E
-2Ü
«f.i Samen met brandweerofficier R. Jonk-
Het heeft een respectabel aantal ^98||^É^f man zit ik 'n een °"de Ford Consul, welks
™j<»«k»"i'1 ■HHs- aaaum—j sr-g-wttïsrazs
om een gelijk te bewijzen dat eigenlijk aan, duikbril op het voorhoofd, ademslang
,■*«,-!■*, 'T': „KLASSIEKE"ONTSNAPPINGSMETHODE VOLDOET ZELDEN BSS?W£,5&KSS
'a "f brandmeester C. J. van Dashorst maakt
Na veel oefening en met nog meer geluk kunt U nog zó ontsnappen. Maar het is buiten een gebaar van „rustig aan" en
het Fordje schiet
stond. Iedereen die ooit een auto het
water in heeft zien rijden
of er een langzaam heeft
zien zinken, heeft het ge
weten, maar onbewust ge
weigerd om er de enig juis
te conclusie aan te verbin
den. En die moet luiden:
Het zwaarste gedeelte van
een auto verdwijnt het eerst
onder water en naarmate de
wagen verder zinkt, wordt dit
effect duidelijker merkbaar.
Directe gevolgtrekking:
slechts in zeer bijzondere ge
vallen ontstaat boven de hoof
den van de inzittenden een
luchtbel waarin zij kunnen
ademen tot ze in staat zijn om
de wagen te verlaten. Indirec
te gevolgtrekking: het is le-
ensgevaarlijk om er op te re
kenen dat een dergelijke lucht
bel aanwezig zal zijn. Met an
dere woorden: de algemeen
aangeraden methode om uit
een zinkende auto te ontsnap
pen is op zijn zachtst gezegd
hoogst riskant.
Toch wordt die methode in heel
Nederland en ook buiten onze
grenzen geestdriftig aanbevolen en
aan vele honderden automobilisten
geinstrueerd met behulp van oefen
cabines die in zwembaden worden
beslist mogelijk de auto te verlaten terwijl hij nog niet helemaal is gezonken.
De iandelijk gepropageerde standaardmethode voor het verla
ten van een te water geraakte auto kan vaak averechtse resul
taten hebben voor degenen die daar in noodgevallen hun hoop
op vestigen. Dit is gebleken na vele vergelijkende proefnemingen
die het duikbedrijf van de Haagse brandweer zo realistisch mo
gelijk onder uiteenlopende omstandigheden heeft uitgevoerd. Een
onzer redacteuren fen nauwste bij deze onderzoekingen oe-
iroKKen geweest; de reportage op deze pagina wordt verant
woord door de ernstige twijfel aan de bekende „overlevingsme-
thode", die na de brandweerproeven bij de ingewijden is gere
zen. De Koninklijke Nederlandsche Bond tot het Redden van
Drenkelingen heeft eveneens met bezorgdheid kennis genomen
van de gevolgtrekkingen, waartoe het onderzoek zeer sterke aan
wijzingen verschaft. De Bond voelt zich verplicht om de automo
bilisten die volgens de „klassieke" theorie zijn geïnstrueerd, bij
wijze van nascholing op de hoogte te brengen met de nieuwe in
zichten die op de recente experimenten zijn gebaseerd.
Tekst
Hans Veldhuis
Foto's
Piet de Nijs
neergelaten. Het voortreffelijk func
tioneren van deze namaak-auto- ontstaat werden pas tijdens proe- leuning van de voorbank,
cabines berust echter op een denk- zulke deuken drukt het water in ven met bemande auto's ontdekt;
fout, die overigens volkomen te een autodak als de wagen met ge- de gevolgen zfjn voor de inzittenden
goeder trouw is gemaakt. R,oten ramen in verticale stand naar
de bodera zakt.
is bevorderlijk voor het bewaren
van de koelbloedigheid, zeker als er
in zo'n onoverzichtelijke positie ook
nog naar een portierkruk moet wor
den gezocht
Deze en andere van de "theorie"
afwijkende verschijnselen zijn over
duidelijk vastgesteld door de Haag
se brandweer, die bij de opleiding
van haar kikvorsmannen in open
water al de indruk had gekregen
dat een in horizontale stand zin
kende wagen een fictief begrip is.
