Geul
list
langs
DE VLISTbekoorlijk
stroompje door ongerept
groenland
Wout Bergers
QBI «ÏTD.71? tci .tl
Door Tli. J.
Hannema
0S5i%O<MDèOSM3S2S>iDSDSMOSE«H35Ot5
<*c6a<:»c®s<:Sc8c*cS<5Sc*<*e8<:*<:S<»<ï<»«aH»<!8al<SCSclH»OSal<^^
Chted fceuhp.
MET 'N SOLIDE TENT VAN
voorjaar en in herfst is een wandeling langs de Geul door het onvol-
n Geuldal als een stille vertroosting na al het laweit, dat U in de grote
mringt.
is maar een piepklein, in België ontsprongen riviertje, dat zich
elend beweegt langs het kermisachtige Valkenburg, het idyllische
iem en Rothem bij Meerssen, om tussen Bunde en Itteren uit te mon
de Maas.
riviertje is als een weldoende oase, tussen de heuvels met hun diep-
igende grotten aan de ene en de dromerige grazende koeien op de
e weiden aan de andere kant.
I omers Is het daar, waar de café's langs het
en neer gaande slingerende weggetje als
ddestoelen zijn opgestapeld, zó druk met
lende of juichende pensiongasten, dat ge
t snel-vlietende stroompje nauwelijks een
liet.
in de herfst?
zijn bijna al die ontspanningsgelegenheden
n b en hebt ge de welhaast unieke kans, om
-f- i dat pittoreske watertje, waarin de forel -
Lieten, te zien.
e |ddellijk komen de liederen van de roman-
ijnSchubert als „Die Forelle" en „Die Wasser-
se in de gedachten. Want daar ligt, onder
anm, ook die eeuwenoude watermolen met
j at heet een klaterend en bruisend wa-
|tje, dat héél even aan het verre buiten-
mHnnert.
isr
om extra open te blijven voor de eenzame wan
delaar, die hier wat frisse lucht komt inzuigen?
Racende auto's en kwalijk riekende, giftige ben
zinedampen zijn vlak langs de Geul taboe. Juist
daarom ook is er die sfeer van welhaast onge
kende rust, die zelfs de eekhoorntjes in staat stelt
over de takken op en neer te hippen. Als ge in
het bos omhoog kijkt, ziet ge ze met hun wonder
lijk-vriendelijke oogjes nieuwsgierig naar beneden
en in het rand kijken. Alsof ze zeggen willen:
„Wat doét die late en vreemde indringer hier nu
nog?",
Ach, er zullen wel méér plekjes in ons land
zijn, waar nu zo'n rust heerst als langs die
pittoreske Geul. Het is beslist niet nodig ze
ver over de grenzen te zoeken. Want hier ligt uit
gespreid, wat een door jachtende haast verteerd
mens nodig heeft, om het evenwicht te hervin-
Foto rechts hoven
Een kijkje op 't rivier
tje de Geul met op de
achtergrond het voor
malige kasteel Geul-
zicht.
Foto links: Talrijke
prachtige plekjes zijn
er langs de Geul te be
wonderen.
paard en wagen en wij denken met roman
tische weemoed aan de sierlijke goudglanzende
kaasbrikken naar de Goudse markt trok, was
dat anders. Toen kon het na gedane goede za
ken by van Dam nog wel eens kraantje-
lekje gaan. Dan bonden de boeren na het
k li ts-klets - klatsgedoe op de Goudse markt
hun paarden aan het hek voor het café
en als goed geboerd was, gunden zij zich
zelf ook wel wat. Vandaag de dag snellen de
luxesLeeën het keurig nette café voorby; tyd
om te verteren en te vertieren is er niet meer.
Oudste jager
Tegenwoordig leunen in Van Dams gelagkamer
permanent twee of drie fietsen tegen het met een
zeil overdekte biljart. Het aankryten van pomme-
ransen en het klotsen van de ballen geschiedt hier
nog sporadisch. Toch ademt deze gelagkamer nog
sfeer en dat komt misschien wel door de groene
balkenzolder, de groen-beige geverfde panelen en
de stoeltjes met gaatjeszitting. Deze stoelen wer
den na de cafébrand van 1900 2dte-hands gekocht
en ze mankeren nog niets. De roodpluohen stoel
naast de tapkast behoort Van Dam, doch de
Dreestrekker zit er zelden in. Daar heeft hij geen
tyd voor. Paul heeft zijn zoon Bertus en zyn
schoondochter met de kinderen by zich inwonen.
