anvallen van de oppositie
lansrijk
oorstaan
Met kabinet
is te werken
K
Aandrang op Indonesië
5?°
dt'
:4BINET ZIT NU OP ROZEN
3-
Maandag overdracht nieuwe
NAVO-complex bij Brussel
Grootste
telescoop
KAMER WIL EXECUTIE VAN
SOEBANDRIO VOORKOMEN
)AG 13 OKTOBER 1967
LEIDSCH DAGBLAD
2. 7 (Van onze parlementaire redactie)
mlgrj
^J'Jkabinet-De Jong heeft de krachtproef van de begrotings-
len in de Tweede Kamer glansrijk doorstaan. De Kamer
rajp gisteravond na een vergadering van meer dan een
een aantal moties van de oppositie waarbij er één was
is8t karakter had van een motie van wantrouwen. Twee
'700*over werkgelegenheid werden als gevolg van toezeg-
i.oool van de regering aangehouden.
r. cof
teveen betoogde, dat het pakket aan
vullende maatregelen, waarmee de
regering gisteren de oppositie heel
wat wind uit de zeilen nam, voorde
len heeft boven het dekkingsplan dat
de P. v. d. A. in haar tegenbegroting
had ontvouwd. De financiering is
eenvoudiger en de gevolgen voor de
betalingsbalans zyn geringer.
'erkgelegeiilieid
d gji motie-Den Uyl vroegen P.v.
3Ó69iiiP.SP. 200 miljoen gulden
xe i|ven de 200 miljoen, die de re-
vanleerder op de dag had toege
ef bestrijding van de regionale
d. Buieid. Het bedrag zou moeten
3069. besteed aan de uitvoering
ijhbare werken en de stimule-
p industrievestiging in het
anb(, oosten en zuiden des lands.
d ^zelfde doel vroeg D'66 in een
3O6i100 miljoen extra. Beide mo-
2(fen aangehouden tot de be-
lg van de begroting van Eco-
d. 4 Zaken, nadat de regering
(3Afgerekend, dat het effect van
!)l>Jjiatregelen niet ver onder de
f Soen zou blijven, het bedrag
lne de indieners van de moties
d #en-
30ejer Witteveen (Financiën) re-
e Kamer voor, dat de drie-
,f miljoen gulden verkregen
aanfl^o°r een verschuiving van
ïje te rijksinvesteringen van het
Ptfes lands naar gebieden met
kloosheid (100 miljoen), door
ijk van 6611 aanvullend
pa van structuurverbeteren-
(100 miljoen) en door de
d gedifferentieerde herinvoe-
30» de vervroegde afschrijving
«de subsidiëring van de wer-
'erbetering van woningen en
(samen ook 100 miljoen),
ties werden de Kamer door
gït
ts fP
r) «tie.
»»jking bij Ford
Nat?
ÏhIuui'I voort
aüSierikaanse vakbond van ar-
1 (eiin de auto-industrie heeft
ksinleen nieuw aanbod voor een
"en F arbeidsccnt,ract vain de
2i5(| der Ford-fabrieken van de
et ftwezen. De staking bij de
Wieken in Detroit, die al 36
n„Juurt, wordt daardoor voort-
196!
01 Al
nel!' ADVERTENTIE
luw auto glansrijk
I herfst en winter
door!
iibare I
1MA
\UTY
fOP
OP
beschermt
Zo'n royale bus
oendevoor'njaar lang glans
bescherming. UNIVERSEEL:
iel voor nieuwe als oudere
worden gebruikt,
ifiteer nu nog van de
ICIALE AANBIEDING
•TE BUS TIJDELIJK
Woningbouw
Een motie-Den Uyl. waarin P.v.d.
