Nieuwe visie op werk
van Herman Heijer mans
Limburgse leut viert
in Leiden hoogtij
Als het u om de
goede, pure tabak gaat
Duizenden
sigaretten
ontvreemd
CARNAVAL NUT
EN VERMAAK
Dipl
LEIDEN IN 1967
Een boeiend boek
van dr. E. de Jong
Leidenaar (42) stal
tienduizend gulden
MAANDAG 26 FEBRUARI 1968
Bij inbraak
in Leiden:
Niet minder dan 3800 pakjes
sigaretten zijn in het afgelo
pen weekeinde ontvreemd
bij een inbraak in een ta-
baksgrossierderij aan de Ou
de Vest in Leiden. De gesto
len sigaretten vertegenwoor
digden een waarde van
6000,—.
De inbraak moet in de periode
tussen vrijdagavond zes uur
en zondagavond half tien
zijn gepleegd. De daders
hebben de toegangsdeur van
de grossierderij geforceerd
en vervolgens de kantoor
ruimten geheel doorzocht.
De inbrekers konden er ken
nelijk niets van hun gading
vinden, waarop zij zich toe
gang verschaften, waar
schijnlijk met een valse sleu
tel, tot het magazijn. Daar
werden de sigaretten, van
verschillende merken, buit
gemaakt.
LEIDSCH DAGBLAD
„Nut en Vermaak" heeft vele trou-
aanhangers, die ook zaterdag, in
veelal potsierlijke kledij, weer pre
sent waren en zich overgaven aan
recht vrolijke carnavalsstem
ming, die vooral in de nachtelijke
haar hoogtepunt bereikte. Daar-
zorgden dan ook een boerenka-
pel onder leiding van boer Gijs en
het Perdido-kwartet van Wim Cra-
na. Populair was in deze mengeling
'an klanken de feestneus van Mien.
De carnavalvierders hadden deze
avond hun fantasie de vrije loop ge
laten, waarbij het hun vooral niet
aan originaliteit ontbrak. Zo was er
epn aardige groep van drie aapjes,
die het horen, zien en zwijgen een
nogal luidruchtige gestalte gaf.
Met een clown, die tot aan het dé
masqué goed in zijn rol bleef, moest
deze groep loten om de hoogste eer,
de wisselbeker van Nut en Vermaak.
de clown ten deel viel. Leen
Jongewaard en zuster Klivia. twee
dames waren in de huid van dit be
kende t.v.-paar gekropen, zorgden
kostelijke „Ja zuster, nee
zuster". Haremdames en zigeunerin-
blijven, dat bleek ook deze avond
het op een carnaval nog altijd goed
Bar ends alhier is benoemd doen. Bijzonder fraai men had zich
tot gecommitteerde, tevens plaatse- ervoor in jacquet en avondkleding
lijk voorzitter bij de politie-examens i gestoken was de groep „een avond-
de Politie-Opleidingsschool te
Examens nijver
heidsonderwijs
Mej. E. C. C. Oppenoorth alhier is
benoemd tot lid en voorzitster van
het examen ter verkrijging van de
akte van bekwaamheid voor nijver
heidsonderwijs Na. Tot leden zijn
voorts benoemd de dames G. J. Ver-
brugge, G. N. Meurs en H. M. J. W. J.
Kortmann alhier. M. C. van den
Berg te Alphen aan den Rijn. C. J.
IJdo-Barreveld te Voorhout. J. Pronk
en J. Vink te Katwijk en Ch. A.
der Schoot-Fenijn te Leimuiden.
Prof. C. Soeteman alhier is
noemd tot lid en voorzitter van
examencommissie Duits l.o. 1968
Examens
politiediploma
Traditiegetrouw zorgde de bekende Leidse vereniging ,,Nut
en Vermaak" (94 jaar) in deze carnavalstijd zaterdag in Den
Burcht voor een avond en nacht van Limburgse leut.
origineel Joy frisdrank; individueel
heren ls*e pr. „Mephisto" (fraai)
ic i .Clown" imet wisselbe
ker) en idem origineel „Flintstone".
