„Ik zie geen verschil tussen
schouwburg
.v.
doefu
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1903
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
David Koning wil discussie over toneel- en t.v.-kritieken
(Van onze r.t.v.-m ede werkster)
David Koning, dramaturg bij de NCRV-televisie is boos. Boos
over de onevenredig grote aandacht die toneelpremières in de
schouwburg krijgen vergeleken met televisiepremières. Hij
heeft nu een open brief geschreven aan de toneel- en televisie
critici waarin hij memoreert dat van overheidswege ook voor
t.v.-toneel subsidies worden verschaft en dat op de laatst ge
houden conferentie der Nederlandse letteren een resolutie is
aangenomen volgens welke de uitzending van een televisiespel
wordt gelijkgesteld met de publikatie van een werk van litte
ratuur.
Desondanks, vindt hij, wordt er
door de pers een betreurenswaardige
discriminatie toegepast. De vertonin
gen via het scherm krijgen aanzien
lijk minder gespecialiseerde
aandacht dan premières in de
schouwburg en dat nog wel terwijl
een tv-stuk meer mensen trekt dan
een zaalstuk.
Aanleiding voor al deze veront
waardiging is een tweetal gebeurte
nissen: de première van „Interview"
van Marie Sophie Nathusius. dat in
1965 de Van der Vies-prijs kreeg en
de t-v.-première van „De
jaargetijden" van Lizzy Sara May,
dat in 1966 dezelfde prtfs kreeg toe
gekend. Aan het eerste stuk wer
den hele kolommen gewijd door echte
toneelcritici, over het laatste zijn ter
loops enkele zinnetjes geschreven,
r door tv-critici die niet gespe
cialiseerd zijn.
.Die brief van mij", vertelt ons
David Koning, „moet u zien als een
bijdrage om de discussie over het
tv-becritiseren op gang te brengen.
Die brief heb ik uiterst gereserveerd
geschreven. Ik heb er overigens nog
geen reacties op gehad, maar die
zullen nog wel komen".
„Kijk, ik heb jarenlang toneelkri
tieken, ook op tv-gebied geschreven;
ik weet dus wel een beetje wat er op
dit terrein te koop is. Een première
dan ook, is voor mij altijd een
première geweest: ik zie dat verschil
niet zo tussen schouwburg en televi-
Maar ik geloof dat ik op dat
punt alleen sta. Toen ik jaren ge
leden bij de NCRV kwam, was to
neel hier een betrekkelijk onontgon
nen terrein".
Ik geloof dat er nu iets veranderd
Is. We zijn hier allerlei nieuwe ter
reinen aan het ontginnen. Ons toneel
is niet braaf en zoet. We blijven
beslist niet buiten schot. We zijn
nota bene de eerste geweest die
Ionesoo hebben laten spelen, we ko
men aanzetten met Beckett en de
Radetskymars. dat zou een aantal
jaren geleden toch ook niet mogelijk
zijn geweest. Natuurlijk hebben wij
een bepaalde visie en die moet ook
merkbaar zijn in onze t.v.-spelen.
Maar achteraan lopen wij bepaald
niet. Men kan wel zeggen dat het
tv-publiek niet gericht kijkt, zoals de
schouwburgbezoeker, maar het aan
tal kijkers dat wel gericht kijkt, is
bij tv nog altijd vele keren groter
dan 20 gevulde zalen".
Woïiderdoos
„Televisiespelen beleven maar één
opvoering, zegt men en toneel 30
of 40 voorstellingen, dat is ook niet
helemaal waar. Het vorige stuk van
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiH
Je stuurt naar
de Koninklijke
Schouwburg
toch ook geen
sportredacteur
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
Lizzy Sara May heeft twee televisie
opvoeringen beleefd en ls in verta
ling naar verschillende landen ver
kocht en daar gespeeld. Bovendien,
welke toneelkijker gaat meer dan
één keer een bepaald stuk zien?
Ook televisietoneel richt zich op één
mens tegelijk, een gemiddeld kijkers
publiek bestaat niet, dat is een non-
senskreet.
