LEIDSCH
DAGBLAD
Commissie wil
afschaffing van
opkomstplicht
TEEKENS
TAST TOE
Rangeerder
gehalveerd
Onzekerheid over
Koning Constantijn
Gé VERHOOG
Tegenstrijdige geruchten
BIJ VERKIEZINGEN
Cdifpteua, soep.die is pas lekker!
Paspoort
voor
Friesland
JAMIN
GRIEK IN
MAASTRICHT
ONTSNAPT
(9uc/
euwo
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 28 DECEMBER 1967
No. 31468
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ƒ13.35 per kwartaal (postabonnementen ƒ15,75), ƒ4,45 per maand (bij vooruitbetaling), losse nummers ƒ0,35
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21607
De grote meerderheid van de
commissie-opkomstplicht bij
verkiezingen is van oordeel,
dat de opkomstplicht moet
worden afgeschaft. Dit blijkt
uit het rapport van de commis
sie, dat minister Beernink van
Binnenlandse Zaken het parle
ment heeft aangeboden.
De invoering van de opkomstplicht
dat wil zeggen de plicht zich bij
stembureau te melden zonder dat
i een stembiljet hoeft aan te ne-
i is ten dele voortgesproten uit
gebrek aan vertrouwen in de be-
reidheid van de kiesgerechtigden aan
ie verkiezingen deel te nemen. Inmid
dels is over een periode van meer dan
reertig jaar algemeen kiesrecht ge
ileken dat een zeer groot percentage
de stemgerechtigden zijn stem
litbrengt. De kiezers van nu zijn
nondige mensen, voor wie de op-
Lomstplicht een anachronisme is, al-
lus de commissie, die werd voorge-
:eten door de burgemeester J. J. A.
ïerger van Groningen.
De straf op het niet naleven van
opkomstplicht maximaal 15
ulden boete wordt niet en kan
liet voldoende worden toegepast,
ilechts 1,15 procent van de niet-op-
ekomen kiezers wordt naar de kan-
onrechter verwezen.,
Kregel
Voorts wordt opgemerkt, dat hoe
wel het van belang is voor de demo-
ratie, dat de verkiezingsuitslag een
uiver beeld geeft van de politieke
m de stemgerechtigden, die
mst maken met het uitbrengen van
stem, thans een aantal kiezers,
lat niet aan de verkiezingen wil
eelnemen, uit kregelheid of onver -
chilligheid op zodanig wijze stemt,
at deze gevoelens tot uiting komen.
Tenslotte acht de commissie een
Wisselende mate van deelneming aan
verkiezingen bevorderlijk voor de
ivendigheid van de politieke demo-
•atie. Bij afschaffing van de op-
omstplicht zullen de partijen worden
edwongen hun standpunt zo duide-
i dringend voor te dragen, dat
bncrete belangstelling wordt opge-
ekt.
Geen standpunt
De regering heeft inmiddels de
iesraad en de staatscommissie van
Ivies inzake de grondwet en de
eswet om advies over het rapport
raagd. Zij heeft haar eigen stand-
int nog niet bepaald.
Blijkens hun verkiezingsprogram-
of parlementaire geschiedenis
de PvdA, ARP, D'66, BP, CPN,
SP, SGP en GPV voor afschaffing
de opkomstplicht en wenst de
HU deze te handhaven. De KVP en
VD hebben zich in hun verkiezings-
•ogramma niet over deze kwestie
tgesproken, aldus de commissie.
ADVERTENTIE
UW POELIER
voor uitsluitend verse
KUIKENS en BRAADSTUKKEN
UW SLAGER
1ROQUETTEN, BITTERBALLEN,
SLAATJES.
Mooi opgemaakte
ZALM- EN HUZARENSALADES,
oezastraat 4139, tel. 2141523456
WEERBERICHT
IETS KOUDER
)e Bilt verwacht van heden- tot
«■genavond: Wisselend bewolkt met
iele buien Matige, af en toe krach-
wind tussen zuidwest en noord-
st. Iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt om 11.40 uur)
29 DECEMBER
op: 8.48 uur; onder: 16.35 uur.
3 op: 7.23 uur; onder: 14.26 uur.
ogwater te Katwijk te 1.08 en
ir, laagwater te 9.24 en 21.42
nummer bestaat uit 14 pagina's
Mr. J. J. A. Berger was voorzit
ter van de commissie, die in meer
derheid tot afschaffing van de
opkotnstplicht bij verkiezingen
concludeerde.
Omdat bij het vervallen van de op
komstplicht de belangstelling voor de
samenstelling van bepaalde vertegen
woordigende lichamen veel geringer
kan worden zouden de verkiezingen
voor deze lichamen moeten worden
gecombineerd met die voor instellin
gen die wel tot de kiezer spreken in
casu het op één dag houden van ver
kiezingen voor gemeenteraden en
provinciale staten. Hiervoor is het ge
bruik van stemmachines zoals in
Frankrijk en West-Duitsland wor
den toegepast noodzakelijk. Gezien
het belang van verkiezingen zijn de
hoge kosten, die hiermee
gaan, gerechtvaardigd.