A. en P.S.P. om 10.000 extra woning
wetwoningen (kosten: f 100 miljoen)
vroegen, werd bij zitten en opstaan
verworpen. Alleen P. v. d. A„ P.S.P.
en C.P.N. waren voor. De Kamer
kreeg de toezegging voor 1 juli op de
hoogte te zullen worden gesteld of de
particuliere bouw aan de verwach
tingen voldoet. Zo niet dan zullen
alsnog woningwetprojecten versneld j Jë ontwikkèllngshuli! met"°l(Kl muj^"n
m uitvoering worden genomen, zodat tot 625 mlljoen, m-eeg niet voldoende
het bouwprogramma van 125.000 wo- steun en werd eveneens b« zitten en
ningen In elk geval wordt gehaald. opstaan
verworpen. Alleen de indie-
Ook een motie-Den Uyl, waarin ners stemden voor. De regering ont-
P.v.d.A., P.S.P. en D'66 een verho-
worden met de economische situatie
en de internationale normen. Premier
De Jong verklaarde, dat met het re
geringsvoorstel (f 525 miljoen) in
1971 gemakkelijk één procent van
Tijdens het antwoord van de
regering sprongen v.l.n.r. Van der
Deel, Den Uyl en Roemers op om
premier De Jong (achtergrond
rechts) te interrumperen. Zij loer
den door kamervoorzitter Van
Thiel tot de orde geroepen.
Vietnam
SSR
n
De Belgische min'ister-president,
Vandenboeynants, zal maandag a.s.
aan de secretaris-generaal van de
NAVO, Manlio Brosio, officieel het
gebouwencomplex overdragen, dat
in goed zeven maanden tijds in de
Brusselse gemeente Evere is opge
trokken om het NAVO-secret-ariaat
te huisvesten.
De NAVO huurt het gebouw voor
het symbolische bedrag van 100
Belgische franken (f 7,25) per jaar
van de Belgische regering. Een
combinatie van Belgische, Neder
landse en Duitse aannemers heeft
slechts zes maanden nodig gehad
om het te zetten.
Het grijs-bruine complex, op een
der open terreinen buiten de stad
aan de autoweg van Brussel naar
het vliegveld Zaventem, bevat ruim
2000 kantoren voor de circa duizend
man personeel van het internatio
nale NAVO-secretariaat en de 550
man van de nationale delegaties.
Ook de 390 man personeel van de
militaire NAVO-commissie, die uit
Washington naar Brussel verhuist,
zullen er een onderdak vinden.
Het complex, waarvan de gebou
wen slechts drie verdiepingen hoog
zijn, omvat voorts conferentiezalen
met installaties voor simultane ver
taling, ruimten met faciliteiten voor
pers, radio en televjsie, een restau
rant, een cafetaria, een bank, een
postkantoor, een reisbureau en een
bibliotheek.
Een serie vrachtwagens pendelt
reeds een week heen en weer tus
sen het oude hoofdkwartier aan de
Porte Dauphine te Parijs en Evere
om 140 ton documenten en enige
duizenden kisten met kantoormate
riaal over te brengen.
De totale kosten van de verhui
zing worden op vijftig miljoen gul
den geschat, waarvan dertig mil
joen voor het gebouw in Evere. dat
overigens slechts een tijdelijk pand
is. In de komende jaren zal een
permanent gebouw opgetrokken wor
den aan de noordkant van de Bel
gische hoofdstad, bij de tentoonstel
lingsterreinen op De Heyzel.
Tegenover de kosten van de ver
huizing, die over de lidstaten zul
len worden omgeslagen, staan ech
ter ook baten. Het grote NAVO-
pand aan de Porte Dauphine te
Parijs is eigendom van de NAVO
en zal aan de Franse regering ver
kocht worden.
De socialistische fractieleider
kwam ook met een motie, waarin de
P.v.d.A. de regering opdroeg alsnog
de motie-Schuyt uit te voeren, die tot
doel had een beroep te doen op de
\merikaanse regering om de bom-
ardementen op Noord-Vietnam te
.aken. De regering had geweigerd
eze motie, die tijdens het Vietnam-
aebat in augustus was aangenomen,
uit te voeren, zolang dat voorstel
geen uitzicht op vredesonderhande
lingen zou bieden.
De socialisten stelden hun motie in
de plaats van een voorstel van D'66
om een brief van dezelfde strekking
als de motie-Schuyt te sturen naar
het Amerikaanse congres. Met de re
gering beschouwde de kamermeer
derheid het socialistische voorstel als
een motie van wantrouwen en ver
wierp het met 92 tegen 49 stemmen.
