oning Midas' kwaal kwelt
iconomisten van vandaag
Dividend Kon. Olie
f 6.85 plus agiobonus
.S. zit aan de knop
van wereldinflatie
b
Koers pond tuimelt
verder omlaag
Winst steeg van 673
naar 702 miljoen
Agio-bonus Kon. Olie
- 10% - goedgekeurd
FORD ESCORT
„RIJNLAND" N.V.
LEIDSCH DAGBLAD
n wereldramp voorkomen!
(Van onze financiële medewerker)
ng Midas van Phrygië was volgens de mythe een be-
ïswaardig mens, omdat alles wat hij aanraakte in goud
iderde. Economisten van onze dagen weten ervan mee te
a hoeveel last het goud kan veroorzaken. Vrijwel alle
fetukken waarmee zij te maken hebben draaien om het
J en het geld is gekoppeld aan het goud. Niet voor niets
en de hoogleraren Korteweg en Keesing op de eerste
jden van hun standaardwerk over het moderne geld-
1 dat het goud nog steeds als een spookbeeld door de he-
Bgse economie rondwaart.
afgelopen week hebben de
Iten ln Washington er haast
gekregen, toen het goud weer
itoom werd, waar de hele in-
oale speculatie achteraan joeg
meute achter de vos. Listige
laties, van de, door de centrale
gevormde en door de Bank of
beheerde, goudpool zijn no-
eest om te voorkomen dat de
en opzichte van het goud zou
zwichten.
in haar na was de prijs van
ld op de markt in Londen zo-
|elopen dat de Amerikaanse
It zelf had moeten ingrijpen,
jen op zo ruime schaal dollars
iden om in goud te worden
dat de prijs opliep tot
dollar. Nog 1/8 dollar-
)ij en de dollars hadden aan
kunnen worden ter omzetting
uit Fort Knox. Op dat mo
nden niet alleen de goudprijs,
ik de assurantie- en transport-
de omzetting lonend maken,
het niet gekomen.
Niet emotioneel
üandse persbureaus spraken
hun berichtgeving over de
b", die de kop weer opstak,
sationeel woord dat het bij
Dpubl&ek wel doet. In werke-
echter is de internationale
idel helemaal niet emotioneel,
nsacties vinden doorgaans
issen enkele bezadigde heren,
Ig bij elkaar zitten om aan-
ooporders van clinten (ban
en elkaar af te wegen,
de vraag echter groter te zijn
aanbod, dan wordt de prijs
ken tot het niveau waarop
Dwichtssituatie wordt bereikt,
iet evenwichtspunt hoger te
lan wenselijk wordt geacht,
dt van hogerhand ingegrepen
er goud uit de officiële goud-
gegeven.
Dop op de deur
heeft de prijsontwikkeling op
ïarkt een sensationele achter
kant de prijsstijging van de
week is als de klop op de
Q de internationale financiële
[De worsteling tussen de mo-
lutoriteiten en de speculanten
vraag steeds meer klemmen
lar het zal houden of niet.
t houden wordt dan bedoeld
l door president Roosevelt
verhoogde goudprijs kan
Tgehandhaafd of dat de om-
peden nolens volens tot een
nferhoging leiden.
Ichzelf is het natuurlijk ab-
het meest begeerde en
te metaal ter wereld op een
Uogse rijs gehandhaafd
Ml krwijl al e andere goederen
idstoffen een veelvoud op-
3a i
8|alante heren, die op de ad-
lepagina's bekoorlijke dames
sieraden om de hals hangen,
feitelijk met hun aanschaf-
in koopje gehad, al hebben
ellers wegens de gestegen ar-
sten wel een schepje op hun
J oeten leggen. Het is haast
nflU» voorstelbaar wat er zou
10> als de goudprijs inderdaad
']u worden opgetrokken. Een
economische chaos in de ge
beld zou het gevolg zijn, want
EB Wtenhuis dat na de oorlog
i fbouwd teneinde een volledige
e legenheidspolitie mogelijk te
rzou in duigen vallen. Een
Inflatie van ongekende om-
du optreden als de goudreser
ve centrale banken en die
EU^ particulieren in Frankrijk,
van de oliesjeiks en van de
Q plotseling veel meer koop-
v zouden vertegenwoordigen.
el( Vngton zit aan de knop om
Pmen dat een dergelijke ramp
optreden. Verhoging van de
I» om de aanvallen op de dol
keren zou alleen zin hebben
•prake zou zijn van een dras-
verhoging.
