LEIDSCH
DAGBLAD
Helft
kan
van
niet
schooljeugd
zwemmen
OLGA
Indonesië en
China wisselen
diplomaten uit
Russische kunstmanen
aan elkaar gekoppeld
GRATiS
JAMIN
AAN EINDE VAN LAGERE SCHOOL
Te weinig
overdekte
zwembaden
Stormachtig
afscheid en
guur begin
Lichaam
matroos
KW 37
geborgen
Eerste automatische
ruimte-entering
SLEUTEL
HANGERS
(§ud
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 31 OKTOBER 1967
No. 31420
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ƒ12,55 per kwartaal, ƒ4,19 per maand (b(J vooruitbetaling', losse nummers ƒ0,25
Witte Singel 1, LeldeD Giro no 67055
-lefoon Directie en Administratie 25041; Redactie 21507
(Van onze Utrechtse correspondent)
Van de oudste leerlingen op de Nederlandse lagere scholen
kan 47,1 procent helemaal niet en 23,1 procent nauwelijks of in
ieder geval onvoldoende zwemmen.
Veel meer dan de helft van de Nederlandse jeugd verkeert dus hij
het verlaten van de lagere school in een gevarensituatie, die in een
waterrijk land als het onze niet getolereerd mag worden. Dat zijn
enkele conclusies, die de Koninklijke Nederlandse vereniging van
leraren en onderwijzers in de lichamelijke opvoeding heeft getrokken
uit een onderzoek, dat de vereniging heeft ingesteld naar de zwem-
vaardigheid van zesdeklassers in Nederland.
nog nooit heeft het zich met zulke
klemmende en onthutsende cijfers
tot de overheid gewend als nu. Want
anders dan bij ontbrekende gymnas
tieklokalen of atletiekvelden gaat het
hier niet alleen om een stuk per
soonlijkheidsontplooiing, maar heel
direct om een kwestie van leven en
dood. Zwemmen is in Nederland
een puur stuk veiligheid", aldus de
heer J. P. Cramer in Utrecht, voor
zitter van de vereniging. Hij hoeft
maar op de verdrinkingscijfers te
wijzen. Per jaar verdrinken er tegen
de 300 kinderen en dat aantal dreigt
steeds groter te worden.
Rondweg zorgwekkend noemt
het hoofdbestuur het feit, dat bijna
de helft van de leerlingen, bij het
verlaten van de lagere school, niet
kan zwemmen. Het hoofdbe
stuur heeft de ministers van Onder
wijs en Wetenschappen, van Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk Werk
en van Sociale Zaken en Volksge
zondheid op de hoogte gebracht van
de resultaten van het onderzoek.
De vereniging, die 3000 leraren en
onderwijzers in de lichamelijke op
voeding omvat wijst al tientallen ja-
Iren op de slechte situatie, waarin
het onderwijs in de Ü7 hamelij ke
loefeningen (het gymnastiekonder
wijs) met alles wat daarmee samen
hangt, zich bevindt. Al vele malen
heeft het hoofdbestuur zijn zorgen,
net redenen omkleed, aan de Rijks
overheid kenbaar gemaakt. Maar
(Van onze
weerkundige medewerker).
De vandaag stormachtig af-
\cheid nemende oktobermaand is
tr toch nog in geslaagd een record
e breken. In De Bilt zijn, vanaf
iet begin der waarnemingen in
848, de oktobernachten gemid-
leld nog nooit zo warm gebleven,
let gemiddelde is op 9,3 graden
Celsius gekomen, welk record-
ijfer stond op 9,1 graden Celsius,
lat in 1954 werd waargenomen.
Vat de regen betreft is oktober
iooral in het noorden en westen
ian Nederland een zeer natte
mand geworden met op enkele
iaatsen ruim 150 mm. (normaal
5 tot 80 mm).
Het afscheid is stormachtig,
vant vanmorgen trok een nog in
ictiviteit toenemende depressie
wer Engeland, naar de Noordzee.
1 an de Engelse zuidkust werd
laarbij in een stromende regen
il windkracht tien waargenomen,
ichter deze stormdepressie werd
mdere lucht aangevoerd, waarin
ip de eerste novemberdagen gure
mien, mogelijk met hagel en nat-
!e sneeuw, verwacht kunnen wor-
I en.
