OLGA
LEIDSCH DAGBLAD
Streven naar zo groot
mogelijke openheid
Afrika ter sprake in
Ivinsjasa en New York
Meersamenwerking in
Europa nodig, zeggen
mr. Luns en Hallstein
60,
150
©uct
Kamercommissie over de B. V.D.
„Onvoldoende bewijsmateriaal
voor Portugals veroordeling"
«Jpjericht 1 maart 1860
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1967 No. 31430
De opening van een confe
rentie van de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid (OAE)
over het probleem van de Eu
ropese huurlingen en Katange-
se gendarmes is gisteren uitge
steld tot hedenochtend om
Oostafrikaanse gedelegeerden
in staat te stellen de bespre
kingen bij te wonen.
De Europese huurlingen en de
gendarmes bevinden zich thans, zo
als bekend, na hun vertrek uit dc
stad Boekavoe in een kamp van
Roeanda. Er is een speciale commis
sie om in samenwerking met het
Internationale Rode Kruis te zor
gen voor hun evacuatie uit Kongo.
Volgens de oorspronkelijke plannen
zouden de huurlingen voor repatria-
tie naar hun eigen landen naar Mal
ta worden vervoerd en zouden de
gendarmes zich met hun familie in
Zambia vestigen.
Maar door de Kongolese militaire
overwinning welke tot gevolg had dat
de rebellerende troepen Kongo ver
lieten is er verandering gekomen in
de houding van president Moboetoe
van Kongo. Hij is van plan uitwij
zing van de Europese huurlingen te
eisen om te voorkomen, dat zij via
Angola, een nabuurland dat vijan
dig staat tegenover zijn bewind, te
rugkeren. Daarna maakte Zambia
bekend, dat het gezien de Kongolese
houding, de Katangese gendarmes
geen asiel zou verlenen. Op hun
beurt hebben de huurlingen laten
weten, dat zij Roeanda niet zullen
verlaten zolang het lot van de gen
darmes niet is geregeld. Vervolgens
werd de speciale commissie van de
OAE (Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid) door Moboetoe als waarne
mend president van de organisatie
in Kinsjasa bijeengeroepen.
Het Internationale Rode Kruis
houdt met steun van de regering
van Roeanda nog steeds vast aan de
oorspronkelijke plannen voor repa
triëring van de huurlingen en ves
tiging van de gendarmes in Zambia.
de Veiligheidsraad aangedrongen de
afkondiging van een wereldomvat
tende economische boycot van Por
tugal in overweging te nemen om
verlening van onafhankelijkheid aan
de Portugese gebiedsdelen in Afrika
Angola, Mozambique en Portugees
Guinea te bespoedigen. De reso
lutie werd met 80 stemmen voor,
acht tegen en 15 onthoudingen aan
genomen. Ook wordt in de resolutie
aan de Veiligheidsraad gevraagd,
naleving van de resoluties der Alge
mene Vergadering over verbreking
van de diplomatieke en handelsbe
trekkingen met Portugal, verplicht
te stellen.
De toestand in de drie Afrikaanse
gebiedsdelen van Partugal werd kri
tiek en explosief genoemd. Tevens
werd Portugal beschuldigd van
schending der territoriale onschend
baarheid van Afrikaanse staten, met
name Kongo.
Bezwaren
In de Veiligheidsraad van de V.N.
tn New York, waar Portugal gedaag
de was in een Kongolese klacht over
schending van zjjn grondgebied door
uit Angola opererende huurlingen, Is
de formele indiening van een door
Afro-Aziatische leden ingediende
ontwerpresolutie opgehouden door
bedenkingen van Westerse landen
tegen veroordeling van Portugal. In
de ontwerp-resolutie worden ook alle
huurlingenactiviteiten veroordeeld.
Volgens zegslieden zijn de Ver
enigde Staten, Engeland en Frank
rijk van mening dat er niet genoeg
bewijsmateriaal is om Portugal van
hulp aan de huurlingen te betichten.
Volgens de Portugese afgevaar
digde Bonifacio de Miranda had zfon
regering alles in net werk gesteld
om „onwettige activiteiten vanuit
Portugees gebied tegen de republiek
Kongo te verhinderen". Hij drong by
de Kongolese regering aan op sa
menwerking met Portugal om een
eind te maken aan het binnendrin
gen van huurlingen vanuit Angola
op Kongolees gebied
De beheerschapscommissie van de
Verenigde Naties heeft gisteren by
Wil er sprake zijn van een zinvol
streven naar Europese integratie,
dan moet er naast een redelijke ver
zekering van de vrede in ons wereld
deel, voortgebouwd worden op de
reeds bestaande basis voor een wij
dere Europese samenwerking waar
door een economische en politiek
gezonde en verantwoorde integratie
van West-Europa wordt bereikt. Wie
daarbij Groot-Brittannië, Denemar
ken, Noorwegen en Ierland wil uit
sluiten, sluit tevens werkelijke voor
uitgang in de eenwording van ons
werelddeel uit. Dit zei vandaag de
Nederlandse minister van Buiteu-
landse Zaken, mr. Luns, by de jubi
leumbijeenkomst van de Europese
Beweging in Nederland in de Haagse
Ridderzaal.
