ons
"lit vele
bestaan" klinkt
bedrijfstakken
Oppositie in last
K
financieel overzicht
^'Herstructurering'
de reddingsboei
p:
Kerkdiensten Leiden en omgeving
LEVEN IN DIENST
VAN VERZOENING
•AG 2 MAART 1968
LEIDSCH DAGBLAD
lA|
(Van onze financiële medewerker)
lotelegrafis'ten seinen SOS („Redt onze zielen") als hun
in nood verkeert. Naar analogie hiervan klinkt bij het
Eleven ROB: „Redt ons bestaan", als de conjunctuur of
jctuur tot benauwenis leidt. Scheepsbouw, textiel-, schoe-
eubelen-, strokarton- en nu de wollenstoffenindustrie
de beurt in actie geweest om de moeilijkheden bij het
tstaan kenbaar te maken.
ïngrijke rapporten zijn ten departemente ingediend, waarbij
t de scheepsbouw van de commissie-Keyzer tot nu toe alle
sloeg wat de omvang betreft. Het ministerie van Economische
w^eeft zich op het standpunt gesteld, dat wie met zijn zorgen
prd komt, ook de weg moet aangeven, welke tot verbetering
ten. Het sluitstuk daarbij is altijd de financiële hulp, die ge-
moet loorden om de herstructurering tot stand te brengen,
tructurering is de reddingsboei, waaraan de ondernemers zich
■ie vastklampen.
Wellicht zouden er nog mogelijk
heden zijn voor de bedrijven, indien
er geld genoeg achter de hand was
om een volledige herstructuering tot
stand' te brengen. Dit vereist echter
dermate grote investeringen dat het
de vraag is of het benodigde kapi
taal ooit rendabel kan worden ge
maakt. Alleen de financieel sterke
bedrijven uit de strokartonindustrie
zullen in staat zyn om zich in de toe
komst staande te houden.
Stro uit de mode
Scholten Carton heeft al in het
verleden getracht om de bakens te
verzetten, zodat steeds meer afstand
wordt genomen van stro als grond
stof. Stro raakt uit de mode. zou men
kunnen zeggen. Nog slechts de helft
van de verwerkte grondstof is stro.
Oud papier neemt de plaats in.
Er zat veel geld worden besteed
om nieuwe apparatuur aan te schaf
fen. Aangekondigd is dat in enkele
jaren tijds voor f 12 miljoen zal wor
den geïnvesteerd. Het bedrijf heeft
een betrekkelijk kil sin geplaats aan
delenkapitaal, doch door reserverin
gen is een sterke vermogenspositie op
gebouwd.
De intrinsieke waarde per aandeel
komt overeen met 536% döchopde
beurs kan het fonds worden gekocht
tegen 220 waaruit blijkt dat de
rentabiliteitsvooruitzichten niet erg
hoog worden aangeslagen.
b
Dgste structurele onderzoek
bestaansmogelijkheden van
jfstak, dat met overheids-
•erd ingesteld, is dat van
Igarenwollenstoffenindustrie.
haast Duits aandoende, on-
TEI lange woord te vermijden
jp maar spreken over de
ttindustrie, dan weet men
(aar het over gaat.
;\bj)port dat dezer dagen van
irenindustrie ter tafel kwam
fcen aan het sprookje van
en de zeven geitjes". Toen
cht werd verstrekt ging het
fdryven, die in een moeilijk
3 aten. Daarvan zijn er in-
'r' er afgevallen omdat zij de
a" het bestaan niet langer
fS.oortzetten.
(5,-
ritieke situatie
Spookje gaat voort, want in
irt wordt er op gewezen dat
toekomst slechts bestaans-
eden zullen zyn voor vijf
waarvan er drie voor da-
n zullen zyn en twee voor
fen. De concentratie zal
■tot stand te brengen zijn,
1 maar een betrekkelijk ge-
ttl bedrijven overbleef, waar-
ip zichzelf wel wat te bete-
ft.
Iticke situatie weerspiegelt
■Bnkele cijfers, dieinhetrap-
^iemd worden: de produktie
^binnenlandse markt liep se-
I terug van 13,6 miljoen
meter tot 5,9 min. Het aan-
icerende bedrijven vermin-
n 32 tot 10 (15 bedrijven
0 len, 4 fuseerden en 3 slo-
imgarenweverjj), het perso-
dftnd is na 1961 met 3.500
ers ingekrompen.
>ud|
'eel geld nodig
voorstellen, welke in het
zijn vervat, worden aan-
il er f 50 min. op tafel
tomen voor de herstructure-
0Jljl er nèg 500 werknemers
i komen te staan. Het geld
drl,om de modernisering van
Jen te bekostigen, alsmede de
r In liquidaties, afvloeiingsre-
te dragen en een deel van
linepark op de schroothoop
D.
