/ier voorname Leidse
omstenaars exposeren
Karl Lob als graficus
en boek-verzorger
pkkaart,Tweehuysen
Dool, Van Kralingen.
Katwijks Lenteklok jes
druk in de weer
IJRDAO 25 NOVEMBER 1967
LEIDSCH DAGBLAD
alerie Hans Vink geopend:
„Der Messias"
in Hillegom
Afscheid van
dirigent Kool
Botsing met Luns
De chr. gem. oratoriumvereniging
Asaf in Hillegom heeft gsteren met
een uitvoering van G. F. Handels
oratorium „Der Messias" afscheid
moeten nemen van haar dirigent Cor
Kool, Handel, wiens stijl stellig vóór
alles vocaal brilant is, kwam er in
de zaal van „Treslong" niet gunst-g
af, ondanks het feit, dat men zich
met grote toewijding aan zijn taak
heeft gegeven. De klank bleef teveel
om het podium hangen. Contact
tussen b.v. solisten en zaal was
moeilijk te verwezenlijken.
Van de uitvoerenden moet een
grote beeldende kracht uitgaan, wil
een werk van deze omvang blijven
boeien. Dit was niet steeds het ge
val, waaraan zeker de ongelukkige
akoestiek in hoofdzaak schuldig is.
De journalist H. Hansen temid
den van de excellente heren Ma-
rijnen, Luns. De Jong en Cals bij
de introductie van het Luns-boek-
je.
ren. Zodra hij dat wel doet gelden
ze immers niet meer. Dan valt al
heel makkelijk de conclusie te
trekken, dat hij de motie- Schuyt
niet afwijst, omdat hy de Ameri
kanen in Vietnam onverkort zou
steunen, maar gewoon uit opportu
nisme: omdat hy de Amerikanen
nodig heeft in een kritieke fase
van het Europese beleid.
Het blijft vreemd, dat de Kamer voor
dit soort overwegingen geen oog
heeft en de enige oorzaak zoekt in
halsstarrigheid van de minister en
een behoefte aan complimentjes uit
Washington. Minister Luns hééft
het niet erg op het parlement
soms is dat begrijpelijk.
Boekjes
Nog even over onze minister van
Buitenlandse Zaken. Deze week is
het tweede boekje over deze grote
persoonlijkheid verschenen. Het is
samengesteld door Han J. A. Han
sen (redacteur van De Volkskrant)
die vyf figuren interviewde over
Luns: de oud-premiers Drees, De
Quay, Marijnen en Cals benevens
Luns zelf. Het is een aardig boek
je, geworden dat donderdag door
de uitgever Paul Brand met enig
vertoon de wereld in werd gezon
den.
Premier De Jong hield een inleidend
praatje, waarin hij onthulde dat
mr. Luns nimmer de rang van sei
ner eerste klas heeft behaald doch
bleef hangen op de rang seiner
tweede klas. Hij overhandigde mr.
Luns het „internationale seinboek",
van 1884, waarin onder meer de
betekenis staat van het sein J. L.
(Joseph Luns): „de uitzichten zijn
dreigend, wees op uw hoede".
Minister Luns hield vol, dat hij wel
seiner eerste klasse was geweest.
Hij beloofde het te zullen bewijzen
aan de hand van zijn conduite-
boekje, waarin veel lovende woor
den moeten staan over ene J. M. A.
H. Luns, maar waarin de rubriek
„Zeeslagen, waaraan deelgenomen"
volgens de minister „vrij leeg Is ge
bleven".
„Daviil" Luns
Mr. Luns beloofde het boekje aan de
premier te zullen overrijken tijdens
de eerstkomende ministerraad on
der uitroeping van het sein „o",
het geen betekent onderzeeboten
onmiddellijk naai* grote diepte dui
ken om een vijandelijke aanval te
ontgaan". Voor wie het niet be
grijpt: premier De Jong heeft ja
renlang een onderzeeboot gecom
mandeerd.
Minister Luns kreeg nog een boekt
„Het bybels leesboek" waarvoor
zijn vader de kunstschilder Huib
Luns indertijd de illustraties maak
te. Model voor de tekening van
David tegenover Goliath stond het
knaapje Joseph Luns, later seiner
eerste klasse (of tweede klasse) en
nog later de langste minister van
Nederland.