Op slag rijker?
JJat er een verdubbeling van
|K oprijs zou komen, zoals door
Franse deskundigen wordt
dan zou bijvoorbeeld de
schatkist bij ons met één slag f6
miljard rijker zijn. Een dergelijke
geldlawane zou eenzelfde uitwerking
geld'awine zou eenzelfde uitwerking
hebben als het winnen van een hoge
toto-prijs. Van alle kanten zouden
smeekbeden komen om wat uit de
pot te mogen meedelen.
Politici, zelfs die van niet-radicale
huize, zouden niet weten hoe gauw
ZÜ de „goudwinst" zouden moeten
verdelen voor allerlei op zichzelf wen
selijke doeleinden, waarvoor thans
geen geld is.
Het is geen kunst om geld te ma
ken, maar wel een kunst om te zor
gen dat er wat voor gekocht kan
worden. Anders zouden de finan
ciële deskundigen niet zoveel zor
gen behoeven te hebben om de ren
tevoet in toom te houden.
Toen de Amerikaanse autoriteiten
enige tijd geleden aankondigden, dat
drastische maatregelen moesten wor
den genomen om de betalingsbalans
in evenwicht te brengen, hetgeen no
dig is om te voorkomen, dat de dol
lar voor het goud moet zwichten,
werd internationaal een stijging van
de rentevoet verwacht. De dollar-
stroom zou stagneren, dus er zou
minder geld komen voor bedrijven,
die elders zouden willen investeren.
In Rome hebben de Ministers van
Financiën van de EEG-landen al
overlegd wat er gedaan kan worden
om de Europese kapitaalmarkt vlot
tend te houden en een stijging van de
rentevoet tegen te gaan. Binnenkort
zal het overleg ln de bredere kring
van de tien geavanceerde industrie
landen in Stockholm worden voort
gezet. Afgewacht moet worden wat
daar uit de bus zal komen.
Zodoende is er in de financiële we
reld een sfeer van onzekerheid ge
schapen zowel ten aanzien van het
goud, de positie van de dollar, als
van de ontwikkeling van de rente
voet. Voegt men daarbij nog de po
litieke onzekerheden in binnen- en
buitenland, dan is er reden genoeg
waarom de effectenbeurs zo weinig
éaln vertoont.
Al weken achtereen staat de affai
re op een zacht pitje en vroeger
kwam er nog weieens een stimulans
van de kant van Wall Street. Maar
ook daar is het, om een beursuitdruk
king te gebruiken, „de dood in de
pot". De dagelijkse omzetten blijven
erg laag en op de meeste dagen brok
kelen de koersen af.
De Dow Jones-index voor industrie
fondsen beweegt zich thans in de
buurt van het niveau, van medio
1964. Dit wil echter niet zeggen, dat
alle 30 fondsen, die bij de berekening
van het indexcijfer in aanmerking
worden genomen nog rond dat peil
zweven.
Blijkens een overzicht dat werd sa
mengesteld door het Amsterdamse
commissiehuis C. Lind en Zoon zijn
zijn er van de 30 fondsen 4 sedertdien
in koers verdubbeld, 4 vertoonden een
beperkte stijging, 5 bleven op het ou-
de peil staan en 17 vertoonden een
daling.
De stijgingen kwamen in hoofdzaak
voor bij vliegtuigbouwers (United Air-
craft) en bij de elektronische en de
mijnbouwsector. Staal, chemie, win- j
kei- en levensmiddelenbedrijven blij-
ken minder in de pas te staan bij be- 1
leggers.
Niet het behalen van het rendement
daarvoor zijn de obligaties maar
het behalen van koerswinsten geeft
de doorslag bij de beleggers in de V.S.
