oliticus zonder pretenties
Vlies in
liet oog
houden"
NIEUWE UITGAVEN
goed is, heb ik niets te doen
)e Jong
WERKGELEGENHEID
Kamer akkoord met
De Blocks beleid
Duitsland wil
Koreanen terug
j^VRl
IJDAG 22 DECEMBER 1967
LEIDSCH DAGBLAD
en(,ALS het
Ilinister-
president
Humoristisch
Bedachtzaam
Geconcentreerd
(Door drs. J. van Putten)
Als het goed is, heb ik niets te doen".
J Jinister-president P. J. S. de Jong zit in zijn gemakkelijke
S»W. Zijn bureau is schoon en leeg. Zijn werkkamer aan het
ïïin 1813 ademt rust. Vroeger, toen hij nog niet dit ambt be-
L1 iedde, stond hier ook nog een boekenkast, een witte. Hij
ft het meubel laten verwijderen. De kast viel in deze kamer
de toon, vindt hij.
reen boeken, geen stukken, geen dossiers. Toch is dit geen stil
pen ter afsluiting van een loopbaan als marine-officier, staats-
cretiris van Defensie. Eén schakelaar overhalen en men hoort in
t wrkvertrek de zware en nasale stemgeluiden uit de Tiveede
me, een andere knop en de geluiden uit de Eerste Kamer worden
orbiar. In het Catshuis beschikt hij over dezelfde verbindingen.
lest „ontstellend veel", om op de hoogte te blijven. Hij heeft
jorneel) contact met KamerledenHij onderhoudt zijn contacten
tt gote zorg. En toch: „Als het goed is, heb ik niets te doen".
„Ik voel me volstrekt politicus. Ik
kan mijn functie alleen zo goed mo
gelijk vervullen, als ik mij verzekerd
weet van voldoende steun. Dan zit
je midden in de politiek".
Vraag: Gruijters heeft kort na de
verkiezingen toen de kabinetsforma
tie nog maar net in gang was, een
onderzoek gehouden waarbij aan de
mensen werd gevraagd, wie zij als
minister-president wensten .Niemand
heeft toen uw naam genoemd. Hin
dert het u niet, dat u zo onver
wacht, voor velen als een verrassing,
minister-president bent geworden,
eigenlijk buiten de kiezers om?
„Het onverwachte hindert mij op
zichzelf nooit. Ik heb nooit anders
dan onverwachte dingen meege
maakt. Ik voelde me niet de eerst-
geroepene. ik vond het ook niet om
van te schrikken".
Vraag: maar vindt u ook niet dat
de kiezers meer invloed moeten heb
ben op de aanwijzing van de minis
ter-president?
„Dat is een van die omstreden
punten waar ik liever buiten blijf.
Dat wordt nog bediscussieerd. Ik heb
wel mijn ideeën, maar ik wil me
in dit stadium niet uitlaten".
Vraag: maar als er weer verkie
zingen zijn
„The moment of truth (het ogen
blik van de waarheid) komt tegen
de tijd dat er verkiezingen worden
uitgeschreven. Dan zal ik kleur be
kennen".
Vraag: moet dan het voortbestaan
van het kabinet inzet van de verkie
zingen zijn?
„Ik weet niet of het die kant uit
gaat, ik wacht af
'remier De Jong licht toe„De po-
e van de minister-president hier
schilt var. die in vele andere lan-
Hij is her meer coördinator. De
druk ligt \ooral op het voorzitter-
ap van de ministerraad Jk kom
goed in fuictie als er moeiiykhe-
i dreigen. F.oe minder een beroep
mij wordt gedaan, des te beter
is. Maar let is niet mijn opvat-
dat ik aclterover kan leunen. Ik
:t wel alles n het oog houden, le-
luisteren. Ik zit niet passief te
:hten totdat ergens iets ontspoort,
ar ik bemoei me er niet mee, zo-
ales goed gaat. Dat de minister-
sident doelbewust leiding geeft
draagt zich niet met onze staats-
iciting".
hoe worden dan besluiten
/men? Wat is uw aandeel daar-
ïbjbs
!r is veel vooroverleg. Dan komt
pro en contra er al uit. Soms
t zich automatisch een oplossing
soms komt er een voorstel van
kant, het normale voorzitters-
.00
side i
Partijraad
lag: Kortgeleden hebt u de par-
id van de KVP bijgewoond. Wat
u ervan?
