Als „groep-Aarden" in Kamer
Moeilijk afscheid
Griep? Chefarine „4"
doet wonderen!
Veel verzet in
Tweede Kamer
Drie-persoonsfractie van „tussenpartij"
Nog geen
nieuwe
partij
Hervorming Italië's
lioger onderwijs veel
te laat behandeld...
PAGINA
LEIDSCH DAGBLAD
WOENSDAG 28 FEBRUARI 1(88
(Van onze parlementaire redactie)
De breuk in de KVP is een feit geworden. Sinds gistermiddag
één uur vormen de drie radicale ex-KVP'ers Aarden, Janssen
en mej. Kessel een onafhankelijke fractie die voorlopig zal op
treden als de „groep-Aarden".
De vierde radicaal, KRO-voorzitter Van Doom, heeft zich zoals
gemeld teruggetrokken als lid van de Tweede Kamer en zal wor
den opgevolgd door een niet-radicaal. De radicale voorman drs. Bo-
gaers deelde gistermiddag mee, dat hij zijn lidmaatschap van de
KVP heeft opgezegd. Op verzoek van de fracties van de P.v.d.A. en
van D'66 zal premier De Jong morgen een verklaring afleggen, waar
in hij de positie van het kabinet ten opzichte van de nu ontstanê
situatie duidelijk zal maken.
Door het uittreden van de drie ra
dicalen loopt de KVP-fractie terug
van 42 naar 39 leden. Het regerings
gezinde blok in het parlement komt
daardoor op 83 in plaats van 86 ze
tels. zeven meer dan de absolute
meerderheid. De nieuwe driemans
fractie beschouwt zichzelf niet volle
dig als oppositie, maar wil de daden
van het kabinet-De Jong zakelijk be
oordelen.
Of de groep-Aarden het begin zal
«ijn van een nieuwe vooruitstrevende
christelijke partij is nog geen uitge
maakte zaak. De radicalen hebben
daarover nog geen beslissing geno-
Verklaring
Na deze verklaringen, slechts on
derbroken door een luidruchtige in
terruptie van het AR-kamerlid Scha
kel („concentratie door afsplitsing")
namen de twee radicalen plaats in
een bank achter de fractie van de
Boerenpartij. Mr. Van Doorn, toen al
geen lid meer van de Kamer, keek
uit een van de loges toe. Mej. Kessel,
sinds enkele dagen ziek, zal na haar
herstel ook in het radicale bankje
plaatsnemen. Tijdens een kort de
bat over de beide verklaringen deden
zowel drs. Den Uyl (PvdA) als mr.
Van Mierlo (D'66) het verzoek aan
de kamervoorzitter de premier te
vragen morgen een verklaring in de
Kamer af te leggen over de positie
van het kabinet ten opzichte van de
nieuwe situatie. De fractievoorzitters
Biesheuvel (ARP), Toxopeus (VVD),
Mellema (CHU) en Schmelzer
(KVP) vonden het verzoek overtrok
ken en overdreven, maar wilden er
zich niet tegen verzetten.
Opening
een dergelijk beleid voortvloeien,
kan waarmaken zonder samenwer
king met niet-confessionele groepe
ringen, die een gelijkgericht beleid
willen realiseren".
Verstandiger
Langdurig
Het uittredingsproces heeft giste
ren een langdurig en wat gecompli
ceerd karakter gehad met lange ver
klaringen van de verschillende be
trokkenen. Nadat de KVP-radicalen
gistermorgen om vier uur hun be
raad in Utrecht beëindigden met de
meerderheidsbeslissing (30 tegen 15),
dat de KVP moest worden verlaten,
kwam de KVP-fractie, inclusief de
radicalen, tegen elf uur aan het Bin
nenhof bijeen. Een klein half uur la
ter maakte fractievoorzitter Schmel
zer op een persconferentie de uittre
ding officieel wereldkundig. Hij gaf
een verkorte weergave van de stand
punten van de radicalen, zowel van
de vier, die geen vertrouwen meer in
de fractie hadden als van de drie (de
heren Mommersteeg, Van Schalk en
Westerterp) die in de gebeurtenissen
geen reden zagen hun vertrouwen op
te zeggen.