De voorzitter van Nut en
Vermaak", de heer J. Oudshoorn,
reikt de wisselbeker uit aan de
cloton, die het hoogst aantal pun
ten in de wacht wist te slepen. In
het midden een Turks paar, dat
in de groep „fraaiste paren" een
eerste prijs verwierf.
(Foto L.D. Holvast).
ADVERTENTIE
3uick Up...'t is goed. Ko drinkt 't
F. v. d. Scheer
verlaat Leidse
politiedienst
Op donderdag 29 februari as.
de adjudant van politie, F. van
Scheer, de politiedienst verlaten.
Die dag zal hjj ln besloten kring
afscheid nemen van superieuren, col
lega's en oud-collega's, terwijl van
af 11.30 uur voor alle belangstellen
den gelegenheid bestaat hem tot af
scheid de hand te drukken in de kan
tine van het Leidse bureau van po
litie aan de Zonneveldstraat.
ADVERTENTIE
(Hoe minder gesaust, hoe liever...)
"S
oma zwemmen i
In de Leidse „Overdekte" hebben
zaterdag vele jongens en meisjes om
het A-, dan wel B-diploma gezwom-
Diploma A werd uitgereikt aan:
Simon Kralt, Pieker Kralt, Marinus
Kriek, Leo Oostenbrug, Jan Ruwaard,
Nicolaas van Groeningen. Maria Ma-
surel, Aagje Noort, Mirjan Lang-
hout, Christine Kasteleyn. Elly v d.
Werf, Helma Baart. Jolanda ten Ha
ken, Catharina Kriek. Lourentia Ver
hoeven, Marijke Verhoeven, Alberdi-
na Hogewoning, Els Stigter, Jean-
nette Vonk, Carla Auïich, Maria Cos-
ter Sjonny Brederode, Michael Ro
bertson. Jacoba Zandvliet. Andries
Knevel, Bernardus Zandvliet. Petrus
de Zwart, Adriaan Hogewoning, Jo
hannes v. d. Ploeg. Rene Kloos, Theo-
dorus Overdyk Ineke Boelee Jacque
line Stigter, Carola Coster. Sylvia
Hermans. Dina Hillebrand, Johanna
Stigter, Gerardus v. Berkel; het di
ploma B aan: Andreas Voordouw,
Magdalena Verschoor. Adrianus Olij-
erhoek, Melania Bokern, Harm Jan
ten Wolde, Christiaan Knook, Peter
van Dongen, Walter Vesseur, John
Voordouw. .Tohannes Hollebeek. Ru-
Acarlemische
examens
Aan de Leidse Universiteit zijn ge
slaagd voor de volgende examens:
dolf Ruwaard. Marion Rhynsburger, kandidaats niet-westerse sociologie de
Cornelis v. a. Kroef. Martinus He- heer W A. RohmanShadid (Leiden) nale wedstrijd
ruer, Johanna Nonkes, Gine Filippo, i kandidaats Nederlandse taal- en let-
Casper v. d. Vijver. Maria Cars- j terkunde de heer C. H. Tetteroo
tens, Gerry Uit den Boogaard, Harm (Rotterdam»; kaniddaats Slavische
Jan van Hoven, Margaretha van der taal- en letterkunde de heer R. C. R.
Hout. Bernardus Wisman. I Siekman (Den Haag).
Metselen met
baksteen
Amsterdam; de heer A. L. de Boe:
te Haarlem is in gelijke functie be
noemd aan de Opleidingsschool voor
gemeentepolitie te Wassenaar Tot
gecommitteerden elders zyn voorts
nog benoemd de heren mr J. Blan
ken te Katwijk aan Zee, G. van Dijk
te Voorschoten, N. G. Groothuyse te
Alphen, A. Kieft. te Wassenaar. A.