De bewindsman ontkende niet dat
uitbreiding van de gemeenschap be
langrijke vraagstukken oproept en
voor alle betrokkenen bepaalde risi
co's inhoudt, maar die vraagstukken,
zo zei hij, zijn zeer wel oplosbaar
In gelijke geest sprak prof. dr W
Hallstein, oud-voorzitter van de
EEG-commissie, die van oordeel was
dat toetreding van Groot-Brittannië
Accijns kost
automobilist
meer
(Van onze Haagse correspondent)
De handhaving van de verhoogde
benzine-accüns na 1 januari kost de
privé-automobilist gem. ruim 60 gul
den per jaar en de bromfietser 4
gulden per jaar méér dan wannéér
de accyns weer zou zyn verlaagd.
Ditantwoorden minister Wit-
teveen en staatssecretaris Grapper-
haus van Financiën op vragen
van de kamercommissie. De helft van
de bestendigde accynsverhoging - 120
miljoen gulden komt ten laste van
het bedryfsleven. Op grond van de
kostenverdeling van de andere helft
over de particulieren, vinden de be
windslieden niet dat de minder
draagkrachtigen door de regerings
plannen worden getroffen. Taxi's on
dervinden van de verhoogde accijns
een kostenstyging van 1 procent.
tot de gemeenschappen niet kan
worden opgehouden. Dit moet een
uitgangspunt zyn. Het is de objec
tieve zin van de historische ontwik
keling dat alle daartoe bereid en in
staat zijnde Europese volkeren bij
de Europese eenwording worden be
trokken. Dat was de bedoeling van
de oprichters van de gemeenschap
pen en het is slechts een historische
tegenvaller, dat de Britten in '50 er
'55, toen ze tot deelname werden uit
genodigd, bij gebrek aan fantasie
weigerden, zo zei hij.
Indien de Amerikaanse interesse
voor Europese vraagstukken sedert
enige jaren is verminderd, dan is
aan de andere kant, aldus prof.
Hallstein, de belangstelling van Sow-
jet-Rusland dermate toegenomen dat
in de naaste toekomst een grotere
activiteit van de Russische diploma
tie kan worden verwacht, echter met
heel andere doeleinden, namelyk dc
afbraak en de verhindering van de
Europese eenwording. Prof. Hallstein
ontkende niet het nut van een ont-
spanningspolitiek, maar zei dat ont
spanning niet gelyk gesteld kan
worden met zekerheid.
Comet door een
bomontploffing
verongelukt
Het ongeluk met een passagiers
vliegtuig van de British European
Airways (BEA) van het type Comet-
4, dat op 12 oktober in de oostelyke
Middellandse Zee by de Turkse kust
neerstortte kan door een bomontplof
fing zyn veroorzaakt. Beschadigin
gen aan een teruggevonden stoelzit
ting zou in die richting kunnen wy-
zen, zo heeft het Britse ministerie
van Handel, dat vliegtuigongelukken
onderzoekt, gisteravond bekendge
maakt. Bij het ongeluk kwamen alle
66 inzittenden om het leven. Het toe
stel, dat afkomstig was uit Londen,
was onderweg van Athene naar Nico
sia op Cyprus.
De in Londen verschynende „Eve
ning Standard" had vorige maand de
mogelykheid geopperd, dat er in
Athene een bom aan boord van de
Cornet zou zyn gesmokkeld, zulks in
verband met geruchten dat de voor
malige verzetsleider op Cyprus, gene
raal Grivas ,met het toestel zou rei
zen. De Londense „Times" had ge
wag gemaakt van de mogelykheid dat
de Comet was neergestort na een bot
sing met een militair vliegtuig, mo
gelijk een Russische machine. In de
omgeving zou men een brandstof
tank van een dergelyk toestel hebben
gevonden.
