Turken volkomen
afhankelijk van
hun „dolmoes
een huishoudassistente
DREEF
WEGGEVLOGEN
een
hakbandparkiet
J.M. DOORNIK
Serviceflat Cronestein
SPECIALE AANBIEDING voor
1968 in HANG- en LEGKASTEN
H. JANSE
ELTAX
AANBOD
LEIDSCH
DAGBLAD!
in de Bijenkorf
0
woning
inrichting
toonkamers
BURGSTEEG 3-5-12
NIEUWSTRAAT 1
fïoonksmer» met enorm*
sortering van eigen
febrikaat en de meest
ITOoraanstaande fabrieken,
^Jblljvsjideservlc^^^
Te gen beloning terug te
bezorgen:
BEETHOVENLAAN 177,
LEIDEN Z.W.
TELEFOON 25431
Sophiastraat 74, Tel. 42733
wenst al zün cliënten een
voorspoedig 1968
heeft nog plaats voor
Leeftijd boven 18 jaar.
In hoofdzaak kamerwerk, in- of extern.
Sollicitaties Telefoon 41146 of door persoonlijk bezoek.
VOOR UW aanleg, uitbreiding, wijzi
ging, vernieuwing, onderhoud, storing
van elektrische installaties
w/==^1 landelijk erkend
installatie bureau
(SWAAK) Haarlemmerstraat 250
nV Tel. 01710-41826 en 23618
Begin het nieuwe jaar zoals het moet.
met een KAST voor al Uw linnengoed,
voor Uw jurken, pakken, jassen,
die zo mooi in onze KASTEN passen.
Kom bij ons eens binnenlopen,
om „goedkoop" een KAST te kopen,
voor kamer, keuken of portaal,
H. JANSE, heeft ze allemaal.
't Geldt voor villa's en voor flatjes.
„opgeruimd staat toch maar netjes".
- en 3-deurs, geheel BLANK BERKE
el.wandige panelen en deuren, le kli
keuze te schilderen of te vernissen.
NU 1-DEURS 2-DEURS 3-DEURS
v.a. f59,90 v.a. f76,— v.a. f102,—
Tevens zjjn wij RUIM GESORTEERD in:
keukenkasten - servieskasten - ladenkasten -
nachtkastjes - wandkasten - radio- en t.v.-kasten, enz.
TE KOOP
HUIS met grote tuin in de
Bijdorpstraat te Voorschoten.
Te bevragen:
Bijdorpstraat 9,
Voorschoten.
'n HOES over uw auto
is 'n GARAGE bjj uw HUIS.
Ook voor scooters
FRITS DE GOEDE
TeL 20607 - Janvossensteeg 37
Bet actuele aanbod in
dagbladen voert tot snelle
kioopimpulsen die de
middenstand ten goede
komen.
Daarom is het zo'n
verstandig besluit als U
adverteert in de grootste
krant voor Leiden en om
geving. het
Ruim 29.000 abonnees
Democratie
in een taxi
Het Is stil geworden in de
Turkse doimoes, sinds de chauf
feur geen plaatjes meer mag
draaien onderweg. Met één hand
placht hij het vrachtgeld te In
nen, met de andere de ingebouw
de pick-up te bedienen, en
chaufferen deed hij met
zijn ruggemerg. Totdat men dat
te onveilig ging vinden.
U weet toch wel waarover ik
het heb? De doimoes (letterlijk:
gevuld) is Turks cultuurbezit %n
had allang Turkye's meest ge
vierde bijdrage aan de rest van
de wereld moeten zijn. Het is de
taxi die wegrijdt zodra hij vol
ls, om naar een tevoren luidkeels
afgeroepen punt te rijden voor
een prijs die veel dichter ligt bij
die van de bus dan die van een
gewone taxi. De Turkse gastar
beiders zjjn er helaas nog niet in
geslaagd dit systeem in West-
Europa in te voeren: zy zullen
ons verkeer nodeloos gecom
pliceerd vinden. Ze dromen er
wel bijna allemaal van, nog eens
een flinke wagen uit West-Euro
pa mee te nemen en daarmee
in hun vaderland doimoes te
gaan rijden.