DAVID KONING
Waar ik nu voor zou willen pleiten
is dit: laat belangrijke tv-toneelpre-
mières, vooral als het gazt om oor
spronkelijk Nederlands werk door
toneelcritici beoordelen. Je stuurt
Gisteren zijn in circus Bol-1 Kluk Kluk lag lekker in zijn
tini televisie-opnamen gemaakt tentje te slapen, toen Pipo begon
voor de serie Pipo de Clown. kamelen te dresseren. De Indiaan I
ADVERTENTIE
Quick Up...'t is goed. Ko drinkt 't
Real-Spartak
op de tv
De NTS zendt woensdag 6 maart
van 20.25 tot 22.15 uur op Nederland
1 een rechtstreekse reportage uit van
de voetbalwedstrijd Real Madrid
Spar tak Praag, die in het Bernabeu-
stadion in Madrid wordt gespeeld.
Het betreft hier de eerste wedstrijd
serie kwartfinales van het toer-
om de Europacup voor lands
kampioenen.
de Koninklijke Schouwburg toch
ook geen sportverslaggever?
Ja, u kunt wel aanvoeren dat je
moeilijk drie, vier vakmensen 's a-
vonds naar de tv kan laten kijken,
r waarvoor is het dan in 's he
melsnaam nodig om een kritiek te
schrijven over bijna alles wat er op
avond op de tv te zren ls? Die
tijd zijn we toch wel een beetje
te boven dat wij tv nog beschouwen
;en wonderdoos waar je niet over
uitgesproken raakt! Ik stel voor:
haal één interessant onderwerp uit
het aanbod van beide netten en laat
dan een vakman daar kritisch
schrijven".
D'66 vraagt naar
mogelijkheden van
regionale zenders
(Van onze parlementaire redactie)
De tweede kamerleden Visser en
Dijkstra (beiden D'66) hebben de mi
nisters van Verkeer en Waterstaat
en van CRM schriftelijk gevraagd
welke technische mogelijkheden twee
plaatselijke radiostations in Amster
dam, Den Haag en Rotterdam zou
den hebben en een plaatselijk radio
station in Groningen. Utrecht. Breda,
Vlaardingen, Zwolle. Hilversum,
Eindhoven, Dordrecht, Twente
(streekzender voor Hengelo. Almelo
en Enschede) en Maastricht. Beide
kamerleden zien in dergelijke plaat
selijke radiostations, die het grond
gebied van de desbetreffende ge
meenten tot in alle uithoeken bestrij
ken, een belangrijk middel voor een
deugdelijk functioneren van de plaat
selijke democratie. Het is voor po
tentiële initiatiefnemers echter niet
mogelijk om plannen uit te werken,
zolang zij niet beschikken over gege
vens waaruit blijkt welke technische
mogelijkheden zich ter plaatse voor
doen. Het ontbreken van deze gege
vens staat volgens de vragenstellers
derhalve een mogelijkheid tot verde
re ontwikkeling van de plaatselijke
democratie in de weg.
Opleidings
instituut
voor r.t.v.
(Van onze Haagse correspondent)
In Den Haag is gisteren door mi
nister Udink, namens de Nederland
se staat, de Wereldomroep en Phi
lips een overeenkomst ondertekend
over de samenwerking in een oplei
dingsinstituut voor radio- en televi
siemedewerkers uit ontwikkelings
landen. Het instituut, dat jaarlijks
ongeveer veertig deelnemers uit
jonge landen hoopt te ontvangen,
zal worden gevestigd op het terrein
van de Wereldomroep in Hilversum.
De eerste cursus begint in augustus.
Aan de financiering van de bouw
van het centrum neemt de staat
deel voor een bedrag van 500.000
gulden. Philips zal hetzelfde bedrag
fourneren voor het instrumentarium.
Beide instanties zullen bovendien
jaarlijks bijdragen leveren aan de
exploitatie. De Wereldomroep levert
het gespecialiseerde personeel voor
de opleidingen, die alle facetten van
radio- en tv-werk omvatten.
De NTS zendt drie reportages
uit van de wereldkampioenschappen
kunst/rijden die de volgende week in
Genève worden gehouden en wel op
donderdag 29 februari van 18.30 tot
18.50 uur op Nederland 2 (paren),
vrijdag 1 maart van 22.50 tot 23.15
uur op Nederland 1 (heren) en za
terdag 2 maart van 22.50 tot 23.15
uur op Nederland 1 (dames».