Jiltaat moet uiteindelijk zijn
^en kostenbespraring wordt
L van f 16 min. A f 19 min,
waartegenover staat dat er
nodig zal zijn voor research,
J, stafversterking en waar-
Bi voor computers, de wonde-
let komende industrialiseer-
Strokarton
tngarenindustrie is helaas
Jiige bedrijfstak, die bij het
"ent van Economische Za-
lopt. De strokartonindustrie
nu toe nog geen uitvoerig
)ver de situatie in de be
en de mogelijkheden tot sa-
tafel gelegd. De structurele
eden dateren hier echter
tsrfandaag of gisteren.
Jul lang heeft de strokarton-
zoeken naar nieuwe afzet-
ejBden getracht in beter
jgfte komen.
t e Verleden tijd
ekomst" wordt waarschyn-
den tyd, nu aldus geheten
Scheemda tegelijk met de
dteiderland in Winschoten,
het voornemen ligt, eind
poorten te sluiten. De twee
hebben in het begin van
jaar getracht door een fu-
gptrsterking van krachten te
Ir werden twee banen stil-
l ongeveer 100 man kwam
te staan. Het heeft niet
:l. iten, want de afzetmogelyk-
n karton worden kleiner nu
ervangingsstoffen zich aan-
ioor het gehele personeels
kan 270 man der beide fa-
I ontslag aangevraagd.
Groei bij banken
De balansen van de grote bankin
stellingen geven wel een formidabe
le groei te zien, maar zij kunnen
toch niet aan dergelijk? astrono
mische getallen tippen. De „*./yd
om de rente heeft tot gevolg gehad
dat alle handelsbanken in het afge
lopen jaar een beduidende groei
doormaakten. Tot nu toe zijn al
leen de cijfers van de Amro-bank
en van de Ned. Middenstandsbank
beschikbaar, doch aan de hand
daarvan zyn al belangrijke conclu
sies te maken.
Zo is bij de Amro-bank het ba
lanstotaal met 14% gestegen, ter
wijl dat van de NMB met 21.1
omhoog ging. In absolute cijfers
liggen de verhoudingen anders,
want daarbij komt de Amro van
f 7.541 min. op f 8.632, dus een ver
meerdering van f 1.091 min.
By de NMB was de stijging onge
veer half zo groot, want zij kwam
Stevige partij
Dit neemt niet weg dat de NMB
een stevige partij meeblaast in de
Nederlandse bankwereld. Vooral als
men de geschiedenis nagaat van
het bedrijf, dat 40 jaar geleden ont
stond uit de bundeling van de fi
nancieel wankelende Boaz-banken,
dan mag men z'n pet afnemen voor
hetgeen er werd gepresteerd!
Het buitenlands bedryf van de
Amro-bank heeft in sterkere mate
dan by de NMB bijgedragen tot de
groei van de balanscijfers. Dat is
trouwens het geval bij de andere
bankinstellingen, die onder de debi
teuren de vorderingen boeken, wel
ke ontstaan door de uitzetting van
de gelden, die de banken zelf in het
buitenland hebben opgenomen, en
die aan de andere kant van de ba
lans verantwoord worden onder het
hoofd deposito's.
Leiden Hervormde Gemeente.
Pieterskerk: 10.30 u ds A. J. Lam-
pinc (Jeugddienst).
Hooglandse Kerk: 10 u ds Joh. Poort
Marekerk: 10.30 u ds L. Kievit.
Bethlehemkerk: 10 u ds M. G. Bal-
dee; 5 u ds Joh. Poort.
Maranathakerk: 10.30 u dr. P. L.
Schoonheim; 7 u ds H. J. van Ach
terberg.
Bevrijdingskerk: 9 u ds H. Hulsman;
7 u ds D. Bouman te Katwijk a. Zee.
Koningskerk: 10 u ds H. W. Hem-
Vredeskerk: 10 u ds W. H. Wal-
vaart te Sassenhelm.
Ver. Vrijz. Hervormden: 10.30 u ds
M. J. Wagenvoorde.
Eglise Wallonne: 10.30 u Pasteur G.
Forget. La Haye.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds P.
J. D. van Malssen.
Diaconessen huis: 10.30 u ds J. E.
Brederveld.
Lutherse Kerk: 11.45 u ds J. Hap
pee studentendlenst
Geref. Kerk, Zulderkerk: 10 u
v. d. Zwaan; 6.50 u ds H. W. Wierda
te Haarlem. (Dienst met belangstel
lenden).
Petrakerk: 10 u dr Dronkert; 5 u ds
Kronemeijer.
Oude Vestkerk: 10 u ds H. J. Hey-
nen te- Den Haag; 5 u dr F. H. vod
Mevenfeldt te Hilversum.
Maranathakerk: 9 u dr F. H. von
Meyenfeldt; 5 u dr. Dronkert.
Bevrijdingskerk: 10.30 u dr. F. H,
von Meyenfeldt; 5 u dr. v. d. Zwaan.
„Groenhoven": 10 u ds Kronemeijer.
„De Mirt": 10 u ouderendlenst, de
heer Witte.
Vrije Kath. Kerk (Vreewijkstr. 19)
10.30 u H. Mis.