Koerten te Oegstgeest, C. G. J. Pe
ters te Voorschoten, B. Roeleveld en
A. Sluimers te Wassenaar, J. A. H.
Stokreef te Badhoevedorp, P. Ver
hoef te Noordwyk en mej. mr. M. J.
Zeelenberg te Leiden.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
L. Bauma; Adriana Wllhelmina, d. v.
J, W. van Buuren en M. van Kranen
burg; Pieternella. d. v. J. W. van Buu
ren en M. van Kranenburg; Saskia, d.
je uit, goed voor U". Reeds bij de
aanvang van het feest zag het ernaar
uit. dat deze groep hoge ogen zou
gooien.
Onder leiding van de heer Th.
Geels, die geassisteerd werd door de
heer en mevr. I. Boon-Schld, was
een jury lang aan het werk om tot
een eerlijke puntenverdeling te ko
men. Eerst om één uur in de nacht
werd, temidden van een vrolijke car
navalsstemming. het resultaat be
kend. De uitslag luidt als volgt: af
deling groepen 1ste pr. „Uit goed
voor U" (fraai), idem geestig „De
kaartclub", idem origineel „Horen,
zien en zwijgen", afdeling paren 1ste
pr. „Turks paar" (fraai), idem gees
tig „Wijn en whisky", idem origineel
„Ja zuster, nee zuster", individueel
dames: 1ste pr. zigeunerin (fraai),
idem geestig „Badmode 1900". idem
zwaai; Benjamin
Raaphorst en A. I
Petronella, d. v. C. A. Sprokholt
Heijer
Richard.
Harteveld: Cynthia
Marco,
van der Toorn; Tim
Loet tassen
de spaken
de Vrind i
Een 9-jarige jongen uit Zoeterwou-
M Mulder; Gerrit Johannes, z. v.de kwam zaterdagochtend omstreeks
G. de Mare en J. Noort. tien uur op de Haarlemmerstraat in
GETROUWD Leiden met zijn rechtervoet tussen de
A J. van Rhee en J. J. van Dissel: spaken van een bromfiets. De knaap
H W. Diehl en A. M. de Jong. zat, achterop de brommer van zijn
OVERLEDEN (33-jarige) broer. Hij kreeg een ge-
H J van der Kaaij. 9 jr.. vrouw; kneusde en ontvelde voet en moest
- - - - dQor de EHD naaJ. het st Elibath-
Ziekenhuis worden overgebracht.
65 jr.. echtgenote van J. Blok.
de Mer-
Loop der Leidse bevolking over het jaar 1967.
Bevolking op 31 december 1966
Vermeerdering door:
a. geboorten
b. vestiging
Vermindering door:
a. overlijden
b. vertrek
3549 3559 7108
M V Totaal
461 331 792
2798 2971 5769
3259 3302 6561
STUDIE VAN DRAMATOLOOG
Voor mij ligt een boek in fris rood omslag. Naast mij zit de
man die daar alles van weet. die daar jaren van studie aan gaf.
Die met de inhoud vertrouwd is als geen ander. Die man is
dr. E. de Jong uit Zeist. Hij woont in een mooi huis aan de
Oranje Nassaulaan. Heerlijke tuin. ruim uitzicht. „Wat wil je
nog meer verlangen?", zegt hij. Maar De Jong is een Drent.
Er leeft in zijn hart nog wel een verlangen naar de stilte daar,
naar dat ongerepte. „Maar je hebt hier je werk". Dat werk is
De Jongs leraarschap aan het le Chr. Lyceum te Zeist.