By de op snelle koerswinsten gerichte
beleggingsfilosofie moet, aldus Lind
en Zoon, ook rekening worden ge
houden met het feit dat er „zwarte
Pieten" in het spel zijn.
Dat was de laatste maanden pijnlijk
voor de bezitters van aandelen Litton
Industries (van 120 naar 70)Motoro
la (van 223 naar 107), Texas Instru
ments (van 146 naar 90) e.a.
Kon. Olie. bracht
wat leven
Alleen he>t vooruitzicht van de cij
fers van de Koninklijke Shellgroep
vermocht wat leven in de beursbrou-
wer(j te brengen, doch dat kwam om
dat Wall Street de smaak te pakken
kreeg. In de „oliehoek" aan 't Dam
rak werd de koersverbetering ten dele
overgenomen, doch een merkbare op
leving in de affaire was er niet.
Toch heeft Koninklijke Olie zich in
vergelijking tot de andere interna
tionale fondsen gedurende de laatste
maanden het best gehouden- De koers
beweegt zich op het hoogste peil van
het jaar, terwijl Philips van f136 is
teruggegaan naar f124 en Unilever
van f 114.40 naar f 110.80.
In vergelijking met medio 1964,
waarvan bovenstaand werd gesproken
bij de Dow Jones Index, komt Unile
ver er nog minder goed af, want ten
opzichte van destijds is er van de
koers bijna 25 afgegaan. Bjj Phi
lips heeft de teruggang 15 bedra
gen en bij Koninklijke Olie maar 2
Première ballet
„Jeux" van Darrell
Dinsdag a.s. zal het Ned. Dans
Theater in de Kon. Schouwburg op
nieuw een première uitbrengen en
wel van het ballet „Jeux" van de
Engelse choreograaf Peter Darrell,
artistiek directeur van het „Western
Theatre Ballet".
Het gegeven van het ballet „Jeux"
op de gelijknamige compositie van
Claude Debussy werd in 1913 oor
spronkelijk gemaakt door Nyinsky
voor Diaghilef's Ballet Russe.
Peter Darrell, die wordt beschouwd
als de belangrijkste choreograaf in
Engeland sedert de oorlog, heeft het
gegeven, dat zich afspeelt rondom
een tennisveld, geheel omgewerkt.
Hij omschrijft het als een „Comedy
of manners". In deze vorm ging het
ballet in 1963 bij het „Western Thea
tre Ballet" in première. De kos
tuums werden ontworpen door Frans
Molenaar.
De medewerkenden zijn: Marian
Sarstadt, Mea Venema en Gérard Le-
maitre.
De overige balletten op die avond
zijn: „9 bewegingen", „Nocturne"
(pas de deux), „De Anatomische les"
en
Ongekende vraag naar goud
Er was gisteren weer een ongekend hoge vraag naar goud op
de Londense markt en het pond sterling tuimelde naar een
lager peil dan ooit. De goudprijs kwam op 294 shilling two
pence, 9% pence hoger dan donderdag. De dollar-pariteit bleef
echter onveranderd 35.19%.
De goudhandel schatte de omzet op ongeveer het dubbele van
het gemiddelde van de afgelopen 10 dagen.
Het pond opende 7H punt hoger
dan donderdag op 2.39425 dollar, maar
in een afbrokkelende markt daalde
de koers tot 2.3920. De slotkoers van
gisteren 2.3935 was tot dusver de
laagste uit de geschiedenis.
De oorzaak van de goudkoorts die
thans in Londen heerst, schijnt te lig
gen in de twijfel dat de V.S. de goud
prijs zullen handhaven op 35 dollar
per ounce.
De goudhandel heeft ook kennisge
nomen van de lauwe reactie van
West-Duitsland en Frankrijk tijdens
de vergadering van de OESO in
Parijs op Amerikaanse verzoeken tot
steun bij het bestrijden van de beta
lingsbalans-problemen
Men verwacht ook dat op de ver
gadering van topfunctionarissen van
centrale banken, die dit weekend in
Bazel gehouden wordt, wellicht een
verklaring ten aanzien van een nieuw
goud-beleid naar voren zal komen.
