fM
Verschil
Parijs
en
tussen
Londen
Zeer kleine
aanvoeren
Wat doen we na
het eindexamen
Licht in de fysica
Snelbus
Leiden-
A'dam
Gladheidsbestrijding
heeft in Leiden
bijzondere aandacht
EIDSE VEEMARKT
Let op! l is 9 voor lente
Rath Doodeheefver
Oratie
van prof.
v. cl. Waals
tATERDAG 20 JANUARI 1968
LEIDSCH DAGBLAD
115!
□Officiële rit
lp 1 februari
lerdag 1 februari 1968 gaan twee
{nelbusdiensten in de Randstad
Holland van start.
verband daarmee zal door de drie
hierbfj betrokken ondernemingen,
o S t,w- de Nederlandse Spoorwegen, de
iur intobusonderneming Maarse en
Kroon en de Noord-Zuid-Hollandse
adei Vervoer Maatschappij, 'n openings-
n»" rit van Leiden en Den Haag uit
gorden gehouden. Van Leiden zal
met autobussen van de N.V. auto-
I busonderneming Maarse en Kroon
worden gereden, van Den Haag uit
net die van de N.V. Noord-Zuid-
Hollandse Vervoer Maatschappij.
Ch ie eerste officiële rit eindigt bij
het Apollo-hotel in Amsterdam.
KIESINGER IN
WEST-BERLIJN
uS )e Westduitse bondskanselier Kie-
P' ger heeft gisteren in West-Berlijn
klaard dat zijn regering streeft
betere betrekkingen met de
nmunistische landen, met inbegrip
wraki de Sowjet-Unie, maar dat zij het
rfnd in Oost-Duitsland niet zal
ennen. Kiesinger sprak op een bij-
ikomst van Oostduitse vluchtelin-
die lid zijn van de Christen-De-
Zoifcratische Unie. Hij wees de Oost-
tse beschuldigingen van de hand,
zijn bezoek een provocatie was.
Naar aanleiding van vragen, welke het Leidse raadslid de
heer A. J. Kret (Prot. Chr.) tot het College van B. en W. heeft
gericht inzake de organisatie en funtionering van de glad
heidsbestrijding, antwoordden B. en W., dat deze bestrijding
de afgelopen maanden bijzondere aandacht heeft gehad van het
College. Zo werd, tijdig voor het begin van het winterseizoen,
besloten tot aankoop van een tweetal, tijd en mankracht be
sparende, z.g. Epoke-strooiers, welke nog vóór het invallen van
de vorstperiode aan het bestaande materieel konden worden
toegevoegd.
Gladheid soins
onvermijdelijk
De organisatie van de gladheidsbe
strijding is door B. en W. zodanig
opgezet, dat aan de verschillende
busroutes door de stad extra aan
dacht en prioriteit wordt gegeven,
over het resultaat waarvan vanwe
ge de NZHVM nog slechts enkele
weken geleden waardering werd be
tuigd. Een woord van erkentelijk
heid jegens het personeel van de
dienst, dat, zoals ook o.m. zaterdag
avond j.l. weer bleek, bij nacht en
ontij zich inzet voor een goede bs-
rijdbaarheid van de wegen, is hier
zeker op zijn plaats.
N.Z.H.
is hier zeker op zijn plaats.
B. en W. realiseren zich evenwel,
dat ondanks optimale inspanningen
yj
(tcfeeleken met 't strenge winterweer
t de vorige week, waren gisteren
a weersomstandigheden aanmerke-
1 beter, waarbij men ook weer de
oorfte ^onge lammeren op de markt
jIet de aanvoeren was het echter
0-«rig gesteld en alle rubrieken ble-
l, uitgezonderd de varkens, ver be
seven het gemiddelde.
Salond de schoonmaaktijd van de
brdlhulzen, de tijd van de minste
jjujrraden, is er in de vleeshandel ook
'sial minder te doen.
(oor een onvoldoende aanbod op
liepen echter de prijzen
j10t|r op en vooral de vette koeien en
thtlammeren waren weer duurder,
stemming in de handel viel dan
wel mee.
de handel van varkens voor fok-
mesterij kwam wat meer beweging.