Bij die oefeningen en ook bij echte
reddingen was overigens nog iets
merkwaardigs gebleken, dat pas in
de afgelopen maanden na uitvoerige
proefnemingen kon worden ver- haakjes een van de weinige punten noeg want een normale auto drijft derzijde. Probeer dan zoals ge
klaard. van overeenkomst met "de theorie", zeker een paar minuten. Open dan zegd een ander portier of een
Veelvuldig zijn namelijk de daken De ^ans is zeer gr0ot dat de water- zodra de hoofden zijn geteld en toch reeds geopend raam.
van gezonken auto's zeer ver inge- druk tijdens deze relatief snelle fa- iedereen weet wat hij moet doen
deukt. De oorzaak van deze vervor- se van het zinken het dak naar zo mogelijk gelijktijdig aan beide
ming en het tijdstip waarop deze binnen persti
soms bijna tot de rug- zijden raampjes om een eventueel Deugdelijk
van de auto zo mogelijk nog ge
vaarlijker dan de vreemde stand
van de wagen als deze onder water
verdwijnt.
De cabines hebben namelijk heel
weinig met een echte auto gemeen;
zo ontbreekt bijvoorbeeld de mo- eerst onder; bij wagens met de mo
tor of een overeenkomstige verzwa- tor achterin vanzelfsprekend de
ring aan de lichte constructie. Dien- achterkant.
tengevolge zinkt een dergelijke ca- Naarmate de carrosserie verder
blne keurig onderkant beneden, wordt ondergedompeld, treedt een
dak omhoog naar de bodem en dramatisch verschil op met het ge
er blijft onder het opzettelijk over- drag van een oefencabine; de mo-
dreven bol geconstrueerde dak een tor trekt de wagen naar beneden, dem zinkt. Met gesloten raampjes
flinke luchtbel over zodra er ge- het water dringt aan die zijde bin- om het water slechts langzaam te
noeg water door kieren of gaatjes nen en de lucht verzamelt zich aan laten binnenstromen, zoals de lan-
Onvermijdelijk
Want dit gebeurt onvermijdelijk
als een auto langzaam naar de bo
ls gestroomd. Het verlaten van een
dergelijke ideale duikerklok is dan
ook kinderspel.
drukverschil tussen binnen en bui
ten op te heffen. Het water stijgt Bovenstaande methode is door
Het effect van een dergelijke ge- dan sne^ houd de hoofden droog een brandweerofficier en een onzer
beurtenis op de gemoedsstemming en Pak een portierkruk. Als het wa- redacteuren enige malen in de
van de inzittenden is vanzelfspre- ter tot het onderste raamkozijn is praktijk beproefd en deugdelijk be
kend afschuwelijk. Ze zien hun be- gestegen, is de ergste stroming voor. vonden. Zonder gebruikmaking van
wegingsvrijheid plotseling sterk be- bij en moet u uw portier opendruk- veiligheidshalve meegenomen pers-
perkt en bovendien schiet de over- ken kunt er al tevoren tegen luchtapparatuur kon de wagen
blijvende lucht negen van de tien leunen om het juiste ogenblik te steeds zeer kort na het te water
keer gelijktijdig door de kofferruim- bepalen) en snel naar buiten gaan. raken worden verlaten,
te naar buiten. De kans om dan A1s het goed doet, kunt u eruit
nog levend de wagen te verlaten is zÜn V00r de wagen onder water is.
dan wel heel gering geworden. haalt u het niet, dan is nog niet
alles verloren, want het dak kan
Voorlopig hebben de experimen- ni« nleer Indeuken (geen drukver-
schil) en de wagen is dank zij het
Het eensluidend resultaat van een
groot aantal proeven heeft aange
toond dat de "erkende" methode
duidelijk veel minder kans op een
Verraderlijk
de tegenovergestelde kant. deiyke theorie voorschrUft. De wa- ten van de Haagse brandweer aan- £nel binnenstromende water büna
Die situatie handhaaft zich korte gen zakt schuin, vrijwel in verticale horizontaal gezonken. Vrijwel altijd gelukkige afloop biedt. Niettemin
tUd, maar het evenwicht wordt ten- stand met de motor naar beneden: set°°nd m,nsle is er dan wèl een ,uchtbel onder
slotte toch door de zwaarte van de eerst de motorkap, dan stukje by iiSer manier is om uit een zinkende het dak die u voldoende lang in ie- "°e nlet a"e allcrnalicïe m°-
ven houdt om alsnog een poging te gelijkheden en situaties (schuifda-
wagen.
ken?) onderzocht. Op dit gebied
Toeteren en lichten ontsteken zo
lang de wagen nog boven water is
zoals de Reddingshond terecht de Bond tot het redden
motor beslist. Gevolg: het gewicht beetje de cabine. Dank zij de geslo
van de motor en de drijfkracht van ten raampjes en de geringe lek na&en te ontsnappen dan de tot nu
de luchtbel werken samen om de stijgt het water binnen minder snel toe gepropageerde theorie voor-
Een heuse personenwagen ge- auto in een verticale stand te dwin- dan buiten,
draagt zich echter heel anders gen. Dus motor vóórin, achterkant Op een bepaald moment, als het schrÜft.