Voor stemden behalve de P.v.d.A.
ook D'66, P.S.P. en C.P.N. Van het
voorstel om de brief te sturen kwam
helemaal niets terecht. Alleen D'66
zelf was er voor, zodat het voorstel
met 134 tegen 7 stemmen werd ver
worpen. Premier De Jong ontkende,
dat het regeringsstandpunt inzake
Vietnam verstrakt zou zijn,, zoals drs.
Den Uyl had geconstateerd. Hij her
haalde, dat de regering de motie zal
uitvoeren zodra blijkt, dat Hanoi tot
onderhandelingen bereid is.
(Van onze parlementaire redacteur)
Verrassingen hebben de algemene po
litieke beschouwingen niet opgele
verd, wèl een paar dingen, die het
noteren waard zijn. Een van die
dingen is het karakter van het ka
binet-De Jong, dat tijdens de drie
daagse parlementaire debatten een
stuk duidelijker is geworden. Het
blijkt een kabinet te zijn, waarmee
te werken valt, ook voor de oppo
sitie. De concessies, die het kabinet
heeft gedaan op het stuk van de
werkgelegenheid waren niet mini
maal. Ze gingen verder dan de
wensen van de bevriende fracties
en bevredigden zelfs de oppositie
van socialisten en democraten zo
zeer, dat zü besloten hun moties
aan te houden tot het moment,
waarop meer bekend is over in
houd en uitwerking van de rege
ringsplannen.
Vlak na Prinsjesdag leek het erop,
dat juist de werkgelegenheidspoli-
tiek het gebied zou zijn waar re
gering en oppositie elkaar het felst
zouden bestrijden. Nu is gebleken,
dat daar een wapenstilstand moge
lijk was, zelfs een vrij milde. Dat
komt door de soepele houding van
de regering. Het komt ook door de
realistische houding van de opposi
tie, die met zijn wensen dicht bij
de politieke werkelijkheid bleef.
Daarmee is dan ook iets gezegd
over het karakter van de oppositie,
die in afwachting van de partij
politieke ontwikkelingen in het par
lement blijkbaar geen grote tegen
stellingen in het parlement zelf wil
forceren.
Verdeelde oppositie
Opvallend was verder dat het voor
naamste deel van die oppositie de
afgelopen dagen heel wat minder
homogeen bleek te zijn dan zij
kort voor en na het zomerreces
nog leek. Zo waren de verschillen
tussen de socialisten en de demo
craten ditmaal groter dan de over
eenkomsten. Het waren verschillen
in mentaliteit, maar ook in poli
tieke gerichtheid. Van alle moties,
die gisteren werden ingediend was
er maar één het resultaat van een
socialistisch-democratische samen
werking: de motie over de verho
ging van de ontwikkelingshulp.
Aan een andere socialistische motie
(de motie waarin de regering werd
gevraagd alsnog uitvoering te ge
ven aan de motie-Schuyt van 25
augustus) gaven zij later hun
steun.
Maar op het gebied van de binnen
landse politiek opereerden zij ge
scheiden. Voor hun motie over de
woningbouw kregen de socialisten
niet de steun van D'66, wel die van
de PSP en de CPN. Ook over de be
strijding van de werkloosheid ble
ken de socialisten en democraten
verschillende opvattingen te heb
ben. De socialistische motie ging
verder dan die van D'66.
Maar de democraten hebben andere
opvattingen over de positie van het
parlement en trokken zich niets
aan van de staatsrechtelijke argu
mentatie. Hun mentaliteit ös in dit
opzicht principieel anders. Ditmaal
werd die mentaliteit gehonoreerd
met de grootste nederlaag in hun
jonge politieke bestaan. Toch zou
het interessant zijn om te weten
of de opinies over hun voorstel bui
ten het parlement hetzelfde zijn
als er binnen.
Geen enkele steun
De verschillen beginnen duidelijk te
worden. Ze liggen voor een groot
deel op het sociaal-economische
terrein, maar soms ook nog wel el
ders. Het voorstel- Van Mierlo om
een brief naar het Amerikaanse
congres te sturen kreeg buiten zijn
eigen fractie geen enkele steun.