^!e<e totaal aanvoer bedroeg slechts
dieren.
lEBKUIKSVEE. In deze afdeling
inn steeds een kleine aanvoer. De
vfjk is duur en de boeren hebben
genoeg, oorzaak waardoor zfj
dieren slecht kwijt willen en
,thfn of weinig ruimte over hebben
er nog dieren bij te plaatsen. Met
korte aanbod bleef dus ook de
ag nog beperkt. De eerste en goede
iliteiten en veel melk gevende
len waren nog wel goed te plaat
maar dit was voor de mindere en
uu aarde soorten moeilijker.
)e handel hield het bij rustig tot
en waren de dieren zeker niet
idkoper.
Jotering: Melk- en kalf koeien van
'da 15,— tot f 1225,— en f 1650,—. Vare
i0i, len van f 725,tot f 1000.-
150,-
JETTE KOEIEN. Ook in deze af.
ing een erg korte aanvoer. Hoewel
in de vleeshandel niet bepaald
toeging was er toch weer wat
er vraag, tegenover onvoldoende
ïbod,
)ok hebben de te vette Deense in-
ir-koeien niet die verkoop resul-
en opgeleverd die men er van had
wacht en kocht men liever weer
goed Hollands beest,
lij voldoende kooplust en te korte
rktaanvoer waren de dieren dan
overal duurder en gisteren in
H den zelfs tot f 50,boven de
ol |zen van vorige week. De handel
rel bep vrij vlot.
P& Jotering per kg geslachtgewicht,
tte koeien van f3,60 tot f4,10 en
rag
ADVERTENTIE
W
BRILJANTEN SIERADEN
Moderne diamantcollectie.
Ringen met briljant reeds
vanaf f75.—.
Ook verlovingsringen
Juwelier v. d. Water
Haarlemmerstraat 181
Altyd voordelig,
's Maandags gesloten.
f4,70. Worstkoeien van f3,20 tot
f 3,50. Slachtdieren van f 4,10 tot f 4.40
en f4.65.
VETTE KALVEREN. Bij een ta
nende belangstelling en een bijzonder
kleine aanvoer had de handel in deze
afdeling een matig verloop. Toch wa
ren ditmaal de aangevoerde kwalitei
ten niet slecht en zaten er goede soor
ten bij. Er is echter nog niet veel ex
port en blijven de dieren te duur voor
de binnenlandse consumptie. De prij
zen liepen dan ook f0,20 a f0,25 per
kg gewicht terug.
Notering van f3,30 tot f3,60 en
f4.—.
WOL VEE. Een zeer kleine aanvoer
van wolvee. dat niet eens het aantal
van 450 dieren bereikte. Men is er
dan toch eindelijk doorheen voor de
komende weken zijn er dus evenmin
nog grote aanvoeren te verwachten.
Wel kunnen binnenkort weer de fok
schapen en de eerste jonge lammeren
worden verwacht. Ook waren de aan
gevoerde dieren van meer afwijken
de kwaliteiten en wordt het voor de
exporteurs moeilijk om nog een lo-
nend-quantum bij elkaar te krijgen.
Meerdere lieten dan ook verstek gaan.
De goede zware en kwaliteits-vlees-
dieren bleven goed gevraagd en erg
duur waardoor de handel duur ver
liep.
Notering: vette schapen van f 115,
tot f 135,en f 155,Vette lamme
ren van f 140,— tot f 175,— en f 205,—.
VARKENS VOOR FOK- EN MES-
TERIJ. in deze handel kwam wat
meer leven. Hoewel de aanvoer rui
mer was dan vorige week, was deze
toch niet bijzonder groot. Omdat men
zo langzamerhand toch wat kopen
moet en men niet zo duur beginnen
wil, nam de vraag toe. De handel ver
liep daardoor redelijk tot goed en
trokken de biggen weer aan in prijs.
Notering: Drachtige zeugen van
f325,— tot f375— en f450,—.
Schrammen van f85,— tot f95,— en
f 110,—. Biggen van f 60,— tot f
en f70,—.
