Indrukwekkend stuk van
schrijver-acteur Shaw
Japan onderscheidde
wijlen dr. R. van Gulik
Eichmann-zaak op
het Londens toneel
Brits toetreden
stuit op harde
Franse bezwaren
Bemiddelingspoging
president Tubman in
Nigeriaans conflict
LEIDSCH DAGBLAD
„De man in de glazen kooi"
Yvonne Paul
nog steecis
op Schiphol
In een memorandum, gericht aan
alle lucht vaar tonaatschtappij en op
Schiphol, heeft de Amerikaanse
consul-generaal in Amsterdam, de
heer H. E. Howland, ervoor gewaar
schuwd mejuffrouw Yvonne Paul
„wegend 112 pond, lang 158 cm., don
ker haar en bruine ogen", te accep
teren als passagier. „Wij willen u at
tent maken op de mogelijkheid
dat zij zal proberen illegaal naar
Amerika te reizen", aldus het me
morandum. „Zij mag niet worden toe
gelaten, want ze beschikt niet over
een visum en voor zover ons bekend
evenmin over een geldig Nederlands
paspoort op haar eigen naam. stelt
zich bloot aan een boette, voort
vloeiend uit overtreding van de Ame
rikaanse immigratiewetten indien u
haar zoudt transporteren".
Yvonne Paul, die 9V* jaar in New
York heeft gewoond, maar wier aan
vrage tot immigratie is afgewezen,
bivakkeert al twee weken in de ver
trekhal van Schiphol. Ze zegt: „Ik
sterf liever als ik niet naar New
York mag terugkeren". Hulp van
familieleden en vrienden, die haar in
Nederland onderdak aanbieden,
heeft zij tot dusverre fanatiek van
de hand gewezen. Zy is van Armeen
se origine ,doch bezit de Nederlandse
nationaliteit, aangezien ze (in 1929)
op Celebes is geboren.
Bergingsvaartuigen lokali-1
seerden de plek, waar de ,,Eljaco"
met giftige stoffen aan boord in I
de monding van de Rotterdamse
Marktberichten
TER AAR, 23 oktober Groente-
Klllng Kassnijbonen 2.302.85 snij
bonen stek 1.00-1.55, kroten 12, andijvie
12835. andijvie
H 18—27, uien 19. rode kool 89.
poene kool 23—26, prei 32—40, boe-
Wnkool 2225, spruiten export A 33
16, B 33, C 26, D 37, spruiten binnen-
ind 2526, appelen Elison Oranje 30,
tterappelen 1218, Peren Gieser Wil-
(eman I 51. II 35, alles per kg. Sla
10 bloemkool 4058 per stuk, torna-
Wn export A-extra 5.30, A I 4.604.85,
B-extra 5.10—5.20, B I 6.05—5.10, C-
«tra 4.60, C I 3.75, CC 2.40—2.55, to
maten binnenland A 2.603.20, B 2.45
-3.9) C 2.40—3.00 bonken 2.45—2.70
fer bakje van zes kilo.
BODEGRAVEN, 24 oktober Kaas
markt: Aanvoer 35 partijen. Prijzen:
lite kwal. 3.71—3.78, 2de kwal. 3.60—
1.70, extra kwal tot 4.10-, Handel kalm.
KATWIJK, 24 oktober Aanvoer:
IW 99—205 kantjes, 55—197. 121—176.
Prijzen: volle haring 7682. ijle ha-
l Ibg 67.40, steurharing 68.2075.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN, 23 ok-
tober Groenteveiling: waspeen (per
Bat)A-extra 5.30—6.00; Al 2.6Ö—
UQ; A2 2.704.80; B-extra 6.10—6.20;
31 3.50—6.50; B2 2.70; C2 1.30—1.70;
hekpeen (per kist) 1.903.20; andij-
1e 1544; bloemkool (per stuk)6 st.
