Het uur van de waarheid: een proefrit in de machtige Mercedes-Benz 200D „Ondanks heb ik er scepsis te niet alles eenover nazisme van verworpen Bennecke de nieuwe generaal voor Brunssum Britse aanval op EEG-automarkt iw van BenBarka terecht? gAGINA t LEIDSCn DAGBLAD VERLEDEN NIET SCHOONMAKEN MET LEUGENS Door Henk Kolf en Henk van de Bie 99 Münster, 8 december Jürgen Bennecke, generaal met drie sterren, ongeveer 1.90 meter lang, recht-op in een kreukvrij uniform, met acht oorlogsonderscheidingen boven de linker borstzak, 55 jaar. Op volger per 1 april 1968 van ge neraal Graf von Kielmansegg, commandant van de NAVO- strijdkrachten in Midden- Europa. Opvolger in zekere zin ook, van zijn collega Albert Schnez, gevallen kandidaat voor de AFCENT-post in Brunssum, vanwege een naar Nederlandse smaak niet geheel brandschoon verleden. Is deze Jürgen Bennecke, zo statig nog gehuisvest in een kamer van het voormalige generalkommando te Münster (met veel oude vaan dels aan de muur) dan eindelijk de Duitse generaal rond wie geen de monstraties zullen aanbreken, zodra hy voet buiten eigen grenzen zet? Met andere woorden is deze beroeps militair, die in 1930 een contract voor 25 jaar tekende, voor meer mensen aanvaardbaar dan alleen zijn eigen landgenoten? Tegen zijn zin, maar met veel beheersing en zeer loyaal, heeft hy twee uur lang on verhoedse vragen beantwoord, die hij tenslotte kenschetste als een pijn lijke inquisitie. Hartstocht Waarom is Jürgen Bennecke, zoon van een hereboer uit de streek tussen Berlijn en Stettin, beroepsmilitair geworden? Hij zegt: „Als mij dat in 1930 was gevraagd, zou ik als zeven tienjarige zeker hebben gezegd, uit hartstocht. Later, terug redenerend, geloof ik, dat het voornamelijk was omdat ik een beroep wilde waarin ik met mensen te maken zou hebben". vraag niet zo gemakkelyk te beant woorden. Er waren veel werk lozen. Toen ging het om de vraag of Duitsland communistisch zou wor den of nationaal-socialistisch. Van het communisme hadden we na de Eerste Wereldoorlog al een paar voor beelden gezien. Hoewel er veel dingen in het nationaal-socialisme waren die wij afkeuren en die zeker zouden voorkomen, dat je ooit partijlid zou worden. Geredetwist Ik voor mij heb tegenover het na tionaal-socialisme altijd sceptisch ge staan en ik heb daar met mijn jaar genoten vaak over geredetwist. Maar ik wil niet, nu ik daarop terug kijk, eenvoudigweg zeggen, dat ik in die tijd al zo'n verstandig mens was. Ik heb niet rondweg alles verworpen wat zich toen heeft afgespeeld. Uw vraag is zeer moeilijk te beantwoor den, als men zich niet wil schoonpra- ben met de frase: Ik heb direct al beseft dat het verkeerd zou gaan. Op grond van mijn afkomst, mijn milieu en mijn levensloop was het onmoge lijk dat ik ooit nationaal-socialist zou zfjn. Ik begrijp dat Nederlanders deze vragen stellen. Ik begrijp ook dat zij er een antwoord op willen horen, maar ik moet openlijk toegeven dat het mij niet zeer welgevallig is. zo opengesneden te worden. Maar ik wil mij niet onttrekken aan de gemeen schappelijke verantwoordelijkheid van het Duitse volk en ik wil ook geen leugens gebruiken, om mijzelf eruit te redden. Als Duitser zou ik echter blij zijn wanneer wij het steeds weer naar voren halen van deze feiten zouden kunnen staken. Ik hoop dat de verhouding tussen onze volkeren in die zin vorm krijgt". Die mededeling is op zichzelf niet volledig. Jürgen Bennecke onder scheidde drie mogelijke beroepen: soldaat, arts of hereboer. Posities, die hem inderdaad met mensen in contact zouden brengen, maar dan in een duidelijk dominerende positie. „Ik heb me aanvankelijk vaak afge vraagd, of ik een juiste keuze had gedaan en dan zei ik Ja", ook al heb ik later wel eens bedacht, dat het slimmer was geweest wanneer ik een ander handwerk had gekozen". Voorjaar 1930: „De politieke ont wikkeling was nog niet te doorzien. Er was een grote crisis, de economi sche