SLACHTVARKENS. Deze week was
de handel in slachtvarkens weer zeer
moeilijk. De ingekochte slachtdieren
waren iets duurder, terwijl de ver
koop van de onderdelen niet méér op
bracht en er dus met verlies is ge
werkt. Het ligt dan ook in de ver
wachting dat de prijzen weer iets
zullen terugvallen.
Prijzen per kg levend gewicht
lichte slachtvarkens van f2,25 tot
f2,30; lichte slachtzeugen van
f 1,60 tot f 1.65 en fl,75.
Diamant
zending nog
spoorloos
De zending diamanten ter waarde
van bijna 330.000 gulden, die op 6 ja
nuari bleek te zijn verdwenen uit het
vrachtruim van een KLM-vliegtuig,
is nog steeds spoorloos.
Thans heeft de Belgische maat
schappij, gevestigd in Antwerpen,
waarbij de zending was verzekerd,
een beloning van 25.000 dollar uit
geloofd voor inlichtingen, die tot de
opsporing leiden.
Naar men zich zal herinneren werd
het pakje met de diamanten uit
Brazzaville verzonden naar Amster
dam. Het KLM-toestel maakte tus
senlandingen in Akkra, Rome en Zü-
rich. Via Interpol is de plaatselijke
recherche in al deze steden verzocht
een onderzoek in te stellen. E-r is nog
geen resultaat geboekt.
het te enenmale onvermijdelijk is,
dat hier en daar tijdelijk een beperkt
weggedeelte, ten gevolge van de bij
zondere ligging, gladheidsverschijn
selen vertoont. Met het oog op een
dergelijke situatie geldt voor de gara
gechef van de N.Z.H.V.M. een dienst
order inzake „Sneeuw- en gladheids
bestrijding winter 1967/1968", waarin
o.m. is bepaald, dat hij ervoor dient
zorg te dragen, dat, telkens als
de weersomstandigheden daartoe
aanleiding geven, de uitrukkende
autobussen van strooizand worden
voorzien. Verder is voorgeschreven,
dat 't rijdend personeel moet trach
ten door zandstrooiing op de gladde
weg- en bruggedeelten stagnatie i. d.
dienst te voorkomen. B. en W. zijn
van mening, dat wanneer aan deze
dienstorder uitvoering was gegeven,
de opgetreden vertragingen aanzien
lijk hadden kunnen worden beperkt.
Wanneer, aan de hand van een
groot aantal vermelde tijdstippen in
de vragen van de heer Kret wordt
geconcludeerd tot „grote onvolko-
mendheden op het punt van de orga
nisatie en/of functionering van de
gladheidsbestrijding" dient, naar de
mening van B. en W. te worden be
dacht, dat de paraatheid van een or
ganisatie als deze, welke in haar ope
rationele werkzaamheid uiteraard
gericht is op het totale wegenstelsel
van de stad, van een heel andere or
de is dan bijv. het geval is bij een
eerste hulpdienst of de brandweer,
waar het feitelijke gebeuren zich be
perkt tot één bepaalde plaats.
Tenslotte merken B. en W. op, dat
nadat op 2 januari om circa 18.30 uur
de gladheidsmelding bij de Reini
gingsdienst was binnengekomen, om
18.40 uur een strooi-auto van het ter
rein van de dienst vertrok. Te 19.05
uur werd vanaf het Lammenschans-
plein een aanvang gemaakt met
strooien. Om 19.20 uur kon het ver
keer rondom de De Sitterbrug weder
om op gang worden gebracht. B. en
W. ontkennen dan ook, dat van „gro
te onvolkomenheden" in dit geval
sprake was.
ADVERTENTIE
\\Vt|
v\
V
'ut |n\x
Nog 9 weken. Dan begint het lieve
leventje weer. 't Kwetteren en twin-
keleren. 't Uitbotten en bloeien.