Minister Luns toonde zich zeer ver
heugd met het aan hem gewijde
boek, vooral omdat, „dank zij het
feit dat ik vele pagina's zelf aan
het woord ben, een evenwichtig
beeld van de bewindsman naar vo
ren treedt". Om bij voorbaat elke
aantijging van ij delheid de kop in
te drukken citeerde hij de aller
laatste pagina, een artikel uit het
K.VP. - jongerenblad „Jongeren
voorop", waarin om. wordt gezegd:
de heer Luns is „niet alleen e'en
opgewekt charmeur, hij is toevallig
ook een minister van Buitenlandse
Zaken van een land, waarvan hy
niet ophoudt te beklemtonen dat
het in de internationale politiek
niets te betekenen heeft. Dit op
gewekt aankweken van een na
tionaal minderwaardigheidsgevoel
schynt hem rugdekking te moeten
geven voor een beleid dat iedere
inspiratie mist". Voorts heet het:
„Hoe lang zullen wij met dit be
leid doorgaan? Als het aan de
heer Luns ligt nog zeer lang. En
waarom ook niet? Hij heeft weinig
te vrezen. Zyn populariteit stygt
met elke blunder die hy maakt".
Het aantal galerieën neemt
land hand over hand toe.
Een gunstig teken en een be-
;js dat de interesse voor schil-
r- en beeldhouwkunst al
enzeer hand over hand toe-
iemt. Zij staan niet meer
maar worden in snel
inpo wezenlijke en noodza-
dijke bestanddelen der sa
enleving.
/erheugend grote belangstellint
rd betoond bij de opening doo
jemeester mr. G. C. van der Wi'
en van de nieuwe, royale galer
Hans Vink aan de Breestraat 1
reen40-tal olieverven,litho's, -
ngen en beelden van een kw"-
van reeds wijd en zijd bekfde
tldse kunstenaars te zien.
Werken van Rein Dool, Fer ak-
lart, Joop van Kralingen en Vl H-
leehuysen, wier duidelyke grc on-
akenbaar is. De gespannen^eu-
alitho's van de zich steeds vn'eu~
tnde Dool, de bizarre. maarldrin-
mde olieverven van Fer H-kaart,
frappant geobserveerde kenin-
üi en olieverven van Will Twee-
en de wonderlijk zver 8e_
ïoffen terra cotta's van J°P van
[relingen: dat alles maak^at deze
ipositie zowel boeiend, l^ndig als
iteressant is. Hier kan?esPr°ken
lorden van een voortredke keu-
welke de organisator*ans Vink
ot eer strekt. Het geëxp861"^ komt
Sovendien in de ruimzaal voor-
ireffelijk tot zyn recht.
Vinneer men eenmaal zijn drem-
pdvees weet te overwinnen en
gdvkkig zyn tegenwoordig meer en
nser kunstliefhebbers daartoe in
saat! zal men door het ongetwij-
fld voorname niveau van deze col-
ictie, In ruime mate beloond worden.
Fer Hakkaart: „Het doorge-
I zaagde weesmeisje''
(Foto LD/Holvast)
Het onloochenbare kunstenaar
schap van het genoemde viertal be
spraken wy reeds herhaaldelijk, zo
dat wy willen volstaan met er op te
wijzen, dat zy de veelvuldig geroem
de naam van Leiden als stad der
schilders en in dit geval ook van
een beeldhouwer in hoge mate be
vestigen.
Leiden mag er trots op zyn, dat
een roemrijke tradidie waardig
wordt voortgezet.
H.
Ie Triïirnfatorkerk
De „Lenteklokjes" van Katwijk-Zee hadden hun uitvoerings
terrein verlegd van „De Kapel" naar de Triumfatorkerk. By
wijze van spreken van een soldatenbarak naar een paleis. Het
was er tjokvol. Aan de beurt waren de allerjongsten, de A's en
de B's, met medewerking van de D's. De groep C krijgt een
eigen uitvoering. De B's konden we tellen: 54; de A's benaderen
dat getal ook. Aan het hoofd van al staat, als bekend, Dirk van
Viet.
Zijn A's en B's openen altijd sa- het echtpaar Van Vliet, aan Ada v. d.
en met een groep vergeestelijkte
zangen en daarbij worden wel eens
1 of 2 en 3 zangertjes uit het koor
geplukt voor een solo alleen of in ge
zelschap. Fijn vonden we 't, weer eens
een Dalcroze te horen: „Kirikirikiet"
vertolkt als een glansnummertje van
perfecte kinderzang. We noemen ook
apart „Teddybeertje, dans voor mij".