Het is daarom zo stil gewor
den in de doimoes, omdat men
toch al niet veel praatte. Het
systeem werkt zo feilloos dat el
ke mondelinge toelichting over
bodig is en over koetjes en kalf
jes praten Turken niet gauw zo
lang ze elkaar niet kennen. Van
tijd tot tijd wordt de stilte on
derbroken door iemand die zegt:
„inmecek var" („het voornemen
tot uitstappen bestaat") en dan
is er weer een plaatsje vrij en
loert de chauffeur naar mensen
die misschien weer mee willen.
En die zijn er overal. Heel Is-
tanboel staat in het teken van de
doimoes, het ls een stad van lif
ters. Want ook het mee willen
wordt by voorkeur met een ge
baar aangegeven: naar links of
naar rechts in verschillende
hoeken, of rechtuit. O, heeriyk-
heid, wanneer men het gevoel
krygt langzamerhand met dit
systeem mee te kunnen doen, er
een radertje in te worden, niet
meer vernederend te moeten uit
stappen uit een verkeerde doi
moes, niet meer angstig te hoe
ven vragen: „U gaat toch wel
naar Taksim?"
Log
ica
Het systeem werkt met een on
verbiddelijke logica. Als ik van
mijn woning naar de aanlegstei
ger van de pont naar Europa
rijdt, betaal ik 50 kurusj (20
cent), maar als ik van hetzelfde
traject in omgekeerde richting
rijdt, betaal ik 75 kurusj, want
Usküdar is het begintpunt, en
mijn woning niet het eindpunt.
In het eerste geval trof ik een
langsrijdende doimoes, die een
plaats vrjj had (en nooit hoef ik
langer dan een minuut te wach
ten), een plaats waar de chauf
feur dus al eerder 75 kurusj voor
had geïncasseerd. Mijn entree
was extra. In het tweede geval
kan hjj er niet zeker van zjjn
dat de plaats nog een keer zal
worden bezet. Hoewel de ande
ren nog meerijden voor een tra
ject dat zowat vijfmaal langer
is, moet ik ook de volle prijs be
talen.
Zolang de doimoes nog niet
is weggereden, heerst er onder
degenen die er reeds in hebben
plaatsgenomen een sfeer van
verstorven, lydzame afwachting.
Er weer uit te lopen omdat het
by nader inzien te lang duurt, is
tegen de ongeschreven regels:
Het is een te grote terugslag voor
de anderen. Het duurt trouwens
byna nooit te lang. De roeper
(meestal een andere, sociaal la
gere, man dan de chauffeur, die
achter zyn stuur zit te suffen)
roept luidkeels de naam van het
plein waar de taxi heenrydt en
probeert daar iets wervends in
te leggen, en meestal is het voer
tuig binnen enkele minuten
gevuld.
Wel kun je. als je erge haast
hebt, iets doen waardoor je de
doimoes een eind in de richting
van de taxi promoveert. Je be
taalt voor de plaatsen die nog
open zyn. Het is een buiten
kansje voor de anderen. In het
begin dacht ik dat dat ook iets
was wat ,je niet deed" omdat
het protserig zou staan. Maar ik
zie de kleine geste toch meer en
meer volbrengen, ook door men
sen die ruim willen zitten. Dat
zyn in het byzonder alleenrei-
zende meisjes en dames, die niet
geknepen willen worden, zy
gaan liefst naast de chauffeur
zitten en betalen voor twee.
„Knypt de chauffeur dan
niet?", zal men vragen. Maar
dan heeft men het begin niet
goed gelezen. Hy heeft het te
druk met het inzamelen en het
geld teruggeven, want iedereen
betaalt op een moment dat hem
goeddunkt, by het wegryden,
ergens tydens de rit, of pas na
aankomst. Daarin uit zich het
individualisme van de doimoes-
passagier. Bovendien is een dol-
moeschauffeur integer en be
trouwbaar. Ik heb nog nooit eni
gerlei ruzie om geld tydens een
dolmoesrit gehad of meege
maakt. Alles ligt geheid vast in
het systeem en een dolmoeze-
nier komt eenvoudig niet op het
idee om te trachten een passa
gier af te zetten, ook al is het
een toerist. Met taxichauffeurs
is het anders. Daar krygt men
zowat altyd ruzie mee, omdat
zy nooit op het idee komen een
normale prys te vragen. De
taximeter hangt wel buiten
maar functioneert nooit.