Nwe. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24)
9.45 en 4 u dienst. (Donderdag 7.45
u. dienst).
Leger des Heils: 10 u heiligings-
dienst; 7.30 verlossingssamenkomst.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds J.
C. Carlier.
Rem. Kerk: 10.30 u ds J. Th. Mac
kenzie.
Doopsgezinde gemeente: 10 u ds H.
van Bllderbeek.
Evang. Luth. Kerk: 10.15 u ds J.
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel-
stegracht 3): 10 en 5 u dhr Dikkes.
Christian Science (Steenschuur 6)
10.30 dienst.
Harde wet
Het is tc verwachten dat zich eer
lang nog andere bedrijfstakken by
de in moeilijkheden verkerende sec
toren zullen voegen. Door de sterke
kostenstijgingen van de laatste ja
ren is de harde economische wet gan
merken dat alleen de zéér sterken
zullen overblijven. Dat zyn de be
drijfstakken waar de mens zich het
meest heeft ingespannen om wat te
bereiken.
In de eerste plaats blijft
echter draaien om het geld, want
wie zonder dat wil herstructueren
komt niet ver. Dat merken de Ame
rikaanse bedrijven, die tot voor kort
een welkom werd toegeroepen als zy
zich in Europa wilden vestigen en
daartoe behalve kennis en ervaring
ook kapitaal meebrachten. De maat
regelen ter sanering van de Ameri
kaanse betalingsbalns gaan hier een
stokje voor steken.
Het rente-wonder
De macht van de rente werd vo
rige week aangetoond in een arti
kel van de hand van dr. ir.
Houwink, dat in Economisch Statis
tische Berichten is opgenomen. Hier
in wordt berekend dat een gulden,
die 500 jaar geleden op samenge
stelde interest werd uitgezet bij een
rentevoet van 1,47 zou zijn aan
gegroeid tot f 1000. Had echter de
rente 1,96 bedragen dan zou er nu
over f 10.000 beschikt kunnen wor
den, bij 2,46 over f 100.000 en bij
2,96 over een miljoen.
Gulden van
Napoleon
De schrijver heeft voorts bere
kend dat een gulden, die ten tijde
van Napoleon, in 1800. werd uitge
zet tegen een rente van 4 bij sa
mengestelde interest nu tot f 670
zou zijn aangegroeid. Was de gulden
ten tijde van Columbus, in 1492 uit
gezet. dan was er nu een tegoed
van f 1,2 miljard en indien Karei de
Grote in het jaar 800 voor elk van
ons een gulden tegen 4 had uitge
zet, dan zouden we nu allemaal 70
miljoen maal biljoen (7 x 10 tot de
negentiende) in onze portemonnee
hebben gehad
Gaat men terug tot het begin van
jaartelling, dus tot het jaar nul,
dan zou een bedrag uit de bus ko
men, waarvoor zelfs de doorgewin
terde astronoom respect zou heb
ben, en wel 30 miljard maal biljoen
maal biljoen (3 x 10 tot de 34ste*
De wereld zou te klein zijn om zo
veel guldens te bevatten, al zijn de
guldens van nu van heel ander ge
halte dan die van het jaar nul.
(Van onze parlementaire redactie)
Wat iedereen eigenlijk al wist moest
premier De Jong donderdag op
verzoek van de linkse oppositie
toch nog even zelf komen vertellen:
de positie van het kabinet is door
het uittreden van de groep-Aarden
niet erg veranderd. Het enige ver
schil is, dat het regeringsgezinde
blok sinds dinsdag 83 in plaats van
86 zetels telt. Er zijn natuurlijk
meer en belangrijker veranderin
gen, maar daar hield de premier
wijselijk zijn mond over. Als mi
nister heeft hij er niets mee te ma
ken.
Het debat, dat na deze simpele me
dedeling van de premier toch
moest volgen was nogal tweeslach
tig. Het had een soort overwin
ningsfeestje moeten zijn van de
PvdA en D'66, die een j aar lang
tegen het confessionele bouwwerk
hebben staan trappen en nu ein-
lijk het eerste brokje zagen losra
ken.
Maar zoiets vier je niet in het parle
ment en dus werd er geprobeerd
aan het geheel een serieus tintje te
geven. Premier De Jong zou iets
moeten zeggen over de positie van
het kabinet in de sinds dinsdag
ontstane situatie en daarna zou er
een echt debat moeten volgen.
Maar omdat de premier niets zei,
dat de moeite waard was, was het
debat ook niet de moeite waard.
Ingewikkeld
Eigenlijk hadden Den Uyl en Van
Mierlo gewoon willen zeggen: nu
de klad in de confessionele partyen
is gekomen, moeten we maar zo
snel mogelyk verkiezingen hebben,
zodat we de winst kunnen binnen
halen. Maar omdat zo'n opmerking
parlementair wat al te dol is, werd
er een ingewikkelde redenering op
gehangen. Het kabinet heeft ge
zegd hervormingen te willen be
vorderen, nu is er een stukje her
vorming, laten we dat aan het oor
deel van de kiezers voorleggen.
zo ongeveer was de constructie.