De sopraan Thea EokerVan der
Pas en de alt Elly Imihoff zongen
met muzikaal inzioht haar partijen.
De welluidende lichte tenor van
Marrus van Altena klonk in deze
droge ruimte wat ijl. Zijn voordracht
was echter intelligent. Jan Hulsbos,
bas, zou zyn partijen wat markan
ter gezongen kunnen hebben. De
moeilijke coloraturen waren duide
lijk; de stem heeft een nobele klank.
Het Z.H. Orkest paste zich goed
aan bij de opvatting, die Kool van
het werk heeft.
Richard Heidema en Gé van der
Steen waren een goede steun aan
orgel en klavecimbel.
Het zal „Asaf" zwaar gevallen zijn
van zijn verdienstelijke dirigent te
moeten sdheiden. Het talrijke pu
bliek toonde zich zeer erkentelijk.
Reina Prinsen
Geerligsprijs
Is in de aula van de
universiteit van Amsterdam d'e Reina
Prinsen Geerligsprijs uitgereikt aan
de Vlaming Eddy van Vliet voor zijn
bunded .Duel". De uit Antwerpen
afkomstige auteur, thans doctor in
de rechten, heeft op zijn 25-jarige
leeftijd reeds diverse publifcaties in
Vlaamse en Nederlandse tijdschrif
ten op zijn naam staan. De dicht
bundel „Voetpassen" van de heer H.
J. F. M. Verkooyen uit Groningen
en het toneelstuk „Klucht van Iphi-
gineda" van John Verstraete kregen
een eervolle vermelding.
Er waren dit jaar 65 inzendingen
waarvan 43 uit Nederland en 22 uit
Vlaanderen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Al vijftien jaar lang is de aanwezig
heid van minister Luns in 's lands
vergaderzaal een plezierige ont
spanning. De bewindsman en de
parlementsleden zijn het op voor
hand over de meeste onderwerpen
wel eens, zodat mr. Luns kan vol
staan met het debiteren van enke
le grappen. Daar wordt dan harte
lijk om gelachten waarna onze mi
nister de Kamer verlaat om zijn
zwerftochten over de wereld te ver
volgen, even rusteloos als vroeger.
Toch is dat beeld aan het verande
ren .Niet omdat Luns langzamer
hand door zijn grappen heen zou
raken of omdat onze Kamer in
tussen geen gulle lachers telt. Er
is een andere oorzaak: de buiten
landse politiek is binnen de hori
zon van de gewone mensen geko
men.
Vroeger was het buitenlands beleid
een vrijetijdse besteding van jonk
heren aan het Plein. Nu gaat de
gewone man meepraten. De ver
kiezingsprogramma's bewijzen het.
Geen partij, die zichzelf respecteert,
zwygt over ontwikkelingshulp, ont
wapening en Europa. De discussies
zijn scherper geworden. Binnen
landse politieke tegenstellingen
werken door in de beoordeling van
het buitenlandse beleid.
Voor- en nadeel
ositie in
aan verbonden. Nederlandse politi
ci zyn over het algemeen verschrik
kelijk beginselvast. Beginselen zijn
onwrikbare uitgangspunten. Dat we
desondanks niet in een permanen
te moord' en doodslag leven, komt
omdat het ene principe het andere
zo ongeveer in evenwicht houdt en
omdat we uit het verleden wel een
paar lessen geleerd hebben. Jaren
lang bekvechten we over principiële
tegenstellingen, maar als we moe-
geruzied zijn, stoppen we het ge
schil snel in de ijskast. Zo is het
gegaan met de schoolstrijd, met de
omroepstryd en de p.b.o. Zo zal het
ook wel gaan met de medezeggen
schap in het bedrijfsleven.
Op het terrein van de buitenlandse
politiek zyn we nog niet zo ver.
Het zal wel komen, omdat het een
nieuw terrein is en het is jammer,
omdat juist de buitenlandse poli
tiek een terrein is waar je met be
ginselen niet zo ver komt. Wie in
beginselen denkt, denkt in zwart
wit tegenstellingen en wie met die
gedachten buitenlandse politiek be
drijft gaat tot aan de rand van de
afgrond of als hij niet uitkijkt
in de afgrond. Gelukkig zijn we
een klein land. Als we boos zyn op
de Russen kunnen we hooguit weg
blijven van de Olympische Spelen.