Iet was de eerste keer dat be
Islieden werden uitgenodigd. Ik
er meer als geïnteresseerde toe-
luwer naar toe gegaan. Ik houd
een beetje afzijdig van al die
en. In de functie van minister-
Ident moet je je niet al te veel
een partij vereenzelvigen. Het
me ook onjuist, me teveel te
)eien met de verwikkelingen in
lartijen. Ik volg het wel heel
/gezet".
„maakt u zich geen zor-
dat u bij al deze verwikkelingen
;n gegeven ogenblik uw meerder-
in het parlement kwijt bent?
orgen niet, maar het is een mo
pheid die ik wel in het oog houd.
zijn de regels van het spel. Ik
daar niet verdrietig onder. Zo-
ik geen meerderheid meer heb,
;t het eindfluitje, dan houdt het
/aag: is dat dan geen teleurstel-
I Was het einde van het kabi
■larijnen en van het kabinet-
s/oor u geen teleurstelling
Us niet verdrietig, maar dan be-
k, dat het niet persoonlijk ver-
ft? is; 't is meer zakelijk jam-
'rag: om het landsbelang?
Oei, als Je zelf bezig bent met
landsbelang is het heel moeilijk
ftheidslyn te vinden' tussen het
te landsbelang en wat je denkt
hit landsbelang is. Als je er bij
'okten bent wil je de grenzen wel
aiders leggen dan anderen",
'raa*: het is ons in de Tweede
fier wel eens opgevallen dat in
aal<e moeilijke situaties de heer
meker het kabinet te hulp kwam,
tf ktf bang was, dat u het zelf
kon redden.
Dat is me nooit zo opgevallen. Ik
nog nooit een punt gehad dat ik
ht: nu vordt het moeilijk. Die in-
nipties, dat is dikwijls meer iets
•en de partijen. Ik vind het eigen-
in myn hart wel aardig, die in-
rupties. Naar ik heb noojt het ge-
gehad 1at ik dacht: hé, nu
fdt het gevaarlijk, nu kom ik in
verdrukkirg. Het is normaal dat
files die dt regering steunen, bij
■riL-o 11
hrr
rassmg
?raag: in hoeverre voelt u zichzelf
Iticus?
Verschillen
Het verschil tussen het beleid van
het kabinet-De Jong en dat van vo
rige kabinetten, met name van het
kabinet-Cals is een volgend onder
werp. De minister-president meent
dat vooral sprake is van accentver
schillen. Hier en daar is het beleid
een klein beetje anders, maar dat
wordt wel eens overtrokken. Hij zegt:
„Hebt u ooit iemand ontmoet die
achter uitstrevend was. Wij willen in
wezen allemaal dezelfde dingen. De
een wil iets verder dan de ander.
Maar men ie in het algemeen sociaal Dan .5 te™l0ftta loch een
voelend, men is vooruitstrevend. De j ?Pm"ke'«l[et act'vltelt va" ?e nums:
accentverschillen vitten meer in het Ü"™",1!!;«ÜL geSPre*
tempo. Wy hebben geen grove ver
schillen meer. Je moet niet zo voor
met alleen A.O.W. valt in de inkoms- I een nota; die moet nog in de minis-
tenbelasting. Dat gaat toch wel te terraad besproken worden. Ik ben
ver". I voor een zo groot mogeiyke open-
"Bli belastingverhoging-, vervolgt J J-jM-
de minister-president, „wordt vaak
gezegd: het gaat van de rijke men
sen af ten behoeve van de samen
leving. Daar wordt wel eens te ge-
makkeiyk over gedacht. Daar komen
de grote inkomsten niet van. Ook de
grote middenlaag brengt al heel veel
op. Een paar miljoen maal tien gul
den gaat hard; by een paar hon
derd maal duizend gulden kom je
maar tot in de tonnen. Maar het is
niet zo dat de regering voor noodza-
keiyke dingen belastingverhoging
uitsluit". En nogmaals: er wordt over
deze dingen wel te gemakkelyk (de
premier zegt „te faciei") gesproken".