Bevolking op 31 december 1967 50799 5:
Aantal voltrokken huwelijken 969 'vorig jaar 937)
Aantal ingeschreven echtscheidingen 94 (vorig jaar 65)
is trouwens nog méér Htf is
ook docent Nederlandse Letterkunde
de „Akademie voor expressie
door woord en gebaar" te Utrecht en
docent Nederlandse Letterkunde aan
de Gelderse leergangen. Er blijft dus
weinig vrije tijd over om nog verder
te gaan dan dat ene 156 pagina's tel
lende boek met rode omslag. Het zou
genoeg kunnen zijn. want het is op
dit boek, dat de heer De Jong aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht pro
moveerde op het proefschrift „Her
man Heijermans en de vernieuwing
van het Europese drama". Daarmee
verwierf hij de graad van doctor in
de letteren. De Jong is dus een dra-
matoloog, een man die van de stu
die van het drama zijn 1 evenswerk
maakt. Want hij gaat verder. Na dit
proefschrift komt er nog een boek
waarin de heer De Jong zal toeko
men aan zaken die hij in de sfeer van
ztfn onderzoek moest laten varen,
omdat zij niet comparatistisch waren
(bijv. de symboliek). We zeiden het
al: De Jong is een Drent, een door
zetter dus!
Vergelijkingen
Evert de Jong in 1924 in Zuidlaren
geboren, zat in 1954 bij de keuze van
de richting in zijn studie voor een
grote moeilijkheid. „Ik was van plan
te promoveren op Heijermans. Dat
plan was er al voor mijn kandidaats
examen. Juist in die tijd promoveer
de in Amerika Seymour L. Flax-
man op „Herman Heijermans and
his dramas".
Voorts was er nog de Imponerende
studie van Hunningher. Voor mij was
de zaak dus verkeken, maar ik gooi
de het over een andere boeg".
En nu ligt hier dan toch een boek
over Herman Heijermans. In zijn
verantwoording schrijft de heer De
Jong: „In december 1954 werd aan
prof. dr. G. A. van Es te Groningen,
ter gelegenheid van zijn 50ste ver
jaardag. een „donum natalicium"
aangeboden, een bundel opstellen
van leerlingen en oud-leerlingen. Het
is mijn bijdrage hiertoe die. mis
schien nog niet het eigenlijke begin
van maar toch wel de aanleiding
is geweest tot het schrijven van deze
studie over Heijermans. In dit opstel
waren punt voor punt de argumenten
weerlegd, die H. W. J. Kroes had
aangevoerd ter verdediging van zijn
stelling dat „Op hoop van zegen" af
hankelijk was van Hauptmanns „Die
Weber". Tijdens, of wellicht correc
ter na het schrijven van dit opstel,
begon het besef te dagen dat Heijer
mans niet alleen onafhankelijk
van Hauptmann, maar dat de bouw
van beide drama's principieel
schilde. Het gevolg hiervan was
veel breder opgezette vergelijking
van „Op hoop van zegen" met „Die
Weber" en tevens met „Steunpilaren
der maatschappij" van Ibsen en
ders tot the sea" van Syngq. En wat
aanvankelijk slechts een vermoeden
was, leek door deze vergelijking be
waarheid: Heijermans had in
stuk een „nieuwe" dramatische
vorm gecreëerd"
Vernieuwing
De Jong noemde dat nieuwe „sta
tisch". Dat betekent dat bijv. in het
drama „Op hoop van zegen" een si
tuatie wordt uitgebeeld die in princi
pe niet verandert. Bij de gewone
traditionele drama's was dat niet zo.
„Ik heb deze „ontwikkelingsdra
ma's" genoemd. Jarenlang heb ik
niet anders gedaan dan onderzoeken
wat in Nederland op het gebied van
de literatuur van het drama aanwe
zig was.
Ik kwam tot de conclusie dat de
principiële vernieuwing van het
drama niet was opgemerkt. Het
stond vast dat ik niet als Neerlan
dicus zou promoveren. Ik ben naar
prof. Brandt Corstius gegaan met
mijn visie op „Op hoop van zegen"
hij heeft mij toen als promoven
dus geaccepteerd. Tien ik zover
heb ik opnieuw alle drama's
geanalyseerd en zoveel mogelijk ver
geleken met andere drama's, toen
bleek dat Heijermans behalve „Op
hoop van zegen" ook andere dra-
heeft geschreven, die men
statisch kon noemen. Tijdens het
onderzoek bleek ook dat Heijer
mans niet helemaal alleen stond in
deze vernieuwing (vooral Tsjechow
en ook Strindberg, die in bepaalde
drama's echt elementen heeft die
duidelijk wijzen naar het statische».