WEERBERICHT
Onstandvastig
weer
De Bilt verwacht van heden- tot
lorgenavond:
Aanvankelijk buien, gevolgd door
©klaringen, maar morgen van het
resten ui opnieuw regen. In de
ivond en nacht krachtige tot storm-
ichtige wind tussen noord en west.
norgen overdag matige tot krachtige
laai zuidwest krimpende wind. Wei-
ug verandering in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.40 uur)
1 NOVEMBER
Zon op: 7.34, onder: 17.13. Oonder
Zon op: 07.34, onder: 17.13. Maan op:
08.16, onder: 16.48.
►gwater in Katwijk: 01.59 en
14.17, laagwater: 10.18 en 22.35.
Dit nummer bestaat uit 22 pagina's
Enquete
Het hoofdbestuur van de Konink
lijke Nederlandse vereniging van le
raren en onderwijzers in de licha
melijke opvoeding heeft verle
den jaar aan alle 8300 lagere scho
len in Nederland een enquête
formulier gezonden. Daarvan kwa
men er 4981 (60 procent) volledig in
gevuld terug. Van de 4981 onder
zochte klassen kregen er 1340 (26.9
procent) geen schoolzwemonderwijs:
1678 klassen (33.3 procent) kreeg
zwemonderwijs in een onoverdekt
bad; 1983 klassen (39.8 procent)
kreeg zwemles in een overdekte
zweminrichting of een overdekt in-
structiebad. De 4981 klassen omvat
ten 100.674 leerlingen.
Het onderzoek onder de 100.674
leerlingen wees uit, dat 47.455 (47,1
procent) niet konden zwemmen bij
het verlaten van de school; 23.209
(23.1 procent) hadden de zwem-
proef afgelegd, 29.990 (29,8 procent)
hadden bij het verlaten van de
school de zwemproef en/of het di-
ploma-b.
Het op zichzelf al ontstellend per
centage van 47,1 procent niet-zwem-
mers wordt nog ongunstiger, wanneer
men bedenkt, dat het afleggen van
de zwemproef een onbetrouwbare
indicatie met betrekking tot werke
lijke zwemvaardigheid geeft, aldus
het hoofdbestuur.
Oorzaak
Als oorzaak van de miserabele
situatie geeft het hoofdbestuur de
absoluut onvoldoende accommoda
tie aan: gebrek aan overdekte
zweminrichtingen en overdekte in-
structiebaden.
Het adres aan de minister, dat
ook ter kennis van de kamerleden
is gebracht, dringt er op aan op de
kortst mogelijke termijn een einde
te maken aan deze tekortkoming,
die de persoonlijkheidsontplooiing,
de volksgezondheid en mogelijk
heid tot sportieve recreatie van ons
volk bedreigt.
Nog slechter
„We hadden al een vermoeden,
dat het slecht zou zijn. Daarom heb
ben we twee jaar geleden besloten
tot een onderzoek naar het zwem
men van schoolkinderen. Het blijkt
nog erger te zijn dan we dachten.
Als ons onderzoek uitwijst dat bijna
de helft van de daarbij betrokken
schoolkinderen van zo'n jaar of 12,
13 helemaal niet kan zwemmen en
dat maar 30 procent het behoorlijk
kan, dan is dat op zichzelf al slech
ter dan we voor mogelijk hadden ge
houden.