Om één uur, aan het begin van de
Kamervergadering deelde Kamer
voorzitter Van Thiel mee, dat mr.
Van Doorn zijn lidmaatschap beëin
digde. Waarna de heren Aarden en
Janssen in vrijwel gelijkluidende ver
klaringen hun besluit aan de Kamer
meedeelden.
Kort na de verklaringen in de ka-
er hielden de KVP-radicalen in het
kamergebouw een persconferentie
waarin zij opening van zaken gaven.
Drs. Aarden deelde daar mee, dat
mej. Kessel na haar terugkeer in de
Kamer zelf ook nog een verklaring
over haar beslissing zal afleggen. De
radicalen beschouwen zichzelf, zo
kwam tijdens deze persconferentie
vast te staan, niet als een confessio
nele groep, maar „als een groep
christenen in de Kamer". Hun posi
tie in de Tweede Kamer zal niet die
van 'n volledige oppositiepartij, maar
die van een tussenpartij zijn, ver
gelijkbaar met die van de SGP en de
GPV. De radicalen, willen de voor
stellen van het kabinet-De Jong zake
lijk bekijken. Op de vraag of zij zich
nog gebonden achten aan het mede
door hen (als KVP-ers) getekende
formatie-akkoord van april 1967 ga
ven zü geen rechtstreeks antwoord.
Drs. Bogaers heeft zijn afscheid
van de KVP gemotiveerd in een
brief, die hij tijdens de persconferen
tie voorlas: „Ik geloof er niet meer
in", aldus deze brief, „dat het zonder
een zekere scheiding der geesten
mogelijk zal zijn de KVP te maken
tot die echt-, die consequent-, die ra-
dicaalvooruitstrevende party, die de
ze tijd nodig heeft. Bovendien ont
breekt my het vertrouwen dat men
de concrete programpunten, die uit
Drs. Bogaers ging uitvoerig in op j
de gebeurtenissen tijdens 't Utrecht
se beraad van de KVP-radicalen. Hy
deelde mee dat onder andere de radi
oalen Cals. Van der Gun (secretaris
NKV) en Elsenburg (wethouder in
Amsterdam) tegen de uittreding had
den gestemd. Ook maakte hy mel
ding van een temiddernacht door
hem gedaan compromisvoorstel, dat
tot doel had het vertrouwen in de
KVP alsnog te herstellen. Over de
niet uitgetreden radicalen zei de heer
ADVERTENTIE
KAMERBREED
v,a '7Q -
MOTECHT m
P; STR. MJR.
POSTBUS 39 - HILVERSUM
Bogaers„Ik kan er begrip voor
hebben, dat er een faseverschil is.
Bepaalde personen zyn nog niet zo
ver. Dat verschilt individueel". Hy
voegde eraan toe, dat de uitgetreden
radicalen contact willen houden met
de .Achtergebleven" radicalen in de
KVP-fractie.
Mr. Van Doorn, deelde tydens de
ze persconferentie mee, dat hy het
standpunt van de uitgetreden radica
len volledig onderschreef. Omdat hy
ook voorzitter van de KRO is, vond
hy het verstandiger geen zitting in de
..groep-Aarden" en geen op de voor
grond tredende politieke rol te bly-
ven spelen. Hy ontkende, dat het be
stuur van de KRO enige druk op hem
zou hebben uitgeoefend.
Over de vraag of het uittreden uit
de tweede-kamerfractie gevolgd zal
Drs. Bogaers tijdens een pers
conferentie gistermiddag. Links
en rechts van hem de „onafhan
kelijke" kamerleden Janssen en
Aarden.
worden door soortgelijke gebeiirtenis-
sen in gemeenteraden en provinciale
staten gaven de radicalen geen ant
woord. Op de vraag hoe sterk hy zij
potentiële achterban schatte ant
woordde drs. Aarden „Ik ben optimis
tisch". Vragen over eventuele deel
neming aan komende gemeenteraads
verkiezingen (zoals wellicht in Gro
ningen) moesten onbeantwoord blij
ven, omdat de radicalen daarover
nog moeten vergaderen. Bij de oor
deelsvorming zal de opvatting van
de radicalen in de AR en de CH een
belamgryke rol spelen.