ADVERTENTIE
Lezen1?
n romantisch.
fascinerende verhak
Want boekdeenfregatten ^'^omances opbjjjy
en "ouvve,^
r^rio rozen, üv .rtneo.rn #rw hnauu.
NEDERLAND 1 TROS
6.50 uur Pipo de clown
7.00 uur Nieuws
Mr. Ed, het sprekende paard
Mr. Terrific (kleur)
Journaal en weeroverzicht
Vrij worstelen
John Woodhouse's verzoekprogramma
Moment
Danger man: „Menselijke ruilhandel"
Laatste nieuws
Sluiting
7.06 i
8.20
9.15 i
10.40 i
10.45 1
NEDERLAND 2 AVRO
9.50 i
10.20 1
10.25 1
Pipo de clown
Week journaal voor slechthorenden
Open oog; tips voor het weekend
Journaal en weeroverzicht
Peyton place
AVRO's Sportpanorama
AVRO's Televizier
Laatste nieuws
Sluiting
UIT HET RADIOPROGRAMMA:
Hilversum 1
m
Het wereldkampioenschap hardrijden op
de schaats voor heren
Uto Ughi, riool en Tullio Macoggi, piano
en cfióteren
„De thuiskomst"
„De thuiskomst" van Harold
Pinter ging op 1 januari 1966,
een half jaar na de Londense
première, in Nederland van start,
onder regie van Walter Kous.
wiens vierde Pinter-regie dit was.
In Engeland was „The homeco
ming" met gemengde gevoelens
ontvangen, al werd het onmid
dellijk herkend als een .groot"
ituk (Harold Habson noemde
aet in de Sunday Times „het
mapste stuk dat Pinter ooit ge
schreven heeft"), en hetzelfde
gebeurde in Nederland.
Alle critici waren het er over
eens dat Pinter met dit stuk een
'an zijn belangrijkste werken ge
schreven had, en ook de voorstel
ling werd algemeen geprezen.
De kritiek roemde over het al
gemeen het spel van Guus Her
mes en Ton van Duinhoven,
prees verder Piet Römer en John
Koch, en liet zich wat aarzelen -
der uit over Ann Hasekamp en
Peter Oosthoek, het thuiskomen
de echtpaar. Merkwaardig ge
noeg is gisteravond de verwach
ting dat Els van Rooden, die nu
de rol van Ann speelde, de ver
eiste vulgariteit mee zou bren
gen voor de vrouwelijke hoofd
rol. toch niet in vervulling ge
gaan.
Ook de (overigens bewonde
renswaardige) wijze waarop Ton
van Duinhoven zijn rol speelde
klopte voor ons gevoel niet hele
maal. En Guus Hermus? Een
meesterlijke creatie ongetwijfeld,
maar zo doorwerkt dat je begon
met hem te bewonderen, inplaats
van in hem te geloven. Dui
delijk is dat Pinter in toneel
vorm een trap geeft te
gen de schijnbare communi
catie door middel van de rede.
„Naar mijn gevoel", heeft Pin
ter eens gezegd, „is er by de
mensen minder sprake van on
geschiktheid tot communicatie,
maar veel meer van een opzet
telijk afzien van iedere verstand
houding". Pinter heeft dit, in een
overigens naturalistische zetting,
proberen duideltfk te maken met
het brede gebaar van een Griek
se tragedie waarin gevoelens,
handelingen, vijandschap en
egocentriteit op een groter
schaal zijn uitgezet dan de men
sen die het spelen moeten. Van
daar vermoedelijk die vreemde
spanning, die in alle rollen op de
een of andere manier te bespeu
ren viel. Nog voor dat hij dit
stuk schreef, werd Pinter eens
gevraagd waarover zijn stukken
nu eigenlijk gingen? „Over de
wezel onder de theekast", zei hij
vrij vertaald (the Weasel under
the cocktailcabinet). Een wezel,
weet Van Dale te melden ,is een
klein, schuw, marterachtig roof-
diertje".