Ook in Parjjs daalde de koers van
zowel pond als dollar scherp. Het
pond zakte 435 punten en bereikte een
record-dieptepunt sinds 18 november
van 11.76 francs. De slotkoers was
gisteren 11.8035. De dollar stond op
4.9135 francs, sloot donderdag op
4-9197. Goudaandelen schoten in Lon
den omhoog, sommige met meer dan
10 shilling.
OP VERGROOT KAPITAAL:
De raad van commissarissen en de directie van de N.V. Kon.
Nederl. Petroleum Maatschappij hebben besloten aan de aan
deelhoudersvergadering op 2 mei 1968 voor te stellen over het
boekjaar 1967 een dividend in contanten uit te betalen van in
totaal 6,85 op elk der per 31 dec. 1967 uitstaande 97.468.017
aandelen. In het bedrag van ƒ6,85 is begrepen een interimdivi
dend van 3,25 dat in oktober betaalbaar werd gesteld, zodat
bij aanvaarding van het voorstel nog 3,60 in contanten op elk
dezer aandelen zal worden uitgekeerd.
Opvallend betere resultaten
In de gistermorgen in Den Haag gehouden buitengewone aan
deelhoudersvergadering v. d. Kon. Ned. Petroleum Maatschap
pij, heeft de president-directeur, ir. L. E. J. Brouwer, meege
deeld, dat de materiële schade, die door de recente ongevallen
aan de raffinaderij te Pernis was veroorzaakt, grotendeels is
hersteld en dat Pernis weer op volle kracht werkt.
Wat betreft de bedrijfsresultaten constateerde de president
directeur met voldoening dat deze een opvallende verbetering
ten opzichte van 1966 te zien geven.
De belangrijkste van de velerlei
factoren, waaraan de stijging van het
nettoresultaat van de groep te dan
ken is, zijn grotere verkochte hoe
veelheden, verhoogde efficiency, be
nevens kapitaaluitgaven die veelal
jaren geleden zijn gedaan en die
thans nieuwe bronnen van inkomsten
opleveren of ook weer tot een verla
ging van de bedrijfskosten leiden. Ir.
Brouwer verklaarde te menen, dat
ongetwijfeld ook de meer recente
hoge investeringen in de e.k. jaren
goede resultaten zullen afwerpen.
Toch is, zo vervolgde hü, het rende
ment van de groep nog niet wat het
zijn moet. Het rationalisatieproces
wordt dan ook voortgezet en een be
hoorlijk investeringsbureau zal ge
handhaafd moeten worden. Dit zijn
de twee belangrijkste middelen om te
zorgen, dat de rentabiliteit blijft
stijgen.
Vrijlatingen en
ontslagen in
Griekenland
De procureur van het Atheense mi
litaire tribunaal heeft besloten tot
invrijheidstelling op grond van
clementiemaatregelen van vijftien
personen, die onlangs door het tribu
naal werden veroordeeld. Het zijn
merendeels leden van het patriotti
sche front, aldus is van welingelich
te zijde vernomen. Tot de vrijgelate
nen behoren o.a. Leloedas, die als
een van de leiders van het „Patriot
tische front" werd beschouwd en tot
levenslange gevangenisstraf werd
veroordeeld en Papailiopoelos, die
15 jaar gevangenisstraf kreeg in de
zelfde zaak.
Voorts heeft de regering in Athene
195 onderwijzers van lagere scholen
en leraren van middelbare scholen
ontslagen aan wier trouw getwijfeld
werd, aldus deelde het staatsblad gis
teren mee. Er zijn reeds honderden
ambtenaren ontslagen uit hoofde
van onbekwaamheid of op grond van
twijfelachtige trouw.
213 aandeelhouders verleenden bij
acclamatie goedkeuring aan het voor
stel tot uitkering van 10 in aande
len ten laste van de agio-reserve op
elk der op 31 december 1967 uitstaan
de 97.468.017 aandelen.
Zelfs de ernstigst denkbare crisis
in het Midden-Oosten zou de leve
ring van olie slechts tot 75 beper
ken, aldus lr. Brouwer.