Bezwaren
bruik te maken zou met de aard van
dit recht in strijd zijn.
Twee van de zes leden van de com
missie mr. F. Korthals Altes en
dr. I. N. T. Diepenhorst, oud-staats
secretaris van Buitenlandse Zaken
hebben de conclusie van de commis
sie, dat de opkomstplicht moet wor
den afgeschaft, niet onderschreven.
Griep-epidemie
in Engeland
In grote delen van Engeland is de
kerstvakantie voor duizenden bedor
ven door een griep-epidemie, die be
schreven werd als een nieuw type
van Aziatische influenza. De symp
tomen zijn hoofdpijn, koorts, een
zere keel en hoest. Het zwaarst wer
den kinderen en ouden van dagen
getroffen. Honderden artsen in Lon
den en zuidoost-Engeland zijn gedu
rende de kerstdagen in touw geweest.
Vele. duizenden in Londen zijn door
de griep aangetast. Een dokter ver
klaarde dat dit de ernstigste
griepuitbarsting is die hij heeft mee
gemaakt.
De in het gebied van de rivier de
Tes (ten zuiden van New-castle)
heersende gastro-enteritisepidemie
heeft het tiende dodelijke slachtoffer
geëist. In de ziekenhuizen zijn nog
29 baby's ziek. Vier daarvan bevin
den zich in levensgevaar. De epide
mie was in de geboorteklinieken van
drie ziekenhuizen uitgebroken. Thans
is een vierde kliniek
ADVERTENTIE
Met de feestdagen zeker naar
Voor kalfsvlees, heer.
lijke haasjes rollades,
tongen, rosbief, frican
deau, gerookte tongen,
rauwe hammen, oes
ters, schnitzels, entre-
cótes, kippen, kal
koenen,. lamsbout, ossestaart, fijne
vleeswaren voor uw vleesmaaltijd.
Naast de praktische argumenten
voor afschaffing van de opkomst
plicht onderschreef de commissie ooi
sommige van de algemene bezwaren
tegen de opkomstplicht. Het moet ie
dere burger vrij staan al dan niet
gebruik te maken van zijn kiesrecht.
Overheidsdwang om van dit recht ge- Doczstraat 41—39, tel. 21415—23456
ADVERTENTIE
Gewapende gangsters ver
schenen gisterochtend voor de
loketten van een bank in noord-
Londen. Zij waren gezeten in
een „ram-auto". Ze hadden
boomstammen voor hun Jaguar
gebonden en waren dwars door
de grote toegangsdeur, die aan
spliters ging, naar binnen gere
den. Met gierende banden stop
ten ze vlak voor de loketten,
waarna ze diverse schoten los
ten in het plafond en de muren.
Vervolgens sprongen ze uit de
wagen en terwijl er twee vanaf
het dak de bedienden onder
schot hielden maakten de ande
ren zich meester van geldzak
ken. Daarna haastte de bende
zich, te voet ditmaal, naar bui
ten waar een andere Jaguar
wachtte. De grootte van de buit
is niet bekend.
Na ongeluk liele
onderlichaam
geamputeerd
De 21-jarige Zuidafrikaanse ran
geerder Dirk Strydom, die op 9 no
vember bekneld raakte tussen de buf
fers van een locomotief en een wa
gon, heeft met succes een amputa
tie vanaf het middel doorstaan, zo
heeft een woordvoerder van het Fere-
ziekenhuis in East-London vandaag
bekend gemaakt. De behandelende
artsen noemen het herstel van Stry
dom „verbazingwekkend", aldus de
zegsman.
Dirk Strydom, liep bij het ongeluk
een ruggegraatfractuur op terwijl
zijn ruggemerg eveneens werd be
schadigd. Alle bekkenbeenderen en 't
bovenste gedeelte van zijn dijbeende
ren werden verpulverd terwijl ook de
slagaderen naar zijn benen werden
afgekneld.
De artsen waren van mening dat
het onderste gedeelte van Strydoms
lichaam niet kon worden gered en
besloten tot een amputatie die vijf
uur duurde. De blaas en de darmen
werden vervangen door kunstmatige
hulpmiddelen.
In de weken die daarop volgden
overleefde de patiënt twee aanvallen
van meningitis, zo zei de woordvoer
der.
Naast deze operatie zijn ook huid-
transplantaties toegepast. De opper
huid was in het eerste stadium van
het herstel afkomstig van zijn vader.
Later werd zijn eigen huid gebruikt.
Later zal getracht worden een
„kussen" van huidlagen op te bou-
dat de patient een zitvlak moet
geven.