Dan is 't lente! Wat doet Nü de
winter wegsturen! Uit uw huis ban
nen! Met stralend nieuw behang in
fixa-color kwaliteit. Van Rath
Doodeheefver. Uw vakman heeft
de nieuwe R D-Staalboeken 1968
al klaarliggen. Bekijk 't. Kies het
behang van uw stoutste lente
dromen. Dan bent u straks 't voor
jaar vóór als 't komt. En komen
doet het!
f -
Mimi of maxi?
ontwerpers en f
Noch met Leiden
noch met
andere plaatsen
Hazerswoucle doet
niet mee aan vorm
van samenwerking
De gemeente Hazerswoude zal niet
deelnemen aan een vorm van samen
werking, zoals de gemeente Leiden en
andere plaatsen uit de Leidse omge
ving voorstaan. In de pers circuleer
den destijds berichten als zou ook
Hazerswoude hieraan deelnemen,
maar burgemeester,'' en wethouders
delen thans mee, dat dat niet het ge
val is. De vraag daarover, en andere
daarmee verband houdende, werd
destijds gesteld door WD-er A. M.
Be r lemon.
ADVERTENTIE
Quick Up...'t is goed. Ko drinkt 't.
De Parijse en Londense mode
koningen zijn het niet eens over
de lengte van de rok. Parijs houdt
in ieder geval de rokken kort, zo
als de linkerfoto duidelijk toont.
De couturiers in de Franse hoofd
stad voelen niets voor de Britse
Bonnie and Clyde-rage, zoals
blijkt uit dit vrolijke pakje.
Rechts ziet men een Londense
creatie van Norman Hartnell, ge
titeld „The Fall", een smaragd
groene gabardine mantel met
maxi-iengte.
Voorlichting aan
scholieren in Leiden
Prof. dr. J. H. van der Waals
aanvaardde gistermiddag met
een oratie in het Groot Audi
torium over „Licht in de fysi
ca" officieel het ambt van ge
woon Leids hoogleraar in de
experimentele natuurkunde.
Aan de hand van de geschiedenis
van de theorie van het licht vanaf
Newtons experimenten ten tijde van
do tweede Engelse zeeoorlog tot de
formulering van de quantummecha-
nica in 1925 schetste prof. Van der
Waals de fundamentele verandering
van het fysisch wereldbeeld, waartoe
de ontdekkingen van Planck en an
deren met betrekking tot de quan-
tisering van straling in het begin
van deze eeuw leidden.
Newton bestudeerde de breking
van „wit" zonlicht door een prisma
en toonde aan, dat het witte licht
uit een mengsel van verschillende
kleuren bestaat. Het glazen medium
voegt geen kleur toe zoals men
in de oudheid algemeen veronderstel
de maar scheidt de componenten
van het witte licht op grond van
hun verschil in breking. Newtons
ontdekking leidde tot een deeltjesthe
orie van het licht, die algemeen tot
aan het einde van de Napoleontische
tijd werd aanvaard. Kort na zijn
ontdekking verscheen de „Traité de
la lumière" van Christiaan Huygens
(Leiden, 1690). waarin deze zijn golf-
theorie van het licht ontwikkelt. Huy
gens had de moed te veronderstel
len, dat het licht een verstoring is
in een medium, die zich als en golf
beweging voortplant en hij besefte,
dat het voor het succes van de theo
rie niet nodig was een gedetailleerd
beeld van dit medium, de „aether"
te hebben. Hij realiseerde zich, dat
de golflengte van het licht heel klein
is ten opzichte van de doorsnede
van normale lichtbundels en hij was
daaroor in staat met zijn beroemd
geworden meetkundige constructies
de breking en reflectie te verkla
ren. Het zou echter meer dan een
eeuw duren alvorens de inter-fe-
rentieproeven van Young en de
mathematische theorie van Fresnel
over de voortplanting van transver
sale golven de idee van Huygens
deed ezgevieren. Toen Maxwell ver-
sale golven de idee van Huygens
deed zegevieren. Toen Maxwell ver
volgens met zijn theorie van het
electro-magnetlsche veld het licht sa
men met de electrodynamica tot
een consistent geheel verenigde, leek
het pleit definitief belicht: licht is
een continue golfbeweging.