ADVERTENTIE
V/er middelen In één tablet - waaronder het betrouwbare'1
maagmiddel Chefarox helpen snel en... doen wonderen I
De vier middelen, verenigd in Chefarine
„4" - elk afzonderlijk al beroemd - wer
ken tezamen nog beter en helpen vaak
ook dan wanneer andere middelen falen.
De combinatie is ideaal om pijn of griep
snel en doeltreffend te bestrijden.
Rebellerende studenten
Ziektekosten ambtenaren
(Van onze parlementaire redactie)
De Wildervankers, die gisteren de
tribunes van de Tweede Kamer
bevolkten om daar de opheffing
van hun gemeente mee te maken
zullen vreemd hebben opgekeken.
Ze beleefden een van de belang-
rykste parlementaire gebeurtenis
sen van de afgelopen kwart eeuw.
Want zo raag men het vertrek van
de vier radicalen uit de KVP ge
rust noemen. Het kan overigens
zyn, dat de Groningse bezoekers de
ernst van de situatie niet direct
door hadden. Dat is hen dan ver
geven, want zo'n uittreding is ei-
geniyk maar een zeurderig gedoe.
Van Mierlo voorspelde vorig jaar
de ontploffing van de bestaande
partyen, maar de knal is uitgeble
ven. Wat zich de laatste dagen
heeft afgespeeld, lykt meer op een
soort tangoevalling. Iedereen is
opgelucht, dat het kind dan toch
ter wereld is. Hoe het er uit ziet is
niet eens zo belangryk. Het gaat er
vooral om dat de spanningen nu
achter de rug zyn en dat er voor
lopig 's nachts weer geslapen kan
worden.
Woorden als „scheuring", .crisis" en
„conflict" wekken aityd het ver
moeden, dat er aan het Binnenhof
zoiets aan de hand is als een chao
tische worstelparty. Dat is ook wel
zo, maar het komt zelden voor dat
de deelnemers aan zo'n conflict
met rode hoofden en schuimbek
kend tegenover elkaar staan.
Eigeniyk hebben we hier te maken
met een verkeerd stukje voorlich
ting van de parlementaire jour
nalisten, die hun verslagen de
leesbaarheid willen geven van een
sportverslag.
Uitputting
In werkeiykheid zyn politieke con
flicten alttfd zaken, waaraan veel
langdurige nachteiyke vergaderin
gen te pas komen. Er wordt daar-
by veel gerookt en wellicht gedron
ken. Na een paar van die vergade
ringen treedt dan de uitputting in.
Dezelfde woorden zUn al zo vaak
gezegd. Dezelfde standpunten zyn
al zo vaak herhaald. En dan komt
het moment, waarop het conflict
aan den volke moet worden ge
toond. Opvallend is dan, dat ieder
een zyn tegenstander ontziet. leder-
probeert de beschuldiging te zyn snor. Met zyn vreemd)
ontlopen, dat hy zyn tegenstander
op het laatste moment nog een
trap na gaf.
Gistermorgen om half twaalf verliet
drs. Schmelzer zyn fractie om de
pers te vertellen, dat zyn club niet
meer te ïymen was. Dat was toen
al geen nieuws meer. maar het was
aardig om te horen hoe drs.
Schmelzer het nieuws zou brengen.
Zelden hebben tegenstanders zo
het volle pond gekregen. Het leek
wel of de katholieke fractievoorzit
ter bepaald opgelucht was, dat hy
de tegenstellingen ln zyn fractie
eindelyk eens niet hoefde te bedek
ken met ingewikkelde woorden.
lende stem mompelt hy enkele af
scheidswoorden. De serpentines
langs de loopplank kunnen de pyn
van het afscheid niet verdryven.
