlaag geleden. Dit niet
zozeer omdat de Conservatieven zich
in de „dure" Londense wijk South
Kensington met gemak staande hiel
den, maar omdat de Liberale kandi
daat op de tweede plaats kwam.
Deze eerste nederlaag is het begin
van een reeks, die de Britse Labour-
partij de komende maanden te wach
ten staat. Na het indienen van de
begroting volgende week dinsdag, zul
len op 28 maart in drie kiesdistric
ten de kiezers opnieuw ter stembus
moeten gaan. Hoewel die districten
in 1966 een socialist naar het Lager
huis afvaardigden, verwacht men in
Engeland dat deze zetels nu zullen
overgaan naar de Conservatieven. Dit
is uit een aantal opiniepeilingen ge
bleken.
Een van deze onderzoeken heeft bo
vendien uitgewezen, dat op het ogen
blik ruim 48 procent van de Engelsen
een Conservatieve regering zou ver
kiezen. Slechts 35 pet geeft nog de
voorkeur aan Labour.
KOSMOS-206
De Sowjet-Unie heeft gisteren op
nieuw een onbemande satelliet ge
lanceerd. De hoge, ronde baan wijst
erop dat het hier gaat om een weer-
satelliet.
De lancering was er een in de
Kosmosserie. De baan van de Kos-
mos-206 ligt op 630 km hoogte on
der een hoek van 81 graden met
de evenaar.
In de officiële bekendmaking werd
niets gezegd omtrent de taak van
de kunstmaan. Er werd slechts in
algemene termen gesproken van
ruimte-onderzoek.
Op alle goudbeurzen worden i laten terugkeren. Deze toto wert\
zeer hoge omzetten bereikt. De genomen op de goudbeurs in Pu-
Londense markt was vandaag rijs, waar vele kostbare staven in
zelfs gesloten om de kalmte te I andere handen overgingen.
(Van onze Parijse correspondent)
De 31-jarige ex-stalknecht van de
filmacteur Jean Gabin. Daniel Hu-
gon. zal voor de moord die hij in sep
tember 1964 op een Parijse prostituée
pleegde, vermoedelijk niet in de ge
vangenis maar in een ziekenhuis of
gesticht belanden. Zijn proces werd
gisteren in Parijs afgelast, omdat de
Nyers betoogt voorts dat de com- rechter, in plaats van de gevraagde
munistische partij de leidende kracht 1 25 jaar gevangenisstraf te geven, in
in het proces moet zijn. Eén factor j beginsel een medisch rapport over de
zou decentralisatie zijn. De econo- moordenaar onderschreef dat gewag
mische hervorming, waarmee 1 ja- j maakte van een sexuele afwijking,
nuari 1968 is begonnen „zal een gro- I In plaats van een chromosoom van
te stap vooruit op dit terrein zijn", i het type y waardoor jn het mense-
„De partij zelf moet functioneren I orgariisme de mannelijke of
met inachtneming van de strengste vromvelyke eigenschappen worden
J1 1 bepaaid, bleek Hugon er twee te be
zitten. Reeds eerder hadden Engelse
crimonologen en sexuologen hetzelf
de verschijnsel bjj een groot aantal
gewoontemisdadigers geconstateerd,
die door dit tweede chromosoom
sterk verhoogde agressie manifes-
democratische grondbeginselen",
dus Nyers.
Daggeld verlaagd
met twee procent
Vandaag is besloten tot een
zeer drastische verlaging van
het tarief van daggeld (call
money) en wel met 2 tot V/%.
Juist gisteren was het tarief
verlaagd van 4 tot Zx/
teerden. Het Is nu echter de eerste
maal dat een Franse rechter
een proces onderbreekt op sexueel-
medische gronden.
Tot dusver kon de misdadiger de
dans alleen ontspringen, of de ge
vangenis ontlopen, indien bij I
hem een ernstige geestelijke afwij
king of een ontoerekeningsvatbaar
heid was vastgesteld. Rechter Four-
nuoux heeft drie van de grootste
Franse experts op medisch en psy
chiatrisch gebied verzocht een nieuw
rapport op te stellen. In het Parijse
paleis van Justitie had men gisteren
de stellige indruk, dat in de geschie
denis van de Franse rechtspraak een
hoogst belangrijke nieuwe mijlpaal is
bereikt Wanneer immers erkend
wordt dat de oorzaak van vele mis-
"daden valt terug te brengen op een
afwijking in de geslachts-chromoso-
men, is wellicht de consequentie, dat
moordenaars en andere misdadigers
niet langer in gevangenissen, doch in
ziekenhuizen thuis horen.