Overgang
Het geheimzinnige hierbij is
dat veel dolmoezeniers 's avonds
taxichauffeur worden, een over
gang van Hyde in Jekyll.
's Avonds laat. als de theaters
uitgaan of by de aankomst van
een schip van buiten de stad,
staan ze allemaal eenzaam en
grimmig te wachten, in hun om
vangrijke wagens. Als je dan
durft te vragen: „doimoes?",
dan krijg je een minachtende
ruk van het gezicht omhoog:
„Wat denk je wel?" Er staan er
zoveel dat je je afvraagt waar
om er niet een paar weer even
doimoes worden, maar het uren
wachten op één of twee vracht
jes schijnt toch voordeliger u>t
te komen. Deze avond-problema
tiek is zowat de enige onvol
maaktheid die het systeem aan
kleeft.
Of we zouden moeten gaan
praten over de manier waarop
de dolmoezeniers ryden. Ach. ze
ryden eigenlyk vanuit de ver
onderstelling dat alle wagens in
de stad dolmoezen zyn. De dol
moezeniers voelen elkaar uitste
kend aan, mede dank zy uitbun
dig gebruik van de claxon-taal,
hetgeen overigens verboden
schynt te zyn.
De politie kan intussen heel
streng zyn. Laatst zag ik nog
een aangehouden doimoes op het
trottoir staan in de drukste
straat van Istanboel. Er za
ten nog een paar klanten in die
geen woord zeiden en berustend
afwachtten. De chauffeur wrong
zich in alle bochten voor een
strenge agent, die in zyn boek
je aan het schryven was. Maar
het was veel erger dan een ge
wone bekeuring. Gevolgd door
een nog steeds smekende chauf
feur ging de agent een winkel
binnen, kwam er weer uit met
een grote hamer en haalde het
nummerbord van de voorkant
af. De chauffeur stond erby als
een geslagen hond. Het was een
ellendig tafereel, daar in de re
gen. Het had iets van een open
bare executie, een ontmanning
meer nog. De mensen stonden
er even by stil, zwegen, liepen
weer door onder hun paraplu's.
De laatste passagiers dropen ook
af, uit hun humeur maar nog
steeds zwygend. De agent liep
met het nummerbord weg, de
chauffeur sloot zyn wagen af en
ging ook zyns weegs, voor min
stens twee maanden zyn brood
winning kwyt. De auto bleef
vreemd achter.
Maar de meeste dolmoes-
auto's rijden, door alles heen,
door stad en land, stokoude
naast gloednieuwe. Ze dragen
stellig by tot een (letterlyk)
nauwere aaneensmeding van het
Turkse volk, want in de doi
moes nemen personen van alle
standen plaats, vlak naast el
kaar. Weliswaar is er nauwelijks
uitwisseling, maar men is toch
dicht byeen, het geliefde Turk
se woord Bèrabèr, samen. Dezer
dagen werd deze functie van het
systeem nog even op de proef ge
steld. Een bereleider (zigeuner)
met zyn beer wilde een doimoes
in. Er was plaats. Er kwamen
een paar bezwaren los, er werd
wat gedelibereerd, maar de beer
kwam erin
Lakens per drietal
De bekende Bijko lakens
en slopen. Ongepapt,
royaal van lengte met goed
keuringszegel van Ned .Ver.
van Huisvrouwen. Unieke
kans om de linnenkast
flink aan te vullen.
Met cordon 180x250 cm
3 VOOR 31.—
Zonder cordon
3 VOOR 28.—
Met cordon 150x250 cm
3 VOOR 26.—
en glad 3 VOOR 23.50
Slopen met cordon
4 VOOR 12.25
en glad 4 VOOR 9.75
Sneldrogende
theedoeken
Drie verschillende kleuren
en ruiten. Katoen satijn
binding, 70 x 70 cm
2 voor 3.25
Katoen 68 x 68 cm
3 voor 4..
Vingerdoekjes en
servetten
Linnen, katoen en katoen
rayon, waarvan bijpassen
de tafellaken.8 ontbreken.