Strydom, die zegt dat hij zich „pri-
ia" voelt, kan 's nachts slecht sla
pen. „Het geeft je een ellendig ge
voel, als Je er zo uitziet", zei hij.
Iedere twee uur wordt hij in een
andere houding gelegd of gezet. Het
grootste gedeelte van de dag brengt
ïu door op de veranda van het
hospitaal.
Met een blik op de toekomst ver
klaarde hij. „Ik weet helemaal niet
wat ik moet gaan doen. Ik heb al
gedacht aan een baan als telefonist
:k heb eigenlijk nooit van het ran-
geerwerk gehouden, niet omdat het
gevaarlijk is maar omdat ik er af en
>e eens bij wil gaan zitten".
De artsen verklaarden dat dit mis
schien de eerste maal is dat iemand
en dergelijke operatie overleeft.
Een dergelijke operatie zou eventu
eel ook in andere gevallen dan een
ongeluk kunnen worden toegepast,
bijvoorbeeld als de patiënt een kan
kergezwel in het bekken heeft, zo zei-
l zij.
Hoewel er geruchten zijn, dat Ko
ning Constantijn op nieuwjaarsdag
of mogelijk zelfs voor het einde van
het jaar naar Athene zal terugke
ren, is die terugkeer nog allerminst
zeker. Zo komt de naam van de
jonge vorst niet voor in het pro
gramma voor de ceremonie op
nieuwjaarsdag, dat gisteravond door
het Griekse ministerie van Binnen
landse Zaken is bekendgemaakt. In
Athene zullen de nieuwjaarswensen
van de burgerlijke en miiltaire auto
riteiten en het corps diplomatique in
ontvangst worden genomen door
„onderkoning" Zoitakis. Hierin kan,
na de publikatie (gisterochtend) van
een statuut van „het huis van de
regent," een nieuwe aanwijzing wor
den gezien, dat de regering niet re
kent op een spoedige terugkeer van
de koning.
Het houten noodgebouw van
de Dalton-h.b.s. in Capelle aan de
IJssel, dat pas twee maanden in
gebruik was, brandde gistermid
dag laat in een half uur tijd tot
de grond toe af. De brandweer
probeerde nog ivel met 24 hoge-
drukstralen het vuur te bedwin
gen, maar dit lukte niet, onder
meer door de sterke wind. Wel
men erin een andere
school, die naast het brandende
gebouio stond, te redden.
De schade, die de metershoge
vlammen en de met veel rookont
wikkeling gepaard gaande brand
aanrichtte, loopt in vele tiendui
zenden guldens.
Met het schoolgebouw ging ook
de hele inventaris verloren.
De 40-jarige conciërge J. Han
sen liep bij een poging om de
brand in het beginstadium te
blussen, verwondingen aan armen
en benen op. Hij moest met een
ambulance naar een ziekenhuis
in Rotterdam worden gebracht.
Hoeioel over de oorzaak van de
brand nog niets vaststaat, houdt
men er bij de Capelse brandweer
rekening mee, dat het vuur in het
houten schoolgebouw is ontstaan
doordat kinderen brandende rot
jes door een geopend raam naar
binnen hébben gegooid.
Onze correspondent in Rome tele
foneerde vanochtend
Koningin-moeder Frederika van
Griekenland en Prinses Irene heb
ben de villa van Prins Hendrik van
Hessen gisterochtend verlaten om
hun intrek te nemen in een villa
negentien kilometer buiten Rome.
Ook de kinderen van de koning zul
len daar binnenkort heengaan. De
villa, die eigendom is van een Mexi
caanse miljardair, is aan de ko
ninklijke familie verhuurd. De ko
ning en de koningin blijven voorlo
pig nog in de ambassade.
Koningen Annemarie moet het bed
houden, aangezien de vermoeienis
sen van de laatste dagen een slech
te invloed blijken te hebben gehad
op haar zwangerschap. De behande
lende geneesheer, dr. Koetifaris,
heeft haar verscheidene dagen rust
voorgeschreven.
Ook het betrekken van de villa
schijnt er op te wijzen dat de ko
ning voorlopig nog niet naar Athe
ne zal terugkeren. Daar staat dan
weer tegenover, dat de hofmaar
schalk Patagos, die hem in zijn bal
lingschap volgde, reeds in Athene is
teruggekeerd om alles in orde te
maken.
Tot zover onze correspondent.
Intern conflict
Volgens het Amerikaanse persbu
reau Associated Press zou de revolu
tionaire raad achter het Griekse re
gime te kampen hebben met een in
tern conflict tussen gematigde en
extramistische elementen De gematig
den, onder leiding van premier Pa-
padopoelos, zouden voorstander zijn
van een zachter beleid tegenover de
tegenstanders van de junta die op 21
april jl. aan de macht kwam. De ex
tremisten verlangen echter, dat de
harde lijn gevolgd blijft worden. Zij
spreken zich uit voor perscensuur en
detentie van links-georiënteerden.