De minister-president is zich by
deze opmerkingen bewust, dat hü zich
in feite op het terrein van minister
Witteveen van Financiën heeft bege
ven. Htf doet dit niet graag, zo biykt
uit zyn toelichting- Het strookt niet
met de opvatting die hy over zyn
functie heeft.
Openheid
op komt. Zyn zorg voor een zo groot
mogelyke openheid over het rege-
ringsbeleid. Is het niet mogelyk, meer
uithollen, dat je andere dingen laat M
verschralen" bekendheid te geven aan de beslis-
singen die de ministerraad neemt?
Vraag: minister Roolvink voelt er
voor, de kinderbyslag voor het eerste
kind af te schaffen en minister Wit
teveen heeft laten weten, dat hy de
omzetbelasting wil verhogen en de
loon- en inkomstenbelasting zou wil
len verlagen. Is dat geen verande
ring van beleid, vergeleken by het
kabinet-Cals?
De minister-president verwyst
naar de stygende uitgaven voor so
ciale voorzieningen en voor onder-
wys. Hy herhaalt dat er verschillen
zyn in het beleid, maar deze zyn
niet zo groot als sommigen willen
doen voorkomen. Primair noemt hy
de bescherming van het bestaan, zo
als dyken nodig zyn tegen het wa
ter. Dan noemt hy de zorg voor de
toekomst, onderwys, research („Je
moet het eigenlyk speurwerk noe
men, maar dat vind ik een beetje
gezochte term. Wetenschappelyk on
derzoek is misschien beter"). Het ge
heel moet gedragen worden, daar
om de zorg voor de economie, wegen,
vliegvelden De sociale voorzieningen
lopen daar geiyk mee op. De cultuur
kun je niet als sluitpost nemen, 't
loopt er parallel mee".
Het antwoord luidt: „Ik heb hierover
lykt. Ik wil het bekyken van de kant
van de burgers. Zy hebben er recht
op, alles te weten, behalve als het
niet kan".
Het antwoord is karakteristiek.
Een politicus met weinig pretenties
is zeldzaam. Aan het Plein 1813
blijkt er een te werken, dat is de
onmiskenbare indruk die zich op
dringt na een gesprek van ander
half uur.
Hy werkt niet voor zichzelf, hy
werkt omdat het hem gevraagd is,
voor anderen. Maar zelfs dat doet
hij op een weinig pretentieuze ma
nier, niet als een gedrevene, maar
bezonken.
zyn blik is peinzend als hy luis
tert, blyft vaak peinzend als hy ant
woordt. Juist daarom, om die pein
zende blik, is de weergave van het
gesprek, het opsommen van de ant
woorden, maar een half verhaal, de
halve waarheid. Achter die blik gaat
de andere helft van de waarheid
schuil, het brein dat bezig is en nau-
welyks iets ongemerkt laat passeren,
dat luistert naar de vertogen in het
parlement, dat ontstellend veel leest,
zoals de minister-president het zelf
zegt.
Een waakzame spin in het midden
van een groot geordend web? Mis
schien wel, maar dan beslist zonder
de kwade bedoelingen die zo'n dier
eigen zijn, menslievend, vreedzaam.
In de Kamer heeft premier De
Jong tot nu toe alle gevaarlijke
klippen zonder veel moeite kun
nen omzeilen.