Daarachter Janssen, jong nog maar
vastbesloten. Een jaar geleden
kwam hy in de Kamer vervuld van
hoop. De werkeiykheid was anders.
Zo meteen verlaat het schip het
roomse vaderland. De schare heeft
het gevoel, dat Schaepman en No-
lens het tafereel gadeslaan. En juf
frouw Kok pinkt een traan weg.
Het is waar: dit is een parodie. Maar
zo ongeveer moet het wel gegaan
zyn. Bogaers zélf sprak in zyn
brief aan de KVP waarin hy
zyn lidmaatschap opzegde van ,4e
weemoed, die aan het vertrek ei
gen is".
En een paar alinea's verder schrijft
hyJk ben dankbaar voor het
vele goeds, dat de Party (hoofd
letter P) in vele lange naoorlogse
jaren heeft gedaan voor het wel-
zyn van land en volk. Ik ben ve
len van u persooniyk erkenteiyk
voor de vriendschap en de harte-
lykheid, die ik jaren heb mogen
ondervinden."
(Van onze parlementaire
redactie)
Het is niet uitgesloten, dat de
speciale ziektekostenvoorzie
ning. die de regering voor het
overheidspersoneel wil treffen,
door de Tweede Kamer wordt
verworpen. Uit de discussie
over de regeling, die gister
avond begon en vanmiddag
werd voortgezet, viel af te lei
den, dat in vrijwel alle fracties
verzet tegen de voorgestelde
regeling bestaat.
De woordvoerders van de VVD en
D'66 spraken zich gicteravond vier
kant tegen het voorstel uit en de
fracties van de PvdA, de ARP en de
CHU leken verdeeld. De bezwaren
richtten zich vooral tegen de byzon-
dere status, die het overheidsperso
neel in dit wetsontwerp wordt toege
kend. Voorts vreest een deel van de
Kamer voor de financiële repercus
sies. die het uittreden van de ambte
naren uit de ziekenfondsen en parti
culiere verzekeringen voor deze in
stellingen krygt, waardoor de premie
voor de overige verzekerden zal op
lopen.
Bezwaren van deze aard spraken gis
teravond te berde gebracht door de
anti-revolutionaire woordvoerder mr.
Boertien, de liberaal mr. Rietkerk en
de socialist mr. Daams. Er werd spe
ciale aandacht gevraagd voor de as
surantie-tussenpersonen, die door het
wegvallen van het overheidspersoneel
schade ondervinden en de ongehuw
de ambtenaren, die een even hoge
premie moeten opbrengen als hun
collega's. Vandaag is het debat
voortgezet.
ADVERTENTIE
(Van onze Romeinse correspondent)
De Italiaanse universiteiten zyn in
de laatste weken ln rep en roer. Uit
alle universiteitssteden komen berich
ten over faculteitsgebouwen, die dag
en nacht bezet worden gehouden door
groepen studenten met de bedoeling,
dat er geen les mag worden gegeven.
In Rome heeft de rector-magnificus
al dagenlang gedreigd, dat hy (en
dat zou zeer ernstig zyn) de oeroude
traditie zal verbreken en aan de po
litie en de carabinieri toegang tot de
universiteitsstad zal geven om de be
zetters met geweld te verdryven. Het
is nog niet zover gekomen, maar er
gebeuren toch dolle dingen. Men is
al zo ver, dat er examens moeten
worden afgenomen in de open lucht,
omdat aan de professoren de toegang
tot de faculteitsgebouwen geweigerd
wordt.
De bron van de onrust vormt een
reeks hervormingen die minister Gui
wil invoeren. Zy werden al in 1965
aan het parlement voorgelegd. Had
men toen de wet behandeld en aan
genomen, dan zouden er nu waar
schijnlijk geen relletjes zyn. Maar
beide kamers moeten het voorstel nog
altyd behandelen. Minister Gui be
weert dat elk der kamers in één
week tyds dat debat kan afsluiten
Het lijkt erg weinig, maar als de ka
mers niet half maart, doch, zoals de
regeringsparty en voorstellen, op 4 of
5 april zouden worden ontbonden om
dan te volstaan met een verkiezings
campagne van 50 dagen (in plaats
van de gebruikeiyke zeventig) dan
zou men misschien deze uiterst drin
gende zaak toch kunnen afhandelen.