Ir. Brouwer wees de beschuldiging
van een der aandeelhouders, dat
„Shell Oil" doelbewust aan Israël de
levering van bepaalde strategische
oliën en vetten had onthouden,
krachtig van de hand. Volgens de
president-directeur konden deze pro-
dukten niet worden geleverd om de
eenvoudige reden dat ze niet beschik
baar waren.
De president-directeur gelooft niet,
dat de kernenergie binnen e nkele
tientallen Jaren de toenemende be
hoefte aan olie zal kunnen afvlakken.
Canadese premier
waarschuwt Parijs
De Canadese premier Lester Pear
son heeft zich donderdag indirect
achter de verklaring van minister van
Justitie Trudeau geplaatst, waarin
deze woensdagavond zei dat Canada
de diplomatieke betrekkingen met
Frankrijk zal verbreken indien dat
land Quebec rechtstreeks uitnodigt
voor een internationale conferentie.
Canada heeft de betrekkingen met
nale onderwijscoraferen tie in Gabon,
vorige maand opgeschort nadat het
Ottawa passeerde en rechtstreeks
een uitnodiging aan Quebec zond om
deel te nemen aan een internatio
nale onderwijsconferentle in Gabo.
Wij willen geen onderscheid ma
ken tussen kleine en grote staten",
zei Pearson ln het Lagerhuis, daar
mee zinspelende op de mogelijkheid,
dat Frankrijk zich in „Canada's bin
nenlandse aangelegenheden" zou
mengen. Minister Trudeau zei woens
dag, dat hij niet geloofde, dat
Frankrijk zover zal gaan",
VS gaan met
bondgenoten
over Vietnam
confereren
Premier Holyoake van Nieuw-
Zeeland heeft verklaard dat vier
april a.s. in Wellington een confe
rentie wordt gehouden van de minis
ters van Buitenlandse Zaken van
de Verenigde Staten en 'de landen
die aan de zijde van de Verenigde
Staten in Vietnam strijden. Op 28
maart aanstaande begint in de
Nieuwzeelandse hoofdsad een con
ferentie van landen van de Zuid-
oostaziatische verdragsorganisatie.
De Zuidvietnamese president Thioe
heeft gisteren nul op zijn rekest ge
kregen na een verzoek aan het par
lement tot uitbreiding van zijn be
voegdheden. Thioe wilde speciale
volmachten op financieel-econo-
mische gebied. Het Zuidvietnamese
parlement is echter bevreesd voor
een te grote macht van Thioe.
Het Amerikaanse dodencijfer in
Vietnam stijgt zo snel dat men in
Washington verwacht dat er in no
vember a.s. wanneer de presidents
verkiezingen worden gehouden meer
ADVERTENTIE
De nieuwste
niet
Ruim, goedkoop, snel, mooi
Over enkele dagen te zien bij:
AUTOMOBIELBEDRIJF
LAMMENSCHANSPLEIN 6
LEIDEN - TEL. 30325—42451
Amerikanen in Vietnam zullen zijn
gevallen dan destijds in Korea. Ge
middeld sneuvelen er op het ogen
blik vijfhonderd Amerikaanse sol
daten per week. In de Koreaanse
oorlog verloren 33.629 Amerikanen
het leven. Tot nu toe bedroeg het in
Vietnam gesneuveld aantal militai
ren 19.251 man.
De Internationale Commissie van
Juristen heeft aangedrongen op
overleg onder auspiciën van het
Rode Kruis over de bescherming van
gevangenen en burgers ln Vietnam.
Dit overleg, aldus de commissie
moet als een rem werken op de „es
calatie van wreedheid" in Vietnam.
Zoals bekend zal aan de op 8 maart
1968 te houden aandeelhoudersverga
dering worden voorgesteld ten laste
van de agioreserve 10 uit te keren
in aandelen, voor het eerst rechtge-
vende op het in 1968 nog betaalbaar
te stellen dividend over 1967. Indieh
dit voorstel en het bovenbedoelde di-
vid end voorstel worden aanvaard,
zal een bedrag van f 3,60 eveneens
worden uitgekeerd op elk der
9.746.801 uit te geven nieuwe aande
len.