Vietnam
Hoe beginsel en praktijk botsen was
deze week in de tweede-kamercom
missie voor Buitenlandse Zaken
weer te zien. Op het programma
stond de Vietnamese oorlog voor
de derde maal sinds de zomerva
kantie. De situatie was onveran
derd. De meerderheid van de Ka
mer vindt, dat minister Luns in
Washington moet gaan zeggen,
dat de bombardementen op Noord-
Vietnam moeten ophouden.
De minister weigert. De Kamer ge-
ginit zöh wat op te winden. Er
wordt bitse taal uitgeslagen en het
allereerste begin van een klein cri
sis je hangt in de lucht. Waar
schijnlijk is dat slechts schijn.
Geen politicus denkt erover de mi
nister naar huis te sturen, daarmee
een kabinetscrisis te creëren en de
hele politieke rim-ram op te roe
pen, waar negen van de tien par
tijen geen behoefte aan hebben.
Desondanks groeit er een formida
bele tegenstelling.
Waarom? Waarom kan de minister
de Kamer dat ene kleine pase niet
tegemoet komen? En waarom zegt
de minister niet waarom hy dat
niet kan? De eenvoudigste oplos
sing is vermoedelijk de beste: om
dat hij dat niet kan. Als hij het
hoe en waarom uitlegt verknoeit
hij een flink stuk buitenlands be
leid.
Redenen
Want laten we wèl wezen. Minister
Luns is niet gek. Hy heeft natuur
lijk goede redenen voor zyn hou
ding. De voornaamste is vermoede
lijk deze: uitvoering van de motie
Schuyt (dat is de motie over het
stopzetten van de bombarde
menten) verknoeit zijn entree in
Washington. De Amerikaanse
hoofdstad is erg gevoelig voor kri
tiek op het buitenlandse beleid,
vooral als de kritiek wordt aange
dragen door een pro-Amerikaan
als Luns.
Maar dat Is het ergste niet. Erger is.
dat in dit geval Luns in Europa
op eigen houtje zal moeten opere
ren, zonder Amerikaanse rugge
steun. Dat zal zijn pleidooi voor de
Britse toetreding tot de EEG ver
zwakken. Een verzwakking, die op
een kritiek moment komt: vlak na
het hernieuwde Britse verzoek en
vlak na de devaluatie van het pond.
Het ligt voor de hand, dat Luns de
ze overwegingen niet kan openba-
Aardei stelt
ver trollen in
Schielzer
In „Hans en Grietje" van de A's is
het gebeurd, dat er eventjes een ont
sporing althans verslapping dreigde,
die door „de grote man" natuurlijk
werd opgevangen. We leerden daar
uit, dat de „Lenteklokjes" geen ge
dresseerde automaatjes zijn. die
voortbrengen wat er op de repetities
ingestopt is. Neen. ze reageren puur
op de slag, op handen en gebaren
en mimiek van hun leidsman. Dit
houdt alles levend-
Indertijd leerden wij, teza-
Drs. jxden in goede stem
ming.
(Van oru parlementaire redactie)
De houCg van net KVP-kamer-
-id drs. JÜAarden tegenover zijn
iractievociter, drs. W. K. N.
Schmelze;,a tegenover het kabinet-
Jong \*iet veranderd. Hij heeft
at gisten verklaard na afloop van
:n vergaring van die KVP-fractie
i de Tv^e Kamer.
De hefAaröen heeft daar bloot
gestaan scherpe kritiek van
een aankijk deel van de fractie
over deiaruer' waarop hij vorige
week zpngenneg611 kenbaar maak-
over* KVP-politiek ten aanzien
mn dfme landen. Vooral zijn uit
lating in het televise-programma
Monil waarbij de indruk werd ge-
Wektt hij geen vertrouwen meer
heef' drs. SOhmelzer worden hem
genomen. Hij zei gisteren
ove.l, dat hy zijn vertrouwen in
de Schmelzer „onverkort hand-
Schmelzer verklaarde, dat er
vhil van inzicht in de fractie is
bestaan over het optreden
de heer Aarden Hij voegde er
toe, dat de fractie niet wil tor-
i aan het recht van de leden om
De B's zingen liederen van een
graadje moeilijker en doen dat met
gestegen glans, vloeiender, in hoger
liggingen, in wijder spannende noten
beelden. Een heel goed liedje was
.Kindje Kangoeroe" van Van Wes
tering met een recitante (die het
apenootjes had>. Een heel pittig
geslaagd „E.HB.O.", waar geen
naam van vervaardigen bijstond.