ADVERTENTIE
RAAD en DAAD
VOOR GOEDE
BROEDRESULTATEN
in de vorm van broednestjes, nest-
blokken. broedhokjes. diverse soor-
Door diverse omstandigheden, zo i ten broedkooien (1-. 2- en 3 delig
vernemen wij uit bankkringen, is een zakjes met alle soorten nestma-
sterke verruiming van de geldmarkt <eriaa_l_en als dejongen er run, op-
opgetreden, waartoe vooral heeft bij
gedragen de uitkering op 15 februari
uit het Gemeentefonds, die recht
streeks in de markt is gekomen en
becijferd kan worden op een kleine
300 min. Voorts heeft een bedrag
van ongeveer 100 min. de markt
verruimd uit hoofde van aflossing
staatsschuld. Tenslotte heeft een
dollartransactie van de Ned. Bank
tot de verruiming bijgedragen, waar
van de tegenwaarde tot eenbedrag
van ca. 100 min. in de markt is ge
komen. Deze laatste transactie houdt
rechtstreeks verband met de huidige
gespannen monetaire situatie en de
druk op de Amerikaanse dollar.
I fok voer, vitaminen en mineralen
Alles, en alles voor zeer redelijke
prijzen In onze
(Van onze correspondent in
Wenen)
Met een vertraging van meer
dan twaalf jaar begint Tsjecho-
Slowakije nu ernst te maken
met de destalinisering. Onder
leiding van het nieuwe partij
bestuur en onder de druk van
de pers worden er steeds meer
stalinisten afgezet. Na de voor
naamste ideoloog Hendrych is
nu ook de voorzitter van het
Slowaakse parlement, Tsjoe-
dik, afgezet. Voorts heeft de
waarnemend minister van De
fensie, Janko, zelfmoord ge
pleegd. Het partijblad Rude
Pravo roept alle stalinistische
functionarissen op om even
eens af te treden.
ADVERTENTIE
Ondanks het feit, dat wij de geplande LEIDATO HALLEN op het Q
SCHUTTERSVELD met 1500 m2. konden vergroten van 2000 naar d
3500 m2 zijn wij gezien het zeer grote aantal aanvragen van g
FABRIKANTEN. IMPORTEURS EN HANDELSHUIZEN voor deel-
name aan de 7e HUISHOUDSHOW LEIDATO genoodzaakt de T
inschrijving voor de LEIDSE MIDDENSTAND voorlopig stop te
zetten, daar wij een uitbreiding van nogmaals 1000 m2. door tech- tjh
ok nische oorzaken momenteel niet definitief kunnen stellen. .9
Comité Leidato.
.ft
In tegenstelling tot Polen staat de
ze vernieuwingsbeweging onder de
stevige controle van de nieuwe par
tijleiding. Niet de studenten voeren
het woord, maar de leden van de
regering. Doebtsek blijft op de ach
tergrond, maar hij houdt de teugels
in handen. Voor hem treedt de mi
nister van Boswezen, Smrkowski,
als spreker op.
Als toehoorders worden niet zo
zeer arbeiders of veteranen onder
de partijkameraden opgeroepen,
maar jonge studenten en intellec
tuelen. In de grootste danszaal in
Praag houdt de voormalige bakker
en boer Smrkowski dagelijks gepas
sioneerde betogen tegen het stalinis
tische regime. Hij heeft 12.000 toe
hoorders. Beurtelings ademloos en
enthousiast luisterden ze naar deze
leider van de Praagse opstand in
1945 tegen de nazi's, een van de po
pulairste mannen in Tsjecho-Slowa-
kije, omdat hü door het vroegere
stalinistische regime tot levenslange
gevangenisstraf was veroordeeld.