Deze conclusie werd al spoedig
doorkruist door Plancks ontdekking,
dat electro-magnetische straling in
discrete eenheden, quanten, wordt
uitgezonden. Dit resultaat en de stu
die van de atoomspectra in 't begin
van deze eeuw, leidde tot de ge
volgtrekking, dat het gebeuren in de
microscopische materie, zoals ato
men, en moleculen, aan geheel eigen
wetten voldoen en niet door de me
chanica van Newton kan worden be
schreven. De oplossing kwam met
de formulering van de quantumme-
chanica door Heisenberg en Schrö-
dinger in 1925.
Hierin treedt een statische beschrij
ving in de plaats van de gedetermi
neerde beweging van, bijvoorbeeld,
een electron in de ruimte om een
atoomkern. Nadere beschouwing
leert, dat hoewel de quantummecha-
nica strikt causaal is wat de ma
thematische formulering betreft, er
een zodanige interactie tussen een
atomair systeem en de waarnemers
bestaat, dat een strenge scheiding
tussen de objectieve natuur en de
onderzoeker niet langer mogelijk is.
Wat men waarneemt is niet de na
tuur „an sich", maar zoals deze zich
voordoet aan onze methode van on
dervraging! Hierdoor is het móge
lijk, dat het licht zich enerzijds ma
nifesteert als een continue golfvoort
planting en anderzijds als discrete
energiepakketjes, die de ruimte door
lopen; zowel -Newton als Huygens
hebben tot op zekere hoogte gelijk.
De moraal van deze ontwikkeling in
het fysische denken zou men, al
dus prof. Van der Waals, in het kort
als volgt kunnen samenvatten,
theoretische fysicus is er op uit met
een beperkt aantal mathematisch ge
formuleerde axioma's een grote ver
scheidenheid van verschijnslen
verklaren. In het stadium van New
ton was het nog mogelijk een di
recte relatie te leggen tussen de
abstracte theorie en de vermeend
objectieve realiteit van de ruimte en
tijd, waarin wij onze ervaringen op
doen. Vandaar, dat Newton geloof
de dat men de theorie kan aflei
den „from experiments concluding
positively and directly". Na 1900
werd het echter duidelijk, dat eigen
lijk het tegenovergestelde het geval
is. Doordat het gebeuren op atomai
re schaal principieel niet exact in de
macroscopische ruimte beschreven
kan worden, gaat de fysicus uit van
een theoretische speculatie en leidt
hier het te verwachten experimentele
gebeuren uit af. Als het klopt wordt
de theorie voor hem een fascinerende
„realiteit", wanneer het niet klopt
speculeert hü verder. De experimen
tator staat tegenover deze schijnbaar
brosse realiteit als de bezoeker van
een kermis voor de schiettent. Hij
voelt dat alles zo handig in elkaar
zit, dat de kans om een van de
fraaie stukken te raken miniem is.
maar toch, wie weet!
Na afloop van de oratie, die met
de gebruikelijke toespraken werd be
sloten, recipieerde prof. v.d. Waals
in de ontvangstzaal van de Acade
mie.
In de Louise de Coligny-scholenge-
raeenschap aan de Kagerstraat in
Leiden is gistermiddag een beroe-
penvoorlichtingsbijeenkomst gehou
den voor vrouwelijke eindexamenkan
didaten van de scholen voor voortge
zet hoger- en middelbaar onderwijs
(vhmo). Er was een grote belang
stelling van leerlingen uit Leiden,
Oegstgeest, Woerden. Alphen aan den
Rijn en Gouda.
De bijeenkomst, georganiseerd on
der auspiciën van de Vereniging van
vrouwen met academische opleiding,
begon met een forum over beroepen
en studierichtingen. Na de pauze was
er gelegenheid voor de eindexamen
kandidaten tot een persoonlijk ge
sprek met de forumleden en infor
mateurs en informatrices.
De directrice van de Louise de Co-
ligny-scholengemeenschap, mej. N.
H. Mak. die het forum voorzat, begon
met een algemene inleiding over de
verschillende motieven die tot een be
paalde studie- of beroepskeuze leiden.