Belasting
Na enige aandrang gaat de minis
ter-president iets nader op de belas-
tingvraag in. „Men moet een belas
tingverlaging niet zozeer zien als een
verlangen van minister Witteveen.
Het is meer een stelling: je moet het
ook in beschouwing nemen". Heel be-
langryk vindt hy verlaging van de
loon- en inkomstenbelasting voor de
laagstbetaalden. „Een getrouwd stel
Verzegelde banden
zonder ventiel
Sedert drie jaren ryden er in De
troit vyf personenauto's en vyf be
stelwagens rond, die voorzien zyn
van verzegelde banden, die niet be
hoeven te worden opgepompt. De re
sultaten van deze drie jaar proeftyd
zyn zodanig, dat dergeiyke banden,
die geen ventiel meer bezitten, reeds
tot de standaarduitrusting van en
kele 1968-1969 auto-modellen zullen
gaan behoren.
De banden worden in de fabriek
met de wielvelgen verzegeld, nadat ze
op de vereiste druk zyn gebracht.
Het meten van de luchtdruk zou met
deze banden nog maar één keer per
jaar nodig zyn. Hiervoor wordt ge
bruik gemaakt van een nieuw soort
instrument, dat met een zuignap aan
de zy kanten van de band bevestigd
wordt.
Als de druk te laag blykt, wordt
het bandenprofiel met een fyne holle
naald doorstoken en hierdoor de no
dige luchtdruk toegevoerd.
By het uittrekken scheidt dit
steekventiel een soort gummi af, dat
het zichzelf sluitende gat nog eens
inkapselt.
'Van miniaturisten
tot expressionisten'
Verlucht "met een aantal afbeel
dingen van schilderyen verscheen by
de uitgevery Heideland in Hasselt
(België) „Van miniaturisten tot ex
pressionisten", een bundel interessan
te kunsthistorische studies van de
Vlaamse schryver prof. August Ver-
meylen (1872-1945), waarin o.a. de
Renaissance, de Barok en de moder
ne periode behandeld worden.
In deze verantwoord samengestel
de „paperback" worden zeker de
woorden van Julien Kuypers beves
tigd. Deze schreef namelyk. „Onder-
de weinig talryke proeven van be
spiegelend of didaktisch proza, die,
hoewel ze zich niet als kunstproza
aanmelden, tevens literaire waarde
hebben, staat Vermeylens professo
raal levenswerk onbetwistbaar voor
aan".
Zo wordt men in dit boek geconfron
teerd met de levens en werken van
schilders als de gebroeders van Eyck-
Huighe van der Goes, Hieronymus
Bosch, Quinten Metsys, Jenin Gos-
sart (alias Jan Mabuse) Pieter Breu
ghel, Rubens en vele anderen, met
een apart hoofdstuk over de Belgi
sche schilderkunst sedert 1830. Infor
matieve en gerypt-doordachte be
schouwingen van de eerst orde, van
groot belang voor een ieder, die zich
tot de schilderkunst voelt aange
trokken
„De oorlogsvloot in
de zeventiende
eeuw" en „Munten
in ïnuntvondsten"
Twee nieuwe aantrekkelijke boe
ken in de Fibula-reeks van
Van Dishoeck N.V. te Bussum vra
gen de aandacht: „De oorlogsvloot in
de zeventiende eeuw" door F. L. Die-
kerhoff en „Munten in muntvonds-
ten" van dr. H. Enno van Gelder en
drs. Joh. S. Boersma.
Het eerste beschryft het ontstaan
van de Nederlandse zeemacht, de op
bouw van de vloot, de structuur van
het zeventiende-eeuwse schip, de
bewapening, de bemanning, het leven
aan boord, de navigatiemiddelen en
het zeegevecht, zulks mede aan de
hand van talryke tekeningen en fo
to's van beroemde zeehelden en sche
pen. De marine-historicus Diekerhoff
doet over dit alles een interessant en
lezenswaardig boekje open en geeft
ook een boeiend verslag over het ver
loop van een van de grootste zee
slagen uit onze geschiedenis, n.1. de
slag by Schooneveld in 1673.