fr bak: I 110—117; II 51; 8 st. per
I 6882; II 2630; boerenkool
fi groene kool 1317; knolselderie
yjr stuk) 2023; kroten (per kist)
«30; prei 27; prinsessenbonen 37155;
We kool 617; sla (per stuk) 1522;
len (per kist) 3.80—4.50; appelen 17;
2»l8 78. Aanvoeren: waspeen 103.000
ifi waarvan 41.000 kg voor export werd
m "'kocht; bloemkool 1.200 stuks,
ril] aiJNSBURG, 23 oktober Bloe-
if; öe&veiling Flora: Troschrysanten:
ijk Bomholm 18520°- Sensation 180
fa? ~;190, Carolien 185200, Super Form
180190, Golden Orfi 85—125, Made-
s&l «in 150—185, Koens Elite 85—100, In-
- J^öapolis 220280, Oranje Wonder
»-i 180200, Grace 125—135, Lyona 200—
«0, Roland 80—125, Tokio 220—260,
"ban Hoek 125—150, Juweeltje 85—
Freesia's: Golden Yellow 185225,
fhlte Swan 225—300, Irissen 200—400
F bos. Am. Anjers: Carry Sim 1825,
«xle Sim 16—26, Witte Sim. 18—22,
lur °«sty Sim, 2022. Crownlv Sim 18
5 Farah Diba 19—22, Oranje
Triumph 24—26, Keefers 20—22, Espe-
iur *öee 2024, Arthur 1923. Rozen:
r.arol 1214, Baccara 2045, Garnet
I7I3, Zorlna 14—24. Gerbera 24—36,
Atthurium 125—250, Geplozen Chry-
^mten: Bomholm 33—40. Breitner
f{~-30. Diplomaat 4050, Alex Bedser
per stuk.
MJNSBURG, 23 oktober Groen-
Welitng: Waspeen 200420, Breek-
ren 200350, per kist, bospeen 17, pe-
^elie 12 per bos, groene kool 18 per
1 de „Orde van de Rijzende Zon"
overhandigd.
Dr. Van Gulik, die in wijde kring
bekend is geworden o.m. als schry-
/an de Rechter Tie-romans, stierf
op 25 september jl.
Bij het overhandigen van de onder
scheiding, de hoogste die niet-Japan-
kan worden toegekend, herin
nerde de ambassadeur aan dr. Van
G-uliks grote eruditie en liefde voor
Japan. „Dr. Van Gulik heeft het
grootste deel van zijn officiële car
rière besteed aan het bevorderen van
wederzijds begrip en vriendschappe
lijke betrekkingen tussen beide lan
den'.' De ambassadeur herinnerde er
dat op de kist van Dr. Van Gu-
:en kleine Japanse medaille was
geplaatst, die in 1940 ter gelegenheid
'van de 2.600ste verjaardag van
proclamatie van de Japanse staat
was uitgereikt. „Meer dan iets anders
geeft dit uitdrukking aan de liefde
van de vroegere ambassadeur voor
mijn land, waaraan de wisselvallig-
hedeh van een turbulente wereldge
schiedenis niets konden afdoen".
Namens mevrouw Van Gulik en
overige familieleden sprak haar zoon
Willem Robert een kort dankwoord.
De plechtigheid werd o.m. bijge
woond door de chef van de afdeling
protocol van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, mr. W. J. G. Baron
Gevers, de plaatsvervangend chef van
de directie Oosten, drs. T. M. P.
Klaus, en de voorzitter van de Ne
derlands-Japanse verenleinf prof. dr.
F. Vos.
Geen verrassingen in Luxemburg
De zaal is merkbaar aangeslagen als de man in het glazen
hokje vanuit zijn lethargische houding opeens fel uitschiet in
een hysterisch postuum eerbetoon aan Hitler en met de han
den tegen de glaswand gedrukt in de microfoon gilt: „En wat
zouden jullie hebben gedaan wanneer hij jullie had uitgekozen
als het volk, waarover hij Führer wilde zijn?"
In de zaal groeit een atmosfeer, die het beste met benauwend
kan worden omschreven: iedereen voelt dat het toneelstuk
waarvoor hij naar het St. Martin's Theatre is gekomen een van
zijn absurde als beklemmende hoogtepunten heeft bereikt. Eén
van zijn hoogtepunten want Robert Shaw's „The man in the
glass booth" telt er meer. Het is, voor wie de dramatiek van de
tragedie van de joden in de tweede wereldoorlog nog steeds
als gruwelijke realiteit ervaart eigenlijk als totaliteit een hoog
tepunt in het Londense toneelseizoen.
Waalhaven ivas gezonken. Een
politieman hield van de wal af
een oogje in het zeil
Schutter doodt
vijf personen
Een 45-jarige laboratoriumbedien-
de van de Hamermill Papierfabriek
ia Loganton in de Amerikaanse staat
Pennsylvania heeft gisteren in een
tlaag van verstandsverbijstering vijf
personen doodgeschoten en zeker
icht verwond.
De man was 's ochtends door een
buurvrouw naar zijn werk gebracht.