Dessins en kleuren om
feestelijk mee te combine
ren.
43 x 43 cm 6 VOOR 3.50
33 x 33 cm 6 VOOR 2.50
50 x 50 cm per stuk 0.95
Strand- en badlakens
Ruime maten: 75 X 130 cm
tot 90 x 140 cm
9.95, 7.95,6.95 en 5.95
Katoen damast
tafellakens
Zeer zware kwaliteit en
exclusief dessin. Roze of
bleu, 130 x 160 cm 5,95
6 Slopen
Fijne Amerikaanse katoen;
goedgekeurd door Ned.
Ver. van Huisvrouwen.
6 VOOR 12.50
Amerikaanse
theedoeken
Praktisch Amerikaans mo
del: 50 x 70 cm. Twee kleu
ren. Per pakje van
3 STUKS 2.95
Effen Amerikaanse
badhanddoeken
Omdater kleine afwijkingen
kunnen zijn in kleur of
structuur, een exceptionele
prijs 60x120 cm) 6.95
Zuiver linnen
tafellakens
Allerlei dessins en voor
alle tafelmaten: 130x130
cm maar ook groter, tot
162 x 315 cm. Omdat kleine
foutjes niet uitgesloten
zijn, v.a. 9.95
Effen gastendoekjes
Roze of bleu 40x60 cm 1.50
In allerlei dessins
6 VOOR 7.50
Badstof
keukendoeken
In alle gevallen stevig bad
stof, o.a. in vruchten- en
keukendessins. Verschil
vooral in afmetingen:
55 x 55 cm 3 VOOR 5.95
50x55 cm 3 VOOR 4.95
45 x 55 cm 3 VOOR 4.—
Extra grote
badhanddoeken
Pastelkleurlg, Jacquardge-
weven. Zware kwaliteit
60x120 cm 3.95
Effen dichtlusslge hand
doeken 54x 100 cm, som
mige met kleine weeffout-
4.95 en 3.95
Koesterend warms
flanellen lakens
Met mooi geborduurde ga
lon in roze en bleu. Extra
lang: 180x250 cm 11.95
150x250 cm 9.95
Éénpersoons laken ln
bloem/streep dessin, alleen
150 x250 cm 9.95
êM
Tafelgarnituren roze,
mosterd en bleu
Bij het royale (130x160 cm)
tafellaken 4 vingerdoekjes
bedrukt met dezelfde grote
bloem.lncadeaudoos 7.95
Tafellakens katoen/
rayon in B-keus
Glanzend, feestelijk en zo
makkelijk te wassen. Vele
dessins, kwaliteiten en ma
ten, o.a. 132x137cm 9.95
Lunchkleden 130x160 cm
6.95
Ovenwanten
Diverse dessins 1.50
Zware badstof pannelap
pen in jacquarddessins
2 VOOR 1.25
Amerikaanse badstof pan
nelappen g.95
O
SV-artikelen zijn
vaak snel uitver
kocht! Soms kun
nen schriftelijke of telefo
nische bestellingen dus niet
meer worden uitgevoerd.
O O 0
3 O O
O O
3 O O
Jacquard
badhanddoeken
Effen Jacquard geweven
in nieuwe kleuren oranje,
cerise of donkerpetrol,
50 x 90 cm 3.50
Bijpassend washandje 0.60
Dezelfde maat In pastel
tinten: groen, roze of bleu
3.95
Washandje 0.65
Noppen op gekleurd fond,
50 x 90 cm 2.95
3 Half-linnen
theedoeken
Ideaal voor glas en zilver.
Jacquard- en ruitdessins
3 VOOR 6.95
Lakensets
Gekleurd galon In roze,
bleu of geel. Tweepersoons
(180x240 cm) PLUS 2 slo-
Pen 16.95
Éénpersoons (150x240 cm)
PLUS 1 sloop 11.95
Met brede witte broderie
Anglaise rand
17,95 en 12.95
Tweekleurig geborduurde
sets In wit, bleu en roze
(180 x 250 cm) PLUS 2
slopen 19.95
150x250 cm PLUS 1 sloop
13.95
Badstof matten
Heel zware badstof In ver
schillende kleuren. Royaal
56 x 92 cm formaat $.95