situatie was moeilijk, met veel werkloze mensen, die niets anders te doen hadden dan op straat te lopen en te betogen. Na enkele jaren werd het wat duidelijker. De officieren, ja, in het algemeen de soldaten, hadden het toen gemakkelijk omdat ztf niet bij een politieke partij mochten. Zij werden dus niet gedwongen tot lip pendienst zij behoefden geen keu ze te maken". De consequenties van het ontlopen der principiële beslis sing? „Drie-sterren-generaal" Jürgen Bennecke heeft het antwoord klaar: „De familie Bennecke heeft de ge volgen moeten dragen. Zij is ver dreven van haar grond en heeft in totaal twaalf landgoederen moeten rpijsgeven". Niet doorzien Toen de jaren dertig een eind- weegs waren gevorderd en het na tionaal-socialisme zijn eerste geweld dadige aanloop al achter de rug had, besefte Jürgen Bennecke nog steeds niet waarheen dat moest leiden. „Maar", zegt hij, „ook in het bui tenland werd dit niet begrepen, ook de leidende staatslieden van die tyd doorzagen het niet, voorzover dat uit buitenlandse kranten tot ons door klonk". Wanneer heeft hy de misdadigheid van het nationaal-socialisme dan wel onderscheiden? „Een soldaat te vel de, die tegen een sterke en over machtige vyand strijdt, die zijn va derland en volk wil beschermen denkt allereerst daaraan. Het is als regi mentscommandant niet gemakkelijk de grote politieke feiten in de wereld te bevatten. De informaties en het overzicht, waarover de leiders kun nen beschikken, vallen niet ten deel aan de lager geplaatsten. Dit is voor ons Duitsers altijd een moeilijke vraag. Ook als onze kinderen zeggen: „Jullie hebben erbij gestaan en toe gekeken". Wij hebben een bewustwor ding op langere termijn ondergaan en achteraf kun je niet meer het moment aangeven waarop je de schellen van de ogen zijn gevallen". Na enige bedenktijd: „In de jaren dertig verdedigde mijn oom, advocaat in Berlijn, Joodse belangen. Mijn va der had Joodse compagnons geen van beiden keurde het anti-semitisme van toen goed, maar zij hebben ook niet beseft waartoe het zou leiden. Anti-semitisme behoeft dergelijke excessen als de nazi's hebben aan gericht, niet noodzakelijkerwijs tot gevolg te hebben. Profeten, die deze buitensporigheden wel hebben zien aankomen, zijn er niet veel geweest. In Rusland heb ik er als staf-chef van een divisie nooit iets van ge merkt". Afweerslagen „We waren ontzet, toen wij hoor den dat de oorlog was uitgebroken". „Wij meenden dat wy voor een ge rechtvaardigde zaak gingen vechten". De gruweldaden die zich achter het front hebben afgespeeld zijn aan Jürgen Bennecke dus voorbijgegaan. „In Rusland hebben wij na 1941 al leen nog maar afweerslagen gevoerd. Dat eist al je kracht op, dan gaat het er alleen nog maar om, je sol daten goed te leiden. Zelfs van de aanslag op Hitier hebben wij pas la ter gehoord, omdat wij net in ge vecht waren en gevaar liepen „einge- kesselt" te raken. De oorlog was mi litair niet meer te winnen, natuur lijk. Maar ons ging het erom te ver hinderen dat „grosz-Deutschland" door de Russen bezet zou worden. Hoe langer wij zouden vechten, hoe beter wij dat zouden verhinderen. Misschien kon dan nog in politieke zin de oorlog worden beëindigd, Hit- Ier was voor dit alles verantwoorde lijk en de 20ste juli 1944, de aan slag op Hitler, was onze laatste kans op een overeenkomst. Wij kenden de daders en wisten daarom, dat zij hun daad slechts op respectabele gronden konden hebben begaan en niet als een soort misdaad. Opmerking: „Ik ben ook in Joego slavië geweest, in het voorjaar en de zomer van 1943. In Servië, voor een hergroepering na de slag bij Stalin grad. Ik ben nooit bij de staf van heit Adriatische kustgebied geweest". Maar in het ,3raunbuch" dat Oost- Duitsland heeft uitgegeven, over voormalige nazi's, die thans weer hoge posten zouden bekleden, staat u in zo'n functie genoemd. „Het Braunbuch? Wat is dat voor een boek? Dat wil ik wel eens lezen". Krijgsgevangenen