H) werkte op de Piper Vliegtuigfa
briek, anderhalve kilometer van de
papierfabriek gelegen. Tijdens de
ptorit zouden zij een geweldige ruzie
tebben gekregen.
Op zijn werk aangekomen begon de
ian in het wlide weg te schieten. Na_
at hy zyn revolver had leeggescho-
n reed hy naar de Piper Vliegtuig-
briek waar hij opnieuw enkele
hoten loste. Inmiddels had de poli-
e de bevolking geadviseerd binnen
j eblyven en de wegen afgezet.
De wilde schutter wist te ontko
len en zich te verschansen in zyn
toning. De politie legde een kordon
V het huis en deed een beroep op
ie man zich over te geven. Hierop
bigde een wilde schietpartij. De
Bjiutter werd door kogels in armen
m benen getroffen alvorens de poli
tie kans zag de deur van zijn wo
ning open te breken. Hier vond de
politie drie geweren en vier pistolen.
De man is evenals andere gewon
den in het ziekenhuis van Lock
Hjiven opgenomen.
De eerste dag van de bijeenkomst van de ministerraad van
de zes EEG-landen in Luxemburg over de toetreding van
Groot-Brittannië, Ierland, Denemarken en Noorwegen heeft
geen verrassingen opgeleverd.
De meeste belangstelling ging uiter
aard uit naar de verklaring van de
Franse minister van Buitenlandse Za
ken Couve de Murvllle, die betoogde
dat Frankryk geen enkel principieel
bezwaar heeft tegen de toetreding
Groot-Brittannië en andere lan
den tot de EEG, evenmin als in 1962
toen Frankrijk de deur sloot voor
Engelands toetreden, doch men moest
voorkomen dat de onderhandelingen
zouden kunnen vastlopen. De Zes
moeten daarom in alle rust en kalm
te hun beslissing voorbereiden. Van
de aanwezige ministers heeft minis
ter Luns wel het langst gesproken.
Aan het slot van de vergadering
in gisteren verklaarde minister
Luns dat zijn Franse collega de deur
van de EEG weliswaar niet geheel
had dichtgesmeten; doch dat hij ook
niet voor aangename verrassingen
had gezorgd,
In het algemeen heeft de Neder
landse minister zyn Franse collega
verweten dat deze in bedekte termen
teveel bezwaren naar voren bracht
op punten voor welke met goede wil
oplossingen kunnen worden ge
vonden. Dat geldt voor de econo
mische situatie van Engeland als
voor de financiering van de land
bouwpolitiek als voor de problemen
die betrekikng hebben op het Geme
nebest. Nederland sluit zich dan ook
bij de conclusie van de beide
andere Benelux-partners, dat over
of twee maanden onderhandeld
moet worden met degenen die om toe
treden hebben verzocht.
Ook de Italiaanse minister van
Buitenlandse Zaken Fanfani toonde
zich voorstander van een zo snel mo
gelijk openen van de onderhandelin
gen met aspirant-leden. Minister
Brandt van West-Dultsland zei dat
de Bondsrepubliek voorstander is van
het toelaten van nieuwe leden. De
daarbij gerezen problemen zyn ech
ter zo belangrijk dat de Zes er goed
aan doen ze eerst onderling te be
spreken. Daarna moet echter „spoe
dig" met de nieuwe kandidaten wor
den onderhandeld.
Kiesinger
In een vraaggesprek met de BBC
heeft de Westduitse kanselier Kiesin
ger die op het ogenblik een bezoek
brengt aan Londen verklaard dat
Engeland het best de argumenten
van generaal De Gaulle kan eerbie
digen en er over praten. „Druk uit
oefenen zal niet helpen," zo ver
klaarde hy, „we weten allemaal dat
De Gaulle een zeer trots man is".
Kiesinger gaf als zyn mening te ken-
Benauwend
Zo hebben de duizenden het ook
ervaren, die in de afgelopen weken
het kleine, intieme theater in West
Street bij Cambridge Circus avond
aan avond tot de laatste plaats heb
ben gevuld. Zij hebben telkens weer
gefascineerd gekeken naar de gran-
De Liberiaanse president Tubman heeft een dringend beroep
gedaan op de leider van het federale bewind in Nigeria, gene
raal Gowon, om middelen te zoeken ter beëindiging van de
burgeroorlog die in dat land woedt.
Vlucht Ojoekwoe?