VOOR VRIJDAG 28 FEBRUARI
Hilversum 1, 402 m
NCRV: 18.00 Kerkorgelconcert: klass.
n mod. muz. 18.30 Nws. en weer-
raatje. 18.45 Act. 19.00 Lichte muz.
oor de tieners. 19.40 Wereldpanora-
Nws. 22.40 All-In: gev.
progr. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum 2, 298 m
VPRO: 18.00 Nws. 18.15 Ber. 18120
Uitzending van het Gereformeerd Po-
ik Verb.: Duidelijkheid s.v.p. Spre-
De heer J. van der Jagt, lid
19.20 De Nederlander van mor-
>zing. 19.30 Nws. 19.35 Criterium:
muzikale lezing. 20.45 Reportage over
Pakistan VARA: 21.00 Reportage we
reldkampioenschap hardrijden op de
Nws. 22.40 Act. 22.55 Lichte
grammuz. 23.55-24.00 Nws.
GRAMMOFOONPLATEN-
PROGRAMMA
(Over de 4e U|n) van 18-20 uur.
I. Gioacchino Rossini. Ouverture „La
Cenerentola" (8 min.) Philharmonia
Orkest o.l.v. Tullio Serafin.
II. Vincenzo Bellini. 1.
„La i
i Orkest o.l.
Davis. 2. uit „I Purltanl" Qui
(6 min.) Anna Moffo. sopraan.
III. Giuseppe Verdi. I. uit „Rlgo-
etto". Gualtier Maldé! Caro nome
1.) Anna Moffo. sopraan. 2,
La Traviata". Voorspelen tot het le en
te bedrijf (8 min.) RIAS Symphonle
Orkest Berlijn o.l.v. Ferenc Frlcsay.
Phllharmo-
IV Pletro Mascagni. Ii
Cornell McNeil; Ma-
Molinari Pradelll.
VOOR ZATERDAG 24 FEBRUARI
Hilversum 1. 402 m
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Stereo: klass. vioolconcert
(gr.). 7.30 Nws. 7.32 Act. 7.45 Mod.
kamermuz. 8.00 Nws. 8.10 Stereo: Oew.
(gr.)) 8.30 Nws. 8.32 V. d. huis-
t 9.15 Muzalek; gev. muz.progr.
reo: Country and Western Express (gr.)
12.15 Martber. 12.17 Overheidsvoorlich
ting: Exportlviteiten. Nws.. wenken en
adviezen op exportgebied. 12 f27 Mede
delingen voor land- en tuinbouw. 1230
Nws. 12.40 Act. 12.50 Zonder grenzen:
een rubriek over missie en zending.
NRU13.00 Vliegende schijven: pla-
tenprogr. v. d. militairen. KRO: 14.00
P.M.: famllleprogr. (16.00-16 02 Nws
NRU: 16.30 Franse les. HIRO: 17.00
Klankbeeld over alcoholgebruik. KROt
1730 Voor de tieners.
7.20 Soc. strijdlied. 7.23 Lichte l
VPRO: 7.55 Deze dag. VARAt
Sores van Dorus licht progr
1050 Wegwijs tips voor trips en va-
noo Nws 1102 Final is4"
i Metropole orkest 1215 Voor nu en
later lezing 1227 Mededelingen tbv
land- en tuinbouw 1230 Actueel sport-
1400 Uitlaat progr
1440 Radio Jazz Magazine «jttu ïouo
Reportages van de wereldkampioen
schappen hardrijden op de schaats voor
heren afgewisseld met grammuziek
16.00—16.02 Nws. VARA: 16.30 Ver
volg wereldkampioenschappen hardrij
den op de schaats voor heren Voorts
lichte granimuz
Hilversum 3 FM en 240 m
KRO 900 Nws 902 DJlnn geva
rieerd progr (1000 en 1100 Nws)
NRU: 12.00 Nws. 12.02 Nieuwe gram.
platen NCRV 1300 Nws 1302 Licht
Instr sextet en solisten 1330 Zuldz#e-
serenade 1400 Nws 1402 Progr voor
tieners en twens 1500 Nws 1502 Hal-
progr voor twintigers 1530 Country
1 western mi
>7 Licht pl:
1702-1800 Hier
lichte g ra mm uz
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I
NTS: 13.00-15.00 Teleao (herh. van
18 febr. Jl.) 16.00 Nws. In 't kort.
19.00 Journaal.
19.06 Ja Zuster.
NTS: 20.00 Journaal. VARA
Sage. TV-feullleton. 22.35 Achter het
NTS: 18.50 Pipo de clown. 19 00
Journaal. KRO: 19.03 In kleur: De