Nog een andere merkwaardig e
ontdekking was, dat Maeterlinck de
enige schrijver was voo r wie de
term „theaterstatiek" werd ge
bruikt.
Dat betreft slechts drie eenacters.
voor de rest schrijft Maeterlinck
gewone ontwikkelingsdrama's. Hij
verloochent later als 't ware dat
statische element door te zeggen:
„Static, it was an invention, a
theory of my youth
Al pratend bladert De Jong In
zijn boek. „AI die parte analyses
had ik als brosktukken bijeen ge
gaard. Er moést een boek van ko
men. En het kwam ervan, u ziet
het.
Bü Heijermans wa* de ooreaak
van mislukking ln de meeste geval
len juist zijn statische aanleg. Was
hij diep geroerd dan kwam er een
geslaagd werkstuk. U wéét het, ik
zei het al, er komt nóg een boek.
Volgens my is deze verandering
op het gebied van het drama pa
rallel aan de verandering op het
gebied van de beeldende kunst. Er
kan daar hier niet dieper op wor
den ingegaan, hoe verleidelijk ook.
maar het valt buiten het kader van
deze studie."
De heer De Jong ziet 1.900 als een
héél belangrijk breukjaar in de ont
wikkeling. In dezelfde tijd is ook de
relaviteitstheorie uitgevonden en in
de moderne psychologie is een ont
wikkeling herkenbaar die al volko
men parallel is aan de verandering
die zich voltrok in het drama In de
traditionele psychologie gaat men
de hele ontwikkeling na van de
Er is nu een stroming waarbij
men dus uitgaat van de situatie zo
als die nü is. De Griekse gedachte
is volkomen doorbroken, in beelden
de kunst en natuurwetenschap!
Dr. De jong ls er stellig van
overtuigd, dat in de literatuur 1900
een zeer belangrijk jaar zal worden.
Hij zegt daarover in zijn proef-
Evenals vorig jaar zal de natio-
het metselen met
baksteen ook dit Jaar worden inge
past in de te Utrecht te houden na
tionale beroepenmanifestatie. Aan de
ze landelijke wedstrijd gaan de re
gionale voorwedstrijden vooraf. In de
ze regionale strtfd hebben zich o.a.
geplaatst P. H. Hannaart in Leiden
en H. N. Steenvoorden uit Noord-
wijk, leerlingen van een technische
school in de Sleutelstad.
Uit een in de Leidse Bolwerk-
steeg geparkeerde auto is in de nacht
van vrijdag op zaterdag een draag
bare autoradio ter waarde van bijna
honderd gulden ontvreemd. Ei- is van
de diefstal aangifte gedaan bij de
politie.
Bromfietser
aangereden
Een 20-jarige inwoonster van Sas
sen helm is vanochtend omstreeks 11
uur op het rijwielpad langs de Leid-
"J seweg in Voorschoten ter hoogte i
schrift byzondere dingen. Zeker is,
de Zilverfabriek, door
t Werkstuk ran De Jong gen (bestuurd door een 60-jarige Rot-
de literatuur over Herman He,,er- terdammen, die het terrein van de
mans zeer is verrukt. Zeker is, dat fabriek wilde oprijden, aangereden,
r O 7. ï- ?an°n,t? mTea" het Het slachtoffer is met een zware her-
boek dat bu J. B. Wolters te Gro- senachudding overgebracht naar het
ningen Is uitgegeven tot brede dis- Academisch Ziekenhui in Leiden,
cussies aanleiding zal geven.
De Leidse politie heeft de vorige week een 42-jarige visser uit Leiden aan
gehouden, die van gelddiefstal werd verdacht.
De Leidenaar gaf toe omstreeks half januari een bedrag van tienduizend
gulden te hebben gestolen van een bejaarde bewoonster van de Haarlem-
DR. E. DE JONG