Het is een argumentatie waar
nogal wat tegenin te brengen is en
dat gebeurde dan ook.
De regeringsgezinde meerderheid
ging er nauwelyks serieus op in en
nam een houding aan van: zolang
diit kabinet recht overeind staat is
er niets aan de hand en we zijn
van plan het kabinet nog een tijd
lang overeind te houden.
Dat is precies het dilemma, waarin
de oppositie zich bevindt. Het uit
treden van de groep-Aarden is een
klein succesje. Maar als het niet
gevolgd wordt door andere scheu-
rinkjes zal het succesje snel verble
ken. En hoe kan het proces worden
bevorderd? Niet door de nog 'in de
confessionele partyen aanwezige
radicalen te honen. Niet door op
zichtig met het breekijzer te zwaai
en, want een breekijzer is als een
tandartsboor: als het instrument
de patiënt nadert verdwijnt de pijn.
De enige oplossing is een kabinets
crisis, met daarop volgend verkie
zingen, waaruit de groep-Aarden
misschien groter te voorschijn zal
komen dan zij nu is. Maar waar
kan het kabinet op vallen? Vorige
week nog leek de loonpolitiek een
goede aanleiding te zullen worden
maar sinds m inister Roolvink
een paar omstreden c.a.o.'s heeft
goedgekeurd is de lucht al weer
aardig opgeklaard. En wie verder
nog een probleem ziet mag het
zeggen.
D'66. De heer Toxopeus heeft zich
donderdag nogal op de achter
grond gehouden en dat was ver
standig van hem, want zo viel het
niet zo erg op dat vooral hij van
de situatie profiteert. De KVP
heeft een paar in zyn ogen onbe
trouwbare fractieleden verloren en
het overgrote restant ls vrij solide
aan de liberale kar gebonden.
uit te hangen in de hoop de Aar
den-radicalen terug te lokken of de
nog in de KVP verblijvende radica
len binnenboord te houden.
Maar als die neiging optreedt kan de
heer Toxopeus roepen: stop of ik
laat de boel vallen en dan moeten
er verkiezingen gehouden worden
en daar is de KVP a's de dood
voor. De radicalen zullen bij ver
kiezingen misschien winnen, maar
de VVD zeker.
Nu de christen-radicalen parlemen
tair aanwezig zijn ss het vry on
voorstelbaar dat de PvdA binnen
afzienbare tijd nog eens met de
KVP in zee zal gaan. Dat zou een
verloochening betekenen van het
zo luid toegejuichte groepje-Aarden.
Het logische gevolg is, dat de KVP
dus met de WD zal moeten rege
ren en wie weet voor hoe lang.
Misschien dat de KVP af en toe
enige neiging heeft om naar links
Boersina
Zolang het groepje-Aarden even klem
blyft als het nu is. blijft de poli
tieke situatie, ongewijzigd. Dat is
de simpele, eenvoudige conclusie
van de afgelopen week. Het is
daarom niet zo vreemd, dat alle
politici kijken naar de radicalen in
de ARP zy hebben de sleutels op
zak. Als zij het voorbeeld van de
KVP-rad»calen volgen blijft de zaak
in beweging. Het is alleen wat
sneu, dat het aantal radicalen in
de fractie van de ARP schaars is.
Met wat goede wil zou men de
heer Van Bennekom radicaal kun
nen noemen maar hij is ver
grijsd in de ARP en zal de beslis
sende stap vermoedelijk niet zet-
5 u lees-
Baptistengemeente (Oude Rijn 5):
10 u en 5 u ds Reillng.
Geref. Kerk (vrijgemaakt): 10 en G
u ds J. v. d. Haar.
Geref. Gemeente
dienst.
Oud Kath. Kerk (Cronestelnkade 2)
10 u Hoogmis.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 u
ds G. van Doorn; 7 u ds Leenmans te
Rljnsaterwoude. Geref. Kerk: 9.30 u
en 6.30 u ds H. Moolhuizen te Lelden.
Alphen aan den Ri)n Herv. Gem.
Adventskerk. Jullanastraat: 10 u ds W.
Verweij; 6.30 u ds J. H. Bogers (Hei
lig avondmaal). Kruiskerk Gouwsluis:
10 u ds P. A. Lefeber. Opstandings-
kerk: 10 u ds R. Bijl; 6.30 u ds W.
Verwey. Gebouw Nabij: 10 u Jeugd-
kapel de heer C. Weijllng. Martha-
Stichtlng: 10.30 u ds C. Spoor. Ouds
hoorn. Oudshoomseweg10 u ds G.
Cadée. Slonskerk: 9.30 u ds H. Koud-
staal: 6.30 u ds A. Boertje te Moer-
kapelle. Gebouw Onderweg: 10 u dr G.
de Ru te Rotterdam. In kerk Ouds
hoomseweg: 6.30 u ds G. Lans te Am
sterdam. Alphen-Noord: Aula: 11.15
u ds G. Cadée. Geref. Kerk. Marana
thakerk: 10 u ds A. Borman; 6.30 u
ds G. O. N. Veenhulzen. Salvatorl-
kerk, W. de Zwijgerlaan 10 u ds G.