Deze tegenstelling kwam het afge
lopen kerstweekeinde nog eens in het
licht, toen premier Papadopoelos, bij
wijze van verzoeningsgebaar, doch in
werkelijkheid ter verbetering van de
reputatie van het regime, algemene
amnestie voor alle politieke gevange
nen afkondigde.
Nog geen 24 uur later deelde kolo
nel Ladas van de veiligheidsdienst
mee, dat de premier had bedoeld dat
niet alle politieke gedetineerden zou
den worden vrijgelaten en niet de
indruk had willen wekken dat ook
„verstokte communisten" in vrijheid
zouden worden gesteld. Slechts 300
gevangenen zouden worden losgela
ten, zo maakte hij bekend. Ladas
wordt algemeen beschouwd als de lei
der der extremisten in de raad. Ook
kolonel Karydas en vice-maarschalk
Skarmaliorakis worden in dit ver
band genoemd.
Papadopoelos zou verzoeningsge
zind staat tegenover Koning Constan
tijn. Maar naar gezegd wordt, heeft
de raad nog steeds niet kunnen be
sluiten of de terugkeer van de ko
ning een kwestie moet zijn van da
gen of maanden. De extremisten zou
den de vorst althans voorlopig in Ro
me willen houden. Vele raadsleden
zouden sterk gekant zijn tegen de te
rugkeer van koningin-moeder Fre
derika. Gedacht wordt haar een resi
dentie te verschaffen in Oostenrijk.
Het Friese paspoort waar
over buiten Friesland veelvuldig
grapjes plegen te worden ge
maakt is van vandaag af een
feit. De Federatie van Friese Stu
dentenverenigingen en de Pro
vinciale Friese Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer hebben
namelijk met medewerking van
de Friese zuivelindustrie een pas
poort voor Friesland geïntrodu
ceerd. Aan iedere automobilist,
die vanmorgen tussen tien en elf
uur het monument op de Afsluit
dijk passeerde en aan de reizigert
van de treinen, die om 9.42 uur
vanuit Visvliet en om 10.21 uur
vanuit Steenwijk naar Leeuwar
den vertrokken, werd een gratis
exemplaar van dit paspoort uit
gereikt. De auto's werden op de
Afsluitdijk staande gehouden
door de politie. Honderd meter
verder werd een paspoortencon
trole gehouden. In het paspoort,
waarvoor de commissaris der Ko
ningin in Friesland een voorwoord
schreef, staan toeristische gege
vens over Friesland. Het paspoort
bevat verder een aantal waarde
bonnen, die toegang geven tot di
verse bezienswaardigheden en
evenementen in Friesland.
ADVERTENTIE
Jamin voordeel
t/m 30 december
bitterkoekjes
250 gram 85 69
niet duur wel heerlijk
De Maastrichtse gemeentepolitie
maakt sinds afgelopen nacht jacht op
een 30-jarige Griek, die gisteravond
omstreeks half twaalf met een 28-ja-
rige Duitser uit het huis van bewa
ring in Maastricht ontsnapte. De
Duitser is om half drie vannacht
door de Maastrichtse politie gegre
pen. De Griek is nog voortvluchtig.
De Duitser werd vastgehouden in ver
band met een zedendelict. De Griek
wachtte op zijn uitlevering. Hij was
aangehouden wegens landloperij.
De beide gevangenen ontsnapten
gisteravond door een ruit van hun
cel kapot te slaan, waarna zij zich
langs aaneengeknoopte lakens langs
de buitenmuur van 't huis van bewa
ring lieten zakken. De Duitser liep
tijdens zijn ontsnapping verwondin
gen op. De Rijkspolitie in Zuid-Lim
burg houdt alle wegen nauwlettend
in het oog.
Afgelopen nacht werden de uit
valswegen rond Maastricht scherp
gecontroleerd. De politie heeft aan
wijzingen, dat de Griek zich nog in
Maastricht moet bevinden.
ADVERTENTIE
Iedere dag weer,
'n heerlijke 4ractatie
In Rusland heeft onlangs 1
een man, lid van eene dweep-
zieke godsdienstige secte, S
zijn eigen zoontje gedood en
als eene offerande aan God
opgeofferd. Hij doorstak het
knaapje van zeven jaren ver
scheidene malen en nadat
het dood was, viel hij
in geestverrukking op zijne
knieën God smekende het
i offer te ontvangen.
(Advertentie) Gedurende
eenige dagen te beginnen 2
Januari zullen eenige soorten
Singer naaimachines ten
toon worden gesteld ten hui
ze van Mejuffrouw Wed.
Krepo, op de Aalmarkt te w
Leiden.