Feit: Jürgen Bennecke heeft tot de laatste dag van de oorlog gevochten. Hy werd in Tsjecho-Slowakije door de capitulatie verrast, ging te voet naar een Amerikaanse sector en werd tenslotte, onder Engels beheer als krijgsgevangene opgesloten in het Sennelager, dat thans dikwijls oefe nende Nederlandse militairen her bergt. Na nog vijf Jaar: Een betrekking by het >rAmt-Blank", dat de nieuwe Duitse strijdkrachten moest opbou wen een Bundeswehr van burgers in uniform. Jürgen Bennecke had ten tweeden male in zyn leven de keuze gedaan: Hij werd officier. Waarom: „Ik heb er maanden over nagedacht. Ten eerste: er waren mensen nodig voor de opbouw van een leger in de nieuwe Duitse svaat. Ten tweede: Om twee redenen was het onmogelijk, dat het weer dezelfde kant op zou gaan als voorheen. De structuur van de Duitse staat was to taal anders en Duitsland deed dit niet alleen. Men besefte in 1952, dat er iets moest gebeuren. Men kon niet helemaal niets doen. Het was onmo gelijk d'ait Duitsland in het midden van Europa, de handen in de schoot zou houden. Men moest kiezen tus sen Oost en West. Het was voor mij geen vraag aan welke kant ik stond en de structuur van de staat scheen mij betrouwbaar. Ik had de garantie dat Duitsland niet opnieuw een dic tatuur i-uu worden". Burgerij Dit is de nieuwe tweedeurs Morris 1100. Een van de drie modellen, waarmee de British Motor Corpora tion een grootscheepse aanval op de Europese markt speciaal gericht op de E.E.G.-landen, waaronder Ne derland wil ondernemen. Het is echter niet zozeer de introduetie van dit nieuwe trio (een wat gewijzigd 1100-model, een mini met een 1000 cc motor en een 1300-model, dat uiterlijk veel lijkt op de huidige 1100), welke de grootste troef vormt in deze scherpe aanval. Dat is veel meer de drastische prijsverlaging, die met deze introductie gepaard gaat. Tot nu toe verkeerden de B.M.C.-wagens in ons land en in de andere E.E.G.- landen in een slechte concurrentie positie. De Britse autofabrieken, die tezamen B.M.C. vormen, hebben nu gebruik gemaakt van de devaluatie van het Britse pond om aan deze on gunstige toestand een einde te ma ken. De prijsverlagingen zijn inder daad sensationeel te noemen, voor al bij de 1100-modeIIen. Tot nu toe moest men In ons land daarvoor bijna 8000 gulden neertellen. De nieuwe prijs is vastgesteld op f 6550. Het nieuwe vierdeurs 1300-model blüft met zijn prijs van f 7295 zelfs nog onder de oude 1100. En van de goedkoopste mini (850 cc motor) is de prijs vastgesteld op net beneden de vijfduizend gulden. De nieuwe 1000- mini komt in zijn goedkoopste uit voering op f 5250. Een woordvoerder van B.M.C. vertelde op de perscon ferentie gisteren in Avifauna, dat het bedrijf hiermede aan de Britse rege ring, de werknemers en het publiek wil bewijzen, wat er dank zij de de valuatie kan worden bereikt. Een van de importeurs sprak de verwach ting uit, dat de omzet van deze Britse auto's in ons land door deze maatregel zal kunnen worden ver dubbeld. Nog twee jaar later (1955) droeg Jürgen Bennecke weer ey uniform. Als burger? „Een leger van burgers in uniform, dait is een opgave waar aan wij voortdurend moeten werken. Onze opleiding streeft naar identifi catie van de soldaat met de maat schappelijke, sociale en politieke structuur van het volk. Wij willen be reiken, dat zij zich aan de staats rechtelijke en zedelijke normen van hun volk confirmeren en dienstplicht vervullen in de overtuiging van haar rechtmatigheid en omdat zij behoort üng. In 1932, 1933, 1934 was die tot de rechten en plichten van de staatsburger. Wy willen ook dat de soldaat beseft als burger zijn wettige regering trouw te moeten dienen. Aan deze taak moeten wy voortdu rend werken en dat moet soldaten aankweken, die hun eigen verant woordelijkheid kennen en het initia tief ontwikkelen om hun militaire op gaven juist uit te voeren. Voor een soldaat is een bevel bindend, maar hy mag het