Maar er komt nog bij dat 40 pro
cent van de schoolklassen in Neder
land buiten de enquêteresultaten is
gebleven. En het lijkt onwaarschijn
lijk, dat daar een aanzienlijk aantal
scholen bij is, waar de voorzienin
gen op het gebied van lichamelijke
opvoeding zo slecht zijn, dat ze niet
eens een gymnastieklokaal in de
buurt hebben, laat staan een zwem-
of instructiebad. Op zulke scholen we
ten ze bij wijze van spreken niet eens
wat zwemmen is en het lijkt logisch,
Loc benoemd tot premier
in Saigon
In aanwezigheid van de Ameri
kaanse vice-president Humphrey is
luitenant-generaal Ngoejen Van-
thioe (een 44-jarige rooms-katholieke
opperofficier van de infanterie) gis
teren in Saigon beëdigd als president
van Zuid-Vietnam. Thioe richtte zich
bij deze gelegenheid opnieuw tot
Noord-Vietnam met het voorstel aan
tafel te gaan zitten om over vrede te
spreken. De leden van het Zuidviet-
namese Bevrijdingsfront (de Viet-
cong) stelde hij voor de keuze „naar
Noord-Vietnam te gaan als zij in het
marxisme geloven of te blijven en
met ons samen te werken". Thioe
onthulde, dat in de afgelopen twee
jaar 149.000 tegenstanders werden ge
dood, 23.000 gevangen genomen en
55.000 zich aan de zijde van de rege
ring hadden geschaard. Voorts zyn
bijna tweeduizend plaatsen met 3)4
miljoen inwoners gepacificeerd en
werd 4400 km aan wegen in gebruik
genomen. Thioe beloofde plechtig de
corruptie te zullen uitroeien. Hy kon
digde een uitgebreid programma van
sociale hervormingen aan, economi
sche bezuiniging en versterking van
de democratische instellingen.
De eerste daad van president Thioe
was de benoeming van de advocaat
Ngoejen Van-loc tot premier
foto). Loc wordt beschouwd als een
naaste medewerker van oud-premier
Ky, die uit Noordvietnam afkomstig
is. Loc zelf komt uit een plaats in
de Mekongdelta. De geografische ver
tegenwoordiging is van groot belang:
president Thioe komt uit centraal-
Victnam, vice-president Ky uit
Noord-Vietnam en premier Loc uit de
Mekong-delta.
In sommige plaatsen krijgen-
schoolkinderen zwemonderricht
in een open bad, zoals hier in
Koudekerk. Maar hoeveel maan
den per jaar kr.' dat gébc..,en?
Zelfs al is het water zoals hier
verwarmd, dan nog is het
slechts een kwestie van wat we
ken. (Foto Leidsch Dagblad)
dat daar onze enquêtepapieren ver
houdingsgewijs meer in de prulle-
mand zijn terecht gekomen dan op
scholen, waar het met het zwemmen
goed zit. Zodat in feite het percenta
ge, voor wie water levensgevaar be
tekent, nog groter is dan de 70 pro
cent van ons onderzoek", meent de
heer Kramer.
ADVERTENTIE
(Van onze visserij redacteur)
De KW 186 „Anna Jacob" is
gisteravond tegen elf uur de
vissershaven van IJmuiden
binnengelopen met aan boord
het stoffelijk overschot van de
41-jarige Niek Varkevisser,
matroos van de in de nacht van
vrijdag op zaterdag op de
Noordzee vergane kotter KW
37 „Orion" van rederij Hans
Hoek in Katwijk aan Zee.
Vier Katwijkse kotters de „An
na Jacob", de „Andy", de „Pleter Ja
cob" en de „Jacob Sr." waren
gistermorgen vanuit IJmuiden uit
gevaren om te zoeken naar eventuele
overlevenden en slachtoffers van de
„Orion". Helderse en Texelse vissers
schepen verleenden spontaan en on
gevraagd medewex-king bij het zoe
ken.
Omstreeks gistermiddag drie uur
meldde een kapitein van een uit Har-
lingen afkomstige kustvaarder, via de
boordradio aan de schipper van de
„Anna Jacob", dat hij ter hoogte van
Texel een lichaam had zien drijven.
Direct werd naar de opgegeven posi
tie gevaren. Bij identificatie bleek het
het stoffelijk overschot van matroos
Niek Varkevisser te zijn.
Op het strand van Egmond aan
Zee is ter hoogte van de vuurtoren
een vissorteertafel, gemerkt KW 37,
aangespoeld en voorts werd er ook
vistuig, afkomstig van de „Orion",
gevonden. Strandwandelaars in Cal-
lantsoog vonden een boei en een gat-
zeil. Uit een en ander meent men
sterke aanwijzingen te hebben, dat
de KW 37 tussen Egmond en IJmui
den is vergaan.
Men heeft op de in Egmond ge
vonden sorteertafel brand vlekken
aangetroffen van een stakelvuur, dat
gebruikt wordt om signalen te geven,
of van een explosie.
In de Nieuwe Kerk aan de Voor
straat in Katwijk aan Zee wordt za
terdagmiddag een rouwdienst ter na
gedachtenis van de omgekomen be
manning van de „Orion" gehouden.