Een aanbevelenswaardig geschrift
voor allen, die nauwe relaties met de
Marine hebben, alsook, naar wy
vermoeden, voor de velen, die daarbij
niet onmiddellyk zyn betrokken. Het
tweede, Munten in muntsvondsten'
geschreven naar aanleiding van de
muntvondsten, die de laatste tyd
veel opschudding veroorzaakten. Een
(Van onze parlementaire redactie)
De Tweede Kamer heeft gisteren
vertrouwen uitgesproken in de werk-
gelegenheidspolitiek van minister De
Block van Economische Zaken. Afge
vaardigden van VVD, AR, CH en
KVP zeiden overtuigd te zyn door de
argumenten van de minister, die had
betoogd dat er de komende maanden
in de Nederlandse economie geen
ruimte zal zyn voor nieuwe werkge
legenheidsprogramma's. De toezeg
ging, dat de zaak opnieuw bekeken
zal worden als de werkloosheid in de
tweede helft van 1968 niet zal dalen,
gaf daarby de doorslag.
De motie van de socialist Den Uyl,
waarin om 200 miljoen gulden werd
gevraagd voor nieuwe maatregelen
ter bestryding van de werkloosheid,
werd dan ook verworpen. De socia
listen kregen alleen de PSP, de CPN
en D'66 mee.
Een motie van D'66, waarin 300
miljoen gulden werd gevraagd ter be
strijding van de werkloosheid, werd
ingetrokken, omdat de werkgelegen-
heidspolitiek van de regering intus
sen een heel eind aan dat verlangen
is tegemoetgekomen. D'66 steunde de
motie-Den Uyl evenwel, omdat extra-
maatregelen tegen de werkloosheid
volgens die party zó belangryk zijn,
dat daarvoor risico mag worden ge
nomen. De manipulatie met de mo
tie van D'66 ontlokte de communist
Bakker de verzuchting: „wy zouden
in het kader van een doelma
tigheidsonderzoek naar de werkwyze
van de Kamer, eens moeten uitreke
nen hoevel man-uren verloren gaan
met het voorbereiden, indienen, ver
anderen en intrekken van moties
van D'66.
Minister De Block kreeg zyn be
groting ongeschonden door de Ka
mer. Een aantal andere moties en
amendementen werd ook verworpen.
De belangrykste daarvan zyn: een
voorstel van de socialist Oele om de
Staatsmijnen te betrekken in de win
ning van olie en gas op de Noord
zee en een amendement van drs.
Lems (P.vd.A.) om het ontwikke-
lings- en saneringsfonds voor de
middenstand met zeven miljoen gul
den te versterken.
Met het gemak van een kust
vaarder is gisteren vroeg het
grootste schip dat ooit Rotterdam
heeft aangedaan de 204.000 ton
metende Noorse tanker ,&erge-
hus" Europoort binnengelopen.
Bij de Shell-installatie in de vier
de petroleumhaven loste het
tankschip op één na het groot
ste ter wereld 95.000 ton ruwe
olie met een snelheid van 10.000
Bij gladheid
geen lagere
bandendruk
Een misvatting, die nog vry
veel wordt verkondigd, is, dat
door 's winters de luchtdruk in
de banden te verlagen, een be
tere grip op een glad wegdek
wordt verkregen, daar door dese
drukvermlnderlng het aanra-
kingsvlak tussen banden en weg
wordt vergroot.
Een dergeiyke maatregel is
echter niet van gevaar ontbloot
en daarom ten sterkste af te ra
den.
De band verliest door een ver
laagde druk namelyk veel van
zyn zydellngse stabiliteit, waar
door de wegligglng van de wa
gen aanmerkelijk slechter wordt.