weigeren als het on rechtmatig is". Verlangt Jürgen Bennecke dan nu van zyn soldaten niet meer dan hy- zelf als officier in Hitiers wehrmacht heeft kunnen opbrengen Na lang roeren in zyn, inmiddels afgekoelde, koffie: „Dat is een kwestie van scho- I Kerstexpositie in Krelagehuis Bloemenpracht in Haarlem De jaarlykse kerstbroeitentoonstel- ling, georganiseerd door de Konink- lyke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur, zal dit jaar te bezichtigen zjjn op donderdag, vrydag zaterdag en dinsdag 21, 22, 23 en 26 december a.s., van 's morgens 9 uur tot 'smiddags 5 uur. in de grote beurszaal van het Krelagehuis in Haarlem. Zondag en maandag (eerste kerstdag) is de tentoonstel ling gesloten. Het is in de eerste plaats een vaktentoonstelling hetgeen men aan de wyze van opstellen van de bloe men zal kunnen constateren. Ook voor niet vak-mensen zal dit Juist wel eens Interessant zyn. Er zullen in deze vroege periode reeds bolblomen te zien zyn. Hya cinten op potten en pannen, narcis sen op kisten, decoratief opgestelde freesia's, Amaryllis Hippeastrum en cyclamen. Veirder bestaat de moge lijkheid dat er interessante proeven komen van het Laboratorium voor Bloembollenon dei-zoek, het Rykstuin- bouwconsulentschap in Llsse, het Rij kstuinbouw - consulentschap in Hoorn en het Proefstation Aalsmeer. Als de voortekenen niet bedriegen zal ook deze bloemboHenexpositie een bezoek aan het Krelagehuis waard zyn. Men zal daar kunnen kennis nemen van de prestaties waartoe de kwekers tegenwoordig reeds in het begin van de winter in staat zyn. (Van onze correspondent in Parijs) Het is niet uitgesloten, dat het lyk van de Marokkaanse oppositielei der Ben Barka, twee jaar na zjjn spoorloze verdwyning uit Parys, nu eindelijk toch is gevonden. Ty- dens een jacht in de bossen in de omgeving van Parijs werd, enkele dagen geleden, door een jager een lijk ontdekt dat half achter een boom lag verscholen. Lykschouwing bracht aan het licht, dat de man ongeveer een jaar ge leden met een kogel van het le ven moet zyn beroofd. De man moet omstreeks vyftig jaar zyn geweest. De leeftyd, die ook Ben Barka by zyn ontvoering had be* reikt. En ook de lengte en de schedelbouw zouden overeenstem men met de gegevens waarover de politie ten aanzien van Ben Barka beschikte. Het feit dat Ben Barka al twee jaar geleden is verdwenen, terwyi de man wiens lyk nu is gevonden on geveer een jaar geleden zou zyn vermoord, behoeft boven omschre ven hypothese toch nog niet be slist omver te werpen. De politie schynt tenminste nog rekening te houden met de mogeiykheid, dat Ben Barka na zyn ontvoering on geveer een jaar in gevangen schap kan hebben geleefd alvo rens op de plek waar deze week het lyk gevonden is, vermoord t« worden. ADVERTENTIE Wilt u de waarheid weten over auto's? Ga rijden in een Mercedes-Benz. Dan kent u de maat waarmee alles gemeten wordt - de hoogste standaard in automobilisme. Dan weet u waar u aan toe bent met uw huidige auto. Waarom de 200D? Wel, dat is de Mercedes-Benz die als eerste in aan merking komt om goedkopere auto's te vervangen. Tenminste voor mensen die meer dan 30.000 km per jaar rijden. Voor hen gaat de dieselzuinigheid werken. Die zuinigheid maakt Mercedes-Benz mogelijk. Laat het u voor rekenen! Nog iets over die 30.000 kilometer iemand die zoveel rijdt heeft recht op ruimte, kracht en comfort - recht op de zekerheid van veiligheid. Iemand die veel op de weg is moet de waarheid weten... meet Mercedes-Benz kennen. MERCEDES-BENZ uw goede ster op alle wegen Ervaar het zelf. Bel meteen de dichtst bij zijnde dealer. Er wacht een Mercedes-Benz 200D op u Bij inruil voor een 200D valt de waarde van uw huidige aute ongetwijfeld mee. Vraag het onder dealer voor Leiden e.o., Rijnstreek en Bollenstreek: ROOYAKKERS AUTOMOBIELBEDRIJF N.V. Oegstgeest, Leidsestraatweg 1, tel. 01710-51855

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1967 | | pagina 8