Vervolgens wees mej. mr. A. Kap-
peyne van de Coppello, medewerk
ster van de Tweede Kamerfractie van
de VVD, op de verplichtingen, die een
universitaire studie met zich mee
brengt. Het feit dat de gemeenschap
veel geld betaalt voor een universitai
re studie, legt naar haar mening de
student de verplichting op om deze
studie ook inderdaad af te maken en
er later iets mee te gaan doen.
Di'. G. Kazemier, rector van de
School voor Taal en Letterkunde ver
telde het een en ander over de oplei
ding voor een akte M O. Hij zei, dat
men zich bij die keuze moet reali
seren dat men docent gaat worden.
Mej. G. van der Feltz gaf vervol
gens een opsomming van de eigen
schappen, waaraan een toekomstige
physiotherapeute zou moeten voldoen.
Vele van deze eigenschappen zijn
ook voor sociaal werk vereist, zo
bleek uit de woorden van mej. H.
Hasselaar, docente aan de Sociale
Academie in Amsterdam. Mej. Has
selaar gaf in het kort de verschil
lende keuzemogelijkheden aan, te
weten maatschappelijk werk, cultu
reel werk, personeelswerk en orthope
dagogiek.
De heer Wempe, die verbonden Is
aan de Hogere Hotel-school, vertelde
daarna het een en ander over het
hotelwezen.
Tot slot sprak mej. L. J. Reinhoud,
coördinerend verpleegster van de chi
rurgische afdeling van het Acade
misch Ziekenhuis in Leiden over de
verpleegstersopleiding. Ondanks deze
uitvoerige beroepen voorlichting zal
de uiteindelijke keuze voor de eind
examenkandidaten niet gemakkelijk
zijn.
Egypte verwerpt
vredesvoorstellen
Egypte heeft de vredesvoorstellen,
die de speciale VN-afgevaardigde
voor het Midden-Oosten, dr. Gunnar
Jarring, op zijn jongste bezoek aan
Cairo heeft gedaan afgewezen. De di
plomatieke correspondent van het
blad El Achram, dat dit meldt, zegt
dat Egypte er op blijft staan dat
Israël zich eerst uit de bezette gebie
den moet terugtrekken. Jarring zal
zijn pogingen blijven voortzetten, al
dus het blad.
Lezing in
Volkenkunde
HET LEVEN VAN
DE LAPPEN
De Lappen uit Finland, Noorwegen
en Zweden vormden het onderwerp
van een lezing, die de heer Th. J, C.
Brasser gisteravond hield voor de
leden van de Vereniging van Vrien
den van het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde.
Deze lezing, getiteld .Nomaden van
het Noorden", werd verlucht met vele
dia's, die een fraai beeld gaven van
het leven van deze nomaden, die met
hun kudden rendieren over de toen
dra's trekken. De Lappen-cultuur,
die sterk verweven is met hun leef
omstandigheden, het klimaat en het
landschap, dateert al van omstreeks
2000 vóór Christus. Er zijn in som
mige delen van Lapland zelfs sporen
van bewoning gevonden, die tot 6000
vóór Christus terug gaan. De Lappen
blijken in verschillende groepen te
zijn onderverdeeld: de rendierher
ders, die van oudsher achter de kud
den aan trekken en de zeevissers, die
op de fjorden wonen en die leven
van de visvangst. Ook nu nog trek
ken de rendierherders van him zo
merkampen naar hun winterkampen,
waar zij tegenwoordig echter nog
maar zelden in tenten wonen. Deze
zijn nu vervangen door houten huis
jes, evenals de oude plaggehutten,
die tegenwoordig alleen nog maar als
schaapskooien worden gebruikt. Wel
vindt men er nieuwe plaggehutten,
gebouwd van hout of bedekt met zin
ken platen. In Zweden treft men
voorts nog de woudlappen aan. De
rendierqp, die in de bossen leven,
leggen namelijk niet zulke grote af
standen af als de toendra-rendieren,
zodat ook de woudlappen niet hoe
ven te trekken. Na de pauze werd
een film vertoond over het leven van
deze woudlappen.