Zelfs de PSP en de eniige pacifist
in de PvdA-fractie, drs. Fransen,
gaven er him steun niet aan. Ook
zij gaven boe aan het argument
van de meerderheid dat het parle
ment eventuele wensen via de re
gering moet realiseren en niet door
zelfstandig optreden.
Oorzaak vliegramp
nog niet zeker
Aan boord van het verongelukte
Cornet-Straalvliegtuig van de Engel
se maatschappij BEA. dat gisteren
bij Cyprus in de Middellandse Zee
stortte, bevonden zich twintig Engel
se. vier Amerikaanse en 35 Griekse
en Cypriotische pasagiers. Tot gis
teravond hadden schepen zestig
lichamen uit de ruwe zee geborgen.
De wrakstukken van de Cornet la
gen over een gebied van bijna dertig
vierkante km verspreid. De bedrijfs
leider van de BEA. kapitein Bailie,
die zich gisteren uit Londen naar
Nicosia haastte om het onderzoek
naar het ongeluk te leiden, sprak
van „het verbazingwekkendste onge
luk, dat in deze tijd kon gebeuren,
omdat het voorviel op een kruishoog-
te van bijna negenduizend meter".
Vermoedelijk is het toestel in een
luchtzak terecht gekomen of moge-
hik is een van de motoren ontploft.
In Leningrad is het mechanisch ge
deelte geplaatst van de grootste te
lescoop ter wereld, zo meldt het Rus
sische persbureau Tass.
De middellijn van de hoofdspiegel
is 6 meter, tegenover 4 meter van de
telescoop van Mount Palomar in de
Verenigde Staten.
ADVERTENTIE
(Van onze parlementaire redactie)
De regering zal aandrang op Indonesië uitoefenen om te
voorkomen, dat een aantal ter dood veroordeelde politieke te
genstanders van het regime-Soeharto, onder wie oud-minister
Soebandrio ,zal worden geëxecuteerd.
Dat heeft premier De Jong gister
avond de Tweede Kamer toegezegd,
nadat de communist Bakker daar
om in een motie had gevraagd. De
motie, waar weinig tegen in te bren
gen viel, bracht zowel regering als
Kamer in een moeilijk parket. Men
was het met de heer Bakker eens,
dat getracht moet worden de drei
gende executies van Njono, Soedis-
man, dr. Soebandrio (voormalig mi
nister van Buitenlandse Zaken) en
andere figuren, die bij de mislukte
staatsgreep van 1965 waren betrok
ken. te voorkomen. Uit vrees voor
een averechts effect wilde men ech
ter over deze kwestie geen motie
aannemen. Besloten werd, dat minis
ter Luns de wens van de Kamer
spoedig onder de aandacht van de
Indonesische regering zou brengen.
Dat was voor de heer Bakker een re
den zijn motie in te trekken.
„Normaal"
Aanvankelijk wilde de regering
niets van het voorstel weten. Premier
De Jong verklaarde, dat het hier
gaat om normale gerechtelijke von
nissen. opgelegd aan Indonesische
staatsburgers. In zo'n geval is het
niet gebruikelijk, dat een buitenland
se regering stappen onderneemt. Hij
zag voor de communistische motie
dan ook geen gronden, hoewel de re
gering executies om politieke motie
ven betreurt. Mede uit vrees voor
averechts effect ontried hij aanvaar
ding van de motie.
Zowel de socialistische fractieleider,
drs. Den Uyl, als de heer Bakker be
toogden evenwel, dat het hier niet
om normale vonnissen gaat. Volgens
de heer Bakker zijn de processen in
het geheim gevoerd voor speciale
militaire tribunalen, waarvan hij
wettigheid in twijfel trok. Drs. Den
Uyl vond, dat de regering alles moet
doen wat uit een oogpunt van men
selijkheid is geboden.
Grapj.
Premier De Jong verzwakte zijn
standpunt door een grapje, dat slecht
viel. Om aan te duiden hoe ernstig
hij de zaak nam vroeg hij de Ka
mer zich mr. Luns voor te stellen
in de positie van Soebandrio. De ver
gelijking leidde tot grote hilariteit,
maar de socialist Roemers verweet
de premier een smakeloze grap te
hebben gemaakt. De heer De Jong
bood daarvoor later in het debat zijn
verontschuldiging aan.