In de brugklas
blijven minder
leerlingen zitten
De stichting onderzoek onderwijs
bestudeert thans 't probleem van het
zittenblijven in het basis- en voortge
zet onderwas. Bij dit onderzoek wor
den o.m. betrokken de intelligentie
van de leerling, het leertempo en een
meer individueel gericht onderwijs.
Tevens bestudeert de stichting het
probleem van de klassegrootte.
Het aantal zittenblijvers op de z.g.
experimenteerscholen, waar al met de
brugklas is gewerkt, is verminderd.
Tot dusver bedroeg het landelijk per
centage 22 voor het voortgezet on
derwijs. Het percentage zittenblijvers
van de gezamenlijke brugklassen was
in het schooljaar 1965'66 15. Staats
secretaris Grosheide acht dit resultaat
niet onbevredigend.
Het dividend over het boekjaar
1966 bedroeg in totaal f6,85 op elx
der per 31 december 1966 uitstaande
97.468.017 aandelen.
Het nettoresultaat van de N.V.
Kon. Nederl. Petroleum Maatschap
pij over 1967 bedroeg f 702 miljoen,
vergeleken met t 673 miljoen in 1966.
De inkomsten van de vennootschap
worden in hoofdzaak ontvangen ln
de vorm van dividenden van maat-
schappyen der Koninklijke/Shell
groep, waarin zij een belang van
60% heeft.
Winst door devaluatie
Het nettoresultaat van de maat
schappijen der Konink./Shell groep
na aftrek van aanvullende afschrij
vingen, bedroeg over het jaar 1967
ponden sterling 266 miljoen; dit is
ponden sterling 29,5 miljoen meer
dan over 1966. Dit komt neer op een
rendement van 9 op het gemiddel
de netto-actief van de groep verge
leken met 8,4 in 1966. Ten einde
rekening te houden met de gevolgen
van de devaluatie van het pond ster
ling op 18 november 1967 is over de
periode van 18 november tot 31 de
cember 1967 eon bedrag van ponden
sterling 4 miljoen als reservering
voor aanvullende afschijvingen op
het nettoresultaat ln mindering ge
bracht.
De geconsolideerde resultaten van
groepsmaatschappijen zijn in ponden
sterling uitgedrukt; meer dan 80
van het bedrijf van de groep wordt
uitgeoefend ln landen die hun valuta
niet hebben gedevalueerd zodat daar
door de in sterling uitgedrukte win
sten die na de devaluatie tot aan het
eind van het jaar zijn gemaakt, een
stijging vertonen. Door de devalua
tie van het pond steeg het resultaat
over de laatste zes weken van het
Jaar per saldo met ongeveer ponden
sterling 9 miljoen, waarvan een be
drag van ponden sterling 4 miljoen
werd gereserveerd voor aanvullende
afschrijvingen.
In de Ver. Staten was het nettore
sultaat van Shell Oil Compagny on
geveer 12 hoger. Het nettoresultaat
van Shell Canada steeg met circa
5 Deze beide maatschappijen heb*
ben tezamen ongeveer een derde b?«
gedragen aan de totale stijging vaal
het nettoresultaat van de groep.
Op het Domplein in Utrecht
haalde gisteren een geel-zwarte
postkoets, getrokken door vier
schimmels en met passagiers in
de klederdrachten van 1790, vijf
zakken speciale post op. De ruim
10.000 brieven zijn vandaag in
Rotterdam afgeleverd.
De postkoets van Van Gend
en Loos maakte de rit ter ge
legenheid van de nationale ma
nifestatie „Klankbord van de
Nederlandse jeugdfilatelie"die
vandaag en morgen in Rotterdam
ivordt gehouden. Het 20-jarig be
staan van het Jeugdcentrum Jong
Utrecht was mede aanleiding
voor deze tijdelijke herleving van
een stukje geschiedenis.
De postkoets werd na een tocht
door de Utrechtse binnenstad
met zijn lading op de trein gezet
met bestemming Rotterdam. Van
daag zou hij ook in de Maasstad
rijden.