MATRASSEN
Textielfabriek sluit
mail
Ontslag voor
Van onze Eindhovense correspondent
De NV Wollenstoffenfabriek W. van
Moorseil en Co. in Eindhoven heeft
besloten op korte termyn 't bedryf te
sluiten. De enorme concurrentie uit
binnen- en buitenland die de laatste
jaren steeds toeneemt, noopt de direc
tie tot dit besluit. Deze sluiting bete
kent voor ongeveer 150 personen ont
slag op korte termyn, hetgeen inmid
dels is aangevraagd.
Met de vakbonden is overleg ge
pleegd om tot een zo gunstig mogeiy-
ke regeling te komen voor het perso
neel. De lopende orders zullen worden
afgewerkt zodat officieel op 15 febru
ari 1968 gesloten wordt. De slechts
enkele jaren oude fabrieksgebouwen
en de omliggende gronden zyn aan
gekocht door de Coöperatieve Ver-
bruiksvereniging en Broodbakkery
Etos in Eindhoven.
BREESTRAAÏ 173
WUWb
- Aangezien H.H.M.M. de Ko
ning en de Koningin, bene
vens prins Alexander over
morgen naar het Loo ver
trekken, zal het rijkstele
graafkantoor aldaar weder
tijdelijk den 15den dezer met
doorloopenden dagdienst
worden geopend.
(Advertentie) Geoctrooi
eerde Noord-Amerikaansche
Br aak-machines. De onder-
geteekende maakt bekend,
dat hij thans in de gelegen
heid is om op bestellingen di
rect braakmachines af te le
veren. Ridderkerk, B. Bak
ker, Bz.
Directeur: E. A. E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Le*deD Giro no 67055
joofdredacteur: J Brouwer 12,55 per kwartaal, ƒ4,19 per maand (bU vooruitbetaling', losse nummers ƒ0,25 Telefoon Directie en Administratie tó041; Redactie 21607
De vaste commissie voor de inlichtingen- en veiligheids-
iensten van de Tweede Kamer is van oordeel dat bekend moet
forden gemaakt voor welke functies een veiligheidsonderzoek
nor de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) noodzakelijk
rordt geacht, en dat het aantal vertrouwensfuncties aanmer-
elijk moet worden ingekrompen.
groot mogelijke openbaarheid.
Voor de BVD geldt, evenals voor alle
Contra-spionage
roornaamste taak
|n haar eerste, gisteravond gepu-
ceerde algemeen verslag zegt de
omissie bestaande uit de frac-
Itlders van KVP, PvdA, ARP, CHU
jrp en D'66 dat meer dan tot
irer moet worden gestreefd naar
Johnson op reis
„Ons ongeduld
mag vijand niet
aanmoedigen"
•resident Jhonson, die een in-
ctiereis van twee dagen maakt
gs militaire bases in de V.S. ter
igenheid van „Oudstrijdersdag"
nov.), heeft gisteren in een toe-
«ak te Fort Benning in Georgia
infanterie- en luchtlandingseen-
en zyn „cocktail - party - cri-
scherp aangevallen en hun
duit te kennen gegeven dat zy
mond moeten houden nu Ameri-
ïse soldaten op het slagveld
uvelen. Voor de naaste verwan
van de mannen die in Vietnam
iden, is de oorlog geen academi-
kwestie, aldus de president,
laar, zo zei hy, dc pogingen van
vijand in Vietnam om de zwakke
in onze eenheid te vinden, zul-
op nüets uitlopen. De vrede zou
iter sneller komen als de vyand
ide vryheid „onze moed en vast-
adenheid onaangetast vindt en
ons ongeduld niet wordt aan-
noedigd om de oorlog voort te zet-
r.
eter hield Jhonson een toespraak
duizenden mariniers van de ba-
Camp Pendleton in Californië.
zei dat de V.S. in Vietnam nooit
len capituleren, maar ook geen
de wereldoorlog zullen beginnen,
t enige doel, waarnaar de V.S.
even, is Zuid-Vietnam uit handen
de agressors te houden. Johnson
oofde de uitvoering zyn program
ar de „great society" („grootse
nenleving") met kracht te zul-
doorzetten opdat de Amerikanen,
in Vietnam vechten, by hun te-
gkeer geen in verval rakend land
ntreffen.
andere overheidsdiensten, dat node
loze geheimzinnigheid schaadt.
de eerste plaats dient zoveel
mogeiyk te worden voorkomen, dat
aan het vertrouwen van de burgerij
in een onderdeel van het ambtelyke
apparaat afbreuk wordt gedaan; in
de tweede plaats is de instantie die
van nodeloze geheimzinigheid ern
stige schade ondervindt, de betrok
ken dienst zelf.