De D's Katwijks glorie zin
gen Dalcroze in 't Frans. „Sound the
Trumpet" van Purcell in het Engels
en winnen door hun ronde, gezonde
gewelfde klankrijke klank de harten
en op concoursen de eerste prijzen
„met lof van de jury". Zij, of de C's.
De A's en B's, of secties daaruit,
voorden ook weer zangspelletjes op-
Deze hebben een pianobegeleiding.
Natuurlijk van Ada van der Bent, die
hier niet meer valt weg te denken.
Toch hopen we dat zij bij zangspel
letjes eens alleen maar kan toekij
ken en luisteren naar een instrumen
tale begeleiding in kinderhanden
van gitaren, blokfluiten, viooltjes,
slagwerkjes enz.
Bij dit kinderfeest behoort de tra
ditionele geschenken overreiking aan
Adviesaanvrage
gerontologie
De staatssecretaris van Sociale Za
ken en Volksgezondheid, dr. R. J. H
Kruisinga. heeft de Gezondheidsraad
verzocht hem van advies te dienen
over de vraag, of er aanwijsbare leem
ten bestaan in de kennis omtrent de
fysiologie en de pathologie van
oudering en ouderdom bij de n
en omtrent aandoeningen, die zich
vooral in deze levensfasen voordoen.
afwijkende meningen kenbaar te
maken. Zo'n verschil van inzicht
dient echter wèl te blijken in frac
tievergaderingen of in vergaderin
gen van de Tweede Kamer of ka
mercommissies.
men met andere kunstenaars,
de „schilder" Kurt Löb kennen.
Thans is de „graficus en de
boekverzorger" in de Lakenhal
aan de beurt.
Een bijzondere expositie van
een bijzondere man.
Kunt Lób heeft zich als illustrator
en vormgever van boeken een grote
reputatie opgebouwd. Beide facetten
liggen in één hand en garanderen
daardoor een grote eenheid. Zo is het
niet verwonderlyk, dat Löb, wiens
karakteruitbeeldingen door 'n zuivere
visie treffen, in 1962, 1964 en 1965,
met boeken van Brentano, Böll en
Tsjechow, die tot de „bestverzorgde
50 van het jaar" behoorden, de volle
aandacht trok. Ook andere illustra
ties, zoals „Zelfs vormgevers slapen
in hemelbedden" of die voor Singers'
„De duizendkunstenaar van Lublin"
behoren daartoe. Talrijke onderschei
dingen Willem van Collenprys,
Thérèse Schwartzeprijs en Talens-
premie", om maar enkele te noemen,
zijn hem ten deel gevallen.
Een van Löbs principes is „Illustra
tie en typografie behoren vervaar
digd te worden dooi* een en dezelfde
artiest"; de gelukkige resultaten
daarvan zijn op deze expositie te zien.
Zijn toont Löbs veelzijdigheid in uit
eenlopende genres, zy zijn sfeervol
en stemmig, soms ook satirisch. (De
gouden sixties), ironisch en geestig
(Kunstbeschouwers). Een van zijn
meest gelukkige impressies is die van
het „Boerenpaar" in gemengde tech
niek, voor het overige zyn er o.a. veel
krijttekeningen, waarvan wy „Car-
mina Burana" of de lugubere „Dron
ken vrouw" willen noemen. In de
naakten spreekt ook de zin voor ero
tiek.
Het zou te ver voeren al zijn 80
hier aanwezige werken te bespreken.
Doch wie zich aangetrokken voelt tot
grafiek, tekening en speolaal excel
lente boek- en bandverzorgmg, kan
op deze gisteravond door drs. H. Re-
deker geopende met exquise smaak
samengestelde expositie zeker datge
ne vinden, wat eok de bibliofiel zal
interesseren.
Een der illustraties uit Tsje-
chows Vertellingen
Karl Löb is een inventief, tech
nisch bekwaam en talentvol kunste
naar van hoog niveau.