A. Westerveld; 6.45 u ds F. Minnema
te Leiderdorp. Alphen-Noord: De
Goede Herderkerk: 10 u ds G. O. N.
Veenhulzen; 6.30 u ds G. A. Wester
veld. Geref. Kerk (Vrijgemaakt): 9.30
en 6.30 u ds H. Scholte (H.A.). Chr.
Geref. Kerk, Jeruzalemkerk, Grljpen-
steinstraat9.30 u Dienst des Woords;
7.45 u ds H. C. van der Ent te Kat
wijk aan Zee. Oud Geref. Gem., Kerk
gebouw Hooftstraat 240: 9.30 u en 4
u Leesdienst. Rem. Geref. Gem.: 10.30
u Streekdlenst te Zwammerdam. Bap
tisten Gemeente. Kerkgebouw Molen -
vlietlaan: 10 u stud. O. de Vries. 6.30
u ds M. Cohen. Volle Evangelie-ge
meente (Volksbelang): 10 u dienst.
Benthuizen Herv. Gem.: 9.30 t
dhr L. Matze; 6 u kand. H. Veld
huizen. Geref. Kerk (Verenigingsge
bouw): 10.30 u ds T. Kamper. Geref.
Gemeente: 9.30 en 6 u ds F. Harlnck.
Bodegraven Herv. Gem. (Dorps
kerk): 10 u ds Balke (H. Doop): 6.30
u ds Rebel. Waspik. Salvatorkerk
10 u ds Van Harten (H. Doop); 6.30
u ds Balke. Geref. Kerk: 10 en 6 30 u
ds R v. d. Berg. Geref. Kerk (Vrijge
maakt): 9.30 en 4.15 u ds H. Scholte.
Geref. Gemeente: 10 en 6 u Leesdienst
Evang. Kring: 10 u eredienst; 6.45 u
J. Kits. Doom. Evang. Luth. Kerk:
10.30 u ds B. G. te Winkel.
Boskoop Herv. Gem 9.30 u ds
W. L. Heijmans: 6.30 u ds Chr. v. d.
Leeden uit Elim (Jeugddienst). Vrijz.
Prot Geloofsgemeenschap (in Rem.
Kerk): 10 u ds J. Laforét uit Rot
terdam. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30
u ds J. Manni. Geref. Gem: 9.30 en
6 u Leesdienst.. Woensdag 3 u en 7.30
u ds H. Rijksen uit Gouda (Biddag).
Geref. Kerk: 9.30 u ds J. Spoelstra.
4 u ds H. Dijkstra. Be vest. en intrede
Hazerswomle Herv. Gem.: 9 u ds
G Jonker; 6.30 u ds E. Kempenaar te
Woubrugge. Geref. Kerk: 10.30 u ds
T. van Sluijs; 5 u ds D. J. Mod
deraar.
in het CNV en langzamerhand rijp
geworden om het oude huis te
verlaten. Toen het kabinet-De Jong
werd gevormd liep hij reeds balo
rig door de wandelgangen. Hij
heeft alles in zich om nog eens het
voorbeeld van drs. Aarden te vol
gen. Deze week is hij teruggekeerd
uit New Delhi, gebruind en wei,
waar hij als parlementslid deel uit
maakte van de Nederlandse dele
gatie naar de wereldhandelsconfe
rentie. Het Is niet te veel gezegd,
dat het hele Binnenhof met enige
spanning op lijn eerste uitspraken
wacht. Donderdag zweeg hij nog,
zittend in zijn bankje achter de ra
dicale fractie. Somber.
Splinter
Al met al is het dus de vraag of de
oppositie wel zo erg verheugd mag
zyn met de kleine splinter, die
haar nu is toegevallen. Misschien
is er wel een fractie, die veel meer
zijde spint by de huidige Situatie
dan de fracties van de PvdA en
De protestanten hadden zon
dag al hun eerste lydenszondag.
De rooms-katholieken hebben
carnaval achter de rug en zijn
via Aswoensdag ook de lijdens
weken ingegaan. Dit houdt in
een gezamenlijke bezinning op
de betekenis van het lijden en
sterven van Jezus Christus, het
Hoofd wan de hele kerk en de
Heer van alle volken.
„Christus heeft Zyn leven niet
tot het einde geleefd. Hij heeft
het dienstbaar gemaakt aan de
verzoening en het als offer ge
bracht". Zou zouden we ook het
lijden van Jezus kunnen om
schrijven. Wat een opmerkelijk
feit is het, dat Jezus maar 33
jaar tussen de mensen geleefd
heeft. Zijn openbare optreden
begon Hij op Zijn 30ste jaar. Een
publieke werkzaamheid van
maar drie jaar. Dat is bijna
niets, vergeleken bijvoorbeeld
met Adenauer of De Gaulle.