en ook veel verraderlijker. Zodra omhoog, motor achterin, neus om- dak meer dan halverwege onder wa
de auto in het water dobbert, wordt hoog. Het onvermijdelijke resultaat ter is, zijn de omstandigheden gun- Die manier is kort en goed: sluit adviseert kan natuurlijk nuttig
duidelijk dat de motor het eerst on- van deze positie is, dat de levens- stlg voor het ontstaan van een kri- tijdelijk alle ramen en ventila- zijn om aandacht van de wal te
der de oppervlakte verdwijnt en reddende lucht zich of onder de tieke situatie. Binnen is de druk ge- tie-openingen om na de harde klap trekken. Bedenk ten slotte dat één dringen op een zo wetenschappelijk
dan de rest van de auto langzaam achterruit of ergens in de buurt ringer dan buiten, reden waarom op het water even van de schrik te van de portieren kan klemmen door mo t
volgt. BU auto's met voorin gemon- van het dashboard of zelfs eronder de deuren ook nog niet kunnen wor- bekomen. Onderdruk uw paniek en een voorafgaande botsing op een moge ,J Ult te >oeren grootscheeps
teerde motor duikt dus de neus het bevindt. Geen van beide situaties den geopend. Dit is tussen twee die van uw passagiers; er is tijd ge- klap van de walkant tegen de on- onderzoek.
ligt een taak voor organisaties als
dren
kelingen, bijvoorbeeld door het aan-
met een sprong
vooruit. Aan het
eind van de aan
loop zie ik uit een
ooghoek dat de
snelheidsmeter op
vijftig staat. We
zetten on$ schrap,
bonzen met een
klap over de wal
kant en ervaren
dan in één oorver
dovende dreun dat
het water van de
Binckhorsthaveh
bij die snelheid
net zo goed beton
had kunnen zijn.
De motorkap is
losgeschoten, onze
voorbank is ver
schoven, er drijft
een koplamp in
het water.
En wij drijven ook,
wonder boven won
der. De raampjes
zijn volgens voor
schrift gesloten en
gedurende de paar
minuten ronddobbe
ren in een wagen
waarin het water met
venijnige straaltjes
binnendringt, verba
zen we ons over het
geweld van de klap
en maken we ons
vrolijk over de ang
stige gezichten aan
de kant. Rustig wach
ten, de luchtbel,
druk binnen en bui
ten gelijk, dan de
portieren open. Zo stond het ten
minste in het boekje.
De eerste aanwijzing dat het
boe,r je niet alles vertelt, krij
gen we als de neus van de Con
sul steeds verder gaat zakken.
Het water spuit en borrelt nu alleen
aai. de voorkant binnen, stijgt dan
tot onze schouders, zodat we over
de rugleuning van de voorzitting
naar achteren moeten kruipen. Ach
ter de luchtbel aan, die door zijn
opwaartse druk de auto steeds meer
in een verticale positie brengt.
Onverwacht kraakt er iets in het
dak, dan een dof klik-klak geluid.
Het dak knikt scherp naar binnen.
Jonkman krijgt nog juist een fikse
duw tegen zijn rug, die door de
luchtcilinder wordt beschermd. Hij
schrikt nauwelijks, wringt zich naar
de achterbank en grinnikt laconiek:'
..Nou weten we gelijk hoe dat met
zo'n dak gaat.Dat is het laat
ste wat hij kan uitbrengen, want
plotseling ontwijkt onze mooie lucht
bel langs de achterbank door de
kofferruimte naar buiten, bruist
hei water binnen en wordt alles
zwart. Op de tast grijp ik mijn mond
stuk, blaas het leeg, adem de ver
trouwde perslucht in, zet de bril op.
Na enig rondscharrelen in de op
zijn kop neergekomen wagen, die
door het ingedrukte dak benauwend
klein is geworden, vinden we een
portier, stijgen naar de oppervlak
te. „Mooie luchtbel", moppert Jonk
man als we heelhuids en druipend
op de kade staan. „Als een r?.t in de
val. En geheel volgens het boekje".
Het kèn anders. Na nog een paar
van dergelijke ruwe „tewaterlatin
gen", veel theoretiserend praten
met de brandweerstaf en het lan
ceren van onbemande wagens zijn
we ei achter hóé dat kan.