Opstelling
De debatten hebben ook iets laten
zien van de opstelling van de re
geringspartijen. De VVD is de
grootste supporter van de ploeg-
De Jong. De CHU voelt zich ook
heel erg gelukkig met het nieuwe
kabinet. De KVP leek in eerste ter
mijn erg kritisch, maar dat was
schijn. In tweede termijn blies
fractievoorzitter Schmelzer aan
houdend op de loftrompet. De hou
ding van de ARP is onduidelijk.
Hun aanvoerder, mr. Biesheuvel
hield een betoog, dat heel wat kri
tiek suggereerde, maar heel weinig
inhield.
ZZZUIT
KAMER
GEKLAPT
Zijn rede was er eigenlijk vooral op
gericht om het verschil tussen so-
cialisbische-confessionele kabinet
ten en liberaal-confessionele ka
binetten weg te praten. Hij kwam
uit op de stelling-Rooi vink: het
verschil is lood om oud ijzer. De
woorden waren anders: mr. Bies
heuvel noemde de begroting van
Vondeling en die van Witteveen
„één pot nat". Het is langzamer
hand een verouderde redenering.
Zelfs KVP-chef Schmelzer ge
bruikt hem niet meer. De wer
kelijkheid is anders, wordt althans
als anders ervaren. De scheiding
der gesten is écht aan de gang.
Dramatische sfeer
Heel even kwam het kamerdebat in
de dramatische sfeer. Dat was tij
dens de discussies over het voor
stel van de communist Bakker, die
de regering haar invloed wilde
aanwenden om de dreigende exe
cutie van de Indonesische politici
Njono, Soedisman en Soebandrio
te voorkomen. Geen kamerlid ge
loofde aan de zuiverheid van Bak
kers bedoelingen. Toch was de gro
te meerderheid het eens met de in
houd van de motie. Premier De
Jong gaf in eerste termijn een on
gelukkig antwoord, dat de gewe
tensnood van de Kamer niet op
loste. Pas na een indrukwekkend
beroep van de socialist Den Uyl op
de regering kwam de gehoopte toe
zegging: dat het kabinet Indone
sië snel zal laten weten hoe in Ne
derland wordt gedacht over politie
ke doodvonnissen.
Daardoor bleef de Kamer gespaard
voor de keus tussen helemaal niets
doen en steun geven aan een motie
met onzuivere intenties en een
aanvaardbare inhoud. Een motie
bovendien, die de Indonesische re
gering misschien eerder zou prik
kelen dan tot mildheid zou stem
men. Premier De Jong had eer
der met deze toezegging moeten
komen. Door zo laat te reageren
bezorgde hy de Kamer een pijn
lijk gewetensconflict en de heer
Bakker een politiek succes. Omdat
de kamermeerderheid het toch al
met zijn voorstel eens was trok
hij" de motie in, waardoor zyn ne
derlaag de schijn van een morele
overwinning kreeg.
Nieuwe regering
in Jemen
President Sallal van Jemen heeft
gisteren, naar radio-Sanaa meldt,
een nieuwe regering gevormd waarin
hijzelf premier en minister van Bui
tenlandse Zaken is. Laatstgenoemde
functie bekleedde hij niet in het oude
kabinet, dat van september vorig jaar
dateerde.
„Maarschalk" Sallal heeft het re
publikeinse bewind in Jemen geleid
sinds de militaire staatsgreep van
september 1962, die de monarchie ten
val bracht. Sindsdien woedt er een
burgeroorlog tussen pro-Nasser ge
zinde republikeinen en door Saoedi-
Arabië gesteunde royalisten. De Ara
bische landen stelden op hun recente
topconferentie in Khartoem een vre-
descommissie in, maar deze is tot dus
ver door Sallal geboycot.
Drie topministers hebben hun por
tefeuille verloren: minister van Bui
tenlandse Zaken Aziz Salam. minis
ter van Binnenlandse Zaken kapi
tein Al Ahnoeni, en minister van
Voorlichting Bahran. Kapitein Ah-
noerui en Bahran zijn kortgeleden ge
arresteerd omdat zij het niet eens
zouden zijn met Sallals verzet tegen
het Arabische vredesinitiatief,