Communisten en fascisten zyn daar
echter tegen, zy zyn ook tegen het
wetsvoorstel-Gui, omdat ze nu een
maal tegen alles ztfn wat van de re
gering uitgaat.
Maar ook ln universitaire kringen
wordt dus het wetsvoorstel, dat eerst
vry gunstig werd ontvangen, thans
er zyn immers twee jaar verlo
pen en de wereld wyzigt zich snel
onvoldoende geacht. Het is onmoge-
lyfk te zeggen hoe groot het aantal
ls van degenen, die iets anders wen-
In de Romeinse universiteitsstad
zou men de indruk kunnen krijgen
dat de ontevredenheid vrijwel alge
meen is, maar die indruk is onjuist.
Misschien tien of twaalf procent van
de ingeschreven studenten is bij de
relletjes en het bezet houden der ge
bouwen betrokken, terwijl niemand
zeggen kan hoe de anderen, de over
grote meerderheid, er over denkt.
De grondslag van het protest is de
zelfde die men ook in andere lan
den aantreft. Tot voor kort was het
aantal universiteitsstudenten overal
gering en het ging vrywel steeds om
jongelui uit de bemiddelde stand. Do
huidige student verkeert vaak niet in
zo'n bevoorrechte positie: vandaar
de eis, dat universitair onderwys gra
tis behoort te zyn voor de geesteiyk
geschikten en dat de student van
tswege een „voorsalaris" dient to
ontvangen, dat hy eventueel later,
wanneer zyn beroep behooriyke in
komsten waarborgt, zou moeten te
rugbetalen.
„We hebben", zei drs. Schmelzer, „als
goede collega's-kamerleden afscheid
genomen en ik heb de hoop uitge
sproken dat wy elkaar in het be
lang van de publieke zaak als bur
gers van Nederland misschien nog
eens zouden kunnen vinden, zy het
als leden van verschillende frac
ties."
Eruit
Men kan zich voorstellen hoe dat
gaat. De beslissing is gevallen. De
hele fractie staat op en de radica
len lopen op hun voormalige frac
tievoorzitter toe. Aarden, bleek en
uitgeput na de vele nachteiyke ver
gaderingen, voorop. Hy legt zyn
kleine sigaartje op een van de frac
tieasbakken voor het laatst. Stil
en met doffe ogen grijpt hy de uit
gestoken hand van Schmelzer. Tril
len zyn mondhoeken? De kinderen
vliegen uit. De politieke emigran
ten trekken weg naar het be
loofde land of naar de woestyn.
Daarachter Van Doorn, oud-voorzit
ter van de KVP, voorzitter van de
KRO, zyn emotie verbergend onder
Vol begrip
De oppositie heeft de sfeer goed aan
gevuld. De fanfares en de juich
kreten bleven uit. Iedereen was vol
begrip voor het moeiiyke moment.
Den Uyl was zo zwijgzaam moge
lijk en Van Mierlo sprak van een
„moedige beslissing".
De radicalen zyn hun politieke be
staan begonnen als een groepje
uitgeputte mannen. Ze missen een
eensgezinde achterban. Dat is een
levensgroot bezwaar. Of zy het red
den zal vooral afhangen van de be
slissingen, die de radicalen in de
AR-durven nemen. Hun uittreding
die eigeniyk onvermydeiyk is, wil
het radicale experiment niet in een
mislukking eindigen zal nog veel
meer pyn kosten.
De verbondenheid aan het eigen huis
weegt by de gereformeerden veel
zwaarder dan by de katholieken,
die in versneld tempo allerlei ou
de begrippen overboord gooien.
Over een paar maanden, misschien
weken, zullen we weten of die ver
bondenheid voor velen misschien
niet te groot was.