In deze dienst, die om drie uur be
gint, zal voorgaan de hervormde ds.
D. Bouman.
De begrafenis van de stoffelijke
overschotten van monteur Arie Hus
(35) en matroos Niek Varkevisser
(41) zal donderdagmiddag half vier
geschieden op de algemene begraaf
plaats „Duinrust" In Katwijk a. Zee.
De havenautoriteiten van Oostende
hebben inlichtingen gevraagd over de
Belgische treiler Broeder Annorbert'.
Het 51 ton metende schip had op
27 oktober voor het laatst contact
met de wal, toen het zich in de om
geving van Smiths Knoll bij Yar
mouth bevond. De .Broeder Annor
bert" werd gisteren in Oostende ver
wacht.
Na opschorting betrekldngen
China heeft vandaag met een speciaal vliegtuig de Indone
sische ambassadeleden uit Peking naar Djakarta overgebracht
om met hetzelfde toestel de Chinese ambassadestaf uit Djakarta
naar Peking terug te brengen.
De diplomatieke uitwisseling zon- i den gelost, die later onder het zand
der precedent vormt de afronding werden verstopt.
de opschorting in de diploma
tieke betrekkingen tussen deze lan
den en betekent een nieuwe stap in
de verslechtering van de verhouding.
De leden van de Chinese ambas
sade vielen hun landgenoten in de
armen die hen kwamen afhalen ter
wijl de Indonesische diplomaten
lachend uit het Iljoesjin-verkeers-
vliegtuig stapten. Eerder hadden de
Chinese diplomaten de rode vlag bij
het ambassadegebouw neerge
haald en het gebouw overgedragen
aan de Roemeense ambassade. De
Roemenen hadden de „uitwisseling",
die plaats had op een luchtmacht
basis die aan de burgerluchthaven
van Djakarta grenst, geregeld.
Handgemeen
Voor het gebouw van de Chine
se ambassade in Djakarta zijn gis
terochtend nog politiemannen slaags
geweest met Chinees personeel van
de ambassade. De moeilijkheden be
gonnen toen de politie Chinese bur
gers niet tot de ambassade wilde toe
laten. Bij het handgemeen met am
bassadepersoneel schouderde op een
gegeven ogenblik een Indonesische
politieman het geweer om op de
Chinezen te schieten. Zijn collega's
wisten echter te voorkomen, dat hij
het vuur opende.
In Magelang (Midden-Java) heb
ben studenten, in samenwerking met
plaatselijke PTT-ambtenaren, boe
ken in de Chinese taal in beslag ge
nomen, die leerstellingen bevatten
van Mao Tse-toeng, Lenin en Karl
Marx. Deze boeken bevonden zich
in Chineze huizen.
Twee luitenants, een korporaal en
vier beambten van de gezondheids
dienst van het leger in Djakarta
zijn gearresteerd wegens ondermij
nende communistische activiteit. Een
hoge officier heeft meegedeeld, dat de
betrokkenen getracht hadden 'n com
munistische cel in de gezondheids
dienst van het leger te vormen.
Zesduizend deelnemers aan en sym
pathisanten met de poging rot een
staatsgreep van 1965 zijn in het Lam-
pongdistrict in zuid-Sumatra vrijge
laten. Hun vrijlating volgde oa een
anti-communistische indoctrinatie.
Alleen degenen die in ernstige mate
schuldig zijn, bevinden zich nog in
arrest omdat zy zich nog arrogant
gedragen. In verscheidene delen van
Indonesië hebben groepen mensen
geprotesteerd tegen de vrylating van
communistische gevangenen.
militaire bevelhebber van
noord-Sumatra, heeft meegedeeld
dat er in dit gebied rond 200 leden
van verboden communistische groe
peringen zyn gearresteerd.
De arrestaties worden voortgezet
zowel binnen het leger als daarbui
ten.