Het stuur wordt "sponzig" met
iet niet denk bee dig e gevaar,
dat de wagen op een gladde
plek uit zyn koers raakt en gaat
slippen.
aantal van deze vondsten wordt onder
de loep genomen en de betekenis er
van, ook voor het verkrygen van een
beter inzicht in de handelscontacten,
helder belicht. In kort bestek wordt
men met velerlei munten en hun uit
eenlopende afbeeldingen in kennis
gesteld door twee op dit terrein uiter
mate deskundige autoriteiten. Boven
dien geeft het boekje een volledige
ïyst van alle ln ons land gedane
vondsten. Ook dit boeiende relaas zal
men ongetwijfeld gespannen lezen.
China-trilogie: Vlvcht uit China;
De hemel van China; Het goud van
China, door PeaTl S. Buck. Uitg.:
A. W. Bruna en Zoon, Utrecht.
Vlimmen trilogie: Doctor Vlimmen;
Vlimmen contra Vlimmen; Vlimmens
tweede jeugd, door Mr. A. Root-
haert. (Bruna).
De schuchtere belevenissen van
een glazenwasser door G. Michel.
(Bruna).
De kinderredder van New York!
door J. D. Salinger. (Bruna).
De zwarte Roos Vandaag 13:
byeengebracht door Frans de Bruyn
en Oscar Timmers. (Bruna).
Bob Morane en de terroristen van
Quebec: door H. Vernes. Maraboe-
pocket. (Bruna).
Bob Morane en de wraak van de
Gele Schaduw: door H Vernes, Ma-
raboe-pocket. (Bruna).
Het geheim van dokter Britten'»
vrouw: door 8. Douglas. Maraboe-
pocket. (Bruna).
Een winter ln het leven van Em
manuel: door Marle-Claire Blais.
Wit Beertje 1110. (Bruna).
Een pakje per dag: door C. Bud-
dingh. Wit Beertje 1087. (Bruna).
Slaatjes,andera dan andera.
Fyne vleesschoteltjes
Allerhande kaasgerechten: Mara-
boe kookka&rten van internationals
meesterkok Arne Krüger. Vertaling
en bewerking Wina Born. (Bruna».
Het verhaal van Rikke de was
beer: door L. Stoecklcht. Vertaald
door Han G. Hoekstra. Geïllustreerd
met fraaie zwart/wit foto's. (Bru
na).
Het nieuwe aquarium boek: door
K. Klingbeil. Geïllustreerd met vele
kleurafbeeldingen en zwartwit teke
ningen .Ultg.: Elsevier, Amsterdam.
Prof. Vermeylen, Van miniaturis
ten tot expressionisten, uitg. Heide
land, Hasselt.
F. L. Diekerhoff, De oorlogsvloot in
de zeventiende eeuw, uitg. Van Dis
hoeck, Bussum.
Van Gelder Boersma. Munten in
muntvondsten. uitg. Van Dishoeck,
Bussum.
ton per uur. In de loop van de
afgelopen nacht is de Bergehus
weer vertrokken met bestemming
Perzische Golf.
West-Duits land heeft nogmaals een
dringend beroep op Zuld-Korea ge
daan, de uit het land ontvoerde en
in 8eoel berechte Zuidkoreanen te
rug te sturen naar de bondsre
publiek.
Van de 17 Zuidkoreanen die deze
zomer uit West-Duitsland ontvoerd
werden, konden zes na ondervraging
terugkeren naar de bondsrepubliek.
De overigen zyn wegens spionage
voor Noord-Korea tot zware straffen
veroordeeld. De Westdultse rege
ringsvertegenwoordiger voor de
zaak der Koreanen, prof. Grlind-
wald, die ook het proces in Seoel
heeft bygewoond, heeft verklaard dal
naar Westduitse en Westeuropese
juridischs begrippen spionage niet
bewezen was. Evenmin hebben de
Zuidkoreaanse autoriteiten betwist
dat met de ontvoeringen het volken
recht geschonden werd.