De inhoud van de boodschap is niet
bekend gemaakt, maar volgens wel
ingelichte kringen heeft president
Tubman de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties en die van de
Organisatie voor Afrikaanse Een
heid van zijn initiatief op de hoogte
gesteld, met het verzoek te willen
bemiddelen om de leiders van de re
bellerende staat Biafra er toe te
brengen in te gaan op de voorwaar
den van generaal Gowon.
Deze voorwaarden zyn: het
neerleggen van de wapens; onge
daan- maken van de afsluiting;
het ontslag van de Biafraanse leider
Ojoekwoe, die moet worden ver\
gen door iemand die akkoord gaat
met een in twaalf staten verdeeld Ni
geria.
Luitenant-kolonel Ojoekwoe heeft,
naar de Biafraanse radio meedeelt
verklaard de strijd te zullen voort
zetten. In een toespraak tot zijn
troepen aan het front bij Onitsja be
loofde hij te zullen doorvechten tot de
overwinning.
Biafraanse troepen hebben sinds
federale troepen twee weken geleden
over de Niger zijn getrokken, twee
aanvallen op Onitsja met zware
liezen afgeslagen. Ojoekwoe weet de
militaire tegenslagen te Enoegoe
in het middenwesten aan saboteurs
en verraad. Hij zei dat men de sabo
teurs thans in Bedwang heeft-
Radio Biafra heeft de bewering
van de federalen, dat zy Calabar,
de zuidoostelijke haven op de weg
naar het naburige Kameroen in han
den hebben, tegengesproken, maar
toegegeven, dat zich federale troepen
in de stad bevinden.
Volgens radio Lagos heeft zondag
een federale marine-patrouille een
poging verydeld van Ojoekwoe om
met steun van Chinese huurlingen
uit het land te vluchten. Federale sol
daten hadden Ojoekwoe ontdekt tus
sen de passagiers van „een snelboot
die bestuurd werd door Chinese
huurlingen". De boot, die in de Ni
ger voer, was beschoten door de fe
derale Nigeriaanse marine. Direct
daarop had het scheepje de steven
gewend.
Het internationale comité van het
Rode Kruis heeft een dringend be
roep gedaan op de strijdende partijen
in Nigerië, de humanitaire regels
strikt in acht te nemen, met name
artikel drie van de conventie van Ge-
nève, dat betrekking heeft op de be
handeling van krijgsgevangenen. Het
comité wees in een communiqué op
„de terechtstelling zonder vorm van
proces van drie gevangenen", ter ore
gekomen van de Rode-Kruisdelega-
tie in Nigerië, en op „berichten over
slachtingen onder de burgerbevol
king".
Kringen van het comité, die zich
zeer bezorgd verklaren over de toe
stand, hebben geen nadere bijzonder
heden over de vermelde feiten willen
geven om de veiligheid niet in gevaar
te brengen van de Rode -Kruisverte-
genwoordigers in Nigerië, die er
zo zegt men onder moeilijke om
standigheden werken.
Radio-Biafra heeft vanochtend om
geroepen dat twee schepen van d<
dioos-knappe manier, waarop Do
nald Pleasence de in New York als
een rijke bankier levende Europese
jjood Arthur Goldman geleidelijk liet
overgaan in de tenslotte door jonge
Israëli's gearresteerde SS-kolonel,
van wie alleen de naam met die van
Eichmann verschilde. En zy heb
ben evenzeer avond na avond na
dat het doek voor de laatste maal
gevallen was, het theater wat on
zeker verlaten. Nog steeds niet he
lemaal alle antwoorden wetend op
de vragen die „The man in the glass
booth" vooral in die levensechte
rechtszaal-scène na de pauze op
werpt.
Onzekerheid
Vragen als die hierboven gesteld
aan iedereen in het muisstil luiste
rende publiek, dat duidelijk blijk
geeft te voelen dat er tussen wat na
tuurlijk het mooiste antwoord zou
zijn en de eerste spontane reactie een
fors brok oprechte aarzeling ligt.
Vragen ook van minder directe, min
der persoonlijke aard, vragen, die in
direct opnieuw het optreden van
Paus Pius XII in het licht trekken,
vragen soms, die niet eens van een
kervende haat maar veeleer van een
droef berusten getuigen.