De voornaamste taak van de BVD
is contra-spionage, doch aan de ge
loofwaardigheid voor de publieke
opinie van spionageactiviteiten in
Nederland wordt o.a. afbreuk gedaan
door de omstandigheid dat in Ne
derland nagenoeg niet voorkomt dat
hiervoor een straf wordt opgelegd,
aldus de commissie.
In Londen zijn tal van mooie
meisjes aangekomen, die zullen
deelnemen aan het dingen naar
de titel van „Miss World". Dit
meisje is mej. Hwa-Tsjong, die
Nationalistisch-China vertegen
woordigt.
Wetboek van Strafrecht, welke van
dien aard is dat in de praktyk het
bewijs van spionage of wel van
strafwaardige poging tot spionage
moeilyk te leveren valt, Ten gevol
ge hiervan stelt het openbare minis
terie niet graag een strafvervolging
in.
Onbehagen
Een grote mate van begrijpelyk
onbehagen over de BVD, aldus de
commissie, wordt veroorzaakt omdat
in de huidige situatie iedereen die
zonder succes naar een overheids
functie solliciteert, oprecht kan ver
onderstellen dat de afwijzing een
volg is geweest van hem niet beken
de BVD-informaties
Voorshands zou moeten worden be
kendgemaakt voor welke functis een
BVD-onderzoek noodzakelijk wordt
geacht en zouden slechts die solli
citanten aan een onderzoek moeten
worden onderworpen, die op grond
van een voorselectie voor de functie
in aanmerking lijken te komen. De
genen die in een bepaalde functie
niet zou worden aangesteld of bevor
derd op grond van door de BVD
verstrekte inlichtingen, zouden in de
gelegenheid moeten worden gesteld
zich, vóór de beslissing, tegen de
BVD-gegevens te verweren.
Tevens moet het aantal door mid
del van een BVD-antecedentenon
derzoek te beveiligen functies aan-
merkelyk worden ingekrompen, al
dus de commissie, die in dit verband
herinnert aan een onderzoek naar de
antecedenten van een jong juriste
die had gesolliciteerd naar een vaste
aanstelling by een Raad voor de
Kinderbescherming.
„De BVD behoort zich te beper
ken tot het terrein waar de natio
nale veiligheid in het geding is of
kan komen".
Voorts zyn niet alle door de over
heid als „vertrouwelijk" aangemerk
te documenten van belang voor de
nationale veiligheid. „Bovendien
de overheid wat snel geneigd stuk
ken te rubriceren, ook waar dit niet
strikt noodzakelijk is". Maximale
openbaarheid van overheidsstukken
dient te worden bevorderd.
Universiteiten
WEERBERICHT
iondag minder
regenachtig
(Van onze
weerkundige medewerker)
De twee vorstnachten in het
iüden van d$ week zijn niet
ter dan speldeprikken geweest,
int deze kou is snel door een
heelheid zachte oceaanlucht
tdreven, waarbij het kwik weer
10*12 graden is gestegen.
Ven front veroorzaakte van-
Stend vrijwel overal in ons land
Oen. Achter een koufront, dat
de komende nacht of morgen
stond zal passeren, opnieuw
et regen, komen wij zondag in
te drogere lucht met ivat meer
ïïmige perioden.
floven de oceaan is de situatie
gunstig geworden voor de
wikkeling van actieve depres-
zodat op de meeste plaatsen
nu al te natte november in de
diende week wellicht opnieuw
1 aantal millimeters regen zal
Keveren met zachte lucht en een
lemende stormkans.
12 NOVEMBER
op; 7.53 uur; onder: 16.54 uur.
op; 15.32 uur; onder: 2.31 uur.
^ater te Katwyk te 12.22 uur,
^ater te 8.07 en 20.18 uur.
(113/11 hoogwater te 0.47 en 13.11
lur'laagwater te 9.00 en 21.12 uur).
Het spreekt voor zichzelf, dat m
beginsel de BVD toegang tot de uni
versitaire wereld niet kan worden
ontzegd, aldus de commissie. Voor
contacten tussen de BVD en de uni
versiteiten en hogescholen zou een
regeling tot stand dienen te komen
met de besturen van deze instellin
gen. De regering is een overleg over
deze kwestie met de besturen begon-
Vervolg op pag 8
Bij het wrak van de twee roeken
geleden in de Nieuwe Waterweg
in Rotterdam gezonken Duitse
„Homland" liggen nu drijvende
bokken gereedwaarmee West-
duitse bergers zullen trachten het
schip te lichten. De Homland
zonk twee weken geleden na een
frontale aanvaring met de Franse
tanker „President Pierre Angot"
net buiten de drukke vaargeul.
Wt nummer bestaat uit 20 pagina's