Drie jaar. Zulke figuren wor
den in de regel in geschiedenis
boeken even terloops genoemd,
op z'n hoogst. In het licht van
Jezus* woorden, kunnen we die
korte periode ook niet verklaren
uit een ongelukkig toeval. Ook
de vijandschap die Hij ondervond
zegt niet alles. Jezus heeft ge
zegd: Niemand neemt Mij Mijn
leven af; Ik leg het af. En denkt
U vooral niet, dat Jezus een le
vensverachter is geweest in de
trant van Boeddha en zijn aan
hangers. Hy had het leven lief.
Toch heeft Hjj het. niet tot het
einde geleefd. Wie hier over na
denkt, zal tot de ontdekking ko
men. dat dit enorme consequen
ties heeft voor het christen-zijn,
voor het echte mens-zijn. Jezus
heeft het onder andere met de
volgende woorden vertolkt: „In
dien iemand achter My wil ko
men, die verloochene zichzelf en
neme dagelijks zijn kruis op en
volge Mij". Het Nederlandsch
Bijbelgenootschap vertaalt in het
boekje „Maoht" (evangelie vol
gens Markus) nog geladener;
„Wie zich bij Mij wil aansluiten
moet van zichzelf afzien en als
een ter dood veroordeelde achter
Mij aan gaan".
Wij sluiten ons by iemand, of
bij een beweging of partij, dik
wijls aan, omdat we er voor ons
zelf. voor ons belang, wat inzien.
Geloof wordt ook door veel
mensen als een soort afronding
van het mens-zijn verstaan. Als
een dak op het levenshuis. Van
uit deze gedachtengang laten
ouders ook wel hun kinderen do
pen.
Illlllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Woord van
bezinning
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiw
Maar aansluiting bij Jezus be
tekent zelfverloochening. Zelf
verloochening is het tegendeel
van zelfhandhaving. Jezelf ver
loochenen wil zeggen: jezelf niet
meer kennen, jezelf op zij zetten
met je verlangens die je zo lief
zijn. Je ondergeschikt maken
aan Jezus.
En Jezus heeft als symbool
het kruis. En dat waarachtig
niet als oen godsdienstig orna
ment. Jezus liep met een kruis
balk op Zijn schouders als een
ter dood veroordeelde naar de
heuvel Golgotha, even buiten
Jeruzalem.
Christen-zijn is het risico lo
pen als misdadig beschouwd te
worden. Christen-zijn kost wat.
Dat heeft met „offer" te maken.
Anders is het wat gezapige gods
dienstigheid.
Dit staat lijnrecht tegenover
wat ons lief is. Wij zoeken le
vensverrijking, meer welvaart.
Wij hebben de neiging op een
partij te stemmen, die voor on
ze belangen opkomt.
Stel je voor: een politieke par
ty die tot het volk zegt: op ons
stemmen brengt zelfverlooche
ning, tot dienst, tot verzoening,
en wel wereldwyd. Zo zullen we
gemeente van Christus moeten
zyn. En dit heeft ook econo
misch en politiek radicale con
sequenties, die in eigen vlees
snyden.
Maar het lyden van Christus
overwegen zonder deze conse
quenties is schynvroomheid.
Maar ga eens na, hoe geraf
fineerd wy ons het evangelie van
het lyf houden. Er is veel goed
koop christendom.
Gesol met christeiyke waar
den, waar geen kruis, geen zier
offer by te pas komt. Dat is het,
wat het evangelie van Jezus'
lyden je doet ontdekken. En dat
maakt veel christenen onrustig.
Zelf hardhandig ten koste van
de ander, het eigen belang na
streven is de grote ziekte, dé
schuld, van onze wereld, ook van
het Westen.
Zelfverloochening, waarby de
ander vóór gaat op onszelf, en
verzoening met Oost en Zuid by-
voorbeeld voorgaat op vermeer
dering van welvaart, dat is de
consequentie van het je aanslui
ten bij Jezus. Deze misdadig
heid is tot heil van de wereld.
Wie z'n leven wil behouden,
zal het verliezen. Wie z'n wel
vaart wil behouden, zal die ver
liezen. Wie z'n veiligheid wil be
houden. zal die verliezen. Wie
levensbelangen en welvaartsbe-
langen (economische groei) en
veiligheidsbelangen onderge
schikt maakt aan Jezus en Zyn
wil tot verzoening, die vindt het
echte mens-zyn.
Christus heeft Zyn leven, dat
ook Hem zielslief was, dienst
baar gemaakt aan de verzoe
ning. Mediteren over Jezus' iy-
densweg heeft radicale conse
quenties in de persooniyke sfeer
èn in de nationale en internatio
nale sfeer.
H. Bouter
herv. predikant te Leiden
a Jeugdkapel, kantine Leeuwenstein.
Pastoorslaan. Geref. Kerk: 10 en 5 u
ds W. P. H. Pouwels. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds J. Boertien van
Amsterdam.
Hoogmade Herv. Gem.: 10 u ds
Fred. J. Broeyer.