Niet om hem te verzorgen, want de kiplekkere
Van Dam kan best zichzelf redden. Hy gaat in
het zware boerenvak voor geen mens opzy en
zyn koebeesten melken, doet hy nog als de beste.
Mocht onverhoopt de Schoonhovense Rykskeur-
meester kopziekte onder het vee constateren, dan
is Paul er als de pinken by om deze varken
tjes hoogstpersoonlyk in zyn noodslachtplaats te
wassen. Met behulp van zoon Bertus uiteraard!
Paul rommelt voorts graag in zyn schuurtje en
in de jacht op eenden en hazen is hy een pi
keur. Mocht u by hem langs gaan. neem dan wat
verse haringen voor hem mee, want daar is hy
verzot op. Het kan gebeuren dat u hem on
derweg naar Gouda op zyn brommer tegen
komt of zoals wy dezer dagen op zyn dage
lijkse bromtocht naar Stolk (Stoükwyk).
Gezocht plekje
Het plaatsje Vlist ligt halverwege Haastrecht
en Schoonhoven. Scholen en kerken zyn er niet.
Wie het dichtst bij Haastrecht woont gaat daar
school; de anderen gaan naar Schoonhoven of
soms naar Polsbroek. Met de kerkgangers is het
al precies zo gesteld.
Fietsen is een verrukking langs de Vlist, doch
wandelen verdient de voorkeur. Dit laatste deed
Erasmus daar al. Melis Stoke bezong dit gebied
en de van 1898-1945 geleefd hebbende Salomon
Hamburger beter bekend als Herman de Man
liet er de schoonste romans uit zijn pen vloeien.
En als u het nog niet wist.Napoleon en Jaco-
ba van Beieren vertoefden daar veel en gaarne.
In het voorjaar wil het rustieke waterloopje van
de Vlist wel eens schuil gaan achter de rietkra
gen. Kromgegroeide knotwilgen weerspiegelen
zich in het water. Er groeit van alles: zu
ring, klaver, sohartel, gele dotters, ringelwieken,
leeuwenbekken, koffiebonen, dull en, lepeldieven,
kattestaarten, luiaenbloemen enz. De rijke ve-
De molen Boenderpas. Volgens overleve
ring werd deze wipmolen gebouwd op last
van Jacoba van Beieren, die dikwijls in dit
gebied vertoejde.
getatie is weer oorzaak dat er menigten vogels
ongestoord en ongezien broeden. Monumenten
zorg houdt hier niet niet één doch tien vingers
in de pap. Wie wil veranderen moet vergun
ning vragen, wie het zonder riskeert, wordt
meteen aan zyn blauwe kiel getrokken.
Rechts van de Vlist, vanuit Haastrecht gere
kend, slingert een goed berydbare mac&damweg
door een prachtig stuk natuurschoon en twee
auto's kunnen daar nauwelyks passeren. Na heb
plaatsje Vlist, u ziet vanzelf een pittoresk brug
getje, doet u er goed aan het stroompje aan de
andere kant te verkennen. Want ook daar koket
teren enige fraaie boerensteeen, de meeste ge
sierd met fraaie korfboogjes boven deuren en ra
men, fraai bewerkte daklysten en prachtige deur-
kalven en sderiyke hekken met vergulde speer
punten. Op één van de staldeuren staat een le
vensgroot paard geschilderd en de overlevering
wil dat Napoleon hier zyn ros heeft gestald. Veel
herinnert hier aan de Franse tyd. Men heeft daar
de Franse kade en even verder op heet het Bon
Repas. Boenderpas zeggen de Vlistenaren en zo
heet ook de wipwatermolen die in 1430 op last
van Vrouwe Jacoba van Beieren werd gebouwd.
By zond er talryk in dit mooie stuk Nederland
zyn de overdekte watervlonders, ook wel stoepjes
geheten. Daarin vimmen frisse en stevige boe
renmeiden de melkbussen en de kamen en eens in
de week worden daar borstrokken en onderbroe
ken kraakhelder gewrongen. Wie hier nog twee
armen aan het ïyf en vyf vingers aan elke hand
telt, houdt wasmachine en droogapparaat buiten
de deur. Properheid overheerst en dat kunt u het
beste zien aan al die blankgeschuurde klompen
die te drogen hangen op de mik. Voor u er erg
in hebt, rijdt u het oude vesting- en zilverstadje
Schoonhoven binnen. Wat u dan gaat doen moet
u weten, maar wy gaan daar altijd een mooi poos
je uitblazen op een heerlyk terrasje aan de Lek,
vanwaar men een prachtig uitzicht heeft op de
rivier.