Arrestaties
Volgens uit Pontianak ontvangen
berichten is op het strand by Sam
bas in west-Borneo anderhalve ton
munitie, kennelyk bestemd voor com
munistische guerrillastryders gevon
den. De plaatseiyke bewoners hebben
de autoriteiten meegedeeld, dat zy
zagen hoe uit scheepjes kisten wer-
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Twee onbemande Russische Kosmos-satellieten, de serienum
mers 186 en 188, zijn op radiografische aanwijzingen van de
aarde in de ruimte naar elkaar gestuurd en aan elkaar gekop
peld. Na een gezamenlijke vlucht van drie en een half uur zijn
zij vervolgens weer gescheiden waarna zij hun vlucht in enigs
zins uiteenlopende banen hebben voortgezet.
Het is voor het eerst in de geschiedenis van de ruimtevaart
dat een entering van twee onbemande kunstmanen plaats vond.
De Amerikanen hebben reeds een reeks koppelingen van een
bemand ruimtevaartuig met een onbemand doelwit tot stand
gebracht.
Het koppelen van ruimtevaartui
gen is een techniek, die voor ver
schillende doeleinden onontbeerlyk
is. De Amerikanen hebben deze
techniek ontwikkeld omdat een en
tering tussen twee bemande ruimte
voertuigen noodzakelyk is tijdens de
eerste bemande vluchten naar de
maan. Het Is niet bekend of ook de
Russen een rendez-vous hebben op
genomen in hun maanlandingsplan
nen. maar waarschyniyk Ujkt dit
niet
Het ziet er meer naar uit, dat zy
een koppelingstechniek voor onbe
mande ruimtevoertuigen ontwikke
len met het doel. in banen om de
aarde grote kunstmanen te bouwen,
Plannen voor
zeer groot
laboratorium
De Kosmos 186 werd vrydag J1.
gelanceerd, de Kosmos 188 gisteren.
Van de eerstgenoemde kunstmaan
wordt aangenomen, dat deze van
het type Sojoez is, een voor be
mande vluchten bestemd ruimte
vaartuig waarmee in april jJ. de
ruimtevaarder Komarow by de lan
ding om het leven kwam.
die als geheel te zwaar zyn voor de
stuwkracht van de thans beschik
bare raketten, maar waarvan de
componenten wel gelanceerd kun
nen worden. Een dergelijke in de
ruimte samengestelde zware kunst
maan zou kunnen dienen als labo
ratorium voor talrijke wetenschap
pelijke waarnemingen, dat geënterd
zou kunnen worden om het van een
min of meer permanente bemanning
te voorzien.
Ook is het mogelyk, dat op deze
wijze een lanceerplatform wordt
vervaardigd, eventueel gekoppeld
aan een brandstofvoorraad, dat ge
bruikt zou kunnen worden voor de
lancering van bemande ruimtevoer
tuigen b.v. naar de maan, maar het
is onwaarschynlijk, dat op deze wyze
reeds spoedig spectaculaire beman
de ruimtevluchten zullen worden ge
maakt.
Minder risico
De koppeling van de twee Kosmos-
satellieten vond gisteren plaats om
10.20 uur. De Amerikanen brachten
hun eerste ruimtekoppeling
stand op 16 maart 1966, welke ope
ratie zij vorig jaar nog acht maal
hérhaalden. Er bestaan uiteraard
aanzienlijke technische verschillen
tussen een automatische koppeling
en een entering door middel van
handbesturing, doch in wezen zyn
het technische prestaties van
zelfde orde. De automatische kop
peling van onbemande ruimtevaar-
tuigen schept echter minder risico's,
waardoor zy op ruimer schaal kan
worden toegepast.
ADVERTENTIE
verschillende
l l
BIJ CALIFORNIA
SOEP IN BLIK
Ufa.
Plak hier 6 vlaggetjes
zendt mij S
sleutelhangers
Naam
Adres
KNIP UIT en stuur naart
California Soepen Harderwijk*
ADVERTENTIE
Wij vernemen dat de in
deze stad gevestigde Nationa
le Zangvereeniging Maandag
a.s. haar vierde jaarfeest zal
vieren in de Stadsgehoorzaal.
Eenige leden zullen bij die
gelegenheid eenige verzen
declameren.
De groene-haringvissche-
rij, die voor de stad Vollen-
hoven een belangrijke tak
van nijverheid is, heeft in de
laatste dagen een gunstiger
aanzien gekregen, ofschoon
de zeehonden er voortdurend
veel schade aan toe brengen
en de gevangen haring klein
van stuk is.