Hij is het ook geweest die in januari
j.l. tijdens een zitting van het cen
trale comité het scherpste oordeel
heeft uitgesproken over Novotny.
Men neemt aan dat Smrkowski de
eventuele opvolger zal worden van
Novotny als staatspresident.
Ofschoon hij hartstochtelijk be
toogt, vermaant hij zijh toehoorders
toch om de tucht te bewaren. Zo
zegt hij: „Wij moeten er voor zor
gen dat er niets gebeurt dat tot een
catastrofe kan leiden. Houdt u zelf
onder controle. Wanneer de gebeur
tenissen yan Warschau hier worden
nagevolgd, dan betekent dit een
zware tegenslag' voor ons werk."
Op andere plaatsen spreekt
Prochazka, de waaxmemend voorzit
ter van de Vereniging van schrij
vers en journalisten. Ook hij, eens
slachtoffer van de stalinisten,
spreekt hartstochtelijk en herinnert
zelfs aan de gebeurtenissen tijdens
de revolutie in Boedapest. Maar
met een geestige wending weet hij
de opgekropte gemoederen te beda
ren: „Boedapest zou voor ons een
luxe zijn, die wij ons niet kunnen
veroorloven. Onze stad valt toch al
in elkaar." Daarmee doelt hij op de
bouwvallige huizen en op de opge
broken straten van Praag.
Volgens nog niet officieel beves
tigde berichten wil Slowakije volle
dige autonomie tegenover de
Tsjechen. Dat is een oude wens die
nu misschien in vervulling gaat.
Sinds 1948 is Tsjecho-Slowakije een
ondeelbare volksrepubliek met de
hoofdzetel in Praag, waar zich te
vens het almachtige politbureau
bevindt. Slowakije heeft weliswaar
in naam een eigen autonome rege
ring, maar deze heeft alleen beperk
te bevoegdheden voor haar eigen
gebied. Tot nu toe heeft Praag het
regerings- en partijbeleid voor het
gehele land alléén bepaald, maar nu
schijnt Slowakije op alle gebieden
zelfstandige koers te willen vol
gen met een eigen regering' in de
hoofdstad Bratislava. Aileen de de
partementen van Buitenlandse Za
ken en Defensie zouden gemeen
schappelijk blyVen.
(Zie verder pag. 2)
vogelafdeling
2500 vogels uit alle landen van de
wereld, Deze afdeling is een bezoek
dubbel en dwars waard.
In onze nieuwe afdeling: marmotten,
hamsters, patrijskipjes, konijntjes
(hollanders).
weet
heeft
Nieuwe Rijn 50 Tfn 208 24 (01710)
ADVERTENTIE
15 tm 24 maart
AMSTERDAM
ADVERTENTIE
Kom de MOEYLETTE bekijken bij
GEBR, HUISMAN
Hogewoerd 6668 - Tel. 31292
Leiden
le aanbetaling plm. f85,Restant plm. f 15.—
per maand te financieren in 6 - 12-18-24
maanden.
ADVERTENTIE
Slapen alleen is
nog geen uitrusten.
ADVERTENTIE
KAMPEERDERS
Bezoekt onze CAMPING- en
RUBBERBOTENSHOW.
Iedere werkdag van 96 uur.
KAMPEERPARADIJS
VAN DELFT
Steenstraat 45 - Showroom ach
ter de winkel.
Wij ruilen uw oude tent in.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
op alle meubelen gedurende
de maand maart tot half april.
HERENSINGEL 10—11—12
Telefoon 26003
ADVERTENTIE
Uit het Leidsch Dagblad van
i 16 Maart 1868:
(Advertentie) Heden Za-
terdag middag verloren eene
t Spruit. Die dezelve terug be-
zorgt zal genereus beloond
worden. Letter A. Sociëteit
Minerva.
-Op een meisjesschool in
f Duitschland gat onlangs een
leeraar in de Duitsche taal
I een opstel ter bewerking van
i het volgende onderwerp:
„Gedachten bij het zien van
een cavalerie-officier"De i
i jonge dames wilden dit op-
i stel niet maken en gaven
aan den directeur der school
t hiervan kennis. Kort daarop
i kreeg de leeraar zijn ontslag.