by de Geulhemmerwatermolen is nu
eer een plek voor vertier en dans. De tie
rs van deze tyd amuseren er zich naar
grst by beat- en jazzmuziek.
hien een schrijnend contrast in deze won-
[e ituur, maar enfin..de tyd staat niet stil
die misschien van die prachtige natuur
,e|ks of geen weet hebben, moeten óók hun
Jp krygen.
n nd uit de ramen van het hooggelegen hotel.
jen kasteel Geulzioht, heeft men een wyds ge-
het onder U uitgestrekte panorama,
indenken, dat de kasteelheer van
deze plaats uitkoos, om van zyn le-
Ék>mmeringen by te komen.
zyn er overigens, vooral in het dicht-
Houthem, als het zand der zee. 's Zo-
er gasten in de serres geplakt aan
'd'höte. Maar nu zyn ze merendeels ge-
met de toeristenstroom is het gedaan
zou zich in vredesnaam de moeite geven
den, dat hy door alle beangstigende drukte van
dag-tot-dag misschien totaal verloren heeft.
De Heilige Gerlachus, eerst verwoed strydend in
de wereld, daarna als bekeerling huizend en bid
dend in een der talloze grotten in het rond, vond
die rust in het Houthemse kerkje vlakby. En zon
der kluizenaar te willen zyn, vindt de mens van
nu haar op zyn wandeling, waar hy nauwelyks
een ander mens ontmoet en waar hy op dit mo
ment ook niet de minste behoefte aan heeft. Want
die wandeling langs de Geul geeft hem élles wat
hy wenst: zonlicht door de bomen, glinsterend-
zilveren schyn over het water, tsjilpende vogels in
de lucht en uren van bly moedige, of filosofisch-
weemoedige overpeinzing, al naar de stemming
van het ogenblik.
Dót wilde ik maar even zeggen in deze tyd
van schokkend en verscheurend geweld met een
onzekere toekomst.
Het is góed te weten, waar dat alles vinden
kunt!
In welk jaargetij men zijn schreden ook
richt naar de Vlist, altijd wordt men ge
troffen door de bijzondere schoonheid van
deze landstreek in de twaalf gemeenten
tellende Krimpenerwaard.
Dit kosteiyke waterloopje kronkelt knusgezellig
van Haastrecht naar Schoonhoven en men kan
daar beter dan waar ook het geloei van de koeien
en de stilte buiten beluisteren. Dit planten- en
vogelrijke gebied is tevens een dorado voor de
hengelaar, die niet tevergeefs naar een geschikt
plekje behoeft te zoeken. Blaarkoppen en 1 aken vel-
ders zorgen in deze landstreek voor een royale
melkproduktie en hier heeft de boerin het by het
zelf kazen nog voor het zeggen. Ga gerust de drem
pel van zo'n boerenbehuizing over en u zult zien
hoe proper de boel in zo'n wringhuis is. Infor
meer dan meteen waarom er een Keulse pot in
de keukenkast staat en men zal u vertellen, dat
dan het brood langer vers biyft. Iedereen kent in
dit land de ander, al zeggen toenamen daar wei
nig. Zeg liever dat u by Kees van Klaassies moet
zyn en men zal u precies de weg wyzen.
Wars van reclame
Naar deze contreie lokt men u vast niet mid
dels reclamefolders Wie komt, is welkom; om de
wegblyvers treurt men niet. Aan de Vlist verdoen
wy onze vrye uren heus niet alleen met het uit
pluizen van bovenstandige vruchtbeginsels en met
het te water laten van hengel en leefnet. Maar
de keren dat wy zulks doen. gaan wy altyd een
kop koffie drinken in de oudste café-boerderij in
het plaatsje Vlist. Daar in die aloude gelagkamer
zwaait nl. de 94-jarige Paul van Dam de scepter.
Helemaal juist is dit ook weer niet. omdat sedert
jaren het boeren hoofd- en de koffiezettery by-
zaak geworden is Vroeger toen iedereen nog met
Boerderijen liggen te dromen langs het
bekoorlijke riviertje. Aan het eind van de
zomer staan de hooibergen hoog volgetast
om het vee gedurende de winter het nodige
voer te leveren.
TOERISTISCHE BIJLAGE LEID8CH DAGBLAD