Katwyk aan den RUn Herv. Gem.
(Dorpskerk): 10 u ds A. Makkenze
(H.D.); 6 u ds A. Baas. (Aula Prin
ses Beatrixschool10 u ds A. B^as;
6.30 u ds A. Makkenze. (Gymnastiek
lokaal) school Narcisstraat): 10.30 u
dr F. C. Kamma te Oegstgeest. Geref.
Kerk: 9.30 u ds W. Bakker te Kat
wijk aan Zee; 5 u ds F. Pijlman te
Katwijk aan Zee.
Katw(jk aan Zee Herv. Gem.:
(Nieuwe Kerk): 10 u ds Jac. de Vos;
6 u ds W. VroeglndewelJ. (OudeKerk)
lOu ds W. Chr. Hovlus; 6u ds J. P.
vanRoon. (Ichthuskerk)10 u ds G.
Boer: 5 u ds J. G. v. Hunnik. (Pniël-
kerk): 9.30 u ds J. P van Roon: 6 u
ds W. Chr. Hovlus. (Groen van Prin-
stererschool10 u ds A Vink. Ka
pel Ziekenhuis Overduin: 4 u ds Jac.
de Vos. Zeehospitium: 8 45 u ds Jac.
de Vos. Wijkzaal Ichthuskerk: 10 u
Dovendienst. Chr. Geref. Kerk: 10 en
5 u ds H. C. v. d. Ent. Geref. Gem.:
10 en 5 u ds P. v d. Bijl. Geref.
Kerk( Vredeskerk): 10 u ds Van Beek:
5 u ds Bakker. (Trlumfatorkerk)10
u ds Pijlman; 5 u ds Van Beek.
Geref. Kerk (Vrijgemaakt): 10.30 u
leesdienst: 3.30 u ds J. v. d. Haar te
Leiden (B.) geen opgave ontvangen.
Koudekerk aan den Rlln Herv
Gem.: 10 (bed. H.D.en 7 u ds Quak.
Geref. Kerk: 8.30 u en 10.30 u ds
Makkinga (H.A.); 7 u ds Makklnga.
Leiderdorp Herv. Kerk (Hoofd
straat): 10 u ds J. P. Honnef (H.
Doop): 5 u ds J. Smit te Amsterdam
(Jeugddienst). (Scheppingskerk. ka
pel): 10.30 u dhr J v. d. Hoek. (Ge
bouw): 10 u Jeugdkerk. Geref. Kerk
(Hoofdstraat): 9. 10.45 en 6.30 u ds
J. van Drie (H Avondmaal), in de
avonddienst ^Dankzegging). (Schep-
Lelmuiden Herv. Gem. (in de
gereformeerde kerk): 9.30 u ds P l
j Wapenaar. (Pnlël): 7 u ds P. l j!
Wapenaar. Geref Kerk: 9.30 u ds P.
T J. Wapenaar herv. predikant; 7 u
xi den Berg te Sassenhelm.
ds H.
Llsse Herv. Gem. (Grote Kerk):
10 u ds S. Kooistra (H. Doop); 7 u
ds H. G. Oostlnga (Jeugddienst).
(Helv. Kapel): 10 u ds H. G. Oostln
ga. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds J. Bo
venberg. van Lelden. Chr. Geref. Kerk
10 en 4.30 u ds D. H. Biesma. Geref.
Gemeente: 10 en 4 u ds W. Suyker.
'Donderdagavond 7.30 u ds W. Suvker
bijbellezing. Geref. Kerk (Vrijgemaakt)
10 en 4.30 u ds J. J. Verleur. Oud
Geref. Gem.: 9.30 en 3 u Leesdlen-
en- (Donderdagavond 7.30 u Lees
dienst). Ned. Prot. Bond: geen dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem.: 10 u ds
J_ Gebraad te Nieuwveen; 6.30 u ds
W. L. Heijmans te Boskoop. Geref.
Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds S. J. Pop-
ma te Amsterdam. Rem Geref Gem.t
10.30 u Streekdienst te Zwammer-
«am. Chr. Geref. Kerk: 9 30 u en
6.30 u de heer J. van Leeuwen.
Nieuwveen Herv. Gem.: 9.30 u ds
H. Bouter te Leiden; 6.30 u ds J. Ge
braad. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u
dr G. Augustyn te Amsterdam.
Noordwyk aan Zee Herv. Gem.t
10 u ds A. L. Laoré (H.D.) <D«
Rank): 10 u Jeugdkerk; 5 u ds J v
Dok. Geref. Kerk: 10 u ds H. Lijesen:
ds c- Wamer. (Sole Mlo)10 u
Herv Ger- Evangelisa
tie VGLO-school. Schoolstraat 2)10
u de heer C. Kesting (Dirksland); 3.30
Zeef Vroeglndewey (Katwijk aan
Noordw(Jk-B1nnen Herv. Gem.- 10
u ds J. van Dok (H.D.); 7 u ds A.