De rozen in de tuin van kas
teel Drakensteyn hebben last van
aaltjes. De boosdoeners dragen de
fraaie naam meloidogyne hapla.
In het Nederlands heten ze dood
gewoon wortelknobbelaaltjes. Een
grondmonsteronderzoék in het
bedrijf slaboratorium voor grond
en gewasonder zoek in Oosterbeek
heeft dat gisteren uitgewezen.
Prins Claus vernam deze mede
deling in het laboratorium.
Het onderzoek vormde de offi
ciële ingebruikneming van het
vernieuwde, uitgebreide en geme
chaniseerde laboratorium, dat
gisteren en vandaag het 40-jarig
bestaan viert.
De Prins heeft het advies ge
kregen de oude rozestruiken te
verwijderen en de grond met een
radicaal middel te ontsmette n.
Daarna kan hij nieuwe rozestrui
ken laten planten.
Mr. Biesheuvel
sprak met de
AR-radicalen
(Van onze parlementaire redactie)
Het gesprek, dat de fractieleider
van de anti-revolutionairen in de
Tweede Kamer, mr. Biesheuvel gis
teravond met de radicalen in zyn par
ty heeft gehad, heeft geen directe re
sultaten opgeleverd.
Aan het gesprek, dat plaatshad in
het Dr. Kuypershuis ln Den Haag.
nam ook de vice-voorzitter van de
ARP, dr. Veerman, deel. Het had, zo
werd na afloop gezegd, een zuiver
oriënterend karakter. Nadere me
dedelingen werden niet gedaan. Hek
is niet zeker of het gesprek zal wor
den voortgezet.
Tweede Kamer
Opheffing
Wildervank
aanvaard
De Tweede Kamer heeft zich gis
teren ln meerderheid akkoord ver
klaard met de plannen tot opheffing
van de Groninger gemeente Wilder
vank en de opdeling van deze ge
meente over Veendam en Onstwed-
de, welke laatste gemeente, dank zy
een voorstel van de anti-revolutio
naire afgevaardigde M. W. Schakel
voortaan Stadskanaal zal worden ge
noemd. Het wetsontwerp, dat ae
nieuwe bestuuriytoe indeling ln de
kanaalstreek regelt, werd na een
kort, maar intensief debat by zitten
en opstaan aanvaard. Tegen stemden
een tiental socialisten, vyf liberalen
alsmede de voltallige fracties van de
Boerenparty, de PSP, de CPN en de
SGP.
Minister Beernink van Binnenland
se Zaken wist de meerderheid van de
Kamer te overtuigen van het belang
om Stadskanaal, dat thans bestuur
lijk is verdeeld over Onstwedde en
Wildervank, maar dat in sociaal eco
nomisch en cultureel opzicht een
hechte eenheid vormt, in één krach
tige gemeente onder te brengen.
Voor stabiliteit
der rentetarieven
Na afloop van de bijeenkomst van
de ministers van Financiën der Euro
pese Economische Gemeenschap, ia
gisteren in Rome een communiqué
uitgegeven, waarin o.m. staat dat
door middel van een gezamenlijke
krachtsinspanning zal worden ge
tracht de rentetarieven in de zes lan
den stabiel te houden.
De ministers hebben voorts gespro
ken over de diverse aspecten van de
herziening van de statuten van het
Internationale Monetaire Fonds. Biy-
kens het communiqué is er geen ver
andering gekomen in het standpunt
dat de ministers reeds by verschei
dens gelegenheden hebben geformu
leerd en met name tydens hun vo
rige byeenkomst in Parys op 15 de
cember jl. De ministers handhaven
het gemeenschappeiyke standpunt,
dat by die gelegenheid is ingenomen.
Zy hebben van gedachten gewisseld
over de stand van de onderhand e-
lingen binnen het IMF over het
i scheppen van byzondere trekkings-
j rechten. En hebben de nog open-
staande vraagstukken besproken om
i tot een zo groot mogelijke coördina-
i t'e van hun opvattingen te komen.