Maar die onzekerheid van het pu
bliek. dat avond na avond nog onder
de indruk het West-End weer in
stapt, na in St. Martin's Londens
meest besproken toneelstuk van dit
ogenblik te hebben gezien, wordt ook
nog door iets anders veroorzaakt. Ro
bert Shaw, de nu 40-jarige dokters-
zoon uit Lancashire, na een ta
melijk stormachtig begonnen ac
teurscarrière, die al gauw o.m. grote
rellen by de Old Vic, de Royal Sha
kespeare Company, op Broadway en
in het internationale filmen op zyn
pad bracht, sedert enkele jaren ook
een zeer succesvol schrijver van
(ook in ons land vertaalde) als „The
hiding place". „The sun doctor" en
„The flag", heeft zijn door hemzelf
voor het toneel bewerkte „The 1
in the glass booth" namelijk v
zien van meer dan één dubbele bo
dem. Waarvan de meest verrassende
wel is, dat tijdens de rechtzitting,
waarbij het publiek meer is dan al
leen maar een toneelkijkend gezel
schap, plotseling onthuld wordt dat
„De man in de glazen kooi" hele
maal niet de wrede SS-kolonel is, die
in zijn gehate uniform kort afgebe-
federale strijdkrachten maandag door
de Biafranen tot zinken zyn gebracht
in de zeeëngte bij Calabar. Deze
schepen wilden Nigeriaanse troepen
evacueren die op het strand waren
omsingeld, aldus de radio.
ten antwoord geeft op de vragen van
zijn Israëlische rechters. Hij is wel
degelijk de jood Arthur Goldman,
tijdens de oorlog gevangene in het
kamp, waarvan hij om duistere re
denen voorgeeft de brute comman
dant te zyn geweest
Is de wat mysterieuze miljonair,
ie eens van verveling niet wist hoe
hij zyn omgeving maar zou weten te
schokken, die als hij een plan maak
te om uit te gaan met een opvallen
de vrouw, zijn secretaris opdrachten
gaf als „See if Garbo is in town"
„niet meer dan een psychopaat? Is
hij een man die een wat zinloos of
fer wil brengen vanuit een niet te
verklaren drift? Heeft hij het op
dit alles aangestuurd (want er is geen
sprake van een vergissing, maar wel
degelyk van een bewust vragen om
deze arrestatie) om de aandacht op
nieuw op de joodse zaak te vestigen?
Of is hy, om met een van de rech
ters te spreken „More German than
Jew niet meer dan een antisemi
tische jood...? Het is die vraag, die
het zwaarst blijft hangen, ook al
omdat het antwoord „Daar heeft
hij dan toch het recht toe om dat te
zijn" onmiddellijk door de felle open
bare aanklaagster (en in wezen dus
door auteur Robert Shaw) wordt af
gesneden met de vlijmscherpe re
pliek, dat niemand daar het recht
toe heeft na alles wat er is gebeurd.
Gezegend
drietal
Het driemanschap, dat zowel ln
Engelse als in Amerikaanse kritie
ken vele malen de kwalificatie „vir
tuoos", „briljant", magnifiek", „be
wonderenswaardig", „schokkend" en
„perfect" kreeg bestaat uit schrijver
Robert Shaw en acteur Donald Plea
sence en Harold Pinter. Enge
lands meest bekende toneelschrijver-
van-dit-ogenblik, die voor een boei
ende en indringende regie heeft ge
zorgd.
Het drietal werkte al eerder op In
drukwekkende wijze samen. Toen
Pinter in 1959 het stuk schreef, dat
hem, na onder de naam David Ba
ren vele jaren als onopvallend ac
teur op de planken gestaan te heb
ben, als auteur opeens wereldfaam
zou bezorgen. „The caretaker" wa
ren het Donald Pleasence en Ro
bert Shaw, die er de hoofdrollen in
speelden.
Daarna is leder van hen zyn eigen
weg gegaan. Harold Pinter schreef
een aantal tv-spelen, filmscripts en
zijn grandioze stuk „The homeco
ming", in ons land door Centrum
als „De thuiskomst" gespeeld. Robert
Shaw schreef intussen zijn al eer-
der genoemde boeken, speelde be
langrijke toneelrollen in Londen en
op Broadway en kwam o.m. voor de
filmcamera's als de blonde moorde
naar in de James Bond-film „From
Russia with love". En Donald Plea
sence tenslotte speelde behalve dat
hy de opperbaas van het door Jame»
Bond zo vinnig bestreden misdaad
syndicaat Spectre neerzette in de
thans draaiende „Je leeft maar twee
keer" in Londen en op Broad
way onder meer de titelrol ln
Anouilh's „Pauvre bites". En natuur
lijk niet te vergeten belangrijke
rollen in films als „The great es
cape", „Cul-de-sac" er „The night
of the generals".
Het rijk met talenten gezegende
drietal is dus weer samen!