L. Lapré. Geref. Kerk- 9.30 u ds C.
Warner; 5 u ds H. Lijesen. (Van den
êe^h^.lcht1ne>11 u ds C. Warner.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u ds J Paar-
dekooper (Hilversum).
Noordwljkerhont Herv. Gem.: ÏO
U ds A. H. Smits; 7 u ds H. S J.
Kalf van Bennebroek; 7 u De Zilk
(aula r.k. meisjesschool) ds A. H.
Oegstgeest Hen- Gem. (Groene
Kerk): 10.30 u ds J. Irik (HJ). m. m.
v kinderkoor). (Pauluskerk)10 u ds
W. E. Verdonk. (Gemeentecentrum):
7 u ds H. P. Hulsman. Vrijz. Herv.
(Gemeentecentrum): 10.30 dr J.
L. Springer. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds
Vegter. Geref. Kerk (Vrijgemaakt):
(Rijnlandlyceum): 8.30 en 3 u lees
dienst. (Oranjelaan 1) geen opgave
ontvangen.
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
ds Lalleman. Geref. Kerk: 9.30 u ds
J. Smidt te Voorschoten; 6.30 u
F. Pijlman Jr., te Katwijk aan Zee.
Rem. Geref. Gem.: 7 u ds W. Knop
pers te Utrecht.
Rljnsaterwoude Herv. Gem.: 9.30
u ds Ph. J. Leenmans; 7 u ds G. van
Doorn te Aarlanderveen. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 u Dienst des Woords; 2.15
u ds G. Bouw te Schevenlngen.
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk): 9.30 u ds M. C. Groenewoud:
5 u ds H. v. Gosliga. (Bethelkerk)
9.30 u ds H. v. Gosliga (H.D.); 5 u
ds M. C. Groenewoud. Geref Kerk
(Vrijgem.): 10.30 en 5.15 u ds A.
Veldman uit Rotterdam. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds G. de Vries. Geref.
Kerk (Petrakerk)9.30 u ds v. d.
Linde; 5 u ds Bijleveld. (Maranatha
kerk): 8.45 u ds Bijleveld (Openb.
belildenis); 4.30 u ds Baaven. (Mara
nathakerk) (voor kerkgangers Rapen-
burgkerk): 10.30 u ds Baaven (Openb.
belijdenis): 6 u ds v. d. Linde.
Sassenhelm Herv. Gem.: 9 en
10.30 u ds H. J. van Achterberg te
Leiden: 5 u ds W. H. Walvaart. Ge
ref. Kerk: 10 u ds H. v. d. Berg; 5
u ds J. D. te Winkel. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds L. S. den Boer.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 u en
6.30 u ds Zonneveld. Geref. Kerk: 10
en 6.30 u ds Langeler. Geref. Kerk
(Vrijgemaakt)9.30 en 3 u ds A.
Veldman.
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds
A. Oskamp en ds te Winkel Geref.
pred. te Sassenhelm.
Voorschoten Herv. Gem. (Dorps
kerk): 10 u ds Zillstra; 7 u ds Sa-
raber (HA.) (Rllndllk): 10 u ds
Meijerlng. (Hulp en Heli): 10 u ds Sa-
raber. Geref. Kerk: 9.00. 10.30 u da
Modderaar; 5 u ds Brink te Hazers-
woude. Geref. Kerk Vrügemaakt)10
u en 5 u ds J. Blokland.
Waddlnxveen Herv. Gem.: 9 30
u ds P. v. d. Heuvel te Hagesteln (be
vestiging van ds J. v. d Heuvel); 2 30
u Intrede ds J. v. d Heuvel. In ver
band met de bevestiging en Intrede
van ds v. d. Heuvel geen diensten in
het Hervormd Wijkcentrum aan de
Esdoornlaan en in Bethel. (Immanuel-
kerk): 9.30 u ds E. H. Kalkman te
Maassluis: 7 u dr. A van Haarlem.
Geref. Kerk: 9 u. 10.30 u en 6.30 tl
ds B. Koekkoek. Chr Afg. Gemeente:
9.30 en 5 u ds A. P. Verloop.
Warmond Herv. Gem.: 10 uur
(Doondienst) en 7 u ds J. M. Snijders
(Heilig Avondmaal).
Woubrugge Herv. Gem.: 9.30 en
6 30 u ds Kempenaar. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 u ds Dethmers. Ned.
Protest. Bond. (O. Raedthuys): 7 u
prof. Smits uit Den Haag.
Zevenhoven Herv. Gem.: 9.30 u
ds Rijenga. (De Hoef): 7 u ds Reijen-
ga. Geref. Kerk: 9.30 u en 7 u ds H.
A. Meinders.
10 u
Zwammerdam Herv. Gem.: 10
u ds C. L t. d. Broeck Bidstond voor
het gewas; 6.30 u de heer J. Goed
hart te Wllnis Geref. Kerk: 10 u en
6.30 u ds G. de Zeeuw te Voorscho
ten Rem Geref Gem.: 10 u ds T.
EldersMayer lStreekdienst).
